İçeriğe atla

Gandalf

Gandalf
J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde karakter
Yüzüklerin Efendisi film üçlemesinde Ak Gandalf.
Unvanı/Diğer adıGri Gandalf, Beyaz Gandalf (Ak Gandalf), Mithrandir, Gandalf Greyhame (Grihamut Gandalf), Olórin, The White Rider (Ak Süvari), Stormcrow (Felakettellalı), Incánus, Tharkûn, Guardianwizard (Muhafız Büyücü), Akyıldız
İsminin anlamıGüç ve Bilginin Uyumu
IrkıMaiar
SilahıGlamdring ve Ak Asa
Doğum tarihiBilinmiyor
Ölüm tarihiÖlümsüz

Gandalf, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninin önemli bir kesitini anlattığı Yüzüklerin Efendisi adlı fantastik üçlemesindeki önemli karakterlerden biridir.

Gandalf, bir Istari ya da Orta Dünya büyücüsüdür. Ölümsüz Topraklar'da Gandalf, Olórin adlı bir Maia ruhuydu ve rüyaların efendisi Irmo'nun bahçelerinde (Lorien) yaşıyor ve sık sık merhametli Nienna'yı ziyaret ediyordu.

Güneşin üçüncü çağının 1000. yılında Istari ya da Orta Dünya'ya gönderilen 5 büyücüden biri olmak üzere seçildi. Batı dillerinde Gri Gandalf, Elf dilinde Mithrandir ya da "gri gezgin", Cüce dilinde Tharkûn ve Harad dilinde de Incánus adıyla tanınıyordu. Dış görünüşü, büyük bir pelerin ile sivri uçlu bir şapka giymiş ve elinde bir asa taşıyan, sakallı yaşlı bir adam biçimindeydi.

Gri Liman'a vardığında Cirdan ona, Narya ya da "ateş yüzüğü"nü verdi. Bu yüzük soğumuş, korkmuş bedenlerin ruhunu tutuşturur ve cesaretlendirirdi. İki bin yıldan uzun bir süre boyunca Gandalf, Orta Dünya'da etkisini arttıran kötü güçler ile savaştı.

2941 yılında, Ejderha Smaug'un öldürülmesiyle sonuçlanan Yalnız Dağ Seferi'nin ilham kaynağı oldu. Bu sefer sırasında Gandalf Glamdring adlı kılıcı, Bilbo Baggins ise Tek Yüzük'ü buldu.

3018 yılında Frodo Baggins'in yanına gelen Gandalf, Yüzük Seferi'ni başlattı. Rivendell'de Yüzük Kardeşliği'nin lideri olarak seçildi ve kardeşliği pek çok tehlikeden kurtararak yollarına devam etmelerini sağladı. Bu sırada Khazad-Dûm Köprüsü Savaşı'nda, Moria'nın Balrog'u ile yaptığı ölümcül mücadelede kayboldu. Fakat Büyücünün ruhu, hiçbir silahtan zarar görmeyen ve ışık saçan Ak Gandalf olarak dirildi. Böylece Ak Saruman'ın unvanı elinden alınmış oldu.

Gandalf bir balrog öldürmesi bakımından orta dünyada farklı bir yere sahiptir.

Yüzük Savaşında, Gölgeyele (Shadowfax) adlı atını süren Ak Gandalf her yerdeydi: Rohan Kralı Théoden'in ilham kaynağı, Isengard'da Saruman'ın sonunun hazırlayıcısı ve Minas Tirith kapılarında Cadı Kralın durdurucusu hep o oldu. Yüzük Taşıyıcısı Tek Yüzüğü yok ederken, Gandalf Mordor'un Kara Kapısı önünde Batı Ordusunun komutanları ile birlikteydi.

Savaştan sonra Gandalf, Aragorn ile Gondor'un yeniden birleşmesini sağladı ve 3021 yılında Yüzük Koruyucularının Son Yolculuğuna katılarak Ölümsüz Topraklara döndü.

Büyücü ırkının en önemli temsilcisidir.

Fin mitolojisindeki Väinämöinen adlı sihirli güçleri olan bir şaman ve ozandan ve İskandinav mitolojisindeki tanrı Odin'den esinlenilerek tasarlanmıştır.[1]

Yüzüklerin Efendisi'nin sinema filminde bu karakteri Sir Ian McKellen canlandırmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Snodgrass, Ellen (2009). Encyclopedia of the Literature of Empire (İngilizce). Infobase Publishing. ss. 161-162. ISBN 978-1-43811-906-9. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 


J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde Ainur
Ainulindalë
Valar Efendileri:  Manwë | Ulmo | Aulë | Oromë | Mandos | Irmo | Tulkas
Valar Kraliçeleri (Valier):  Varda | Yavanna | Nienna | Estë | Vairë | Vána | Nessa
Düşman:  Melkor
MaiarEönwë | Ilmarë | Ossë | Uinen | Salmar | Sauron | Melian | Arien | Tilion | Gothmog
Curumo | Olórin | Aiwendil | Mavi Büyücüler | Durin'in Felaketi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balrog</span> Orta Dünya Evreninde Kötü Lider

Balrog, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde, ateş ve gölgeden yaratılmış iblisdir. "Güçlü Şeytan" demektir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Dünya</span> Tolkienin kurguladığı Orta Dünya evreninde, yazarın eserlerinin büyük bir kısmına mekân olan hayalî kıta

Orta Dünya kıtası, J. R. R. Tolkien'in kurguladığı Orta Dünya evreninde, yazarın eserlerinin büyük bir kısmına mekân olan hayalî kıtadır. Bu eserlerin en meşhurları Hobbit romanı ve Yüzüklerin Efendisi roman üçlemesidir. Tolkien'in öykülerinde, meleksi varlıklar valar, elfler ve bunlarla ittifak halindeki insanlarla, şeytani Melkor ya da Morgoth ve onun yolundan giden büyük çoğunluğu orklardan, ayrıca ejderhalar ve köleleştirilmiş insanlardan oluşan iki büyük gücün Arda'yı ele geçirmek için yaptıkları savaşlar anlatılır. Sonraki çağlarda, Morgoth'un yenilmesi ve Arda'dan sürülmesi sonucunda kötülüklerin efendisi rolünü, baş yardımcısı Sauron devam ettirir. Morgoth'un defedilmesinden sonra valar, Orta Dünya'nın işlerine doğrudan karışmaktan tamamen el çekerler ve Sauron'a karşı süren mücadelede valar safındaki halklara yardım etmesi için Orta Dünya'ya Istari olarak bilinen maiaları yollarlar. Bunların en önemlileri Boz Gandalf ve Ak Saruman olmuştur. Gandalf, görevine sadık kalarak Sauron'un yok edilişinde kritik görevleri yerine getirir, Saruman ise mutlak egemenlik kurmak amacıyla Sauron'a rakip olarak ortaya çıkar. Kötülüğe karşı mücadeleye katılan diğer ırklar ise cüceler, elfler ve hobbitlerdir. Orta Dünya üzerinde hakimiyet tesis etmek için karanlık güçler ile aydınlık güçler arasında yaşanan mücadelenin başlangıcı ve ilk devreleri Tolkien'in Silmarillion adlı eserinde hikâye edilir. İyilik ile kötülüğün son mücadelesi, sırasıyla Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi romanlarında ele alınır.

<span class="mw-page-title-main">Frodo Baggins</span>

Frodo Baggins, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter.

Aragorn, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter.

<span class="mw-page-title-main">Gimli</span> Kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter.

Gimli, J. R. R. Tolkien'in yarattığı Orta Dünya evrenindeki kurgu kahramanlardan biri.

<span class="mw-page-title-main">Saruman</span> J. R. R. Tolkien tarafından yaratılan Orta Dünya evrenindeki kurgusal karakter

Ak Saruman 3. Çağ’da, Orta Dünya’ya Valar’ın Temsilcisi olarak gelen ilk sihirbaz, diğer bir adla Istari’dir. Ak Divan’ın başıdır. Sindarin’deki adı, “Yetenekli İnsan” manasına gelen, Curunír’dir.

<span class="mw-page-title-main">Moria</span>

Moria ya da Khazad-dûm, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir yeraltı şehri.

İstari ya da Büyücü, J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evrenindeki bir ırk. Valar, Morgoth egemenliğinin sona erdirilmesinden sonra yükselişe geçen Sauron tehdidine karşılık, kendi Maiar'ından olan bu temsilcileri Orta Dünya'ya göndermişlerdir.

Maia, J. R. R. Tolkien'in kurgusal evreninde bir ırktır.

<i>İki Kule</i>

Oxford Dilbilim Profesörü John Ronald Reuel Tolkien'in yazdığı Yüzüklerin Efendisi adlı fantastik edebiyat üçlemesinin ikinci kitabıdır.

<i>Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü</i> Yüzüklerin Efendisi serisinin üçüncü filmi (2003)

Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü, Peter Jackson'ın yönetmenliğini yaptığı, J. R. R. Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi kitaplarının ikinci ve üçüncü bölümlerinden uyarlanan 2003 yılında gösterime giren fantezi filmidir. Yüzüklerin Efendisi film serisinin Yüzük Kardeşliği ve İki Kule'den sonra üçüncü filmidir.

Mavi Büyücüler, J.R.R. Tolkien tarafından yaratılmış Orta Dünya mitindeki iki istari. Sadece isimleri bilinen "Alatar" ve "Pallando", Orta Dünyanın doğusuna seyahat etmiş ve hikâyede onlardan söz edilmemiştir.

Ayrıkvadi ya da Yarma vadi J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir vadi ve bu vadide kurulan aynı isimdeki krallık.

Boz Radagast, J.R.R. Tolkien'in fantastik epik kitapları Yüzüklerin Efendisi ve Hobbit'te sözü edilen beş büyücüden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gríma Solucandil</span>

Grima Solucandil, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir karakter. Grima bir zamanlar iyi bir insandı. Ama Saruman onu kandırarak büyük vaatler etti. Grima bu vaatlere inanıp vatanını sattı. Saruman adına uzun bir müddet casusluk yaptı. Ayrıca Kralı kontrol altında tutup onun orklara karşı bir şey yapmamasını sağladı. Ardından Gandalf'ın kralı ziyaret edip üzerindeki laneti kaldırmasıyla kral, onu ülkesinden kovmuştur. Grima da kendisine verilen bir at ile artık entler tarafından mağlup edilmiş efendisi Saruman'ın tıkılı kaldığı Isengard'a sığınmıştır. Yüzük savaşı bittikten sonra Saruman ile artık Ağaçsakal'ın hükmettiği Isengard'dan firar etmiştir. Uzun süre efendisi ile yabanda seyahat eden Grima, Saruman'ın intikam almak amacıyla istila etmek istediği Shire'a onunla beraber gitmiş ve Saruman'ın talimatı üzerine Shire'da diktatörlük kuran Lotho Torbaköylü Baggins'i öldürmüştür. Saruman, Çıkın Çıkmazı'na yerleşerek buradan Shire'ı yönetmiş, tüm ülkeyi yakıp yıkmış, yabandan topladığı kötü adamları ülkeye doldurmuş ve hobbitlere eziyet ettirmiştir. Ardından Sam, Frodo, Pippin ve Merry'nin Shire'a dönmesi üzerine dörtlü burada olup bitenleri görmüş ve hobbitleri ayağa kaldırarak Saruman'ın adamlarına karşı savaşmıştır. Savaş kazanıldıktan sonra dörtlü, Çıkın Çıkmazına vardıklarında Saruman ve Grima'yı görmüşler ve onları buradan kovmuşlardır. Ancak Saruman Grima'yı aşağılamış ve yüzüne tokat atmıştır. Tam Saruman arkasını dönüp giderken onu sırtından bıçaklamış ve ardından kaçıp gitmeye çalışırken okçu hobbitler tarafından öldürülmüştür.

Üçüncü Çağ, J. R. R. Tolkien'in Orta Dünya evreninde bir zaman dilimidir. Orta Dünya tarihi, gerçek Dünya tarihinin kadim zamanları olarak kurgulanmıştır.

J. R. R. Tolkien'in kurgusal evreninde Glorfindel, iki kez kullanılan bir elf ismidir. Glorfindel'in ilk zikredilişi Birinci Çağ'da geçmektedir. Glorfindel'in adı ikinci defâ, Yüzüklerin Efendisi’ndeki bir elfin adı olarak zikredilmektedir. Bu Glorfindel'in hayâtı Üçüncü Çağ'da geçmektedir. Yazarın iki Glorfindel ile aynı elften bahsedip bahsetmediği, Elflerin çok uzun ömürlü olmalarından ve Tolkien'in bu konuda net bir açıklama yapmamasından dolayı muğlak kalmıştı. Daha sonraki yazılarında Tolkien iki Glorfindel'in aynı elf olduğunu açıklamış olsa da bu aynılık durumu Silmarillion ve Yüzüklerin Efendisi’nden açıkça anlaşılamamaktadır.

<i>Hobbit: Beklenmedik Yolculuk</i> Yüzüklerin Efendisi serisinin dördüncü filmi (2012)

Hobbit: Beklenmedik Yolculuk. John Ronald Reuel Tolkien'in, Yüzüklerin Efendisi üçlemesinin öncül kitabı olarak da görülen Hobbit kitabı, ilk başta Guillermo del Toro tarafından sinemaya uyarlanacaktı. Buna karşın filmin yapılması ile ilgili belirsizlikler nedeniyle filmden ayrıldı ve filmi, Yüzüklerin Efendisi serisinin yönetmeni Peter Jackson'un çekeceği kesinleşti. Çekimlerine 2010 yılı itibarıyla başlandı. 14 Aralık 2012 tarihinde vizyona girdi..

<i>Yüzüklerin Efendisi</i> J. R. R. Tolkienin yazdığı kült epik fantezi türündeki roman

Yüzüklerin Efendisi, İngiliz filolojist ve Oxford Üniversitesi profesörü J. R. R. Tolkien'in yazdığı epik fantezi türündeki romandır. Hikâye, Tolkien'in çocuklar için yazdığı 1937 tarihli Hobbit'in devamı olarak başlamıştı ancak sonunda ondan çok daha büyük bir eser haline geldi. Çoğu II. Dünya Savaşı'nda olmak üzere 1937 ve 1949 yılları arasında aşamalar halinde yazıldı. 150 milyonun üstündeki satış sayısıyla tüm zamanların en çok satan ikinci romanıdır.

Dumanlı Dağlar, J. R. R. Tolkien'in kurguladığı Orta Dünya evrenindeki bir dağdır.