İçeriğe atla

Gama Cygni

Koordinat:Sky map 20sa 22d 13,70184s; +40º 15' 24,0450″
Gama Cygni
γ Cyg'nin konumu (daire içine alınmış)
Gözlem verisi
Dönem J2000      Ekinoks J2000
TakımyıldızKuğu
Sağ açıklık20sa 22d 13,70184s[1]
Dik açıklık+40° 15′ 24,0450″[1]
Görünür büyüklük (V)2,23[2]
Özellikler
Tayfsal sınıfF8 Iab[3]
U−B renk ölçeği+0,54[2]
B−V renk ölçeği+0,67[2]
Değişen yıldız türüşüpheli[4]
Astrometri
Dikey hız (Rv)-7,5[5] km/s
Özdevinim (μ) RA: +2,39[1] mys/y
Dec.: -0,91[1] mys/y
Iraklık açısı (π)1,78 ± 0,27 mys[1]
Uzaklıkyaklaşık 1.800 ly
(yaklaşık 560 pc)
Mutlak büyüklük (MV)−4,54[6]
Ayrıntılar
Kütle14,5[7] M
Yarıçap152[3][a] R
Aydınlatma gücü (bolometrik)33.023[8] L
Yüzey kütle çekimi (log g)1,02±0,10[7][9] cgs
Sıcaklık5.790 ± 100[7] K
Metallik [Fe/H]+0,02[6] dex
Dönüş hızı (v sin i)15[10] km/s
Yaş12[7][9] Milyon yıl
Katalog belirtmeleri
Sadr, Sadir, Sador, 37 Cyg, HR 7796, BD+39°4159, HD 194093, SAO 49528, FK5 765, HIP 100453, WDS J20222+4015A.
Veritabanı kaynakları
SIMBADveri

Gama Cygni (γ Cygni, kısaltması Gamma Cyg, γ Cyg, resmi adıyla Sadr[11]), kuzey takımyıldızı Kuğu'da yer alan ve Kuzey haçı olarak adlandırılan beş yıldızdan oluşan bir asterizmin kesişim noktasını oluşturan bir yıldızdır. Hipparcos görevi sırasında elde edilen paralaks ölçümlerine göre Güneş'ten yaklaşık olarak 1.800 ışık yılı (560 parsek) uzaklıkta bulunur.[1]

WDS J20222+4015 olarak belirtilen çoklu yıldız sisteminin birincil veya 'A' bileşenini oluşturur (ikincil veya 'BC' bileşeni, γ Cygni'den 40" uzakta bulunan yakın çift yıldız CCDM J20222+4015BC'dir[12]).

Adlandırma

γ Cygni (Latinceleştirilmiş haliyle Gamma Cygni), yıldızın Bayer belirtmesidir. WDS J20222+4015A ise Washington Çift Yıldız Kataloğu'ndaki belirtmesidir.

Yıldızın Arapçada "göğüs" anlamına gelen صدر (ṣadr) kelimesinden türetilen geleneksel adı Sadr'dır (ayrıca Sadir veya Sador olarak da okunur). Aynı kelime, Schedar (Alfa Cassiopeiae) yıldızının adına da kaynak olmuştur. 2016 yılında Uluslararası Astronomi Birliği (International Astronomical Union - IAU), yıldızlar için özel isimleri kataloglamak ve standartlaştırmak amacıyla bir Yıldız İsimleri Çalışma Grubu (Working Group on Star Names - WGSN) oluşturdu.[13] WGSN bu özel isimleri, çoklu yıldız sisteminin tümünden ziyade bireysel yıldızlara atfetmeye karar verdi.[14] 21 Ağustos 2016'da Bu yıldız (WDS J20222+4015A) için Sadr ismi onaylandı ve şimdi IAU tarafından onaylanmış Yıldız İsimleri Listesi'nde yer almaktadır.[11]

Al Achsasi al Mouakket'in takvimindeki (Calendarium) yıldızlar kataloğunda bu yıldız, Sadr al Dedjadjet (صدر الدجاجة ṣadr ed-dejejat) olarak adlandırılmış ve Latinceye tavuğun göğsü anlamına gelen Pectus Gallinǣ olarak çevrilmiştir.[15]

Çincede Göksel Geçit anlamına gelen 天津 (Tiān Jīn), Gama Cygni, Delta Cygni, 30 Cygni, Alfa Cygni, Nu Cygni, Tau Cygni, Upsilon Cygni, Zeta Cygni ve Epsilon Cygni'den oluşan bir asterizmi ifade eder.[16] Sonuç olarak Gama Cygni'nin Çince adı 天津一 (Tiān Jīn yī), yani Göksel Geçit'in Birinci Yıldızı'dır.[17]

Notlar

  1. ^ Gama Cygni'nin açısal çapı (0,00302 yay-saniye) ve uzaklığı (467 parsek) kullanılarak çapı hesaplanabilir.
    467 * 0,00302 = 1,41 AU. AU'dan R'ye dönüştürmek için 107,5 ile çarpıldığında, 152 R'lik bir yarıçap elde edilir.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f van Leeuwen, F. (Kasım 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653-664. arXiv:0708.1752 $2. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. 
  2. ^ a b c Johnson, H. L.; Iriarte, B.; Mitchell, R. I.; Wisniewskj, W. Z. (1966), "UBVRIJKL photometry of the bright stars", Communications of the Lunar and Planetary Laboratory, 4 (99), s. 99, Bibcode:1966CoLPL...4...99J 
  3. ^ a b Gray, David F. (Kasım 2010), "Photospheric Variations of the Supergiant γ Cyg", The Astronomical Journal, 140 (5), ss. 1329-1336, Bibcode:2010AJ....140.1329G, doi:10.1088/0004-6256/140/5/1329Özgürce erişilebilir 
  4. ^ Samus, N. N.; Durlevich, O. V. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007-2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. Originally Published in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S. 
  5. ^ Evans, D. S. (20–24 Haziran 1966). "The Revision of the General Catalogue of Radial Velocities". Batten, Alan Henry; Heard, John Frederick (Ed.). Determination of Radial Velocities and their Applications. IAU Symposium no. 30. 30. University of Toronto: International Astronomical Union. s. 57. Bibcode:1967IAUS...30...57E. 
  6. ^ a b Kovtyukh, V. V.; Gorlova, N. I.; Belik, S. I. (2012). "Accurate luminosities from the oxygen λ7771-4 Å triplet and the fundamental parameters of F-G supergiants". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 423 (4): 3268-3273. arXiv:1204.4115 $2. Bibcode:2012MNRAS.423.3268K. doi:10.1111/j.1365-2966.2012.21117.xÖzgürce erişilebilir. ISSN 0035-8711. 
  7. ^ a b c d Lyubimkov, Leonid S.; Lambert, David L.; Korotin, Sergey A.; Rachkovskaya, Tamara M.; Poklad, Dmitry B. (1 Şubat 2015), "Carbon abundance and the N/C ratio in atmospheres of A-, F- and G-type supergiants and bright giants", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 446 (4), ss. 3447-3460, arXiv:1411.2722 $2, Bibcode:2015MNRAS.446.3447L, doi:10.1093/mnras/stu2299Özgürce erişilebilir, ISSN 1365-2966 
  8. ^ Hohle, M. M.; Neuhäuser, R.; Schutz, B. F. (Nisan 2010), "Masses and luminosities of O- and B-type stars and red supergiants", Astronomische Nachrichten, 331 (4), s. 349, arXiv:1003.2335 $2, Bibcode:2010AN....331..349H, doi:10.1002/asna.200911355 
  9. ^ a b Lyubimkov, Leonid S.; Lambert, David L.; Rostopchin, Sergey I.; Rachkovskaya, Tamara M.; Poklad, Dmitry B. (Şubat 2010), "Accurate fundamental parameters for A-, F- and G-type Supergiants in the solar neighbourhood", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 402 (2), ss. 1369-1379, arXiv:0911.1335 $2, Bibcode:2010MNRAS.402.1369L, doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15979.xÖzgürce erişilebilir 
  10. ^ Bernacca, P. L.; Perinotto, M. (1970). "A catalogue of stellar rotational velocities". Contributi Osservatorio Astronomico di Padova in Asiago. 239 (1): 1. Bibcode:1970CoAsi.239....1B. 
  11. ^ a b "Naming Stars". IAU.org. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2018. 
  12. ^ "CCDM J20222+4015BC -- Double or multiple star", SIMBAD, Centre de Données astronomiques de Strasbourg, 1 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Mart 2018 
  13. ^ IAU Working Group on Star Names (WGSN), Uluslararası Astronomi Birliği, 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Mayıs 2016. 
  14. ^ "WG Triennial Report (2015-2018) - Star Names" (PDF). s. 5. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2018. 
  15. ^ Knobel, E. B. (Haziran 1895), "Al Achsasi Al Mouakket, on a catalogue of stars in the Calendarium of Mohammad Al Achsasi Al Mouakket", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 55 (8), s. 429, Bibcode:1895MNRAS..55..429K, doi:10.1093/mnras/55.8.429Özgürce erişilebilir 
  16. ^ Çince 中國星座神話, yazan 陳久金. yayımlayan 台灣書房出版有限公司, 2005, 978-986-7332-25-7.
  17. ^ Çince 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hong Kong Uzay Müzesi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2010.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Büyük yıldızlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıdaki liste yarıçapına göre bilinen en büyük yıldızları göstermektedir. Kullanılan ölçü birimi güneş yarıçapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ağız (yıldız)</span>

Ağız, Irmak takımyıldızının en parlak ve gökyüzünün de sekizinci en parlak yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">23 Orionis</span> B-tipi mavi altdev yıldızı

23 Orionis, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 1.200 ışık yılı uzaklıkta bulunan çift yıldızdır. 4,99 kadir görünen büyüklüğüyle çıplak gözle bakıldığında loş, mavi beyaz bir nokta şeklinde gözlenebilir. Orion OB1 Birliği alt grubu üyesi olan bu çift yıldız, 18 km/sn'lik bir hızla Dünya'dan uzaklaşıyor.

<span class="mw-page-title-main">Alcyone (yıldız)</span>

Alcyone, Boğa takımyıldızında yer alan bir yıldız sistemidir. Güneş'ten yaklaşık 440 ışık yılı uzaklıkta, yaklaşık 100 milyon yaşında genç bir küme olan Ülker açık kümesinin en parlak yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alphard</span>

Alphard, Hydra takımyıldızında yer alan bir yıldızdır. Alphard, Hydra takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Adını Arapçada yalnız anlamına gelen el-Ferd (الفرد) kelimesinden almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Canis Majoris</span>

Epsilon Canis Majoris veya Adara, Büyük Köpek takımyıldızında bulunan bir ikili yıldızdır. Dünyadan 430 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup Büyük Köpek takımyıldızındaki ikinci en parlak nesnedir ve 1.50 görünen büyüklüğü ile gece gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biridir. Yaklaşık 4,7 milyon yıl önce, −3.99 görünen büyüklüğü ile gökyüzündeki en parlak yıldızdı.

<span class="mw-page-title-main">Gamma Ursae Minoris</span>

Gamma Ursae Minoris veya Ferkad, Küçük Ayı takımyıldızında bulunan bir yıldızdır. Dünyadan 487 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup Küçük Ayı takımyıldızının kuzey sınırında yer almaktadır. Beta Ursae Minoris ile birlikte, ayının kuyruğunu oluşturan bir yıldız işareti olan "Küçük Kepçe"'nin kabının sonunu oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Beta Pegasi</span>

Beta Pegasi veya Scheat, Kanatlıat takımyıldızında bulunan bir yıldızdır. Dünyadan 196 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup Kanatlıat takımyıldızındaki ikinci en parlak yıldızdır. Dikdörtgen bir yıldız işareti olan Kanatlı Büyük Karesi'nin sağ üst köşesini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük kütleli yıldızlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güneş kütlesine (M) göre keşfedilen en büyük yıldızların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sigma Scorpii</span>

Sigma Scorpii, Akrep takımyıldızında onu gölgede bırakan kırmızı üstdev Antares'in yakınında bulunan çoklu yıldız sisemidir. Bu sistem, +2,88'lik birleşik görünür kadire sahiptir ve bu da onu takımyıldızın en parlak üyelerinden biri yapar. Hipparcos görevi sırasında yapılan ıraklık açısı ölçümlerine göre Sigma Scorpii'nin uzaklığı yaklaşık olarak 696 ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Teta Eridani</span> Irmak takımyıldızındaki ikili yıldız sistemi

Teta Eridani Irmak takımyıldızında yer alan ve birleşik görünür büyüklüğü 2,88 kadir olan ikili yıldız sistemidir. Sistemin iki bileşeni, θ1 Eridani ve θ2 Eridani olarak belirtilir. θ1 Eridani'nin resmi adı Acamar'dır. Paralaks ölçümlerine göre sistemin Güneş'e olan uzaklığı yaklaşık 165 ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adhafera</span>

Zeta Leonis veya Adhafera, Aslan takımyıldızının en parlak üçüncü yıldızıdır. Aslan'ın başından oluşan bir yıldız işareti olan orak bıçağındaki ikinci yıldızı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Gama Gruis</span>

Gama Gruis, resmi adı Aldhanab olan güney takımyıldızı Grus'ta bulunan bir yıldızdır. Görsel parlaklığı 3,0 kadir olan, Turna'nın üçüncü en parlak yıldızıdır. Paralaks ölçümlerine göre bu yıldız, Güneş'ten yaklaşık 211 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Corvi</span>

Alfa Corvi, aynı zamanda Alchiba olarak da adlandırılan, F-tipi ana kol yıldızı ve Karga takımyıldızındaki beşinci en parlak yıldızdır. Hipparcos görevi sırasında yapılan paralaks ölçümlerine göre Güneş'ten yaklaşık olarak 49 ışık yılı uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pi Scorpii</span>

Pi Scorpii veya π Scorpii, güney takımyıldızı Akrep'te bulunan bir üçlü yıldız sistemidir. Birleşik görünür büyüklüğü 2,9 kadir olduğundan çıplak gözle kolayca görülebilir. Paralaks ölçümleri, Güneş'ten yaklaşık 590 ışık yılı uzaklıkta olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Beta Tauri</span> Boğa takımyıldızındaki bir yıldız

Beta Tauri, Boğa takımyıldızının en parlak ikinci yıldızıdır. Orijinal Gama Aurigae belirtmesi günümüzde çok nadir kullanılır. Kimyasal olarak tuhaf olan bu B7 sınıfı dev yıldız, Güneş'ten 134 ışık yılı uzaklıkta yer alır ve görünür büyüklüğü 1,65 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">Atlas (yıldız)</span> üçlü yıldız sistemi

Atlas, Boğa takımyıldızında yer alan üçlü yıldız sistemidir ve Ülker açık yıldız kümesinin (M45) bir üyesidir. 431 ışık yılı uzaklıkta, ekliptiğin 3,92 derece kuzeyindedir.

<span class="mw-page-title-main">Maia (yıldız)</span> yıldız

Maia,, Boğa takımyıldızında yer alan ve Ülker açık yıldız kümesinin (M45) üyesi olan bir yıldızdır. Tayf tipi B8 III olan bir mavi dev ve kimyasal olarak tuhaf bir yıldızdır. Maia değişeni değişen yıldız sınıfının prototipidir.

<span class="mw-page-title-main">Merope (yıldız)</span> Boğa takımyıldızındaki bir yıldız

Merope Boğa takımyıldızında bulunan ve Ülker açık yıldız kümesi'nin (M45) bir üyesi olan yıldızdır. Yaklaşık olarak 460 ışık yılı (142 pc) uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eta Ophiuchi</span> Yılancı takımyıldızında bir çift yıldız

Eta Ophiuchi, Yılancı takımyıldızında bulunan bir ikili yıldızdır. Hipparcos görevi sırasında alınan paralaks ölçümlerine göre Güneş'ten yaklaşık 88 ışık yılı uzaklıktadır.