İçeriğe atla

Gama Boötis

Koordinat:Sky map 14sa 32d 04,67180s; +38º 18' 29,7043″
Gama Boötis
Çoban takımyıldızı'nın sınırlarını ve yıldızların konumlarını gösteren diyagram
γ Boötis'in konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızÇoban
Galaktik enlem (b)66,17227146[1]°
Galaktik boylam (l)67,26213917[1]°
Sağ açıklık (α)14sa 32d 04,67180s[2]
Dik açıklık (δ)+38° 18′ 29,7043″[2]
Görünür büyüklük (V)3,00[2]
Görünür büyüklük (B)3,23[2]
Görünür büyüklük (J)2,646[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
A7III[2]
U−B renk ölçeği0,12[3]
B−V renk ölçeği0,19[3]
R−I renk ölçeği0,08[3]
Değişen yıldız tipiDelta Scuti değişeni[4]
Astrometri
Dikey hız ()-32,40 ± 1[2] km/s
Özdevinim (μ)RA: -115,71 ± 0,10[2] mys/y
Dec.: 151,16 ± 0,11[2] mys/y
Iraklık açısı (π)37,58 ± 0,14[2] mys
Uzaklık85 Iy
Mutlak büyüklük (V)0,96
Özellikler
Kütle (m)2,5 M☉
Yarıçap (r)3,5 R☉
Aydınlatma gücü34[5] L⊙
Sıcaklık7.800[5] K
Dönüş hızı ()140[5] km/s
Katalog belirtmeleri
γ Boo • Seginus • Haris • Ceginus • Segin • 27 Boötis • HR 5435 • HD 127762 • BD+38°2565 • FK5 535 • HIP 71075 • SAO 64203

Gama Boötis (Seginus, γ Boo, γ Boötis), Çoban takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 85 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan A-tipi beyaz bir dev yıldızdır.

Özellikler

Gama Boötis bir Delta Scuti değişenidir ve parlaklığı 6,97 saatlik bir dönem içerisinde 3,02 kadir ile 3,07 kadir aralığında değişkenlik gösterir.[4] İkili yıldızın birincil bileşenidir. İkincil bileşen, 0,02 yay-saniye ile ayrılan ve ana bileşene 1,8 AU mesafede olan düşük kütleli bir yıldızdır. Ayrıca 30 yay-saniye ile ayrılan ve ana bileşene kütleçekimsel olarak bağlı görünmeyen, 12,7 kadir görünen parlaklığa sahip üçüncü bir yıldız daha vardır.

Gözlem bilgisi

Gama Boötis, Kuzey yarımkürede yer alan bir yıldızdır. 3,0 kadir görünen parlaklığı ile uygun gözlem koşullarında küçük kent merkezlerinde zorlanmadan görülebilir. Gözlem için en iyi zaman, Mayıs ve Eylül ayları arasıdır.

Etimoloji

Bu yıldızın geleneksel adı olan Seginus (ayrıca Segin, Ceginus) Latince Theguius dan gelmektedir. Aslında Çoban takımyıldızını belirten ve Grekçe olan adın önce Arapçaya, daha sonra Latinceye çevrilmesinden sonra bu biçimi aldığı düşünülmektedir. Antonín Bečvář, yıldızı Haris adıyla belirtmiştir. Haris adı, Çoban takımyıldızı'nın Arapça ismi olan حارس السماء Hâris-el-semâ dan kaynaklanmaktadır ve "gökyüzünün koruyucusu-gözcüsü" anlamına gelir.[6][7][8]

Çin gök biliminde Seginus, 招搖 Pinyin: Zhāoyáo olarak adlandırılır ve Pırıltı Göstergesi anlamına gelir. 招摇 (Zhāoyáo) adı, Chaou Yaou olarak batıya geçmiştir, fakat bu isim R.H. Allen tarafından β Boötis (Nekkar) için, "işaret, heyecanlandırmak veya hareket" anlamında kullanılmıştır.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b "Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  2. ^ a b c d e f g h i j "V* gam Boo -- Variable Star of delta Sct type SIMBAD". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  3. ^ a b c "VizieR Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  4. ^ a b "alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)". 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  5. ^ a b c Balona, L. A.; Dziembowski, W. A. (Ekim 1999), "Excitation and visibility of high-degree modes in stars", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 309 (1), ss. 221-232, Bibcode:1999MNRAS.309..221B, doi:10.1046/j.1365-8711.1999.02821.x 
  6. ^ List of the 25 brightest stars 30 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ürdün Astronomi Derneği, 28 Mart 2007 tarihinde erişilmiştir.
  7. ^ Richard Hinckley Allen, Star-names and their meanings (1936), p. 100-101.
  8. ^ Hans Wehr (J.M. Cowan ed.), A dictionary of modern written Arabic (1994).
  9. ^ "Richard Hinckley Allen: Star Names — Their Lore and Meaning: Boötes". 3 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vela (takımyıldız)</span>

Vela ya da Yelken takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Vela adı Latincede yelken anlamına gelir. Bu isim, daha önceki takımyıldız adlandırmalarında bir gemi olarak tasavvur edilen Argo Navis takımyıldızının yelkenini oluşturan parçası olmasından ötürü verilmiştir. Argo Navis takımyıldızındaki yıldızlar günümüzde Karina, Pupa ve Yelken takımyıldızlarına dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bellatrix</span>

Bellatrix ya da Gama Orionis, Orion (Avcı) Takımyıldızı'ndaki en parlak 3. ve gökyüzündeki en parlak 27. yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Albireo</span>

Albireo, Kuğu takımyıldızı içinde yaklaşık olarak 433 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Birincil bileşen, tayf sınıfı K2II olan turuncu parlak devin görünen parlaklığı +3,18 kadirdir. İkincil bileşen, tayf sınıfı B8V olan mavi ana kol yıldızının görünen parlaklığı ise +5,82 kadirdir. Bayer belirtmesi beta olmasına rağmen, Gama Cygni, Delta Cygni ve Epsilon Cygni'den daha soluktur. Albireo, 3 kadir büyüklüğüyle çıplak gözle tek yıldız olarak gözlenebilir. Çift yıldız olarak gözlemlenebilmesi için basit bir dürbün yeterlidir. Parlak sarı rengi ve sönük mavi bileşeni ile çarpıcı bir kontrast oluşturur.

Bu liste Avcı (Orion) Takım Yıldızındaki dikkate değer yıldızlar listesi olup, azalan parlaklığa göre sıralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gama Eridani</span>

Gama Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 203 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Geleneksel adı Zaurak'dır ve "tekne" anlamına gelir. tayf sınıfı M0.5IIICa-ICr - olan yıldızın görünen parlaklığı +2,95 kadirdir.

Omicron<sup>1</sup> Eridani

Omicron1 Eridani, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 122 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı F2 II-III olan dev yıldızın görünen parlaklığı +4,04 kadirdir ve bir Delta Scuti değişenidir.

Pi<sup>5</sup> Orionis

Pi5 Orionis (π5 Ori, π5 Orionis), Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.301 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Büyüklüğü 3,72 kadirdir ve tek bir nesne gibi görünür, ayrıca 5 Orionis ile görsel bir çift oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">59 Orionis</span>

59 Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 363 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sisteminin birincil bileşeni olan A-tipi beyaz bir anakol yıldızıdır.

S Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 702 ışık yılı uzaklıkta bulunan M-tipi kırmızı dev yıldızdır. S Ori, Mira tipi bir değişen yıldızdır ve görünür parlaklığı 414 günlük bir süre içerisinde; 7,2 kadir ile 14,0 kadir aralığında değişkenlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mintaka</span>

Mintaka, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.070 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. Arapça adı منطقة Mıntaka, "kuşak" anlamına gelmektedir. Alnitak ve Alnilam ile birlikte bu üç yıldız, eski kültürler arasında pek çok isimle de bilinen Avcı'nın Kuşağı'nı oluştururlar. Avcı (Orion) meridyene yaklaştığında güney yönüne bakan kuzey yarıküredeki bir gözlemci, Mintaka'yı kuşağın en sağında görebilir.

<span class="mw-page-title-main">Alnitak</span>

Alnitak, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 815 ışık yılı uzaklıkta bulunan üçlü yıldız sistemidir. Mintaka ve Alnilam ile birlikte bu üç yıldız, eski kültürler arasında pek çok isimle de bilinen Avcı'nın Kuşağı'nı oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">VV Orionis</span>

VV Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.249 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve ana bileşeni B-tipi mavi-beyaz anakol yıldızı olan bir yıldız sistemidir. Sistem, birbirine çok yakın B-tipi spektroskopik ikili yıldız ve daha uzakta bulunan A-tipi üçüncü bir bileşenden oluşur. VV Orionis, Gökada içinde Güneş'e göre 4 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 24.800 ile 36.300 ışık yılı aralığında değişmektedir.

Bu liste Çoban Takım Yıldızındaki dikkate değer yıldızlar listesi olup, azalan parlaklığa göre sıralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beta Boötis</span>

Beta Boötis, Çoban takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 225 ışık yılı uzaklıkta bulunan G-tipi dev yıldızdır.

Bu liste İkizler Takım Yıldızındaki dikkate değer yıldızlar listesi olup, azalan parlaklığa göre sıralanmıştır.

Bu liste Kupa Takım Yıldızındaki dikkate değer yıldızlar listesi olup, azalan parlaklığa göre sıralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Denebola</span>

Denebola, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 36 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir anakol yıldızıdır. 2,13 kadir olan görünen parlaklığı Denebola'yı takımyıldızının üçüncü parlak yıldızı yaptığı gibi, çıplak gözle de görünebilir kılar. Denebola, parlaklığı birkaç saatlik bir süre içerisinde çok hafif değişkenlik gösteren Delta Scuti türü bir değişen yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Upsilon Ursae Majoris</span>

Upsilon Ursae Majoris, Büyük Ayı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 115 ışık yılı uzaklıkta yer alan ikili yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Tau Ursae Majoris</span>

Tau Ursae Majoris, Büyük Ayı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 122 ışık yılı uzaklıkta yer alan spektroskopik ikili yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Delta Scuti</span>

Delta Scuti (δ Sct, δ Scuti), Kalkan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 202 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. 4,71 kadir görünen büyüklüğüyle takımyıldızının beşinci parlak yıldızıdır ve Delta Scuti türü değişen yıldızların prototipidir. 0,15 dakikalık periyodlarda hafif değişimlere sahip (Vmaks = 4,6m, Vmin = 4,79m) yüksek genlikli zonklayan bir delta scuti tipi değişen yıldızdır. Bu yıldızın kendine özgü kimyasal zenginliği Am tipi yıldızlara benzemektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.