İçeriğe atla

Gam

Gam, bir müzik parçasının kuruluş şekline göre (majör, minör) belirli bir kalıpta dizilen notalar topluluğu.

İnici gamda ses giderek kalınlaşır yani pesleşir. Ama çıkıcı gamda ses incelir, yani tizleşir. Gamın sekizinci notası baştaki notanın tekrarıdır. Batı müziğinde gamın dereceleri özel harflerle okunur.

A=LA B=Sİ C=DO D=RE E=Mİ F=FA G=SOL

Örnek: Majör gam, 2tam/1yarım/3tam/1yarım şeklinde dizilir.

Örnek (F Majör): F G A B♭ C D E F

minör=1 tam 1 yarım 2 tam 1 yarım 2 tam

Örnek (F Minör): F G A♭ B♭ C D♭ E♭ F

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gitar</span> perdeli yaylı çalgı

Gitar, bazı istisnalar dışında genellikle perdeli ve tipik olarak altı veya on iki teli olan telli bir müzik aletidir. Genellikle çalan kişinin vücuduna düz bir şekilde tutulur ve baskın el ile telleri tıngırdatarak veya kopararak çalınırken, aynı anda diğer elin parmaklarıyla seçilen telleri perdelere bastırarak çalınır. Tellere vurmak için bir gitar penası da kullanılabilir. Gitarın sesi ya akustik olarak, gitar üzerindeki rezonanslı bir oyuk oda aracılığıyla ya da elektronik bir pikap ve bir amplifikatör ile güçlendirilerek yansıtılır.

Akor, en az üç ayrı perdenin bir arada tınladığı ses kümesidir. Hangi perdelerin üst üste konulacağı, yapılan müziğin stiline veya müzikte o anda yaratılmak istenen etkiye göre belirlenir.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Brahms</span>

Johannes Brahms Alman piyanist, orkestra şefi ve 19. yüzyılın ikinci yarısının en önemli Romantik dönem bestecilerindendir. Hamburg'da Lutheran bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve profesyonel yaşamının çoğunu Viyana'da geçirdi. Bazen Johann Sebastian Bach ve Ludwig van Beethoven ile müziğin "Üç B"sinden biri olarak gruplandırılır, bu yorum aslında on dokuzuncu yüzyıl orkestra şefi Hans von Bülow tarafından yapılmıştır.

Nota, müzikal sesleri simgeleyen işaretlerdir. Nota sözcüğü, bir fikri daha sonra hatırlamak için işaretler ile bir yere o fikri temsil edecek biçimde yazıya dökmek manasına gelir. Müzik notası da, bir sesi temsil etmek üzere porte (dizek) üstündeki yerine konulan bir işaret, bir kayıttır. Müziği yazılı olarak ifade etmede kullanılan her bir nota, müzikteki belli bir sese karşılık gelir. Notalar seslerin zaman içindeki uzunluğunu ve temel frekansını gösterirler. Bir başka deyişle nota, müziğin okunup yazıya dökülmesini sağlayan şekillere ve o şekillerin temsil ettikleri temel frekanslara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Pikolo klarinet</span>

La bemol (A♭) klarnet, klarnet ailesinin halen üretilmekte olan en yüksek perdeli enstrümanıdır. Yaygın olarak kullanılan B♭ klarnetin yarısından biraz daha uzundur ve E♭ klarnetten bir minör yedili, bir tam dörtlü daha yüksek perdelidir. Bir transpoze enstrümanı olarak, yazılandan minör bir altıncı daha yüksek ses çıkarır, bu nedenle en düşük yazılı nota E3, konser C4 olarak duyulur. XIX. yüzyılın başlarında, farklı perdelerde birkaç küçük klarnet ortaya çıkmıştır. A♭ klarnet, özellikle Verdi'nin opera banda bölümlerinde yer aldığı ve günümüze kadar askeri bandolarda varlığını sürdürdüğü İtalya'da olmak üzere Avrupa nefesli bandolarında benimsenmiştir. Bazen çağdaş klasik müzikte, Béla Bartók ve John Tavener gibi bestecilerin eserlerinde ve büyük klarnet korosu çalışmalarında da kullanılır. İtalyan yapımcılar Ripamonti ve Orsi tarafından ve Almanya'da Foag Klarinetten, Herbert Wurlitzer ve Schwenk & Seggelke tarafından üretilmektedir.

Majör gam, bir parçanın yapılış şeklidir. Minör gama göre daha baskın tonlar hakimdir ve daha coşkuludur.


İlgili minör, belli bir Majör gam ile aynı donanımı paylaşan natürel minör gama verilen isimdir. Herhangi bir Majör gamın ilgili minörünü bulmak için, o Majör gamın altıncı derecesini bulmak veya gama ismini veren notanın üç yarım ses gerisindeki notayı bulmak yeterlidir.

Oktav, müzikte bir ses aralığıdır. Bir oktavın yüksek notasının ses dalgası frekansı (perdesi), aynı oktavın alçak notasının iki katıdır. Örneğin orta C üzerindeki A notasının uluslararası standart frekansı 440 hertz'dir.Bu A notasının üzerindeki oktav 880 hertz ile titreşirken, altındaki oktav 220 hertz ile titreşir.

Minör Gam: Belirli kurallara göre oluşturulan Batı müziğindeki temel nota dizilerinden biridir. Genelde, majörün tersine duygusaldır. Minör gamın temel özelliği, 3. derecesiyle 1. derecesinin minör 3'lü aralığına sahip olmasıdır.

Caz ve blues müzikte kullanılan, majör ve minör notalar arasında duraksayan istikrarsız notalara mavi nota denir. Ses değişimi yarım ses veya daha azdır, müzisyenin kişisel tarzına göre değişir. 12-bar blues ve 8-bar blues şarkılarında sıkça kullanılır.

Günümüzde var olan tüm "dizi"lerin oluşumu konusunda en eski örneklere Mısır ve Hindistan'da rastlanılmıştır. Bunlar asıl anlamıyla makamsal dizilerdir. Günümüzde çağdaş klasik batı müziğinde kullanılan diziler ise, kuramsal açıdan ilk defa Antik Yunan'da görülmüştür. Çeşitli uygarlıkların etkileşimleriyle birbirine aktarılan müzik bilgileri, Antik Yunan'da kuramsallaştırılmıştır. O dönemde oluşturulan modlar tam anlamıyla günümüz modları ile aynı değildir. Antik Yunan'da modların doryen, hipodoryen, frigyen, hipofrigyen, lidyen, hipolidyen, miksolidyen, hipomiksolidyen gibi özel isimleri vardır. Bu modlar Orta Çağ'da kilise müzik adamları tarafından tekrar düzenlenmiş ve bugünkü halini almıştır. Günümüzde kullanılan modlar ise şu şekildedir;

<span class="mw-page-title-main">Dört Mevsim (Vivaldi)</span>

Dört Mevsim, İtalyan besteci Antonio (Lucio) Vivaldi'nin en meşhur ve en sık seslendirilen eseridir. 1720'li yılların başlarında Il cimento dell'Armonia e dell'Inventione (Uyum ve Buluş Arasındaki Çekişme) başlığı ve Op. 8 eser sayısıyla yazılmış olan on iki konçertonun ilk dördünden oluşur. İlk kez 1725 yılında Amsterdam'da Fransız-Hollandalı yayımcı Michel-Charles Le Cène tarafından yayımlanmış ve kendi zamanında da en bilinen eserlerden biri olmuştur. Ayrıca Vivaldi konçertolara eşlik eden soneler yazarak o döneme göre müzikal devrim yapmış, programlı müzik türünün en eski ve en detaylı örneklerinden birini yaratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fa majör</span>

Fa majör, klasik batı müziğinde fa notası üzerine kurulan majör gam. İçinde si bemol geçer ve başlığına da anahatardan sonra si bemol konur. Kalından inceye doğru şu sesleri içerir: Fa-Sol-La-Si bemol-Do-Re-Mi. Eksen (tonik) sesi Fa, Alt çeken sesi si bemol ve Çeken (dominant) sesi do idir. Alt çeken tonalitesi Si bemol Majör, çeken tonalitesi Do Majör, ilgili minörü re minör ve paralel minörü fa minördür. Ton çemberinde Do Majör ile Si bemol Majör'ün arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Do majör</span> do notası üzerine kurulan majör gam

Do majör, klasik batı müziğinde do notası üzerine kurulan majör gam. İçinde diyez ve bemol geçmez, anahtarına hiçbir diyez-bemol konmayan tek Majör gamdır. Kalından inceye doğru şu sesleri içerir: Do-Re-Mi-Fa-Sol-La-Si. Eksen (tonik) sesi Do, Alt çeken sesi Fa ve Çeken (dominant) sesi Sol idir. Alt çeken tonalitesi Fa Majör, çeken tonalitesi Sol Majör, ilgili minörü la minör ve paralel minörü do minördür. Ton çemberinde Fa Majör ile Sol Majör'ün arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Si bemol Majör</span>

Klasik batı müziğinde si bemol notası üzerine kurulan majör gam. İçinde si bemol ve mi bemol geçer ve başlığına da anahatardan sonra si bemol ve mi bemol konur. Kalından inceye doğru şu sesleri içerir: Si bemol-Do-Re-Mi bemol-Fa-Sol-La. Eksen (tonik) sesi si bemol, Alt çeken sesi mi bemol ve Çeken (dominant) sesi fa idir. Alt çeken tonalitesi Mi bemol Majör, çeken tonalitesi Fa Majör, ilgili minörü sol minör ve paralel minörü si bemol minördür. Ton çemberinde Fa Majör ile Mi bemol Majör'ün arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sol majör</span>

Sol majör, klasik batı müziğinde sol notası üzerine kurulan majör gam. İçinde fa diyez geçer ve başlığına da anahatardan sonra fa diyez konur. Kalından inceye doğru şu sesleri içerir: Sol-La-Si-Do-Re-Mi-Fa diyez. Eksen (tonik) sesi Sol, Alt çeken sesi do ve Çeken (dominant) sesi re idir. Alt çeken tonalitesi Do Majör, çeken tonalitesi Re Majör, ilgili minörü mi minör ve paralel minörü sol minördür. Ton çemberinde Do Majör ile Re Majör'ün arasında yer alır.

Dizi yanılsaması, aynı diatonik veya kromatik dizinin ton olarak yükselen ve düşen hallerinin; sağ-sol yönselliğinde değişerek, aynı anda duyurulması sonucu deneyimlenen yanılsamadır. Bu yanılsamanın tecrübe edilmesinde etkili olan olgu; uyaran bütününün gruplanmasında öncelik olarak tonsal yakınlığın belirlenmesinin, yönün belirlenmesinden baskın gelmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sürekli bas</span>

Barok dönemde (1600-1750) neredeyse evrensel geçerliliği olan sürekli bas partisi, bir bas çizgisi ve bir akor sürekliliği sağlayarak müziğin armonik yapısını oluşturmak için ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Genellikle continuo olarak kısaltılır ve sürekli bas partisini seslendiren çalıcılara sürekli bas grubu denir.

<span class="mw-page-title-main">Istria ölçeği</span>

"Istrian ölçeği", bu stili kullanan "benzersiz" Istrian ve Kvarner halk müziği türlerini ifade eder. Adını Istrian yarımadasından almıştır. Istrian halk müziği, benzersiz bir altı tonlu müzikal skalaya ve yarımadanın iki bölümlü, hafif burun şarkılarına dayanır. Istrian ölçeğinde, Istrian bölgesi ve Adriyatik'in kuzey kıyısı ve adalarına özgü geleneksel şarkı söyleme pratiği, iki sesli şarkı söyleme ve çalma, 2009 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Beşliler çemberi</span>

Beşliler çemberi, müzik teorisinde notaların tam beşli aralıklar sıralaması olarak düzenlenmesi yöntemidir. C (Do) notasında başlayarak ve standart Batı ayar sistemi kullanarak, sıralama şöyledir: C (Do), G (Sol), D (Re), A (La), E (Mi), B (Si), F♯/G♭, C♯/D♭, G♯/A♭, D♯/E♭, A♯/B♭, E♯/F ve C (Do). Bu düzen birbirlerine en yakın müzik anahtar başlıklarını yan yana koyar. Genellikle bir çember olarak çizilir ve gösterilir.