İçeriğe atla

Galip Dede Caddesi

Galip Dede Caddesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan, İstiklal Caddesi’nin sonudaki Tünel Meydanı’ndan Kuledibi’ne doğru inen bir cadde. Cadde, Türk divan edebiyatı şairi Şeyh Galip’e atfen isimlendirilmiş olup, şairin mezarı caddenin başında yer alan Galata Mevlevîhânesi’nde bulunmaktadır.[1]

Tarih

Mevlevihane bünyesindeki kütüphanenin Tepebaşı Polis Karakolu olarak kullanıldığı dönemden, yapının giriş kısmı ile Galipdede Caddesi.

Galata Mevlevîhânesi, II. Bâyezîd döneminde vezirlik ve akıncı kumandanlığı görevini üstlenmiş İskender Paşa’nın Galata sırtlarında bulunan av çiftliğinde 1491’de inşa edilmiştir. Bu dönemde M-mevlevîhânenin bulunduğu bölge ormanlık ve kırsal bir alan olmuş, Galata Surları'nın dışında kalan bu bölgede şehirleşme yer almamıştır.[1] 16. ve 17. yüzyılda mevlevîhânenin etrafında şehirleşme başlamış, 19. yüzyılda ise Pera'da bir Levanten bölgesi haline gelmiştir.[2]

Cadde, 1800'lerin ortalarında şekillenmeye başlamıştır. Bu dönemde çekilmiş fotoğraflara dayanarak yol üzerinde kitapçılar, kahvehaneler, pastaneler, antikacılar ve pulcuların varlığı kaydedilmiştir. Yol, 20. yüzyılın başında şu anki halini almıştır. Kafe ve pastaneler kapanmış olmak ile birlikte 2009 itibarıyla 1950’lerde sayıları 35 olan pulculardan 3'ü hâlâ varlığını korumaktadır. Caddede işletilen en eski dükkân 1920’lerde Alman Adolph Platner'in açmış olduğu Librairie de Pera adlı sahafçıdır. Bu sahaf nadir ve değerli kitap satışı yapmakta ve kitap müzayedeleri düzenlemektedir.[1]

1980'lerden beri sokak boyunca müzik aleti satışı gerçekleştiren pek çok dükkân açılmıştır. Bu nedenden ötürü cadde "İstanbul’un en büyük müzik marketi" olarak da anılmaktadır. Bu dükkanlardan en büyüğü olan Zuhal Müzik ise "Türkiye’nin en büyük müzik dükkânı" olarak nitelendirilmiştir. Caddede belediye izni altında sokak şarkıcılarının performansları da gerçekleşmektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d KALKAN, Ersin. "Galip Dede'nin hazineleri". Hürriyet. 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  2. ^ "GALATA MEVLEVÎHÂNESİ - TDV İslâm Ansiklopedisi". islamansiklopedisi.org.tr (İngilizce). 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstiklal Caddesi</span> Beyoğlunda bir cadde

İstiklal Caddesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki Tünel Meydanı ile Taksim Meydanı arasında yer alan popüler bir caddedir. 19. yüzyılın sonlarından günümüze dek Türkiye'nin en popüler caddesi olma ünvanını koruyan cadde, 1,4 km uzunluğundadır. Orta noktası Galatasaray Lisesi'nin yanından geçen Yeniçarşı Caddesi'nin caddeyi kestiği ve 50. Yıl Anıtı'nın bulunduğu yer kabul edilir. Ortalama olarak 74 metre yükseklikte yer alan İstiklal Caddesi idari olarak 9 ayrı mahalleyi kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Beyoğlu</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Beyoğlu veya eskiden Pera, İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan ilçelerinden biridir. Kuzeybatıda Şişli ve Kâğıthane, doğuda Beşiktaş ve İstanbul Boğazı, güneyde ve batıda ise Haliç ile sınırlı ilçenin yüzölçümü 8,76 km2'dir ve 45 mahalleden oluşmaktadır. İsmini Pera da denen, Tünel–Taksim arasında uzanan İstiklal Caddesi ve ona açılan sokakların belirlediği alanı kapsayan Beyoğlu semtinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Meydanı</span> İstanbul, Türkiyede bir meydan

Taksim Meydanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan ve İstanbul kentinin en ünlü noktalarından biri olan meydan. Çevresindeki lokanta, mağaza, otel, eğlence ve kültür yerleriyle İstanbul'un en büyük turistik çekim merkezinden biridir. Cumhuriyet Döneminde bir meydan haline gelmiş olan Taksim Meydanı, pek çok siyasi ve toplumsal olaya da ev sahipliği yapmıştır. Meydandaki trafiği kısmen yer altına indiren Taksim Yayalaştırma Projesi, 2013 yılında kısmen tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hamparsum Limonciyan</span>

Hamparsum Limonciyan veya Baba Hampartsum, Osmanlı Ermenisi bestekâr ve müzik hocası.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Galip</span> Türk divan edebiyatı şairi (1757 - 1798)

Galib Mehmed Esad Dede veya tanınan kısa adıyla Şeyh Galib, Türk divan edebiyatı şairi ve mutasavvıf.

<span class="mw-page-title-main">Galata Mevlevihanesi</span> İstanbulda müze

Galata Mevlevihanesi veya diğer adıyla Kulekapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesinde bulunan eski bir mevlevihane. Günümüzde Galata Mevlevihanesi Müzesi adıyla müze olarak faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kapalıçarşı</span> dünyanın en eski kapalı alışverişmerkezi

Kapalıçarşı, İstanbul kentinin merkezinde Beyazıt, Nuruosmaniye ve Mercan semtlerinin ortasında yer alan dünyanın en büyük çarşılarından ve en eski kapalı çarşılarından biri. Kapalıçarşı'da yaklaşık 4.000 dükkân bulunmaktadır ve bu dükkânlarda toplam çalışan sayısı yaklaşık 25.000'dir. Gün içerisindeki en yoğun zamanlarında içinde 500.000' e yakın insan barındırdığı söylenir. 2014 yılında, dünyada en çok ziyaret edilen turistik mekanlar arasında 91,250,000 ziyaretçi ile 1. sırada gösterildi. Kapalıçarşı sıklıkla dünyanın ilk alışveriş merkezi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Çiçek Pasajı</span>

Çiçek Pasajı, İstanbul, Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi üzerinde yer alan, Büyük Beyoğlu Yangını sonucu yok olan Naum Tiyatrosu'nun arsasına 1876'da kurulmuş tarihi bir pasaj.

<span class="mw-page-title-main">Nişantaşı</span> İstanbulun Şişli ilçesindeki bir semt

Nişantaşı, İstanbul ilinin Şişli ilçesinde, merkezi, Valikonağı Caddesi ile Teşvikiye Caddesi-Rumeli Caddesi'nin kesiştiği kavşakta yer alan anıt taş olan, Meşrutiyet ve Teşvikiye mahallelerinin Vali Konağı çevresindeki bölümlerini kapsayan, ev sahipliği yaptığı dünyaca ünlü markaların mağazaları, kafeler ve eğlence mekanlarıyla tanınan semt. Gerek kuruluşu ve tarihi, gerekse coğrafi ve idari sınırları Teşvikiye ile büyük ölçüde iç içe geçmiş olan Nişantaşı, güneydoğusundan Maçka, güneybatısından Harbiye, batısından ve kuzeybatısından Osmanbey ve doğusundan Teşvikiye semtleriyle sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Osman Selahaddin Dede Efendi</span>

Osman Selâhaddin Dede Mevlevî şeyhi, mutasavvıf.

Âdem Dede, Osmanlı Devleti Türk Mevlevi şairi. Doğum tarihi bilinmemektedir ama 1591 olduğu tahmin edilmektedir. Antalya’da doğmuştur. Din eğitimini yörenin ünlü dervişlerinden alan Adem Dede daha sonra bilgisini artırmak ve mevlevi olmak için İstanbul'a gitti. Galata Mevlevihanesi'nde, İsmail Ankaravi'nin yanına yerleşti ondan eğitim aldı. İsmail Ankaravi'nin ölümüyle aynı mevlevihaneye şeyh oldu. Dostlarıyla birlikte sohbet toplantıları düzenler, bu toplantılarda dini konuşmalar yapılır, müzik dinlenir, sema yapılır ve zikredilirdi. Galata Mevlevihanesi'nde Kur'an ve Mesnevi okunuyor, sema yapılıyordu.

Şahkulu, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda bulunan Beyoğlu ilçesine bağlı bir mahalledir. İdari sınırlarına bakıldığında kuzeyinde Asmalımescit; kuzeydoğusunda Tomtom; doğusunda Hacımimi; güneyinde Bereketzade; güneydoğusunda Müeyyetzade; batısında Emekyemez; kuzeybatısında ise Evliya Çelebi mahalleleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuledibi</span>

Kuledibi, Galata Kulesi'nin bulunduğu yer ve yakın çevresi.

Samsun Mevlevîhânesi, Türkiye'nin Samsun ilinin İlkadım ilçesinde yer alan ve 1940-50 yılları arasında yıkılmış olan mevlevîhâne.

<span class="mw-page-title-main">Bahariye Mevlevihanesi</span>

Bahariye Mevlevihanesi veya önceki adıyla Beşiktaş Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Eyüpsultan ilçesinde bulunan eski bir mevlevihane. Daha önceleri Beşiktaş'ta bulunduğundan Beşiktaş Mevlevîhânesi olarak anılmaktaydı. Günümüzde ise bir sivil toplum kuruluşuna tahsis edilmiş olup çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Üsküdar Mevlevihanesi</span>

Üsküdar Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Üsküdar ilçesinde yer alan eski bir mevlevihanedir. Günümüzde Klasik Türk Sanatları Vakfı binası olarak faaliyet göstermektedir. Galata Mevlevihanesi Şeyhi Üsküdarlı Numan Dede'nin 1790'da görevinden ayrılması sonrasında, kendisi tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kasımpaşa Mevlevihanesi</span>

Kasımpaşa Mevlevihanesi, 17. yüzyılda İstanbul'un Kasımpaşa semtinde kurulan mevlevihane.

<span class="mw-page-title-main">Gavsî Ahmed Dede</span>

Gavsî Ahmed Dede, Türk Mevlevi şeyhi ve mutasavvıf. Galata Mevlevihanesi şeyhliği yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Yekta</span> Türk müzikolog

Râuf Yektâ Bey,, Türk bestekâr, müzikolog ve neyzen. Asıl adı Mehmet Rauf'tur. Hat hocası Nasûhî Efendi tarafından kendisine yekta unvanı verildi. 1917 yılında Dârülelhan'ın kuruluşunda yer alan isimlerden biri oldu. Araştırma ve çalışmalarıyla Türk müziğinin temelini oluşturdu. Mevlevî tarikatına girerek önemli mevlevihanelerde baş neyzenlik yaptı. Tifo nedeniyle hayatını kaybetmesi sonrasında Cemal Reşit Rey tarafından "musikî şehidi" olarak nitelendirildiği yönünde söylentiler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Yenikapı Mevlevihanesi</span>

Yenikapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Zeytinburnu ilçesinde 16. yüzyılda kurulmuş bir mevlevihane.