İçeriğe atla

Galiçyalılar

Galiçyalılar
Galegos
Önemli nüfusa sahip bölgeler
           A Coruña ili991,588
           Pontevedra ili833.205
           Lugo ili300.419
           Ourense ili272.401
           Galiçya, İspanya Galiçya2.397.613
İspanya İspanya (ülkenin geri kalanı)355.063
Arjantin Arjantin147.062
Brezilya Brezilya38.554
Venezuela Venezuela38.440
Uruguay Uruguay35.369
Küba Küba31.077
İsviçre İsviçre30.737
Fransa Fransa16.075
Amerika Birleşik Devletleri ABD14.172
Diller
Din
Hristiyan (Katolik)

Galiçyalılar (Galiçyaca: Galegos), İberya'nın kuzeybatısında bulunan Galiçya bölgesinde yaşayan bir halk. Galiçyalılar, tarihî, kültürel ve dilsel açıdan kendine özgü bir kimlik geliştirmiştir. Galiçyaca, İspanyolca ve Portekizce ile yakın akrabalık taşır.

Tarih

Galiçyalıların tarihi, Antik Roma dönemine kadar uzanmaktadır. Roma İmparatorluğu döneminde, Galiçya bölgesi Gallaecia adıyla bilinmekteydi ve Roma etkisi altında önemli bir kültürel merkez hâline gelmiştir. Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından, Galiçya, İber Yarımadası'nın kuzeybatısında önemli bir bağımsız krallık kurmuştur. Bu krallık, Galiçyalıların kültürel kimliğinin korunmasında önemli bir rol oynamıştır.[1]

Dil

Galiçyalıların ana dili olan Galiçyaca, Latin dillerinden türemiştir. İber Yarımadası'nda konuşulan Portekizce ile yakın bir ilişkisi vardır. Orta Çağ'da Galiçyaca, bölgedeki en yaygın dil olmasına rağmen, 15. yüzyıldan itibaren Kastilya'nın etkisiyle yerini yavaşça İspanyolcaya bırakmaya başlamıştır.[2]

Kültür

Galiçyalılar, zengin bir folklor mirasına sahiptir. Galiçya'nın müzikleri, özellikle gaita (Galiçya gaydası) ve alalás (bir tür geleneksel şarkı) ile tanınır. Ayrıca Galiçya mutfağı, özellikle deniz ürünleri ve mısır ekmeği gibi yemeklerle öne çıkar.[3]

Demografi

Galiçya'nın nüfusu, büyük ölçüde kırsal alanlarda yoğunlaşmıştır. Ancak 20. yüzyılda Galiçyalıların önemli bir kısmı, ekonomik nedenlerle başta İspanya'nın diğer bölgeleri ve Latin Amerika'ya olmak üzere göç etmiştir. Özellikle Arjantin ve Küba, önemli sayıda Galiçya kökenli nüfusa ev sahipliği yapmaktadır.[4]

Kaynakça

  1. ^ Koch, John T. (2006). Celtic Culture: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-440-0. 
  2. ^ Penny, Ralph (2002). A History of the Spanish Language. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-01184-6. 
  3. ^ Hooper, John (2006). The New Spaniards. Penguin Books. ISBN 978-0-14-101609-2. 
  4. ^ González, Antonio. "Galician Migration and Latin America". Instituto Cervantes. 15 Şubat 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Katalonya</span> İspanyaya bağlı İber Yarımadası’nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge

Katalonya, İspanya'ya bağlı İber Yarımadası'nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge. Katalonya 4 ilden oluşmaktadır: Barselona, Girona, Lleida ve Tarragona. Barselona, en büyük şehir ve başkenttir; İspanya'nın 2. en nüfuslu belediyesi ve Avrupa Birliği içerisindeki en yoğun nüfuslu 17. kentsel alandır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu</span> Türkiye topraklarının büyük bölümünü oluşturan Batı Asya yarımadası

Anadolu, Anadolu Yarımadası veya coğrafi olarak Asya Kıtası'nın tüm özelliklerini içerdiğinden Küçük Asya, Asya kıtasının en batısında Karadeniz, Akdeniz ve Ege denizi arasında kalan yaklaşık 755.000 km²'lik bir alanı kaplayan dağlık bir yarımadadır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Galiçyaca</span>

Galiçyaca, İspanya'nın Galiçya bölgesinde konuşulan bir dildir. Kendi dilindeki adı Galegodur. Latin kökenli bir dildir, Kelt kültürünün ve Arapçanın etkisi de görülür.

<span class="mw-page-title-main">İspanyollar</span> İspanyanın herhangi bir yerinde yerli olan veya İspanyol vatandaşlığına sahip kişiler

İspanyollar, Güneybatı Avrupa'nın İber Yarımadası'nda yer almakta olan İspanya'nın yerli halkına verilen isimdir. Bunun yanı sıra, en büyük kısmı Latin Amerika'da olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde İspanyol kolonizasyoncuları soyundan gelen önemli sayıda İspanyol yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Latin dilleri</span>

Latin veya Romen dilleri, kökeni Roma İmparatorluğu'nda konuşulmuş Latince lehçelerine dayanan, Hint-Avrupa dil ailesinin İtalik koluna mensup bir dil grubudur. Dünya çapında Latin dillerini anadil olarak konuşan 600 milyondan fazladır. Dil grubunun modern dağılımı Amerika, Avrupa ve Afrika kıtalarında yoğunlaşmakla birlikte, genel olarak dünyada geniş bir yayılıma sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">A Coruña</span> İspanyanın A Coruña ilinde belediye

A Coruña, İspanya'nın özerk bölgelerinden biri olan Galiçya'nın kuzeybatısında bulunan A Coruña ili'ne bağlı belediye ve ilin başkenti. A Coruña, 16.-19. yüzyıllar döneminde Galiçya Krallığı'nın siyasi merkezi olmuş ve 1833 ile 1982'de de Galiçya bölgesel merkezi olmuştur. 1982'de Galiçya Özerk Topluluğu kurulduğu zaman başkentlik için Santiago de Compostela seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz İmparatorluğu</span> 15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla kadar Portekiz tarafından yönetilen tüm denizaşırı bölgeler

Portekiz İmparatorluğu, denizaşırı Portekiz veya Portekiz Sömürge İmparatorluğu da denilen, denizaşırı koloniler, fabrikalar ve daha sonra Portekiz tarafından yönetilen denizaşırı topraklardan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">İtalya tarihi</span>

İtalya tarihi, İtalya yarımadasında yaşayan halkların antik çağlardan başlayarak günümüze kadar ulaşan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Portekizliler</span> Portekizin yerli halkı

Portekizliler, İber Yarımadasının güneybatısında yer alan Portekiz'in yerli halkıdır. Portekizliler bir Latin halkıdır, dilleri Latinceye dayanan Portekizcedir. Bir sömürge devleti olan Portekiz İmparatorluğu döneminde Portekizlilerin önemli bir kısmı dünyanın farklı yerlerine dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Galiçya Özerklik Tüzüğü (1936)</span>

Galiçya Özerklik Tüzüğü (1936), 1936 yılında Galiçya'nın İspanya bünyesinde özerklik kazanması için oluşturulan tüzük. İspanya Meclisinde oylamaya sunularak kabul edildi. İspanya İç Savaşı'nın (1936-1939) başlaması ile birlikte askıya alındı. Savaşı kazanan Frankocular tarafından tamamen yürürlükten kaldırıldı. Franco iktidarının sona ermesinden sonra 1981 yılında yeniden oluşturulan özerklik tüzüğüne emsal oldu.

Ramón Piñeiro, Galiçyalı yazar ve siyasetçi, Galiçyaca ve Galiçya milliyetçiliği üzerine çalışmalarıyla tanınır. 2009 yılında Galiçyaca Edebiyat Günü ile onurlandırıldı.

<i>Follas novas</i>

"Follas Novas", Galiçyalı şair Rozalio de Castro tarafından 1880 yılında yazılmış ve yayınlanmış şiir koleksiyonu.

<span class="mw-page-title-main">Araplaşma</span> Arap olmayan bir bölgenin fethi ile nüfusta Arap etkisinin artması

Araplaşma, Arap olmayan bir bölgenin fethi ile Arap olmayan nüfusta Arap etkisinin artmasını, Arap dilinin, kültürünün, kimliğinin kademeli olarak benimsenmesini tarif eder. İslam dini ve bunlarla ilişkili olarak İslam'a dayanan sosyo-politik düzen ile Arapça bir kitap olan Kur'an Araplaşmada merkezi bir rol oynamıştır. Ve Bu, genellikle fethedilen topraklarda İslamileştirme ile beraber ilerlemiştir. Genel olarak, Arap orijinli unsurlar, fethedilen medeniyetlerden oluşan çeşitli unsurlarla çeşitli şekillerde birleşti. Araplaştırma; Irak, Suriye, Sudan, Moritanya, Cezayir ve Libya'daki Arap milliyetçisi rejimler tarafından Arap yerleşimlerini genişletme, Arap dışındaki azınlıkların sınır dışı edilmeleri ve Arap olmayan nüfusta Arap kimlik ve kültürünün uygulanmasını, özellikle eğitimde Arapça olmayan anadillere izin vermemek gibi yöntemler ile modern çağlarda da devam etti.

Lusitanya mitoloji Lusataniler tarafından Proto-Hint Avrupalılar arasında yayılmış mitolojidir. İber Yarımadası, Portekiz, Galiçya, Extremadura ve Salamanca'nın küçük bir kısmında görülmüştür.

Roma Galyası, MÖ 1. yüzyıldan MS 5. yüzyıla kadar Roma yönetimi altında bulunan Galya'yı ifade eder.

Romalılaştırma terimi tarihi ve kültürel anlamlarda, ilk olarak Roma Cumhuriyeti ve daha sonra da Roma İmparatorluğu tarafından Roma egemenliği altına alınan veya Roma'nın çevresinde yaşayan nüfusların Roma kültürüne uyum sağlamasını, entegrasyonunu ve asimilasyonunu içerir. Antik Roma tarihçiliği ve İtalyan tarihçiliği, faşist dönemin sonuna kadar çeşitli süreçleri " barbarların uygarlaşması " olarak adlandırırdı.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Portekizcesi</span>

Avrupa Portekizcesi veya bilinen diğer adlarıyla Portekiz Portekizcesi, İberya Portekizcesi ve Yarımada Portekizcesi Portekizce: português peninsular) Portekiz'de konuşulan Portekizce lehçelerinin tümüne verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Galiçya Krallığı</span>

Galiçya Krallığı güneybatı Avrupa'da bulunan ve topraklarının en güçlü olduğu dönemde İber Yarımadası'nın tüm kuzeybatısını kaplayan bir krallıktı. 409 yılında Suevi kralı Hermeric tarafından kurulmuş olup başkenti Braga'ydı. 585 yılında Vizigot Krallığı'nın bir parçası oldu. 8. yüzyılda Galiçya, daha sonra León Krallığı'na dönüşecek olan Asturias Krallığı'nın bir parçası oldu ve zaman zaman kendi krallarının otoritesi altında bağımsızlığa ulaştı. Compostela 11. yüzyılda Galiçya'nın başkenti oldu, Portekiz'in bağımsızlığıyla (1128) güney sınırı belirlendi. 1230 yılında Kastilya Kralı III. Ferdinand'ın döneminde Galiçya, Kastilya Tacı'nın kontrolü altına girdi.

Portus Cale Kontluğu, 9. yüzyılda Reconquista döneminde kurulan ve bugünkü Portekiz'in kuzeyini kapsayan, tarihsel ve stratejik öneme sahip bir feodal yönetim birimidir. Bu kontluk, İber Yarımadası'nda Hristiyan Krallıkları'nın Müslüman egemenliğine karşı verdiği mücadele sırasında kilit bir rol oynamış ve Portekiz Krallığı'nın temellerini atmıştır. Portus Cale, bölgenin kuzeybatısında Douro Nehri'nin ağzında yer alan ve günümüz Porto şehri ile çevresini içeren bir bölgeydi.