Galerius
| Galerius | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Galerius sikkesi | |||||
| 53. Roma imparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 293-305 (Diokletian döneminde Sezar olarak); 305-311 ( Constantius Chlorus'la birlikte Batı Augustus'u) | ||||
| Önce gelen | Maximian ve Diokletian | ||||
| Sonra gelen | I. Konstantin | ||||
| Doğum | 250 | ||||
| Ölüm | 5 Mayıs 311 | ||||
| Eş(ler)i | Galeria Valeria | ||||
| |||||
Galerius Maximianus (250–5 Mayıs 311), resmî adı Gaius Galerius Valerius Maximianus olan, 305 - 311 yılları arasında görev yapmış Roma imparatoru.
Galerius, Dacia Aureliana eyaletinin başkenti Serdica (şimdi Sofya, Bulgaristan) yakınlarında doğmuştur. Aslında, bir çoban olan ve bu sebeple Armentarius (Latince: armentum, sürü) soy adını aldığı babasının yolundan gitmiştir. İmparatorlar Aurelian ve Probus dönemlerinde asker olarak çeşitli kademelerde görev yapmış ve 293 yılında Tetrarşi'nin kurulmasıyla birlikte Sezar olarak Constantius Chlorus'un yanına atanmış, Diocletian'ın kızı Valeria (Galeria Valeria adıyla da bilinir) ile evlenmiş ve aynı zamanda, İllirya eyaletinin güvenliği kendisine emanet edilmiştir.
296 yılında Pers Savaşı'nın başında, Tuna'dan Fırat'a hareket etmiştir; İlk seferi, Callinicum yakınlarındaki savaşta bozgunla sona ermiş ve Mezopotamya'nın kaybına neden olmuştur. Her halükarda, 297 yılında Ermenistan dağlarının arasında ilerleyerek Narses üzerinde kesin bir zafer elde etmiş ve bunun sonucu olarak içinde Narses'in hareminin de bulunduğu muazzam bir ganimet ele geçirmiştir. Elde ettiği avantajı takip ederek Tizpon şehrini ele geçirmiş ve 298'de barış istemek zorunda kalmıştır. Mezopotamya yeniden Roma yönetimi altına girmiş ve Dicle nehrinin doğusunda yeni elde edilen toprakların ardından İmparatorluk, tarihinde doğudaki en geniş sınırlara ulaşmıştır.
Hristiyanlar, Diokletian'ın saltanatının çoğunda huzur içinde yaşamışlardır. 24 Şubat 303 bildirisi ile başlayan cezalandırmalar, Hristiyanlar tarafından Galerius'un etkisiyle irtibatlandırlmıştır. Hristiyanların toplanma yerleri, gizli toplantılarının fesata yol açabileceği korkusuyla yıkılmıştır.
305 yılında Diokletian ve Maximian'ın imparatorluktan çekilmeleri üzerine, öncelikle diğer Sezar Constantius'la birlikte Augustus unvanı aldı ve İmparatorluğu tek başına yönetilmek için Constantius'un erken ölmesini umut ederek Sezarlık derecesine sadık hizmetçisi Flavius Valerius Severus'u ve yeğeninin (Maximinus II Daia) geçmesini sağladı. Constantius'un oğlu Konstantin'in misafir olarak sarayında bulunması da, pozisyonunu güçlendirmesine yardımcı oldu.
Planladığı tüm düzenbazlıklar, Konstantin'in babasının ölümü üzerinde Eboracum'da (York) aniden seçilmesi ve Maximian ve oğlu Maxentius'un İtalya'da kendilerini Augustus ilan etmeleriyle bozuldu.
307'de İtalya istilasının başarısızlığının ardından arkadaşı Licinius'u Augustus seçti ve hırsını biraz yumuşatarak annesi Romula onuruna Felix Romuliana (bugün Gamzigrada, Sırbistan) şehrini kurdurarak emekliye ayrıldı ve kalan birkaç yılını orada geçirdi.
24 Şubat 303 tarihinde Hristiyanların cezalandırılmasını emreden son bildiri Galerius'un ısrarıyla yayımlandı ve bu baskı altında tutma politikası, görünüşe göre hastalığının son döneminde onun adına Licinius ve Konstantin tarafından Nisan 311'de Nicomedia'da yayımlanan genel hoşgörü bildirisine kadar Galerius tarafından sürdürüldü. Bu, Hristiyanlara karşı yapılan resmi cezalandırmaların sonu olarak kabul edilir.
Lactantius'a göre Galerius, Daçyalı olduğunu iddia etmiş ve Kendisinin bizzat Roma adının düşmanı olduğunu itiraf etmiş; ve İmparatorluğun adının Roma değil, Daçya İmparatorluğu olmasını teklif etmiştir. En yüksek güce ulaşır ulaşmaz Anti-Romalı bir duruş sergileyerek Roma vatandaşlarına karşı fatihlerin, özellikle de iki yüz önce imparator Trajan'ın Daçya'yı fethi sırasında Daçya'lılara (Galerius'un atalarına) davrandığı gibi acımasız bir zalimlikle muamele etmiştir.
Galerius, 5 Mayıs 311'de, Eusebius tarafından dehşet verici, korkunç bir rahatsızlık olarak tanımlanan ve muhtemelen bir bağırsak kanseri türü nedeniyle ölmüştür..
Galerius, Romanya dinsel halk şarkılarında Ler Imparat (İmparator Ler) olarak hatırlanır.
Dış bağlantılar
- Medieval Sourcebook 14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Edict of Toleration by Galerius, 311. (311 tarihli Galerius hoşgörü bildirisi), (İngilizce)
- Gaius Galerius Valerius Maximianus 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)
- Lactantius'un "De Mortibus Persecutorum" adlı eserindeki Galerius bölümü, XXIII & XXVII 13 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)
- Catholic Encyclopedia 17 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (Katolik Ansiklopedisinde ilgili bölüm), (İngilizce)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Diokletian, Maximian |  Roma imparatoru 305-311 | Sonra gelen: I. Konstantin |
