İçeriğe atla

Galaktik yıl

Samanyolu Galaksisi içerisinde Güneşin konumunu gösteren resim.

Galaktik yıl, Güneş sisteminin Samanyolu çevresindeki yörüngesinde bir tam tur dönmesi için gerekli süredir. Ayrıca Kozmik yıl olarak da bilinir.[1] Tahminen 225 milyon ile 250 milyon dünya yılı arasında değişmektedir.[2]

Galaktik yıl, kozmik ve jeolojik zaman dönemlerinin anlaşılabilir olmasını sağlar. (Milyar yıl ölçeği, jeolojik olaylar arasındaki zaman farkının mukayesesini rahatlıkla anlamamıza imkân vermez.) [3]

Evrendeki önemli gelişmelerin galaktik yıla göre zaman çizelgesi

Bu listede, 1 galaktik yıl (GY) = 225 milyon yıl kabul edilmiştir.

55 GY önceBüyük Patlama
54 GY önceSamanyolu Galaksisi'nin oluşumu
18.4 GY önceGüneş'in oluşumu
17-18 GY önceDünya üzerinde okyanusların oluşması
15 GY önceCanlı yaşam formlarının oluşması
14 GY önceProkaryotların ortaya çıkması
13 GY önceBakterilerin ortaya çıkması
10 GY önceKalıcı kıtaların oluşması
7 GY önceÖkaryotların ortaya çıkması
6.8 GY önceÇok hücreli organizmaların ortaya çıkması
2.8 GY önceKambriyen Patlaması
1 GY öncePermiyen-Triyas yok oluşu
0.26 GY önceKretase-Tersiyer kitlesel yok oluşu
0.001 GY önceHomo Sapiensler evrildi
Günümüz
6 GY sonraGüneş'in dış yüzeyi Dünyanın yöngesine doğru genişlemeye başlayacak
22 GY sonraSamanyolu Galaksisi ve Andromeda Galaksisi çarpışmaya başlayacak
25 GY sonraGüneş patlayarak etrafa gezegenimsi bulutsu saçıp, arkasında bir beyaz cüce bırakacak

Kaynakça

  1. ^ Cosmic Year 12 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fact Guru
  2. ^ Leong, Stacy (2002). Period of the Sun's Orbit around the Galaxy (Cosmic Year) 7 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . The Physics Factbook.
  3. ^ "Geologic Time Scale - as 18 galactic rotations". 26 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astronomi</span> kökenleri, evrimleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile gök cisimlerini açıklamaya çalışmak üzere gözleyen bilim dalı

Astronomi, gök bilimi ya da gökbilim gök cisimlerinin kökenlerini, evrimlerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklamaya çalışan doğa bilimi dalıdır. Astronominin sınırlı ve özel bir alanı olan gök mekaniği ile karıştırılmaması gerekir. Astronomi daha açık bir deyişle, yörüngesel cisimleri ve Dünya atmosferinin dışında gerçekleşen, yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, kutup ışıkları, gökadalar ve kozmik mikrodalga arkaalan ışınımı gibi gözlemlenebilir tüm olay ve olguları inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jeolojik zaman cetveli</span> jeolojik yapıları zamanla ilişkilendiren kronolojik tarihleme sistemi

Jeolojik zaman cetveli, Dünya'nın jeolojik kayıtlarına dayanan bir zaman temsil şeklidir. Jeolojik zaman cetveli, kronostratigrafiyi ve jeokronolojiyi kullanan bir kronolojik tarihleme sistemidir. Özellikle yer bilimciler tarafından jeolojik tarihteki olayların zamanlamasını ve ilişkilerini tanımlamak için kullanılır. Zaman cetveli, kayaç katmanlarının incelenmesi, bu katmanların ilişkilerinin gözlemlenmesi, litoloji, paleomanyetik özellikler ve fosiller gibi özelliklerin tanımlanmasıyla geliştirilmiştir. Standartlaştırılmış uluslararası jeolojik zaman birimlerinin tanımlanması, birincil amacı jeolojik zaman bölümlerini gösteren Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge'deki (ICC) global kronostratigrafik birimleri kesin olarak tanımlayan Uluslararası Jeolojik Bilimler Birliği'nin (IUGS) kurucu organı Uluslararası Stratigrafi Komisyonu'nun (ICS) sorumluluğundadır. Kronostratigrafik bölümler ise jeokronolojik birimleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Patlama</span> Evrenin oluştuğunu açıklayan teori

Büyük patlama, evrenin en eski 13,8 milyar yıl önce tekillik noktası denilen bir noktadan itibaren genişlediğini varsayan evrenin evrimi kuramı ve geniş şekilde kabul gören kozmolojik modeldir. İlk kez 1920'li yıllarda Rus kozmolog ve matematikçi Alexander Friedmann ve Belçikalı fizikçi papaz Georges Lemaître tarafından ortaya atılan bu teori, çeşitli kanıtlarla desteklendiğinden bilim insanları arasında, özellikle fizikçiler arasında geniş ölçüde kabul görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Jeokronoloji</span> kayaların kendisinde bulunan imzaları kullanarak kaya, fosil ve sediman yaşını belirleme bilimi

Jeokronoloji, kayaların kendisinde bulunan imzaları kullanarak kaya, fosil ve sediman yaşını belirleme bilimidir. Mutlak jeokronoloji radyoaktif izotoplarla gerçekleştirilebilirken, göreceli jeokronoloji paleomanyetizma ve kararlı izotop oranları gibi araçlarla sağlanır. Birden fazla jeokronolojik göstergeleri birleştirerek, geri kazanılan yaşın hassasiyeti geliştirilebilir.

Yıl veya sene; Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinde bir tur yapmasına karşılık gelen, yaklaşık 365 ¼ günlük zaman dilimi. Bir takvim yılı 365 gün, artık yıl ise 366 gündür. Bir takvim yılında 12 ay veya 52 hafta vardır. Miladi takvimde yıl 1 Ocak'ta başlar ve 31 Aralık'ta sona erer.

<span class="mw-page-title-main">Senozoyik</span> 66 milyon yıl öncesinden günümüze kadar süregelen Fanerozoyikin üçüncü zamanı

Senozoyik, yerküre tarihinin son 66 milyon yılını temsil eden şu anki jeolojik zamandır. Memelilerin, kuşların, kozalaklı ağaçların ve çiçekli bitkilerin baskınlığı, soğuyan, daha kuru bir iklim ve kıtaların günümüzdeki hâline gelmiş olması gibi özellikleri, Senozoyik Zaman'ı diğer jeolojik zamanlardan ayırır. Karmaşık canlıların evrimleşmesinden bu yana süregelen jeolojik zamanların sonuncusudur ve Senozoyik'ten önce Mezozoyik ve Paleozoyik olmak üzere iki jeolojik zaman vardır. Senozoyik Zaman, çoğu uzman tarafından bir asteroit veya başka bir gök cisminin Dünya'ya çarpmasıyla Chicxulub Krateri'nin oluşmasına sebep olduğu düşünülen bir olay ile; kuş harici dinozorlar da dahil birçok canlı türünün neslinin tükendiği Kretase-Paleojen yok oluşuyla başladı.

Kozmik mikrodalga arka planı, 1964 yılında keşfedilen ve bütün evreni dolduran bir elektromanyetik dalgadır. 2,725 kelvin sıcaklığındaki kara cisimin ısıl ışınımına denk gelen eden 160,2 GHz frekansında ve 1,9 mm dalga boyunda olduğu COBE uydusu tarafından atmosfer dışında hassas olarak ölçülmüştür. Fon ışıması, evrenin en uzağından yani Büyük Patlama'dan geldiği düşünülen elektromanyetik ışımadır. Bu ışımayı birçok radyo astronom ve fizikçi Büyük Patlama'nın en büyük kanıtı sayarlar.

NBA 2007–2008 sezonu, Amerika Birleşik Devletleri'nde düzenlenen en üst basketbol liginin 62'ncisidir. Normal sezonda 1230 karşılaşma yapılmıştır. 30 basketbol takımının her biri 82 karşılaşmaya çıkmıştır. Bu sezon 30 Ekim 2007'de başlamıştır. Normal sezon 16 Nisan 2008'de sona ermiştir. Playofflar 19 Nisan'da başlamıştır.Final serisi ise Boston Celtics ile Los Angeles Lakers arasında 6 Haziran 2008'de başlamıştır.Boston Celtics rakibini NBA Finalinde 4-2 yenerek 22 yıl aradan sonra şampiyonluğu elde etmiştir.Bu Boston Celtics'in NBA'deki 17. şampiyonluğudur. Bu sezonun başında yapılan seçmelerde ilk seçme hakkını Portland Trail Blazers, Greg Oden'i seçerek kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Etkileşen galaksi</span>

Bir gökada kümesinde bulunan gökadalar arasındaki etkileşimler nispeten sıklık göstermekte olup, evrimlerinde önemli bir rol oynarlar. Etkileşime geçmiş iki gökada çarpışmasa da “gelgit etkileşimleri”nden dolayı hem birtakım eğrilip bükülme deformasyonlarına uğrar, hem de aralarında bir miktar gaz ve toz alışverişi olur. İki gökada arasında çarpışma, birbirlerinin tam üzerine geldikleri ve birleşmelerine imkân tanımayacak ölçüde bir devim niceliğine sahip oldukları zaman meydana gelir. Bu denli etkileşime girmiş gökadalardaki yıldızlar, birbirleriyle çarpışmadan, birbirlerinin arasından geçerler. Bununla birlikte gaz ve tozları etkileşime geçerler. Bu da, yıldızlararası ortamın bozulup ve parçalanıp sıkışmış hale gelmesiyle "yıldız doğumları"nın patlak vermesine neden olur. Gökadaların çarpışması birinde ya da her ikisinde ciddi anlamda, çubuk, halka veya kuyruk benzeri eğilip bükülme bozulmalarına yol açar.

Prekambriyen, yerküre tarihinin mevcut Fanerozoyik Üst Zaman'dan önce gelen en eski bölümüdür. Prekambriyen, Fanerozoyik Üst Zaman'ın ilk dönemi olan Kambriyen'den önce geldiği için bu şekilde adlandırılmıştır. Kambriyen adlandırması ise bu çağa ait kayaçların ilk incelendiği yer olan Galler'in Latince ismi Cambria'dan gelmektedir. Prekambriyen, yerkürenin jeolojik zamanının %88'ini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Galaksi koordinat sistemi</span>

Galaktik koordinat sistemi, Güneş'i merkez alarak, ana yönü Samanyolu Gökadası'nın yaklaşık merkeziyle hizalı ve temel düzlemi galaktik düzleme paralel olan bir gökyüzü koordinat sistemidir. Sağ el kuralını kullanır, yani koordinatlar temel düzlemde kuzeye ve doğuya doğru pozitiftir.

<span class="mw-page-title-main">Alan Guth</span>

Alan Harvey Guth, Amerikalı teorik fizikçi ve kozmolog. Temel parçacık teorisi üzerine araştırma yapmış ve bu teorinin evrenin ilk aşamalarına nasıl uygulanabileceğini incelemiştir. Günümüzde Massachusetts Teknoloji Enstitüsü fizik bölümünde profesörlük yapan Guth, kozmik enflasyon teorisinin yaratıcısıdır.

Egzotik yıldız, elektron, proton, nötron ya da müonlardan farklı parçacıklardan oluşan ve kütleçekimsel çökmeye karşı yozluk basıncı ve diğer kuantum özellikleri sayesinde karşı gelebilen kuramsal bir sıkışık yıldızdır. Kuarklardan oluşan kuark yıldızları, belki de yukarı, aşağı ve garip kuarkların yoğuşmasından oluşmuş garip maddeden oluşan garip yıldızlar ve muhtemelen, eğer kuark alt parçacıklara ayrışabilirse onların yapıtaşlarını oluşturacak olan kuramsal preonlardan oluşan preon yıldızlarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kütleçekimsel tekillik</span> koordinat sistemine bağlı olmayan gökcisminin yerçekimi alanının sonsuz olarak ölçüldüğü konum

Kütleçekimsel tekillik ya da uzay-zaman tekilliği koordinat sistemine bağlı olmayan gökcisminin yerçekimi alanının sonsuz olarak ölçüldüğü konum olarak tanımlanır. Bu nicelikler, maddenin yoğunluğunun da dahil olduğu uzay-zaman eğriliklerinin skaler değişmeyen nicelikleridir. Uzay zamanın normal kuralları tekillik içinde var olamaz.

<span class="mw-page-title-main">Kozmik sicim</span>

Kozmik sicimler evrenin erken yıllarındaki simetri kırıcı değişimde simetrinin kırılmasıyla alakalı vakum manifoldunun topolojisinin bağlanmamasıyla oluşan kuramsal tek boyutlu topolojik bozukluklardır.

Kozmik ışınlarının sağlık tehdidi, Galaktik kozmik ışınların ve solar enerji parçacıklarının Van-Allen Kuşakları veya dış Dünya'nın manyetosferinde gerçekleşen gezegenler arası görevler ya da herhangi bir görev sırasında astronotlar üzerindeki tehdididir . Galaktik kozmik ışınlar (GCRler), yüksek enerjili proton (%85), helyum (%14) ve diğer yüksek enerji çekirdeklerinden oluşur. Solar enerji parçacıklarının büyük bir kısmı, Güneş püskürtüleri ve taçküre kütle atımları sırasında oluşan yüksek enerjili protonlardan oluşur. Bu tehditler İnsanlı uzay uçuş programının gezegenler arası seyahat planları önündeki en büyük engellerdendir.

<span class="mw-page-title-main">MACS J1149 Lensed Star 1</span>

Icarus olarak da bilinen MACS J1149 Lensed Star 1, kütle çekimsel merceklenme yardımıyla gözlemlenen bir mavi süperdev yıldızdır. Dünya'ya olan yaklaşık 14 milyar ışık yılı uzaklığıyla şimdiye kadar tespit edilen ikinci en uzak tekli yıldızdır. Yıldızın ışığı, Büyük Patlama'dan 4,4 milyar yıl sonra oluşmuştur. Kaşiflerden Patrick Kelly'ye göre bu yıldız, şimdiye kadar keşfedilmiş en uzak yıldız olan SDSS J1229+1122'den en az yüz kat daha uzakta yer almakta ve ayrıca gözlemlenmiş ilk büyütülmüş tekli yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Kozmik Takvim</span>

Kozmik takvim, ünlü Amerikalı gökbilimci Carl Sagan'ın bir fikrinden doğmuştur. Takvim tek bir Dünya yılından oluşur, ancak bu zaman dilimine tüm evrenin kronolojisi grafiksel olarak sıkıştırılır.

Kozmik Bağlantı: Dünya Dışı Bir Perspektif, astronom Carl Sagan tarafından yazılan bir kitaptır. İlk baskısı 1973'te yayınlandı; Freeman Dyson, David Morrison ve Ann Druyan'ın katkılarıyla genişletilmiş bir baskısı ise 2000 yılında Carl Sagan'ın Kozmik Bağlantısı başlığı altında yayınlandı. Kitap, 2006 yılında Discover Magazine tarafından "Tüm Zamanların En İyi 25 Bilim Kitabı" listesinde on üç numarada yer aldı.

Kozmik varlıklar, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında görünen bir tür kurgusal karakterlerdir. Geleneksel süper kahramanların çok ötesinde evrensel veya çoklu evrensel bir güce sahiptirler ve sıklıkla evrende esas bir işleve hizmet ederler. Marvel'in kozmik ortamının bir parçasıdırlar.