Gaius Suetonius Paulinus

Gaius Suetonius Paulinus, (Paullinus olarak da bilinir), Daha çok Iceni kraliçesi Boudica'nın isyanında kazandığı zaferle ile hatırlanan Roma'lı general.

Praetor olduğundan, 42 yılında bölgededeki bir isyanı bastırmak üzere legatus legionis olarak Mauretanya'ya gitti. Atlas Dağları'nı geçen ilk Romalıdır ve Yaşlı Pliny Doğal Tarih adlı kitabında bu bölgeyi onun tasvirleriyle anlatır.

59 yılında görevi başında ölen eski vali Quintus Veranius'un yerine Roma Britanyası'na eyalet valisi olarak atandı. Eski vali Veranius'un günümüz Galler bölgesinde bulunan yerli kabileleri, sert bir şekilde boyun eğdirmeye dayanan politikasına devam etti ve görevinin ilk iki yılında başarılı oldu. Bir general olarak sahip olduğu ünüyle zaman içinde Gnaeus Domitius Corbulo'nun rakibi haline geldi. Emri altında geleceğin iki valisi görev yapmıştır: Lejyon IX Hispana'nın Legate'si Quintus Petillius Cerialis ve Lejyon II Augusta'nın askeri tribün'ü Gnaeus Julius Agricola.

Suetonius 61 yılında Britanyalı kaçakların sığınağı ve druidler'in kalesi olan Mona adasına (Anglesey) bir saldırı düzenledi. Onun yokluğunu fırsat bilen Güneydoğu kabileleri, başlarında Iceni kraliçesi Boudica olduğu halde büyük bir ayaklanma başlattılar. Bir Roma kolonisi olan Camulodunum (Colchester) tahrip edildi ve Petillius Cerialis'in lejyonu bozguna uğradı. Suetonius, Mona'da düzeni sağladı ve isyancıların bir sonraki hedefi olan Londinium'a (Londra) yöneldi ancak şehri savunmak için yeterli adamı olmadığını düşünerek şehrin tahliyesini emretti. Şehir Britonlar tarafından tahrip edildi ve sonradan aynı yıkım Verulamium (St Albans) için de tekrarlandı.

Suetonius, Lejyon XIV Gemina, Lejyon XX "Valeria Victrix"'ten kalanları ve tüm yardımcı birlikleri yeniden topladı. Exeter'de konuşlu Lejyon II Augusta savaşacak durumda olduğu halde, prefect'i Poenius Postumus, yardım çağrısını önemsiz bulduğundan reddetti. Yine'de, Suetonius on bin adamdan oluşan bir güç toplamayı başarmıştı. Sayıca azınlıkta olduğu halde (Britonların sayısı Tacitus tarafından 100,000, Cassius Dio tarafından 230,000 olarak verilir), yeri henüz tespit edilemeyen ancak sırtını bir ormana dayayan Roma taktik ve disiplininin zafer kazandığı bir savaşa girişti. Briton'ların kaçışı, savaş alanının hemen kıyısına arabalardan oluşan bir halka şeklinde yerleşen kendi aileleri tarafından sekteye uğratılmış ve bozgun bir kıyıma dönüşmüştür. Tacitus, ölen dört yüz Romalı askere karşı yaklaşık seksen bin Britonun öldürüldüğünden bahseder. Boudica kendini zehirledi ve zaferi paylaşması reddedilen Postumus kendi kılıcının üzerine düşerek öldü.

Suetonius, ordusunu Cermanya'dan Lejyonerler ve yardımcı birliklerle takviye etti ve kalan son direnişçileri de cezalandırmak üzere operasyonlara başladı ancak bu hareketi ters tepti. Yeni Procurator Gaius Julius Alpinus Classicianus, Roma İmparatoru Nero'ya Suetonius'un faaliyetlerinin mevcut düşmanlıkların devamına neden olduğu yolunda bir rapor verdi. Suetonius 'u görevden almak için emri altındaki bazı gemilerin kaybolduğu bahanesiyle Nero'un azatlı kölesi Polyclitus başkanlığında bir soruşturma açıldı ve sonra uzlaşmacı biri olan Publius Petronius Turpilianus'la yer değiştirildi.

Suetonius 66 yılında Konsül ordinarius oldu. Nero'nun 69 yılındaki ölümünden sonra başlayan iç savaşta (bkz. Dört İmparator Yılı), Otho'nun kıdemli Generalllerinden ve askeri danışmanlarından biriydi. O ve Publius Marius Celsus, Vitellius'un generallerinde biri olan Aulus Caecina Alienus'u Cremona yakınlarında yendiler ancak Suetonius askerlerini menfaatlerini takip etmekten alıkoyunca bir ihanete sebebiyet verdi. Caecina birlikleriyle Fabius Valens'e katıldığı zaman, Suetonius Otho'ya savaşa girmemesi yönünde uyarıda bulundu ancak reddedildi. Savaşın sonucu (Bedriacum savaşı) Otho'nun mutlak yenilgisiydi. Suetonius, Vitellius tarafından tutsak edildi ve neredeyse kesinlikle gerçek dışı olduğu halde savaşı Otho için kasten kaybettiği iddialarına maruz kaldı. Akıbetinin ne olduğu hakkında bilgi yoktur.

• Yaşlı Pliny, Doğal tarih 5.1 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tacitus, Agricola 5 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 14-16 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Yıllıklar 14.29-3919 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 16:14 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Histories 1:87 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 90 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2:23-26 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 31-41 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 44 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 60 18 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Dio Cassius, Roman History 60:917 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, 62:1-1210 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 63:110 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

• İmparatorluk valisi: Boudicca İsyanının Büyük Romanı, George Shipway