İçeriğe atla

Gaius Lutatius Catulus (MÖ 242 konsülü)

Gaius Lutatius Catulus (y.MÖ 242-241), Birinci Pön Savaşı'nda Romalı bir devlet adamı ve amiraldi.[1] Pleb gensi Lutatius'un bir üyesi olarak doğdu. Onun lakabı "Catulus" "köpek yavrusu" anlamına gelir. Konsüllükten önceki hayatına dair hiçbir tarihsel kayıt yok, ancak kariyeri bir ihtimal atlı birliğinde hizmetle başlayıp askeri tribün ve quaestor pozisyonlarıyla devam ederek standart cursus honorum'u takip etti.

Catulus tarafından Largo di Torre Argentina, Roma'da Aegades adalarındaki zaferini kutlamak için inşa edilen Juturna Tapınağı.

MÖ 242'de homo novus olarak konsül seçildi. Konsül meslektaşı Aulus Postumius Albinus'tu. Postumius, konsüllüğe ek olarak Flamen Martialis görevini de üstlendi ve bu nedenle pontifex maximus Lucius Caecilius Metellus onun şehirden ayrılmasını yasakladı. Bu nedenle Lutatius, Sicilya'daki savaşı yönetebilecek tek adaydı. Senato, Praetor Quintus Valerius Falto'yu ikinci komutan olarak atadı. Bu, yeni bir durumdu çünkü sadece birkaç yıl önce ikinci bir praetorluk oluşturuldu ve böylece praetorlardan birinin Roma'dan ayrılmasına izin verildi. Tipik olarak iki konsül ordunun komutasını paylaşıyordu.

Lutatius ve Valerius komutayı üstlendikten sonra Sicilya'ya doğru yola çıktılar. Lutatius hem lejyonların hem de yeni bir donanmanın komutasına sahipti. Bu donanma, uzun süren savaşın kamu hazinesini neredeyse boş bırakması nedeniyle varsıl vatandaşların bağışlarıyla finanse ediliyordu. Lutatius'un filonun inşasına ne ölçüde katıldığı bilinmiyor. MÖ 242'de savaşta kesin bir eylemde bulunulmadı. Kardeşi Quintus Lutatius Cerco, ertesi yıl konsül seçildi (ve MÖ 236'da censor oldu), ancak Lutatius ve Valerius'a sırasıyla prokonsüllük ve propraetorluk verildi, bu onların Kartaca'ya karşı düzenlenen askerî harekâtlara liderlik etmeye devam etmelerine izin verdi.

MÖ 241'de Kartaca, deniz üstünlüğünü yeniden kazanmak ve Hamilcar ve Sicilya'daki kuşatılmış garnizonlarına ikmal sağlamak amacıyla Hanno adlı bir amiralin komutasındaki büyük bir donanmayı Sicilya'ya gönderdi. Yaralanması, Lutatius'un hemen sonraki Aegates Deniz Muharebesi'nde donanmaya bizzat komuta etmesini engelledi ve bu nedenle komuta Valerius'a geçti. Savaş kesin Roma zaferiyle sonuçlandı. Yeni bir donanmayı finanse edemeyen Kartaca, Lutatius ile Romalıların lehine bir barış anlaşması müzakere etmek zorunda kaldı. Lutatius'un orijinal antlaşması Senato tarafından reddedildi ve 10 senatörden oluşan bir komisyon, hâlâ Lutatius'un adını taşıyan daha da katı bir antlaşmayı müzakere etti.[2] Senato tarafından hem Lutatius hem de Valerius'a zafer töreni verildi. Lutatius, zaferini kutlamak için şu anda Largo di Torre Argentina olarak bilinen Campus Martius'ta Juturna'ya bir tapınak inşa etti. Daha sonraki yaşamı veya kariyeri hakkında tarihsel bir kayıt yok.

Gaius Lutatius Catulus aynı zamanda Fin yazar Jukka M. Heikkilä'nın Merikonsuli ("Deniz Konsülü") adlı kitabının da ana karakteridir.

Kaynakça

  1. ^  Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Catulus". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press. 
  2. ^ Adrian Goldsworthy, The Fall of Carthage (2006), pp 128-129.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Publius Cornelius Scipio (MÖ 236'da doğan prokonsül)</span>

Publius Cornelius Scipio, bilinen adıyla Scipio Africanus, diğer adlarıyla Afrikalı Scipio, Scipio Africanus-Major, Yaşlı Scipio Africanus veya Büyük Scipio, İkinci Pön Savaşı sırasında general ve Roma Cumhuriyeti'nde bir devlet adamıdır. Birisi aynı adlı Publius Cornelius Scipio olan iki oğlu vardı ki, kendisi sağlık sorunları nedeniyle politik kariyer yapamamıştır, diğer oğluysa MÖ 174'te praetor olan Lucius'tur.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Marius</span> Romalı devlet adamı ve general

Gaius Marius Romalı asker ve kariyeri boyunca eşi benzeri görülmemiş biçimde dördü art arda olmak üzere toplam yedi kere Konsül seçilmiş siyasetçi. Topraksız vatandaşların (proleterlerin) askere alınması ve lejyonların piyade taburları şeklinde yeniden örgütlenmesi gibi çarpıcı yenilikleri içeren Marius Reformları ile tarihe geçmiştir.

Quintus Pedius Roma Cumhuriyeti döneminde yaşamış olan Romalı general. Pedius, Marcus ya da Quintus Pedius'un oğlu ve aynı zamanda ünlü Romalı dikatatör Jül Sezar'ın da yeğeniydi.

Quintus Hortensius Hortalus, Romalı hatip ve avukat.

<span class="mw-page-title-main">Vercellae Muharebesi</span> Kimberek Savaşının son muharebesi

Vercellae Muharebesi ya da Raudine Ovası Muharebesi, MÖ 101'de, Konsül Gaius Marius tarafından Cermen kökenli Cimbrilere karşı Cisalpina Galya'da bulunan Vercellae kenti yakınlarında kazanılan Roma zaferi.

<span class="mw-page-title-main">Lipari Adaları Deniz Muharebesi</span>

Lipari Adaları Muharebesi, Birinci Pön Savaşı sırasında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca donanmaları arasındaki ilk silahlı çatışmadır. Bir muharebeden çok bir pusudan oluşan çatışmada Kartaca zafer kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mylae Deniz Muharebesi</span>

Mylae Deniz Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında yapılan ilk gerçek deniz muharebesidir. Muharebe, MÖ 260 yılında, Birinci Pön Savaşı'nın bir çatışmasıdır. Bu muharebe, Mylae'nin ele geçirilmesi kadar, Roma Cumhuriyeti'nin Sicilya üzerinde hakimiyet kurması yönünden de önemliydi. Aynı zamanda bir Roma filosunun ilk muharebe başarısı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aegates Adaları Deniz Muharebesi</span>

Aegates Adaları Deniz Muharebesi ya da Aegusa Adaları Deniz Muharebesi MÖ 10 Mart 241 tarihinde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın doğu açıklarındaki Aegadian Adaları civarında gerçekleşmiş olup Birinci Pön Savaşı'nın son muharebesidir. Kesin sonuçlu bir muharebe olması yanında Birinci Pön Savaşı'nın sonunu da belirlemiş, savaşın Roma tarafından kazanılmasında tayin edici muharebe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Pön Savaşı</span> I. Pön Savaşı

Birinci Pön Savaşı, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında MÖ 264 - 241 yılları arasında gerçekleşmiş olan muharebelerdir. Bu muharebeler, iki devlet arasında yaşanan üç büyük savaştan ilkidir. Bu iki güç 23 yıl boyunca Batı Akdeniz hakimiyeti, öncelikle Sicilya Adası'nın ve civar suların kontrolü için mücadele etti. Kendi esas hakimiyet alanları olan İtalya Yarımadası ve Kuzey Afrika'dan daha küçük ölçekteki bu bölge için mücadele, Akdeniz ticareti açısından stratejik önemdeydi. Savaş başladığında, bugünkü Tunus sınırlarında yer alan Kartaca, Batı Akdeniz'de hakim güç durumundaydı. Ancak savaşın sonunda zafer Roma Cumhuriyeti'nin oldu ve Kartaca'ya son derece ağır antlaşma şartları ile büyük bir mali savaş tazminatını kabul ettirdi.

Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen Pön Savaşları'nın ve bu savaşlar sırasında gerçekleşen Paralı Askerler Savaşı'nın zaman dizinidir.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Pön Savaşı</span>

Üçüncü Pön Savaşı, MÖ 149 - MÖ 146 döneminde eski Fenike kolonisi olan Kartaca Cumhuriyeti ile antik Roma Cumhuriyeti arasından yapılan üçüncü ve son savaştır.

Lilybaeum Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki MÖ 249'de yapılan bir kuşatma muharebesidir. Bu muharebede Roma Cumhuriyeti'nin o yılki iki konsülü, "Publius Claudius Pulcher" ve "Lucius Junius Pullus" ile "Gaius Atilius Regulus Serranus" ve "Lucius Manlius Vulso Longus" komutalarındaki yaklaşık 100.000 kişilik bir donanma ve ordu, Kartacalı general Himilco komutasında Lilybaeum kalesini savunan yaklaşık 10.000 kişilik nispeten çok küçük bir Kartaca ordusunu bu kalede kuşattı. Bu kuşatma devam etmekte iken Drepana Deniz Muharebesi yapıldı; bu deniz muharebesini Kartaca donanması kazandı ve galip gelen Kartacalılar Roma ordusunu Sicilya'ya getiren donanma filosunu tahrip ettiler. Bunun üzerine Romalı ordusu Lilybaeum Kuşatması'nı kaldırıp geri çekilmek zorunda kaldı.

Homo novus, bir aileden Roma senatosuna ilk giren ve özellikle konsüllük görevini üstlenen ilk kişi için kullanılan Latince bir terimdir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Roma senatosunun üyeleri ve konsüllük görevinde bulunan kişiler soylu sınıfa mensuptular. Halk sınıfı da bu görevlere gelme hakkını elde edince onlardan ilk kez senato üyesi ve konsül olanlar homo novus diye adlandırıldılar. Roma tarihinde ilk kez halk sınıfından gelen birinin konsül olması ve bu adla adlandırılması MÖ 307 yılında konsül seçilen Lucius Volumnius Flamma Violens ile başlamıştır. Onu MÖ 206 yılı konsülü Gaius Duilius izlemiştir. MÖ 63 yılında Marcus Tullius Cicero'nun konsül olmasına dek aynı adlandırma sürdürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Scipio Aemilianus</span>

Scipio Aemilianus Romalı devlet adamı, politikacı ve asker. Üçüncü Pön Savaşı ile Kartaca'yı tarihten silen ve hafızalara kazınan helenofil Romalı.

Gaius Servilius Geminus bir Roma senatörüydü. Bürosuna tuttuktan sonra praetor, o 218 M.Ö. bir üyesi oldu triumviral komisyon oluşturulması için kolonilerin Placentia ve Cremona içinde Cisalpine Galya. İkinci Pön Savaşı Kartaca karşı sadece dışarı kırmıştı ve komisyon Galya bir ayaklanma tarafından şaşırdık Boii ve Insubres Kartacalı general haberi neden Hannibal yaklaşıyordu. Servilius ve diğerleri Mutina'ya (Modena) sığındı.), ancak cezbedildi ve yakalandı. Uzun yıllar öldükleri varsayıldı, ancak Servilius hayatta kaldı ve sonraki 15 yıl boyunca meslektaşı Gaius Lutatius Catulus ile birlikte esir kaldı. MÖ 203'te Servilius'un o yıl konsolos olan aynı adlı oğlu tarafından serbest bırakılarak Roma'ya iade edildiler.

<span class="mw-page-title-main">Drepana Kuşatması</span> MÖ 249dan 241e kadar süren Birinci Pön Savaşı kuşatması

Drepana Kuşatması, Birinci Pön Savaşı sırasında MÖ 249'dan 241'e kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Aulus Postumius Albus Regillensis (MÖ 496)</span>

Aulus Postumius Albus Regillensis, Titus Livius'a göre MÖ 498 veya 496'da Roma Cumhuriyeti diktatörü olan ve Regillus Gölü Muharebesi'nda Latinleri yenen ve ardından Roma zaferi kutlaması yapan Romalıdır.