İçeriğe atla

Gaius Calpurnius Piso

Gaius Calpurnius Piso
Ölüm65
Ölüm sebebiintihar
MeslekSenatör
Tanınma nedeniPisonian komplosunu kışkırtmak
EvlilikLivia Orestilla
Atria Galla
Çocuk(lar)Calpurnius Piso Galerianus
Ebeveyn(ler)Lucius Calpurnius Piso

Gaius Calpurnius Piso, bir Romalı senatör. 65 yılında İmparator Nero'ya karşı yapılan ve onun saltanatına karşı yapılmış en ünlü komplo olan Pisonia tertibinin merkezindeki kişidir.

Karakteri ve gençliği

Piso, tüm Roma'da çok sevilen birisiydi. Babasından kalan bir miras olarak pek çok seçkin aile ile bağlantılı ve annesinden kalan miras nedeniyle de çok zengindi. Piso, antik ve soylu bir gens olan Calpurnii klanına aitti[1] ve sahip olduğu zenginliği Roma'nın tüm sosyal sınıfından insanlara dağıtmıştı. Çok geniş ilgi alanlarına sahip olan Piso, tiyatro ile ilgilenmiş, şiir yazmış, dama oyununda uzmanlaşmış ve Baiae'da bir villa sahibi olmuştu.[2]

Piso, uzun boylu ve iyi görünümlü, cana yakın bir kişiliğe sahip çok iyi bir hatipti ve mahkemelerde avukatlık yapıyordu. Tüm bunlara rağmen Piso'nun dürüstlüğü konusunda şüpheler vardır. Tacitus'a göre, Piso sahip olduğu belagat yeteneğini arkadaşı olan yurttaşları savunmak için kullanmış ve konuşmalarında cömert ve cana yakın olmuştu ancak duygusal ricaları sırasında ciddiyetten yoksun ve aşırı gösterişliydi.[1] 40 yılında İmparator Caligula, Piso'nun karısına ilgi duyunca onu Roma'dan uzaklaştırdı. Caligula, Piso'nun karısını ondan ayrılmaya zorladı ve daha sonra uzaklaştırma için bahane bulabilmek amacıyla onu karısıyla zina yapmakla suçladı.[3] Piso, Caligula’nın devrilmesi üzerine bir yıl sonra geri dönmüştür.

Pisonia tertibi ve ölümü

Piso 41 yılında İmparator Claudius tarafından Roma'ya geri çağrıldı ve suffect konsül yapıldı.[4] Piso İmparator Nero zamanında oldukça güçlü bir senatör haline geldi ve ardından 65 yılında Pisonia Tertibi olarak bilinen ve İmparator Nero'yu devirerek yerine kendisini imparator seçtirmeyi amaçlayan gizli bir komplo kurdu.

Piso, gücü ele geçirebilmek için senatoryal öfkeyi bir manivela gibi kullandı. Zaten 62 yılından itibaren senatoryal sınıf ve equitiesler ve soylular arasında Nero'nın Roma'yı bir harabeye çevirmeye başladığını konuşulmaya başlanmıştı.[5] 65 yılıyla birlikte Büyük Roma Yangını'nın ve Hristiyanların cezalandırılmasının tahrik ettiği komplocu grupları İmparator Nero'yu öldürmek amacıyla Piso liderliğinde bir araya geldiler.

19 Nisan 65 tarihinde, azatlı bir köle olan Milichus, Piso’nun imparatoru öldürmeyi amaçlayan tertibini ortaya çıkardı[5] ve daha sonra tertibe dahil olan herkes tutuklandı. Bunlardan, tertibe katılanların neredeyse tamamı olan 19 kişi idam edilirken 13 kişi de sürgüne gönderildi.[5] Piso, intihar etmek zorunda bırakıldı.

Notlar

Aynı isme sahip bir diğer Romalı devlet adamı MÖ 67 yılında Manius Acilius Glabrio ile birlikte konsül olarak görev yapmıştır.

Aynı isme sahip bir diğer Romalı general Numantine savaşı'nda görev yapmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b Bunson, Matthew. "Piso, Gaius Calpurnicus." Encyclopedia of the Roman Empire(Roma İmparatorluğu Ansiklopedisi). New York: Facts on File, 1994
  2. ^ Rogers, Robert Samuel. "Heirs and Rivals to Nero."(Nero'non rakipleri ve vârisleri) Transactions and Proceedings of the American Philogical Association, Vol. 86. 1955, pp. 190-212
  3. ^ John Hazel, "Piso, 1." Who's Who in the Roman World(Roma dünyasında kim kimdir?). Londra: Routledge, 2001.
  4. ^ The Cambridge Ancient History(Cambridge Antik Tarihi). Cilt. 5, VII ed. Londra: Cambridge University Press, 1970-2007.
  5. ^ a b c Bunson, Matthew. "Pisonian Conspiracy."(Pisonia tertibi) Encyclopedia of the Roman Empire(Roma İmparatorluğu Ansiklopedisi). New York: Facts on File, 1994.
  • Theodor Mommsen, The History of Rome (Roma Tarihi), Kitap IV

İlgili Araştırma Makaleleri

6 (VI) bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Neron</span> 5. Roma imparatoru (s. 54–68)

Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, esas adı Lucius Domitius Ahenobarbus olan ve aynı zamanda Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus olarak da bilinen, Julio-Claudian Hanedanı'nın beşinci ve son Roma imparatoru. Nero, büyük amcası Claudius tarafından tahtın vârisi olarak evlatlık edinilmiştir. Nero Claudius Caesar Drusus olarak, İmparator Claudius'un ölümünün ardından, 13 Ekim 54'te Roma tahtına oturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Galba</span>

Servius Sulpicius Galba, 8 Haziran 68-15 Ocak 69 yılları arasında hüküm sürmüş, Neron'nun intiharının ardından tahta çıkmış, Dört İmparator Yılı'nın ilk imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Caligula</span> Roma İmparatorluğunun üçüncü imparatoru

Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus, daha çok Caligula takma adı ile bilinen, 37 - 41 yılları arasında görev yapmış, Julio-Claudian Hanedanı mensubu ve Roma İmparatorluğu'nun üçüncü imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Claudius</span> 4. Roma imparatoru (s. 41–54)

Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus ya da Claudius, Julio-Claudian hanedanının dördüncü Roma imparatorudur. 24 Ocak 41'den 54 yılında ölümüne kadar hüküm sürmüştür. Drusus ve Küçük Antonia'nın oğlu olarak Galya'da Lugdunum'da doğmuştur. İtalya dışında doğmuş ilk Roma imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Suetonius</span> Romanın en dikkat çeken tarihçisi ve biyografi yazarı

Gaius Suetonius Tranquillus, yaygın adıyla Suetonius, erken Roma İmparatorluk döneminde yaşamış Romalı tarihçiydi. Suetonius'un günümüze ulaşan en önemli eseri, Julius Caesar'dan Domitianus'a kadar 12 Roma hükümdarının biyografilerinden oluşan De vita Caesarum eseridir. Suetonius'un diğer eserleri Roma'da günlük yaşam, siyaset, hitabet ve şairler, tarihçiler ve gramerciler gibi ünlü yazarların yaşamlarını konu almaktadır. Bu kitaplardan bazıları kısmen günümüze ulaşabilmiş olsa da, büyük kısmı kaybolmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Julia Agrippina</span>

Julia Agrippina; Genç Agrippina olarak da bilinir, Roma İmparatoriçesi. İmparator Augustus'un çocuğunun torunu, İmparator Tiberius'un büyük yeğeni ve evlatlık edinilmiş torunu, İmparator Caligula'nın kız kardeşi, İmparator Claudius'un karısı ve İmparator Nero'nun annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gnaeus Domitius Ahenobarbus (MÖ 17 doğumlu konsül)</span>

Gnaeus Domitius Ahenobarbus Julio-Claudian Hanedanı'na mensup Roma İmparatorlarıyla yakın akrabalık ilişikleri bulunur. Domitius, Büyük Antonia ve Konsül Lucius Domitius Ahenobarbus'un tek oğludur. Tek kardeşi Domitia ve İmparatoriçe Valeria Messalina'nın annesi Domitia Lepida'dır. Roma İmparatoru Caligula'nın eniştesi ve ikinci dereceden kuzeni; Roma İmparatoru Claudius'un birinci dereceden kuzeni ve Roma İmparatoru Nero'nun öz babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Claudia Antonia</span>

(Claudia) Antonia Roma İmparatoru Claudius'un ikinci karısı Aelia Paetina'dan olan kızı. 37 yılına kadar babaannesi Küçük Antonia'nın yanında yetişmiş ardından 43 yılına kadar babasıyla yaşamıştır.

Gaius Nymphidius Sabinus ya da Nymphidius Sabinus, 65 yılından 68 yılına kadar Roma İmparatoru Nero'nun Praetorian muhafızlarının Prefect'liğini yapmış olan Roma'lı asker. Bu görevi önceki prefect Faenius Rufus'la yer değiştirerek Gaius Ophonius Tigellinus ile birlikte üstlenmiştir. 60'lı yılların ortasına doğru Nero'nun popülaritesinin azalmasına bağlı olarak ortaya çıkan isyanlar, sonunda imparatorun devrilerek 68 yılında ölümüyle sonuçlandı. Nymphidius, Nero'ya karşı düzenlenen nihai komplonun içinde bulunmuş, askerleri İmparatoru yalnız bırakmaya ikna etmiş ancak kendisini imparator ilan etmeye kalkınca kendi askerleri tarafından öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Germanicus</span> imparator Tiberiusun yeğeni ve evlatlık oğlu, Roma Imparatorluğunun varisi

Germanicus Julius Caesar Claudianus, Roma İmparatorluğu'nun başlangıcında etkin bir hanedan olan Julio-Claudian Hanedanı mensubu Romalı general. Ayrıca Nero Claudius Drusus ya da Tiberius Claudius Nero olarak da bilinir ve genellikle çağrıldığı adı olan agnomen'i (lâkabı)"Germanicus", MÖ 9 yılında babasının Cermanya'da kazandığı zaferlerin onuruna verilmiştir.

Valeria Messalina, Messallina olarak da bilinir, İmparator Claudius'un üçüncü karısı ve İmparatoriçe olan Antik Romalı kadın. Güçlü ve etkileyici bir kadın olarak pasaklı olmasıyla ünlüdür ve kocasına karşı yapılan bir komploya dahil olduğu anlaşılınca idam edilmiştir.

Küçük Antonia, Genç Antonia ya da Antonia Minor ya da basitçe Antonia olarak da bilinir.Antonia, en dikkat çekici Romalı kadınlardan birisidir. Güzelliği ve fazileti her zaman takdir edilmiştir. Genç Octavia ve Marcus Antonius'un en küçük kızıdır ve aynı zamanda annesinin erkek kardeşi ve ilk Roma İmparatoru Augustus'un en sevdiği yeğenidir.

<span class="mw-page-title-main">Yaşlı Agrippina</span>

Agrippina (Julia Vipsania), genellikle Büyük Agrippina ya da "Yaşlı" Agrippina olarak bilinir (MÖ 14 - 18 Ekim 33), Roma İmparatorluğu'nun 1. yüzyılında yaşamış en etkili kadınlardan birisidir. Marcus Vipsanius Agrippa'nın üçüncü karısı Yaşlı Julia'dan doğan ve Augustus'un torunu ve Germanicus'un karısı olan kızıdır.

Pisonia Tertibi, Gaius Calpurnius Piso tarafından 65 yılında Roma İmparatoru Neron'a karşı gerçekleştirilen ve onun saltanatında gerçek bir kırılma noktası olarak gösterilen tertip.

<span class="mw-page-title-main">Gnaeus Domitius Corbulo</span>

Gnaeus Domitius Corbulo, Romalı general.

Cluvius Rufus Romalı bir senatör, vali ve tarihçiydi. Tacitus, Suetonius, Josephus ve Plutarkhos kendisinden çeşitli vesilelerle bahsederler. Caligula'nın hükümdarlığı sırasında Josephus kendisini korkonsüler saygınlığa sahip bir senatör olarak tarif eder. Caligula'yı öldürmeye yönelik komplonun içinde yer aldığı bilinmekle birlikte ne dereceye kadar işin içinde olduğu bilinmemektedir. Nero'nun hükümdarlığının başlarında Nero'nun yakın çevresindekilerin çoğunu tanıyan eski bir konsüldü. Ayrıca Nero'nun son dönemlerinde ve dört imparator yılında İspanya valisiydi. Tacitus kendisi için "İspanya sivi yaşamda her türlü başarıyı elde etmiş, belagat sahibi ama savaş hakkında hiçbir tecrübesi olmayan Cluvius Rufus'un kontrolündeydi" diye yazmıştır. Cluvius'un Vitellius'un hükümdarlığı sırasında senatörleri imparatordan daha fazla güç talep etmeye yönelttiğinden bahsedilir.

Marcus Livius Drusus Claudianus, Roma Cumhuriyeti'nin sonlarına doğru Senatör olarak görev yapmış olan Roma soylusu. Marcus, Appius Claudius Pulcher adıyla doğmuştur. Patrici sınıfından gelen Cladius ailesine mensuptur. Suetonius'a göre, Marcus doğrudan konsül ve censor Appius Claudius Caecus'un soyundan gelir.

Julius Caesar şu anlamlara gelebilir: