İçeriğe atla

Gagavuzya-Türkiye ilişkileri

Gagavuzya-Türkiye ilişkileri

Gagavuzya
Türkiye

Gagavuzya-Türkiye ilişkileri, Ortodoks Hristiyan, Türkî halk olan Gagavuzların yaşadığı Moldova'nın özerk bölgesi Gagavuzya ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir.

Gagavuzya, Türkiye ile güçlü ikili ilişkilere sahiptir ve Türkiye ile çoğunluğu Ortodoks Slavlardan oluşan Hristiyan ülkesi Rusya arasında bir köprü vazifesindedir.[1]

Arka plan

Gagavuzlar, Gagavuz Türkçesini, geleneklerini ve göreneklerini korumuşlardır. 1994 yılında Moldova Cumhuriyeti içinde kendi özerk toprak oluşumlarını gerçekleştirdiler.[2]

Diplomatik ilişkiler

Türkiye'nin Gagavuzya'nın başkenti Komrat'ta bir başkonsolosluğu vardır.[1]

Kişinev hükûmeti, zaman zaman Gagavuzların özerkliğini ''tehdit'' olarak gördüğüne dair açıklamalar yaptı.[3]

Gagavuzya'nın özerkliğine yönelik bu meydan okumalara bir yanıt olarak, Komrat Halk Meclisi Başkanı ve Gagavuzya'nın başkanı Mihail Formuzal, Gagavuz kültürünü ve kimliğini savunmak için Rusya ve Türkiye ile diplomatik temaslar kurdu.[2]

Ülke karşılaştırması

 Gagavuzya Türkiye
BayrakGagavuzyaTürkiye
Devlet Arması
Nüfus134.535 83.154.997
Alan1.832 km2 (707 sq mi) 783.356 km2 (302,455 sq mi)
Nüfus yoğunluğu73.43/km2 (190.2/sq mi) 105/km2 (271.9/sq mi)
BaşkentKomratAnkara
Resmi dillerGagavuzcaTürkçe
Ana dinler% 96 Hristiyanlık, %1.6 Dinsiz 99.8 % İslam, 0.2 % Hristiyanlık, Yahudilik
Etnik gruplar%83.8 Gagavuz, %4.9 Bulgar, %4.7 Moldovalılar (Romenler) Türk, Kürt, Arap
(İGE İnsani Gelişme Endeksi)0.707 (yüksek)[4]0.806 (çok yüksek)
GSYİH (PPP)$27.271 milyar (kişi başına 13.574 dolar) $2.464 trilyon[5] (kişi başına 29.326 dolar)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Turkey to Continue Supporting Gagauzia and Moldova". Anadolu Agency. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b "Gagauzia's Head urges Russia, Turkey and Azerbaijan to be guarantors of its survival". Jamestown Foundation: Global Research and Analysis. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Signs Romanian Language taking root in Moldova's Gagauzia". Balkan Insight. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "2019 Human Development Index Ranking | Human Development Reports". hdr.undp.org. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  5. ^ "International Monetary Fund, Report on selected countries". International Monetary Fund. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Moldova</span> Doğu Avrupada bir ülke

Moldova veya resmî adıyla Moldova Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'da yer alan Ukrayna ile Romanya arasında kalan bir ülkedir. Başkenti Kişinev'dir ve 1991 yılında SSCB'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını kazanmıştır. İçinden Prut ve Dinyester nehirleri geçmektedir. Dinyester Nehri'nin doğu kıyısını bir şerit hâlinde kapsayan bölgede tek taraflı bağımsızlığını ilan eden de facto bir cumhuriyet olan Transdinyester bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzya</span> Moldovaya bağlı özerk Türk cumhuriyeti

Gagavuzya veya Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova'ya bağlı bir özerk devlet. Ülkeye ismini veren Gagavuzlar, Oğuz Türkü kökenlidir ve Gagavuz kelimesinin Gök-oğuzdan türediği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Komrat</span> Moldovada şehir

Komrat, Moldova'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Gagavuzya’nın başkentidir. Kent yerleşimi, Yalpuk deresi etrafına toplanmıştır. Ayrıca ülkenin üç ana yerleşim biriminden biri olan Komrat dolayının da merkezidir. 2004'teki sayıma göre nüfusu 47.000'dir.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala-Türkiye ilişkileri</span> Guatemala ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler

Guatemala-Türkiye ilişkileri Guatemala ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkilerdir. Guatemala'nın Ankara Büyükelçliği Nisan 2017'de Türkiye'nin Guatemala Büyükelçiliği Ağustos 2015'te faaliyete geçmiştir. Guatemala'nın ayrıca İstanbul'da bir Fahri Konsolosluğu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzya bayrağı</span>

Gagavuzya bayrağı 1995 yılından bu yana Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nin resmi sembolü olarak kullanılmakta ve Moldova tarafından bölgesel bir sembol olarak kabul edilen bayraktır. "Gökyüzü Bayrağı" olarak bilinen bayrak, mavi-beyaz-kırmızı kabile renklerine, üçgen şeklinde düzenlenmiş üç sarı yıldız içeren bir tasarıma sahiptir. Bayrağın tasarımı günümüzde tartışılmaktadır; ancak yıldızlar Moldova'daki üç Gagavuz belediyesini temsil ettiği bilinmektedir. Üç renk, Gagavuzya'da da popüler olan Rusya bayrağı andırmaktadır; bu konu Gagavuz ve Moldova siyasetçileri arasında tartışma konusu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Türkiye ilişkileri</span>

Belarus-Türkiye ilişkileri Belarus ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Peru-Türkiye ilişkileri</span> Peru ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler

Peru-Türkiye ilişkileri Peru ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülkenin de 2010 yılından beri karşılıklı büyükelçilikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Uruguay ilişkileri</span>

Türkiye-Uruguay ilişkileri, Uruguay ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya-Türkiye ilişkileri</span>

Bolivya-Türkiye ilişkileri Bolivya ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bahreyn-Türkiye ilişkileri</span> 1=Diplomatic relations between Bahrain and Turkey

Bahreyn-Türkiye ilişkileri, Bahreyn ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Bahreyn ile tarihi ilişkisi genelde dalgalı bir süreç geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Küba-Türkiye ilişkileri</span>

Küba-Türkiye ilişkileri Küba ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Panama-Türkiye ilişkileri</span>

Panama-Türkiye ilişkileri, Panama ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Panama'nın 2015 yılından bu yana Ankara'da Büyükelçiliği ve İstanbul'da Başkonsolosluğu bulunmaktadır. Türkiye'nin 1 Mart 2014'ten bu yana Panama City'de Büyükelçiliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Haiti-Türkiye ilişkileri</span>

Haiti-Türkiye ilişkileri, 2010 Haiti depremine cevaben Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) açılışına kadar coğrafi uzaklık nedeniyle sınırlı kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nikaragua-Türkiye ilişkileri</span>

Nikaragua-Türkiye ilişkileri Nikaragua ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Kosta Rika'nın San José kentindeki Türk Büyükelçiliği Nikaragua'ya, Nikaragua'nın Berlin'deki Büyükelçiliği ise Türkiye'ye akredite edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tayland-Türkiye ilişkileri</span>

Tayland-Türkiye ilişkileri, Tayland ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke arasındaki samimi ilişkiler, Türkiye'nin 1958 yılında kurduğu Bangkok'ta büyükelçiliğe dayanıyor. Tayland, 1972'de büyükelçiliğini açarak karşılık verdi.

<span class="mw-page-title-main">Kosta Rika-Türkiye ilişkileri</span>

Kosta Rika-Türkiye ilişkileri, Kosta Rika ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzya tarihi</span>

Gagavuzya tarihi eskilere dayanmaktadır. 1906 yılında bir grup Gagavuz'un ayaklanması sonucu ortaya çıkan altı günlük de-facto bağımsız Komrat Cumhuriyeti dışında Gagavuzlar Rus İmparatorluğu (1812-1917), Romanya, Sovyetler Birliği ve Moldova tarafından yönetilmiştir.

Gagavuzya demografisi bölgeyi Moldova Cumhuriyeti'nin demografisinden ayıran bazı farklı özelliklere sahiptir. Ayrıca Gagavuzya, Moldova'da Moldovalı olmayan etnik çoğunluğa sahip iki özerk bölgeden birisidir. 2004 nüfus sayımına göre, Moldova nüfusunun %4,8'i Gagavuzya'da yaşamakta. Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova'nın toplam alanının %5.5'ini kapsamaktadır.

Mihail Kendigelan Moldova Cumhuriyeti'nde bir Gagavuz siyasetçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Gagavuzya çatışmaları</span>

Gagavuzya çatışmaları, Moldova SSC'si ile ve Moldova'da daha fazla özerklik isteyen Gagavuz nüfusu arasında bir çatışmaydı. Sovyetler Birliği içinde kalmak amacıyla Moldova'dan ayrı Gagavuz Cumhuriyeti'nin ilanıyla doruğa ulaştı; ancak Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Gagavuz Cumhuriyeti fiilen bağımsız bir devlet haline geldi. Gagavuzya'nın resmi olarak ülke içinde bir özerk bölge olarak tanındığı 1995 yılında Moldova'ya resmen yeniden entegre edildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.