İçeriğe atla

Gagavuz mutfağı

Gagavuz mutfağı, Gagavuz halkının mutfak uygulamalarını ifade eder. Süt ürünleri ve ete yapılan vurgu Gagavuzların göçebe geçmişinden izler taşırken, temel gıda olarak tahılların önemi mevcut çiftçilik yaşam tarzlarını yansıtmaktadır.[1]

Gagavuzlar sütü işlemek ve et, lor ve koyun sütü peynirini hayvan derilerinde muhafaza etmek için benzersiz bir yöntem kullanmaktadır. Hazırlanan yemekler arasında domuz kelle kavurmanın bir versiyonu veya çiftlik hayvanlarının baş ve ayaklarından hazırlanan jöle içinde soğuk etler (geleneksel olarak bayramlarda servis edilir) ve bulgur lapasını ritüel olarak kesilen bir koçtan elde edilen etle birleştiren kurban yer alır. Gagavuz et yemeklerine genellikle biberli soslar eşlik eder.[1]

Birçok aile bayramı ve ritüeli ekmek, buğday somunları (kalaç) ve mayasız yassı keklerin pişirilmesiyle bağlantılıdır. Turtalar da Gagavuz mutfağında yaygındır; koyun sütü peyniri ile doldurulmuş ve pişirilmeden önce ekşi krema ile ıslatılmış katmanlı turtalar, ufalanmış balkabaklı turtalar ve yeni buzağılamış bir ineğin ilk sütünden yapılan tatlı turtalar popüler çeşitlerdir.[1]

Çoğu yemekle birlikte kırmızı şarap servis edilir.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d R. Khanam, (Ed.) (2005). Encyclopaedic Ethnography Of Middle-East And Central Asia. 1. Global Vision Publishing House. ss. 210-211. ISBN 978-81-8220-062-3. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Höşmerim</span> Türk mutfağına (Marmara, Ege, İç Anadolu, Doğu Marmara, Doğu Karadeniz yörelerine) ait tatlı

Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.

<span class="mw-page-title-main">Şiş kebabı</span> şişe geçirilerek ızgara edilen et (yemeği)

Şiş kebabı, Türk yemek kültürünün içinde önemli bir yeri olan et yemeği. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Türk mutfağı</span> Türk gastronomi geleneğine dahil bütün yiyecek ve içecekler

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Mutfağı</span> Azerbaycanın ulusal mutfağı

Azerbaycan mutfağı Azerbaycan'ın ulusal mutfağıdır. Avrupa ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Azerbaycan mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Çin mutfağı</span>

Çin mutfağı başta Çin olmak üzere Tayvan, Singapur, Malezya, Endonezya gibi Çin kültürünün yaygın olduğu Uzak Doğu ülkelerinden kaynaklanan ve Çin lokantaları sayesinde dünyanın birçok yörelerinde geniş bir biçimde tanınan bir mutfaktır. Çeşit bakımından dünyanın en zengin mutfaklarından biri olan Çin mutfağı Uzakdoğu'da bile Çinlilerin yaşadığı her bölgede büyük farklılıklar gösterir. Ayrıca Uzakdoğu dışındaki Çin lokantalarında hazırlanan yemekler bulundukları ülkelerin kültürlerine uyarlandıkları için Uzakdoğu'dan çok farklı malzemeler kullanırlar ve farklı lezzetler sunarlar. Bunlara rağmen Çin mutfağı bazı ortak özelliklerden yoksun değildir. Sebze ağırlıklı yemekler, yemeklerin wok adı verilen çukur tavalarda pişirilmesi ve yemeklerin sofralarda yemek çubuklarıyla yenmesi Çin mutfağının en çarpıcı özellikleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız mutfağı</span> maestro

Fransız mutfağı, Fransa'da geliştirilmiş, zenginliği ve çeşitliliğiyle ünlü, yemek pişirmenin sanatsal yönünü ön plana çıkaran bir ulusal mutfaktır. Fransız mutfağının kökeni Orta Çağına uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Tibet mutfağı</span>

Tibet mutfağı, çevre ülkelere göre büyük farklılıklar göstermektedir. Bunun nedeni, yüksek bir rakıma sahip bu ülkede yalnızca birkaç tarım ürününün yetişebiliyor oluşudur. Yetiştirilen en önemli ürün olan arpadan yapılan hamur (tsampa), Tibet'in ulusal yemeğidir. Bu, ya şehriyeyle karıştırılıp ya da momo denen hamur köftesi biçiminde sunulmaktadır. Et yemekleri genellikle yak, keçi ve koyun etinin baharatlı haşlanmış patatesle pişirilmesinden elde edilir. Hardal tanesi, Tibet'te yetiştirilen ürünlerdendir ve bu nedenle Tibet mutfağında önemli bir yere sahiptir. Yak yoğurdu, yağ ve peynir sık tüketilen gıdalardandır. İyi hazırlanmış yoğurt, prestij göstergesi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika mutfağı</span>

Meksika mutfağı, özellikle eski yerlilerin ve İspanyol koloni devriyle Fransız, Arap ve Karayip geleneklerinin bir sentezi olarak kendini gösterir. Genelde zengin bitki örtüsüne sahip olan bu sıcak, topik ülkenin mutfağında mısır, fasulye, meyve çeşitleri ve belirli sebze türleri önemli bir rol oynar. Meksika'da birbirinden çok farklı bölgesel mutfaklar mevcuttur. Kuzeyde İspanyol mutfağının etkisi görülürken, güneyde yerlilerin mutfağı korunmuştur.

Arnavutluk tarih boyunca birçok devletin yönetimi altına girmiş, bu süreçte yalnızca siyasi veya askeri olarak değil, aynı zamanda kültürel açıdan da etkilenmiştir. Bu sebepten dolayı Arnavut mutfağı başta Türk, İtalyan ve Yunan mutfakları olmak üzere genel itibarıyla Akdeniz mutfağından izler taşımaktadır. Bugün Arnavut halkı tarafından sıkça tüketilen ve yapılan baklava, aşure, kadayıf gibi tatlılar; dolma, yaprak sarma, tarator gibi aperitifler ve ayran, siyah çay, Türk kahvesi gibi içecekler Osmanlı zamanından başlayarak Türk mutfağından Arnavut kültürüne geçen yiyecek ve içeceklerden bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes mutfağı</span>

Çerkes mutfağı, Çerkeslere özgü yemek pişirme tarzıdır. Çerkes yemekleri (шхынхэр) daha çok et ve süt ürünleri ağırlıklıdır. Çerkesler ekmeği az kullanırlar. Çerkesleri/Adığeleri tanıtan yemekler şıpsı-p’aste ile şelame-halıjo’dur. Adiğelerin geleneksel yemekleri et, tahıl ve süt yemeklerinden oluşur. Çerkeslerde yemeğe başlamadan, sofra büyüğünün bir konuşma (dua) yapması adettir.

<span class="mw-page-title-main">Irak mutfağı</span> Vikimedya liste maddesi

Irak mutfağı, Irak'ın ulusal mutfağıdır. Arap kültürünün mirasçısı olan Irak mutfağı Orta Doğu mutfaklarından etkilenmiştir. Ayrıca Irak mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Irak mutfağı, Kuzey Irak mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Irak mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, ırak mutfağı İran, Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Irak'ın her yerinde şavurma lokantalarından ırak otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. ırak mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, Lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye mutfağı</span>

Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Arap ve Kürt kültürünün mirasçısı olan Suriye mutfağı Orta Doğu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Suriye mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, Suriye mutfağı Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Suriye'nin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Fast Foodlar, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Suriye mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak mutfağı</span>

Kazak mutfağı, Kazakistan'ın mutfağıdır ve geleneksel olarak koyun eti ve at eti ile çeşitli süt ürünleri üzerine yoğunlaşmıştır. Yüzlerce yıldır Kazaklar, koyun, deve ve at yetiştiren çobanlardı ve bu hayvanları ulaşım, kıyafet ve yemek amaçlı kullanmaktaydılar. Pişirme teknikleri ve başlıca içerik ülkenin göçebe yaşam biçiminden büyük ölçüde etkilenmiştir. Örneğin, çoğu pişirme tekniği, yiyeceklerin uzun süreli korunmasını amaçlar.Etin uzun süre dayanması için tuzlama ve kurutma teknikleri yaygındır. Göçebe yaşam tarzında saklayabilmesi daha kolay olduğu için ekşi süt tercih edilir.

<span class="mw-page-title-main">Tatar mutfağı</span> Tatarlara özgü yemek kültürü

Tatar mutfağı, başta Rusya içindeki Tataristan olmak üzere farklı ülkelerde ve coğrafi bölgelerde yaşamakta olan Tatarların yemek kültürüdür.

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Moritanya mutfağı</span>

Moritanya mutfağı, Moritanya İslam Cumhuriyeti'nin ulusal mutfağıdır. Sahra'da yaşayan veya kervanlarla çölü geçen Afrika ve Arap halklarının mutfaklarından etkilenmiştir. Benzer kökenleri nedeniyle kuzeyde Fas, güneyde Senegal mutfağına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Lihtenştayn mutfağı</span>

Lihtenştayn mutfağı Lihtenştaynda bulunan yemek ve malzemeleri ifade eder. Mutfak çeşitlidir ve yakın ülkelerin mutfağından, özellikle İsviçre ve Avusturya'dan etkilenmiştir ve ayrıca Orta Avrupa mutfağından da etkilenmiştir. Peynirler ve çorbalar Lihtenştayn mutfağının ayrılmaz bir parçasıdır. Süt ürünleri, geniş bir süt endüstrisi nedeniyle ülke mutfağında da yaygındır. Yaygın sebzeler arasında yeşillikler, patates ve lahana bulunur. Yaygın olarak tüketilen etler arasında sığır eti, tavuk ve domuz eti bulunur. Günde üç öğün yemek yemek yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna mutfağı</span>

Ukrayna mutfağı, Ukrayna halkının uzun yıllar biriktirdiği çeşitli yemek pişirme geleneklerinin bir koleksiyonudur. Mutfak, bileşenlerinin geldiği zengin koyu topraktan (chornozem) büyük ölçüde etkilenir ve çoğu zaman birçok bileşeni içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kuveyt mutfağı</span>

Kuveyt mutfağı, Kuveyt'e özgü yemek pişirme tarzıdır. Kuveyt mutfağı, Doğu Arap mutfağının bir parçası olup Arap, İran ve Mezopotamya mutfaklarının bir karışımıdır. Kuveyt mutfağında öne çıkan bir yemek, genellikle baharatlarla tatlandırılmış basmati pirinci ve tavuk veya koyun eti ile hazırlanan pirinç bazlı bir yemek olan mahbustur.

<span class="mw-page-title-main">Moldova mutfağı</span>

Moldova mutfağı, Moldova halkının ve onun ayrılıkçı bölgesi Transdinyester yöresindeki yemek kültürüdür. Esas olarak çeşitli etler, patates, lahana ve çeşitli tahıl cinsleri gibi bileşenlerden oluşur. Yerel mutfak Rumen mutfağına çok benzer. Aynı zamanda Osmanlı mutfağından kalan büyük bir etki yanında Yunan, Polonya, Ukrayna ve Rusya dahil olmak üzere bölgedeki diğer mutfaklardan ilham ve unsurlar alır.