İçeriğe atla

Gagalı balinagiller

Gagalı balinagiller
Yaşadığı dönem aralığı: 23,03-0 myö
Miyosen-Günümüz 
Faroe Adalarının bir posta pulunda Mesoplodon bidens türü
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Cetacea
Üst familya:Ziphioidea
Familya:Ziphiidae
Gray, 1825
Tip cins
Ziphius
Cuvier, 1823
Cinsler
  • İki dişli balina (Mesoplodon)
  • Ördek balinası (Hyperoodon)
  • Cuvier gagalı balinası (Ziphius)
  • Kara balina (Berardius)
  • Shepherd balinası (Tasmacetus)
  • Longman gagalı balinası (Indopacetus)
Sinonimler
  • Hyperoodontidae Gray, 1850

Gagalı balinagiller (Ziphiidae) dişli balinaların bir familyası. Tanılan 19 türü ile yunusgillerden sonra ikinci büyük balina familyası olmasına rağmen hakkında fazla bilinmemektedir. Bunun nedeni familyanın türlerinin kıyılara pek yaklaşmamasıdır. Familyanın birçok türü daha henüz yeni tanımlanmıştır.

Özellikleri

Adları, gagayı andıran uzun ağızlarından kaynaklanır. Familyanın bazı türlerinde, yunuslarda olduğu gibi kafa, ağız ile aynı hizalaya gelene kadar öne doğru incelir. Çoğu diğer türlerde ise ağız kafadan daha incedir ve bir gagayı andırır. Boyları 4 - 13 metre arası değişir. Gagalı balinagillerin alt çenelerinde genel olarak 2 veya 4 dişleri olur, üst çenelerinde ise hiç dişleri yoktur. Sadece Shepherd balinasının üst çenesinde de küçük dişleri vardır. Birçok türlerde erkeklerin dövüşlerde kullandıkları iki azman dişi olur. Erkeklerin vücutlarında da bu dişlerin bıraktığı izleri görmek mümkündür. İki dişli balina cinsinde bu azman dişler ilginç şekillere girebilir; örneğin layand balinasında (Mesoplodon layardii) alt çeneden çıkan azman dişler ağzın üzerine kadar uzanır ve aşağı bükülür, bu yüzden balina ağzını fazla açamaz.

Yaşam şekli

Gagalı balinagiller açık denizlerin balinalarıdır ve tüm okyanuslarda yaşarlar. Çoğunlukla büyük derinliklerde avladıkları kalamarlar (Teutophagie) ile beslenirler. 80 dakika suyun altında kalarak 1000 metre derinliğe kadar indikleri kanıtlanmıştır. En yeni araştırmalara göre Cuvier gagalı balinası hatta 1900 metre derinliğe kadar inmektedir.[1][2]

Gagalı balinagiller insanlara çok nadir göründüklerinden dolayı davranışları hakkında pek bilgi yoktur. Toplanılan bilgilerin çoğu karaya vurmuş leşlerden kaynaklanır. Sadece kara balina ve blainville balinası cinsleri hakkında balina avcılarından alınmış biraz daha fazla bilgi mevcuttur.

Sınıflandırma

Gagalı balinagiller Miyosen devrinden kalma fosillerin de gösterdiği gibi gayet eski bir balina familyasıdır.

  • Cins İki dişli balina (Mesoplodon)
  • Cins Ördek balinası (Hyperoodon)
    • Kuzey ördek balinası (Hyperoodon ampullatus)
    • Güney ördek balinası (Hyperoodon planifrons)
  • Cins Ziphius
  • Cins Berardius
  • Cins Tasmacetus
  • Cins Indopacetus
    • Hint-Pasifik gagalı balinası (Indopacetus pacificus)

Hâlâ yeni türler bulunmakta; Perrin gagalı balinası ancak 2002 yılında tarif edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Şablon:Literatur
  2. ^ Martin Schäfer: Rekord im Extremtauchen geht an die Schnabelwale. wissenschaft.de, 23. Oktober 2006. Für Pottwale sind allerdings noch tiefere Tauchgänge belegt.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dişli balinalar</span> balina parvo takımı

Dişli balinalar (Odontoceti), mevcut balinaların iki ana grubundan biridir. Dişsiz balinalar ile son ortak ataları muhtemelen – 34 milyon yıl önce – geç Eosen'de yaşamıştır.

<i>Mesoplodon peruvianus</i>

Mesoplodon peruvianus, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Ancak 1991 yılında bilimsel olarak tarif edilen bu tür aynı zamanda familyasının en küçük temsilcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Hektor gagalı balinası</span>

Hektor gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Adını, Yeni zelanda'da ilk bilinen bireyin iskeletinin sahibi J. Hector adlı müze müdürü tarafından almıştır.

<span class="mw-page-title-main">True gagalı balinası</span>

True gagalı balinası veya True iki dişli balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Adı, bu balina türünü ilk tarif eden zoolog Frederick William True tarafından verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gervais gagalı balinası</span>

Gervais gagalı balinası veya Avrupa gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü.

<span class="mw-page-title-main">Gray gagalı balinası</span> bir balina türü

Gray gagalı balinası veya Gray iki dişli balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Bu cinse ait diğer türlerden üst çenesinde de dişleri olması ve daha uzun burunu ile farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Japon gagalı balinası</span>

Japon gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Bu tür 1958 yılında japon zoologlar tarafından bulunmuş ve ilk bulundukları yerin (Japonya) adını elde etmişlerdir. Türün bilimsel adı (ginkgodens) bu türün azman dişleri ginkgo ağacının yapraklarına benzemesinden dolayı verilmiştir. Erkeklerin azman dişleri dışarıya çıkık, dişilerde ve yavrularda ise saklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hubbs gagalı balinası</span>

Hubbs gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Bu türü 1963 yılında deniz biyoloğu Carl Hubbs bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çıkık dişli gagalı balina</span>

Çıkık dişli gagalı balina, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Amerikalı zoolog Roy Andrews tarafından 1908 yılında tarif edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bering Denizi gagalı balinası</span>

Bering denizi gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü.

<span class="mw-page-title-main">Sowerby gagalı balinası</span> Bir memeli türü

Sowerby gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. İki dişli balina cinsinin 1804 yılında ilk keşfedilen türüdür. Keşfeden zoolog James Sowerby bu balinaya adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mesoplodon</span>

Mesoplodon gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasının Hyperoodontinae altfamilyasından 15 türü olan bir memeli cinsidir. 1991 yılında keşfedilen Peru gagalı balinası ile 2002 yılında keşfedilen Perrin gagalı balinası cinsin yakın zamanlarda bulunmuş iki üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun dişli gagalı balina</span>

Uzun dişli gagalı balina veya Layard gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Epiteti bu balina türünün ilk çizimlerini yapıp taksonomist John Edward Gray'a gönderen ve 1865 yılında tarifinin yapılmasını sağlayan Güney Afrikalı Edgar Leopold Layard onuruna verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sık dişli gagalı balina</span>

Sık dişli gagalı balina veya Blainville gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Adı, Fransız zoolog Henri de Blainville tarafından 1817 yılında tanımlanması nedeniyle verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey şişe burunlu balinası</span> memeli türü

Kuzey şişe burunlu balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Hyperoodon cinsine ait iki balina türünden biridir. Norveç ve Birleşik Krallık'ta 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarında avlanmıştır. 1453 metre ile bilinen en derine dalabilen memelidir. Johann Reinhold Forster tarafından 1770 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney şişe burunlu balinası</span>

Güney şişe burunlu balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Hyperoodon cinsine ait iki balina türünden biridir. Çok az gözlenebilen ve avlanan bu tür, muhtemelen Antarktik sularda en bol bulunan balinadır. İlk olarak İngiliz zoolog William Henry Flower tarafından 1770 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik gagalı balinası</span>

Pasifik gagalı balinası veya Longmann gagalı balinası, Indopacetus cinsine ait balina türü. Yakın zamana kadar dünyada görülen ender balina türlerinden biri olarak kabul edilmiş, ancak günümüzde kürek dişli gagalı balina bu konuma sahip olmuştur. 2010 yılı itibarıyla, türlerin kıyılarda bir düzine kadar yaşadığı bildirilmiş ve toplam sayılarının 65 civarında olduğu ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dev şişe burunlu balina</span>

Dev gagalı balina, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Berardius cinsine ait üç balina türünden ikisi Güney yarıküre'nin soğuk sularında yaşayan Arnoux gagalı balinası ve Büyük Okyanus'un kuzeyindeki soğuk sularda bulunan Baird gagalı balinasıdır. Üçüncü bir tür 2016 yılında tanımlanmış ancak adlandırılmamıştır. Gagalı balinagillerin en büyükleri olup boyları 10-12 metreye ulaşabilmektedir. Dört dişli balina veya dev gagalı balina olarak da adlandırılsalar bile genellikle cins isimleri olan Berardius olarak bilinirler. Arnoux ve Baird gagalı balinaları o kadar birbirine benzerdir ki ayrı tür olup olmamaları tartışma konusu olmuş ancak genetik kanıtlar ve yaşadıkları coğrafyaların farklılığı nedeniyle ayrı ayrı sınıflandırılmalarına karar verilmiştir. Arnoux gagalı balinası, ilk olarak Georges Louis Duvernoy tarafından 1851 yılında Baird gagalı balinası ise 1883 yılında Leonhard Hess Stejneger tarafından tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tazmanya gagalı balinası</span>

Tazmanya gagalı balinası ya da Tazmanya balinası, ziphiidae familyasının üyesi olan bir balina türü. Bu balinalar geniş bir şekilde araştırılmamışlardır. Denizlerde görülen yalnızca dört birey ve 42 tane de kendi doğal yaşam alanlarından ayrı kalmış birey kayıt edilmiştir. İlk defa 1937 yılında görülmüşlerdir, W. R. B. Oliver tarafından George Shepherd'a itham edilerek isimleri verilmiştir, Whanganui Bölge Müzesinin görevlisi 1933 yılında Yeni Zelanda'daki Kuzey Adası'nda bulunan Ōhawe yakınlarındaki güney Taranaki sahilinde numuneler toplamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şişe burunlu balina</span> memeli cinsi

Hyperoodon gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasına ait balina cinsidir. Türleri: Kuzey şişe burunlu balinası ve Güney şişe burunlu balinasıdır Pasifik gagalı balinası türü, fisiksel görünüşleri nedeniyle tropikal şişe burunlu balinası olarak adlandırılır ve sınıflandırılır. Cins, Bernard Germain de Lacépède tarafından 1804 yılında tanımlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.