Gad kabilesi
 |
Antik İsrail |
Gad kabilesi (İbranice: גָּד, Gad, Anlam:Asker veya Şans), Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.
M.Ö. 1200'lü yıllarda Kenan topraklarının fethinden sonra[1] Yeşu[2] bu toprakları on iki kabile arasında bölüştürdü. Gad kabilesine ayrılan toprakların tam konumu bilinmezken Tora'daki tek tutarlı bilgi Şeria nehrinin doğusunda olduğudur.[3] Tora'nın bazı yerlerinde Ramoth, Jaezer, Aroer ve Dibon şehirleri Gad kabilesine ait gibi gösterilirken diğer bazı yerlerinde ise Reuben kabilesinin bir parçası olarak gösterir.
Yeşu'nun Kenan topraklarını fethinden M.Ö. 1050 yılında kurulan Birinci İsrail Krallığı'na kadar geçen sürede İsrail kabileleri konfederasyon halinde varlıklarını sürdürüyordu ve Gad kabilesi de bu konfederasyonun bir parçasıydı. Merkezi bir hükûmet olmadığı için kriz dönemlerinde insanlar Hakimler tarafından yönetiliyordu. Filistlerin artan istila tehditleri karşısında İsrail kabileleri güçlü merkezi bir monarşi sistemine geçtiler. Benyamin kabilesinden Şaul[4] birleşik monarşinin ilk kralıydı.
Şaul'un ölümünden sonra bütün kabileler Şaul'un hanedanlığına sadık kalıp onun oğlu İşboşeth'i kral olarak görmelerine rağmen Yehuda kabilesi kendi krallarını David olarak seçti. İşboşeth'in ölümünden sonra diğer kabileler de Davud'un altında birleşti. Davud'tan sonra kral Süleyman oldu. Süleyman'ın ölümünden sonra M.Ö. 930'da onun oğlu Rehoboam başa geçti; Yehuda ve Benyamin kabileleri ise Yehuda Krallığı altında Davud hanedanlığına sadık kaldı fakat kuzeydeki kabileler Davud hanedanlığından ayrılıp İkinci İsrail Krallığı'nı kurdu. İkinci İsrail Krallığının ilk kralı olan Jeroboam Efraim kabilesindendi.
Asurlular tarafından M.Ö. 723'te yıkılana kadar krallığın bir parçası olan bu kabile bu tarihten sonra Kayıp On Kabileden biri olmuştur.
Kökeni
Tora'da anlatıldığına göre Gad kabilesi, Yakup'un Lea'nın hizmetçisi Zilpa'dan olan iki oğlundan biri olan Gad'den gelir (diğer oğul Aşer'dir). Gad ve Aşer Yakup'un karılarından ziyade hizmetçilerinden olduğu için bu bazı uzmanlarca orijinal İsrailoğulları olmadığı anlamına gelir ve bu halkın Semitik inanışlarda bir "Şans tanrısı" olan Gad'e inanan göçebe bir halk olduğu düşünülür.[5]
Gad'in coğrafik konumu hakkında Tora'da belirsizlikler vardır. Bazı şehirler Gad'e ait gibi gösterilirken bazen aynı şehirler başka kabilelere ait olarak gösterilir, ayrıca bu kabilenin sınırları hakkında da tutarlı bir bilgi yoktur.[6] "Moab Taşı"ndaki bilgilere göre ise Gad'in İsrail'den evvel Ürdün'ün doğusunda olduğu anlaşılır.[5] Tora'daki Samuel ve Krallar kitaplarında ise Gad'in İsrail'in düşmanı olduğu ve Jeroboam'ın bu kabileyi kontrol edebilmesi için kale yaptırdığı anlatılır.
Akıbeti
Kuzey İsrail Krallığı'nın bir parçası olan Gad kabilesi bir süreliğine Uzziah ve Jotham liderliğindeki Yehuda Krallığında yer aldılar. Fakat Asurlular tarafından fethedilince tarihleri sona erdi. Tora'da Gad kabilesinin Reuben kabilesiyle birlikte yok olan ilk kabileler olduğu yazılır.
Kaynakça
- ^ Kitchen, Kenneth A. (2003), "On the Reliability of the Old Testament" (Grand Rapids, Michigan. William B. Eerdmans Publishing Company)(ISBN 0-8028-4960-1)
- ^ Bazı kaynaklarda Türkçeye Yuşâ olarak tercüme edilmiştir
- ^ This article incorporates text from the 1901–1906 Jewish Encyclopedia, a publication now in the public domain.
- ^ "1.Samuel 9:1-2". 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2009.
- ^ a b Jewish Encyclopedia
- ^ Sayılar 33:45 ve Yeşu 13
Ayrıca bakınız
- Kayıp On Kabile
- İsrailoğulları
- Gad (Beni İsrail)
