İçeriğe atla

Gaborone

Gaborone
Botswana üzerinde Gaborone
Gaborone
Gaborone
Gaborone'nin Botsvana'daki konumu
Ülke Botsvana
İdare
 • Belediye başkanıKagiso Thutlwe[1] (BNF)
Yüzölçümü
 • Başkent169 km²
Nüfus
 (2011)
 • Başkent231.626
 • Metropol
421,907
Zaman dilimiUTC+02.00 (CAT)

Gaborone, Botsvana'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, ülkenin güneydoğusunda Güney Afrika Cumhuriyeti sınırına 15 kilometre uzakta Notwane Nehri kıyılarında yer almakta olup Kgali ve Oodi Tepeleri olarak adlandırılan dağların arasında düz bir vadide kuruludur. şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 231,626'dır.[2]

Tarihçe

1969 yılına dek şehir Gaberones adıyla anılıyordu. İngiltere'nin kurduğu Bechuanaland Himaye Bölgesi (Hamiliği)'nin başkenti olan Mafeking buraya taşınmıştı. Bugün Mafikeng olarak olarak anılan bu kent, eski dönemlerden kalan bir düzenleme olarak o zamanlarda Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Kuzeybatı Bölgesi'nin sınırları içinde kalıyordu. Ancak Hamilik bağımsızlığını kazanınca ülkenin başkenti için ülke sınırları içinde bir yer gerekti. İlk ortaya atılan önerilerde başkentin Lobatse olması söz konusu olmuşsa da bunun yeterli olmayacağına karar verildi ve küçük bir sömürge şehri olan Gaberones'e bitişik bir noktada yeni bir başkent kurulmaya başlandı.

Şehrin merkezi 3 yıl içinde inşa edildi. Parlamento binaları, devlet dairleri, enerji santrali, hastaneler, okullar, radyo istasyonu, pois merkezleri, postaneler, radyoevleri ve yaklaşık 1000 ev ilk inşa edilen yapılar arasındaydı. Bachuanaland, İngiltere'den bağımsızlığını alarak ayrılan 11. Afrika Devleti olarak bu ulusal günü kutladığı 30 Ekim 1966'da altyapı tesisleri de büyük ölçüde tamamlanmıştı. Bunun üzerine Reverend J. D. Jones şehrin ilk belediye başkanı olmuş ve şehir için pek çok proje hayata geçirmiştir. Eski Gaborones şehri, bugün Gaborone'nin bir semti durumuna gelmiş ve kısaca The Village (Köy) olarak anılmaktadır.

Altyapı

Uzun yıllar boyunca Gaborone, dünyanın en hızlı büyüyen şehri oldu. Günümüzde de Afrika'nın en hızlı büyüyen şehirlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Her yıl, ülke bütçesinin önemli bir bölümü başkent Gaborone'nin yollarını, kamu binalarını ve altyapı hizmetlerini geliştirmeye yönelik ayrılmaktadır. Devlete ait binalar genelde yeni olduğundan, modern bir mimari ile inşa edilmekte.

Şehrin uzaydan görünümü

Şehrin yeni bölümlerine nispeten daha iyi içme suyu sağlanmaktadır. Şehrin içinden demiryolu geçmektedir. Goborone'daki önemli semtler Broadhurst, Gaborone West, The Village ve Naledi'dir. Afrika'daki diğer başkentlerle karşılaştırıldığında toplu taşımacılık sistemi iyi bir düzeydedir. Çevredeki köy ve semtlere düzenli otobüs seferleri yapılmaktadır. Phakalene adlı yeni kurulmuş semtte 5 yıldızlı oteller, restoranlar ve gece kulüpleri bulunabilir. Kentin hızla artan nüfusuna su sağlaması amacıyla şehre yakın yerlerde barajlar kurulmuştur. Kent merkezinin 40 kilometre kuzeyinde Sir Seretse Khama Uluslararası Havalimanı vardır ve şehri Johannesburg, Cape Town, Harare, Francistown ve Maun gibi bölgenin önemli merkezleriyle birbirine bağlar.

Ağır sanayi tesisinin bulunmadığı başkent Goborone'da fabrikalar genelde demiryolu hattı boyunca sıralanmıştır. Hyundai şirketine ait bir üretim merkezi ulaşım sorunları nedeniyle buradaki fabrikasını kapatmıştır. 1980 yılında bölgedeki ekonomik etkinlikler artırmak ve dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla kurulan Güney Afrika Geliştirme Topluluğu (Southern African Development Community 'SADC')'nun genel merkezleri bu şehirdedir. Botsvana Üniversitesi'nin ana yerleşkesi de Gaborone da yer alır.

Belediye başkanları

Gaborone adına basılmış bir posta pulu
  • J. D. Jones
  • Serara T. Ketlogetswe
  • Botsalo Bagwasi
  • Nelson Ramaotwana
  • Paul Rantao
  • Harry Mothei

Kardeş şehirler

Kaynakça

  1. ^ Keoreng, Ephraim (5 Ekim 2011). "New Gaborone Mayor seeks power to hire and fire". 28 (148). Gaborone, Botsvana: Mmegi Online. 4 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017. 
  2. ^ "2011 Census". 27 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017. 
  3. ^ "Burbank's Sister Cities". Burbank Sister City Organization. 26 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017. 
  4. ^ "Gaborone, Västerås city councils twin". Gaborone: Daily News. 27 October 2011. 23 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017. 
  5. ^ Mooketsi, Lekopanye (1 April 2009). "Chinese firms to build massive industrial park". Mmegi. 26 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010. 

Dış bağlantılar

  • Botsvana Turizm Bakalnlığı Resmî Sitesi
  • Gaborone hakkında bir turizm sitesi 23 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Botsvana</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Botsvana ya da resmî adıyla Botsvana Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde bulunan ve denize kıyısı bulunmayan kara ülkesidir. Ülke güney ve güneydoğu bölümünde Güney Afrika Cumhuriyeti, kuzey ve batısında Namibya, kuzeydoğu bölümünde ise Zambiya ve Zimbabve ile komşu konumundadır. Ülkenin kuzey bölümünde, Kasane şehri yakınlarında dünyanın dört ülke sınırının kesiştiği tek nokta olarak kabul edilen, ancak söz konusu Botsvana, Zambiya, Zimbabve ve Namibya ülkelerinin sınır anlaşmaları ile sınırlarına karşılıklı olarak resmiyet kazandırmadıkları için kabul görmeyen bir sınır noktası mevcuttur. Botsvana, Afrika kıtası üzerinde demokrasi alanında en gelişmiş ülke olarak kabul görmektedir. 2011 yılında açıklanan İnsani Gelişme Endeksi verilerinde, Botsvana Afrika kıtasının güneyinde bulunan ülkeler içerisinde en yüksek verilere ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abidjan</span> Fildişi Sahilinin eski başkenti ve en kalabalık şehri

Abidjan, Fildişi Sahili'nin en büyük şehri ve eski başkenti. Batı Afrika'nın Paris'i olarak bilinir. 3 milyon civarında nüfusu ile Abican Afrika'daki en kalabalık şehirlerden biridir. Birçok Fransa ve komşu ülke vatandaşını cezbederek kozmopolit bir merkez haline dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Canberra</span> Avustralyanın başkenti

Canberra ya da Kanberra, Avustralya'nın başkenti ve denizden uzak en büyük, Avustralya'da tüm şehirler içinde de sekizinci büyük şehridir. Başkent işlevi görmek üzere yapay olarak kurulan kentlerin örnek tipidir. Yeri 1913'te Avustralya'nın Cardillerası'nın ortasındaki yüksek ovada; iki rakip anakent olan Sidney'in 300 km güney batısında, Melbourne'ün 650 km kuzeydoğusunda Avustralya Başkent Bölgesi adı verilen bölgede yer alan tasarlanmış kenttir. Avustralya Parlamentosu bu şehirde yer almaktadır. Kentin planını Amerikalı Walter Burley Griffin yapmıştır. 1927'de tamamlanan kent 1945'ten sonra hızla gelişme göstermiştir. Çeşitli semtler, parklar ve geniş su örtüleriyle birbirinden ayrılır. Yönetim binaları geniş alana yayılır. Ticaret merkezi giderek daha da canlılık kazanmakta sürekli büyüyen bu kentteki etkinlikler durmadan çeşitlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Seul</span> Güney Korenin başkenti

Seul veya resmî adıyla Özel Seul Şehri, Güney Kore'nin başkenti ve en büyük şehridir. Dünyanın en kalabalık 13. şehri Seul'un şehir merkezinin nüfusu 10 milyonun üstündedir (2009). Dünyanın ikinci büyük metropolitan alanı olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi, İncheon ve Gyeonggi'nin büyük bir kısmını kapsar ve 24,5 milyon nüfusu vardır. Güney Kore'nin nüfusunun yaklaşık yarısı bu bölgede yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Santiago, Şili</span> Şilinin başkenti

Santiago, Güney Amerika ülkesi Şili'nin başkenti ve en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Kampala</span> Ugandanın başkenti

Kampala, Afrika ülkesi Uganda'nın aynı zamanda başkenti konumunda da olan bir şehridir. Ülkenin Merkez bölgesi içerisinde yer alan şehir, aynı zamanda Uganda'nın en büyük şehri konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">New Orleans</span>

New Orleans, Amerika Birleşik Devletleri'nin Louisiana eyaletinin en büyük şehridir. Meksika Körfezi ile Pontchartrain gölü arasında yer alan dünyanın en hareketli liman şehirlerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Abuja</span> Nijeryanın başkenti

Abuja, Nijerya'nın başkentidir. Ülkenin orta kesimlerinde, Federal Başkent Bölgesi adı verilen bölgede yer alır. Abuja özel olarak planlanmış bir şehirdir ve büyük ölçüde 1980'li yıllarda imar edilmiştir. Bunun ardından 12 Aralık 1991 tarihinde daha önce Lagos olan ülke başkenti Abuja'ya taşınmıştır. Kent merkezi nüfusunun 405.000 dolaylarında olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lusaka</span> Zambiyanın başkenti

Lusaka, Afrika kıtasında bulunan Zambiya devletinin başkentidir. Şehirde 2010 resmî nüfus verilerine göre 1.742.979 kişi yaşamaktadır. Ülkenin Lusaka Bölgesi'nde yer alan başkent, aynı zamanda ülkenin en büyük şehri konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Bogotá</span> Kolombiyada belediye

Bogota veya resmî adıyla Bogotá, Distrito Capital, Kolombiya'nın başkenti ve en büyük şehridir. Aynı zamanda Cundinamarca departmanının merkezidir. Şehir içinde 7,9 milyon kişi nüfusu ve metropolitan alanında 9,8 milyon kişi nüfusu ile ülkenin en büyük şehri ve Güney Amerika'nın en hızlı büyüyen metropollerinden biri olup 2008'den itibaren dünyanın 36. büyük şehridir. Bogotá'nın rakımından dolayı La Paz ve Quito'dan sonra dünyanın en yüksek üçüncü başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Francistown</span>

Francistown, Afrika kıtasında bulunan Botsvana devletinde bir şehirdir. Şehir ülkenin doğu kesiminde Kuzeydoğu bölgesinde yer alan bir yerleşim bölgesidir. Şehirde 2013 tahmini verilerine göre 103.356 kişi yaşamaktadır. 2011 tarihinde gerçekleştirilen resmi nüfus sayım sonuçlarına göre 100.079 kişi yaşamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Kasane</span>

Kasane, Afrika kıtasında bulunan Botsvana devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Bölgesi (Botsvana)</span> Botsvananın bölgesi

Güneydoğu Bölgesi, Afrika ülkesi Botsvana'nın toplamda var olan dokuz bölgesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kweneng Bölgesi</span> Botsvananın bölgesi

Kweneng Bölgesi, Afrika ülkesi Botsvana'nın toplamda var olan dokuz bölgesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mochudi</span>

Mochudi, Botsvana'nın Kgatleng Bölgesi'nin merkezi olan şehirdir. Şehir, başkent Gaborone'nin 37 km kuzeybatısında Bakgatla kabile bölgesinde yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 44,815'tir.

<span class="mw-page-title-main">Mahalapye</span>

Mahalapye, Botsvana'nın Merkez Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Gaborone ile ülkenin ikinci büyük kenti Francistown arasında Kalahari Çölü'nün kenarında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 41,316'dır.

<span class="mw-page-title-main">Palapye</span>

Palapye, Botsvana'nın Merkez Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Gaborone ile ülkenin ikinci büyük kenti Francistown arasında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 36,211'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tlokweng</span> Güneydoğu Bölgesindeki Köy, Botsvana

Tlokweng, Botsvana'nın Güneydoğu Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Gaborone'nin banliyölerinden biridir. Şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 35,982'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ramotswa</span>

Ramotswa, Botsvana'nın Güneydoğu Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Gaborone'nin güneybatısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 27,760'tır.

<span class="mw-page-title-main">Linah Mohohlo</span>

Linah Kelebogile Mohohlo, Botsvanalı akademisyen, bankacı, siyasetçi ve ekonomist.