İçeriğe atla

Gabija

Gabija (Gabieta/Gabeta olarak da bilinmektedir), Litvanya mitolojisinde ateşin ruhudur. Yuvanın ve ailenin koruyucusudur. İsmi, "gaubti"den ya da St.Agatha'dan (Rusça:Gafiya) türediği düşünülmektedir. Gabija sadece Polonyalı dilbilimci Jan Łasicki'nin 1915'te yayınlanmış putlarla ilgili olan bir tezinde bulunan Litvanya tanrıları listesinde geçmektedir. Ayrıca Litvanya halk kültüründe de bulunur.

Gabija horoz, leylek ve kedinin hayvansal formlarına dönüşebilirdi ya da kırmızı giysi giyen bir kadın olarak da belirirdi.Gabija'ya yaşıyormuşçasına çok fazla saygı duyulur ve önem verilirdi. İnsanlar ona tuz ve ekmek ikram ederdi. Ateş yatağın kenarında yakılırdı. Kadınlar ateş etrafa yayılmasın diye her gece kömürleri külle kaplardı. Gabija evin koruyucusu olduğu gibi evin annesi de ateşin koruyucusuydu. Bazen Gabija'nın kendini yıkaması için bir tas temiz su evin merkezinde bırakılırdı. Sinirlenirse bir yürüyüşe çıkarak evi yakabilirdi. Çoğu halk kültüründe hastalığı ateşe tüküren, onu çiğneyen ya da ona işeyenlerin Gabija'yı gücendirmesinden çıktığını söyler.

Marka Gabia Polonyalılarda evin tanrıçası ve koruyucusuydu. Gabia'nın büyük olasılıkla Gabija'dan geldiği düşünülmektedir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mutfak</span> yemek yapılan yer (oda)

Mutfak ya da ocaklık, yemek hazırlamak için kullanılan alandır. Modern mutfak tipik olarak; set üstü ocak, fırın, mikrodalga fırın gibi pişirme aletlerine sahiptir. Bulaşık yıkamak gibi işleri yapabilmek için bir evyesi vardır. Modern mutfaklarda genellikle bulaşık makinesi de bulunur. Yemek depolamak için kullanılan kiler, mutfak dolabı ya da buzdolabı gibi ekler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya</span> Kuzeydoğu Avrupada yer alan Baltık ülkesi

Litvanya, resmî adıyla Litvanya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki Baltık bölgesinde yer alan bir ülkedir. Baltık Devletlerinden biri olup Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alır. Kuzeyde Letonya, doğu ve güneyde Belarus, güneyde Polonya ve güneybatıda Rusya ile sınırı vardır. Batıda ise İsveç ile deniz sınırı bulunur. Litvanya, 65.300 km²'lik bir alanı kaplar ve 2,86 milyon nüfusa sahiptir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda en büyük şehri de olan Vilnius'tur. Diğer büyük şehirler sırasıyla Kaunas, Klaipėda, Šiauliai ve Panevėžys'dir. Litvanlar, etnolinguistik olarak Balt halklarının bir parçasıdır ve Hint-Avrupa dil ailesinin Baltik kolunda hayatta kalan birkaç dilden biri olan Litvanca dilini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Ateş</span> bir maddenin hızlı oksidasyonu

Ateş, yüksek sıcaklık ve çoğunlukla alev veren hızlı yanma olayıdır. Eski Türkçe od ve Farsça nâr sözcüğü de zaman zaman aynı anlamda kullanılır. Ateş, insan yaşamının vazgeçilmez unsurlarındandır ve kontrol altına alınması, medeniyetin ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andronovo kültürü</span>

Andronovo kültürü, MÖ 2000-900 yılları arasında Altay ve Tanrı dağları, Batı Sibirya ve Hazar'ın kuzeydoğusuna kadar uzanan bölgede yaşamış Tunç Çağı toplumları için kullanılan terim. Afanasiyevo kültürü ile başlayan ve İskit, Hunlar, Moğollara devam eden bozkır konfederasyonu yönetiminin temsilcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Zerdüştçülük</span> Tek Tanrılı bir Antik İran dini

Zerdüştçülük, Zerdüştîlik ya da Mecûsîlik, günümüzden 3.500 yıl önce Zerdüşt tarafından İran'da kurulan, yaklaşık M.Ö. 6. yüzyıldan M.S. 7. yüzyıla kadar Pers, Med ve Sasani İmparatorluğu’nun dini olan, içerisinde düalist ve eskatolojik inanışın ilk örneklerini barındıran, dünyanın en eski tek tanrıcı vahiy dini. Bu dine inananlar Zerdüştçü, Mazdaist ve Zerdüştî olarak adlandırılıyor olup bedenen öldükten sonra dirilip Ahura Mazda'nın huzuruna çıkacaklarına ve orada sorgulanacaklarına inanırlar. Zamanla Zerdüştlüğün Zurvanizm gibi alt dalları ortaya çıkmıştır. Zurvanizm inancı, Zurvan olarak bilinen zaman ve kader tanrısını baş tanrı konumuna yükseltmiştir.

Ermeni dini ve mitolojisi, Ermenilerin Hıristiyanlığı kabulünden önceki ve Hristiyanlığı kabul ettikleri erken dönemlerdeki, Hristiyanlık dışı inanış, gelenek ve mitoloji bütününü ifade etmektedir. İlk dönemlerde kendine özgü karakterlerini korumakla birlikte Asyalı diğer kavimlerin ve çeşitli Anadolu uygarlıklarının inanç ve mitolojilerinden etkilenen Ermeni dini ve mitolojisi zamanla özellikle Perslerin etkisinde kalmış ve özellikle Zerdüştlüğü kendi farklı inanç, gelenek ve mitolojik yapısına adapte ederek benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yggdrasill</span>

Yggdrasill, İskandinav mitolojisinde önemli rol oynayan, dokuz diyarı birbirine bağladığına inanılan devasa bir mitolojik ağaçtır.

<span class="mw-page-title-main">2003 Eurovision Şarkı Yarışması</span> Şarkı yarışması

2003 Eurovision Şarkı Yarışması, 24 Mayıs 2003'te Letonya'nın başkenti Riga'da, Skonto Spor Salonu'nda gerçekleştirilen 48. Eurovision Şarkı Yarışması'dır. Yarışmanın sunuculuğunu, geçmiş yılın galibi Marie N ile birlikte Renārs Kaupers üstlenmiştir. Yarışmanın galibi 167 puanla "Everyway That I Can" isimli şarkıyla Türkiye adına yarışan Sertab Erener olmuştur. Belçika 165 puanla ikinci, Rusya ise 164 puanla üçüncü olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Æsir</span>

Aesir ; İskandinav mitolojisinde başlıca tanrı topluluğunun genel adı. Diğer topluluğun adı Vanir'dir ve Odin'le birlikte ölümlü insanların hayatlarını yönetirler. Asgard'da yaşarlar. Tanrılar güçlü, güzel ve normal insanlardan daha iridirler. İnsanlardan uzun yaşarlar ama ölümsüz değillerdir. Her tanrı değişik alanlarda bilgiye sahiptir. İyi, sıcakkanlı ve yardımseverdirler. Asgard'da çok uzun süreden beri yaşayan Vanir'ler de Æsir tanrıları arasında sayılırlar.

<i>Mount & Blade: Ateş ve Kılıç</i>

Mount & Blade: Ateş ve Kılıç, Yeni Çağ temalı bir rol yapma video oyunudur. TaleWorlds'ün izniyle Sich Studio ismindeki bir Rus firması tarafından geliştirilmiş olan oyun, esasen 2008 senesinde yayımlanan Mount & Blade oyununa ait bağımsız bir genişleme paketidir. Paradox Interactive tarafından 3 Mayıs 2011 tarihinde tüm dünyada satışa sunulmuştur. 17. yüzyıl Avrupa'sında geçen hikâyede bazı karakterler, Nobel ödüllü yazar Henryk Sienkiewicz'ın Ateş ve Kılıç isimli kitabından birebir alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Koca</span> erkek eş, evli erkek

Koca, (zevç) bir kadının evlenmiş olduğu erkek, eş. Bir erkeğin hangi şartlarda koca sıfatına sahip olacağı ve zorunlulukları kültürden kültüre değişiklik gösterir. Çoğu ataerkil toplumda koca, eşinin ve çocuklarının koruyucusu olarak kabul edilir.

Kurgan veya Korgan özellikle Orta Asya ve Doğu Avrupa'daki yığma tepe ve höyük şeklinde bulunan genellikle tahtadan yapılmış mezarlar için kullanılan bir tümülüs türü.

<span class="mw-page-title-main">Ev iyesi</span> inanç

Ev İyesi – Türk halk kültüründe evin koruyucu ruhu. Üy İyesi / Eğesi / Ezi / Issı / İççisi olarak da tanınır. Moğollar Ger (Ker) Ezen derler.

Ocak İyesi – Türk, Tatar ve Altay halk inancında Ocak Ruhu. Oçak İyesi / Eğesi / Ezi / Issı / İççisi olarak da bilinir. Moğollar Gulamta Ezen olarak anarlar.

<span class="mw-page-title-main">Janusz Radziwiłł</span>

Prens Janusz Radziwiłł Polonya-Litvanya Birliği'nde asil ve dük. Hayatı boyunca, Polonya'ya bağımlı olarak Litvanya Hetman'ı (1646) ve Litvanya Büyük Dükü (1654) dahil olmak üzere devlet idaresinde bir dizi görevde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'da İslam</span>

Litvanya'daki İslam, diğer birçok kuzey ve batı Avrupa ülkesinin aksine, 14. yüzyıldan başlayan uzun bir tarihe sahiptir. Polonya-Litvanya Topluluğu'nun eski birleşim devleti Litvanya Büyük Dükalığı, Baltık'tan Karadeniz'e kadar uzanan, güneyde Kırım Tatarlarının yaşadığı birkaç Müslüman ülkeyi içeriyordu. Birkaç Müslüman Tatar, Büyük Dük Vytautas'ın yönetimi altında, şimdi Litvanya Cumhuriyeti olan Litvanya topraklarına göç etti. Artık Litvanya Tatarları olarak anılan Tatarlar, zamanla dillerini kaybetmişlerdir ve şimdi Litvanca konuşmaktadırlar; ancak dinleri olarak İslam'ı sürdürmüşlerdir. Litvanya Tatarlarının uygulamaları diğer Sünni Müslümanlardan biraz farklıdır; Litvanyalı Tatarların bir kısmı Halk İslamı olarak adlandırılabilecek bir dini uygulasa da, ayrı bir mezhep olarak görülmezler.

<span class="mw-page-title-main">Ateş tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, ateşle ilgili tanrıların bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cennet künkü</span>

Cennet künkü bir çeşit şerbetli tatlıdır. Osmanlı mutfağında yer alır. Geleneksel Bursa kültürü içinde özellikle düğün hazırlıkları sırasında kız evi tarafından yapılarak erkek evine gönderilir. Nişan bohçasına Cennet Künkü konur, ayrıca bayram ve özel günlerde yapılarak konuklara ikram edilir. Cennet künkü yapılırken her yufka kalınca bir oklavaya sarıldıktan sonra iki ucu iki elle avuçlanarak ortaya doğru iyice sıkıştırılır. İçinden oklava çıkartıldıktan sonra yufkanın iki ucu bolca kaymak sıvanarak kapatılıyor ve tepsiye dizilerek fırına verilir. Soğuyunca üzerine şerbet dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Vişne reçeli</span>

Vişne reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.