İçeriğe atla

GPRS Tunnelling Protocol

İnternet iletişim kuralları dizisi

OSI modeli

Katmanİletişim kuralları
7.Uygulama katmanı HTTP, DNS, SMTP, FTP, TFTP, UUCP, NNTP, SSL, SSH, IRC, SNMP, SIP, RTP, Telnet, ...
6.Sunum katmanıISO 8822, ISO 8823, ISO 8824, ITU-T T.73, ITU-T X.409, ...
5.Oturum katmanıNFS, SMB, ISO 8326, ISO 8327, ITU-T T.6299, ...
4.Ulaşım katmanıTCP, UDP, SCTP, DCCP, ...
3.Ağ katmanıIP, IPv4, IPv6, ICMP, ARP, İnternet Grup Yönetim Protokolü, IPX,...
2.Veri bağlantısı katmanıEthernet, HDLC, Wi-Fi, Token ring, FDDI, PPP, L2TP...
1.Donanım katmanıISDN, RS-232, EIA-422, RS-449, EIA-485, ...

GPRS Tunnelling Protocol, GSM ve UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) ağları içerisindeki GPRS(General Packet Radio Service) verilerinin taşınmasında kullanılan IP tabanlı bir haberleşme protokolüdür. Yönlendirme bilgisi ekleyerek protokol veri ünitelerini IP omurgası içinde tüneller. UMTS' deki merkezi ağın paket anahtarlamalı bölümü iki tip GPRS destek düğümünden oluşmuştur. GPRS Destek Düğümü Sunucusu (Serving GPRS Support Node) (SGSN) ve GPRS Geçit Destek Düğümü (Gateway GPRS Support Node) (GGSN).

GTP, GTP-C, GTP-U ve GTP diye alt protokollere ayrıştırılabilir. GTP-C GPRS çekirdek ağı içerisinde GGSN ve SGSN arasında sinyal alıp verme işlemleri için kullanılır. Bu, SGSN'nin kullanıcı adına olan oturumun aktif edilmesi, aynı oturumun kapatılması, servis parametrelerinin miktarının ayarlanması veya başka bir SGSN den erişen üyeler için oturumun güncellenmesi gibi işlemleri yapmasına izin verir.

GTP-U, GPRS çekirdek ağı içerisindeki kullanıcı verileri, radio erişim ağı ve çekirdek ağı arasındaki kullanıcı verilerinin taşınmasında kullanılır. Taşınan kullanıcı verileri ipv4, ipv6 ya da ppp formatlarına sahip paketler olabilir.

GTP, GTP-C ve GTP-U da olduğu gibi aynı mesaj yapısını kullanır, ancak bağımsız bir işlevi vardır. GSM veya UMTS ağının veri yükleme işlevinden veri çıkış işlevine veri yüklemek için kullanılabilir. Birçok durumda, bu GGNs'den merkezi bilgisayara ağ operatörünün hesap merkezine veri gönderen bireysel ağ elemanları anlamına gelebilir.

GTP UDP veya TCP ile kullanılabilir. GTP birinci sürümü sadece UDP üzerinde kullanılır.

Genel özellikler

GTP'nin tüm çeşitleri belli ortak özelliklere sahiptir.Bir GTP başlığı ile UDP/TCP başlığı mesaj yapıları aynıdır.

Başlık

GTPv1 başlığı şu alanları içerir.

+ Bit 0 1 2 3 4 5-7 8-15 16-23 24-31
0 N-PDU Numara Bayrağı Sıra Numarası Bayrağı İlave Başlık Bayrağı Tahsis Edilen Protokol Tipi Versiyon Mesaj Tipi Toplam Uzunluk
32 TEID
64 Sıra Numarası N-PDU Numarası Sıradaki İlave Başlık Tipi
  • VERSIYON = 3 bitlik bir alana sahiptir.GTPv1 için bu değer 1 dir.
  • PROTOKOL TİPİ(PT) = 1 bitlik değerdedir ve farklı değerler alabilir. GTP(değeri 1) GTP'(değeri 0)
  • TAHSİS EDİLEN = 1 Bitlik alan tahsis edilmiştir. (değeri 0 olmak zorundadır)
  • DÂHİLİ BAŞLIK BAYRAĞI(E) = 1 bit lik değerdedir. İsteğe bağlı başlıklar içindir.
  • SIRA NUMARASI BAYRAGI(S) = 1 bitlik değerdedir. Ardışık numara kullanıldığında bu alan kullanılır.
  • N-PDU NUMARA BAYRAGI = 1 bitlik değerindedir. Bir N-PDU numarası kullanıldığında bu alan kullanılır.
  • MESAJ TİPİ = Bu 8 bitlik alan GTP mesaj tipini gösterir.
  • UZUNLUK = 16 bitlik alan GTP başlık içeriğinin isteğe bağlı alanlarından geri kalan başlığı belirtir.
  • TÜNEL UÇ NOKTA TANIMLAYICISI (TEID)= 32 bitlik bir alanda çoklu, farklı bağlantıları aynı GTP tünelinde kullanır.
  • SIRA NUMARASI = 16 bitlik bir alana sahiptir. Bu alan E,S veya PN bitlerinden biri olması dâhilinde oluşur. Eğer S biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadır.
  • N-PDU NUMARASI = 8 bitlik bir alana sahiptir. Bu alan E,S veya PN bitlerinden biri olması dâhilinde oluşur. Eğer PN biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadır.
  • SIRADAKİ İLAVE BAŞLIK TİPİ = 8 bitlik bir alana sahiptir. Bu alan E,S veya PN bitlerinden biri olması dâhilinde oluşur. Eğer E biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadır.

SIRADAKİ BAŞLIK TİPİ şu şekildedir.


+ Bits 1-7 8-23 24-31
0 Toplam Uzunluk İçerik
... ...
... İçerik Sıradaki İlave Başlık
  • UZUNLUK= 8 bitlik bir alandır. Bu alan 4 oktet birimi içerisinde ek başlık uzunluğu, uzunluğun içeriği, içerik ve bir sonraki ek başlık alanı belirtir.
  • İÇERİK=Ek başlık içeriği
  • SIRADAKİ İLAVE BAŞLIK =8 bitlik bir alandır.Eğer ki sırada bir ilave yoksa bu sıradaki ilave tipini belirtir ya da 0 dır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">IPv4</span> İnternet Protokolünün 4. sürümü

İnternet Protokol Versiyon 4 (IPv4), İnternet Protokolü'nün (IP) dördüncü versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">DNS</span>

DNS, internet uzayını bölümlemeye, bölümleri adlandırmaya ve bölümler arası iletişimi organize etmeye yarayan, bilgisayar, servis, internet veya özel bir ağa bağlı herhangi bir kaynak için hiyerarşik dağıtılmış bir adlandırma sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">UDP</span>

UDP, TCP/IP protokol takımının iki aktarım katmanı protokolünden birisidir. Verileri bağlantı kurmadan yollar.

<span class="mw-page-title-main">IPv6</span> İnternet protokolünün 6. versiyonu

Internet Protocol Version 6 kısaca IPv6, aslında 32 bitlik bir adres yapısına sahip olan IPv4'ün adreslemede artık yetersiz kalması ve ciddi sıkıntılar meydana getirmesi üzerine IETF tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet iletişim kuralları dizisi</span>

İnternet protokol takımı, bilgisayarlar ve ağ cihazları arasında iletişimi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisidir. Bu kurallar dizisi temel olarak verinin ağ üzerinden ne şekilde paketleneceğini ve iletilen veride hata olup olmadığının nasıl denetleneceğini belirlemektedir.

RTP, gerçek zamanlı ses, görüntü ya da simülasyon verilerinin uçtan uca taşınmasını sağlayan protokoldür. Bu protokol IETF nin Audio-Video Transport çalışma grubu tarafından geliştirildi. RTP geniş ölçüde telefon, video telekonferans uygulamaları ve web tabanlı bas-konuş özellikleri gibi streaming media gerektiren iletişim ve görsel sistemlerde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">SIP</span>

Oturum başlatma Protokolü (SIP), ses, video ve mesajlaşma uygulamalarını içeren gerçek zamanlı oturumları başlatmak, sürdürmek ve sonlandırmak için kullanılan bir sinyal protokolüdür. VoIP gibi IP üzerinden üzerinden ses, görüntü ve anlık mesaj iletişimi yanı sıra LTE (VoLTE) üzerinden cep telefonu araması için multimedya iletişim oturumlarını sinyalize etmek ve kontrol etmek için kullanılır. Günümüz IP Telefonlarının çoğunluğu SIP Protokolü ile çalışmaktadır. Cisco gibi bazı üreticiler SIP kullanmakla beraber bazı telefon modellerinde SCCP tercih etmektedir.

Internet Control Message Protocol (ICMP), hata mesajları ve TCP/IP yazılımının bir takım kendi mesaj trafiği amaçları için kullanılır. ICMP RFC 792'de tanımlanmış ve RFC 950'de revize edilmiştir. Hataları raporlamak için kullanılan, kontrol amaçlı bir protokoldür. Bu şekilde normal kullanımının yanında, uzak sistem hakkında bilgi toplamak için sıkça kullanıldığından çok önemlidir. Genel olarak sistemler arası kontrol mesajları IP yerine ICMP üzerinden aktarılır. ICMP, IP ile aynı düzeyde olmasına karşın aslında kendisi de IP’yi kullanır. ICMP' nin hata raporlamak için kullanılması, IP'yi güvenli yaptığı anlamına gelmez. Datagram, yerine ulaşmayabilir ve bununla ilgili bir hata mesajı da gelmeyebilir. ICMP mesajlarındaki hataları raporlamak için ICMP kullanılmaz. ICMP, TCP/IP' nin işlemesine yardımcı olan bir protokoldür. Her hostta mutlaka ICMP protokolü çalışır. Hata durumunda host tarafından geri bilgilendirmeyi sağlar.

Adres Çözümleme Protokolü ağ katmanı adreslerinin veri bağlantısı katmanı adreslerine çözümlenmesini sağlayan bir telekomünikasyon protokolüdür. 1982 yılında RFC 826 aracılığıyla tanımlanmıştır. STD 37 kodlu bir internet standardıdır.

SMPP, telekominikasyonda, Harici Kısa Mesaj Varlıkları (ESME), Yönlendirme varlıkları (RE) ve Mesaj Merkezleri (SMSC) arasında kısa mesaj verisinin transferi için, esnek bir veri iletişim arayüzünün sağlanması amacıyla tasarlanan, özgür, endüstri standardı olan bir protokoldür. Genellikle üçüncü partilerde(haber organizasyonları gibi) toplu mesaj iletimini sağlamak amacıyla kullanılır. Dolayısıyla, UMTS, IS-95 (CDMA), CDMA2000, ANSI-136 (TDMA) ve iDEN gibi GSM olmayan SMS protokollerine destek verir. SMPP, SS7 ağlarının dışında, kısa mesaj değiş tokuşu için yaygın olarak kullanılır.

ToS IP datagram başlığı üzerinde yer alan servis türü alanı, ağları talep ettikleri hizmetler hakkında bilgilendirir. Bu bilgilere hizmet parametreleri denir. Böylece öncelik, gecikme, hizmet gibi parametre tanımlamaları yapılabilir. 8 bitlik alan içerisinde yer alan bitlerin taşıyabileceği anlamlar şunlardır.

ICMPv6(Internet Control Message Protocol Version 6 )

İnternet Protokolü Güvenliği (IPsec), Internet Protokolü (IP) kullanılarak sağlanan iletişimlerde her paket için doğrulama ve şifreleme kullanarak koruma sağlayan bir protokol paketidir. IPsec, içinde bulundurduğu protokoller sayesinde, oturum başlarken karşılıklı doğrulama ve oturum sırasında anahtar değişimlerini gerçekleştirme yetkisine sahiptir. İki bilgisayar arasında (host-to-host), iki güvenlik kapısı arasında(network-to-network), bir güvenlik kapısı ve bir bilgisayar arasında(network-to-host) sağlanan bağlantıdaki veri akışını korumak için kullanılır. IPsec kriptografik güvenlik servislerini kullanarak IP protokolü ile gerçekleştirilen bağlantıları korumak için kullanılır. Ağ seviyesinde doğrulama veri kaynağı doğrulama,veri bütünlüğü, şifreleme ve replay saldırılarına karşı koruma görevlerini üstlenir.

Protocol Data Unit (PDU) telekomünikasyonda Protokol Veri Birimi teriminin anlamları şunlardır:

  1. Bir ağın eş düzey öğeleri arasına bir birim gibi ulaşan ve kontrolbilgisi, adres bilgisi veya veri içeren bilgidir.
  2. Katmanlı bir sistemde, verilen katmanın bir protokolünde belirtilen verinin bir birimi ve protokol-kontrol bilgisi ve katmanın olası kullanıcı verisi vardır.

Teredo [1] ; yönlendirici ile istemci arasında kurulan bir tüneli kullanan IPv6 Geçiş Yöntemi'dir. Bu yöntemin 6to4 ve ISATAP yöntemlerinin kullanılamadığı senaryolarda son çare olarak kullanılması önerilmektedir. Teredo yönteminin temel amacı NAT veya güvenlik duvarı arkasında kalan istemcilerin IPv6 ağına bağlanmalarını sağlamaktır.

İnternet Protokolü (IP), ağlar arası paket transferinde eğer paketin boyutu gönderilecek ağın taşıyabileceği maksimum taşıma birimi 'nden (MTU) daha büyük olması durumunda datagram parçalamasını uygularlar. Böylece daha büyük boyuttaki paketleri kabul edecek olan ağın MTU'na uygun şekilde küçük parçalara böler. Parçalama bir IP datagramının ağlar arasında dolaşırken MTU(Maksimum Transfer Unit) değeri daha düşük kapasitede bir ağa geldiginde yaşadıgı durumdur. Yani parçalama, bölünmedir. Örneğin; Ethernet ağlarının MTU değeri 1500 byte'dır. Bizim IP datagramımızın değeri 2400 byte olsun. Bu paket ethernet ağının girişindeki yönlendiriciye geldiğinde yönlendirici diğer tarafında ethernet ağı ve bunun MTU değerinin 1500 byte olduğunu bilir ve 2400 byte’lık gelen paketi Ethernet ağına parçalayarak gönderir. Paketimiz artık hedefine ilk parça 1500 byte, ikinci parçası 900 byte olmak üzere iki parça olarak ulaşır ve birleştirilir.

Pretty Good Privacy (PGP), 1991 yılında Phil Zimmermann tarafından geliştirilen, OpenPGP standardını kullanarak veri şifrelemek, şifreli veriyi çözmek veya veriyi imzalamak için kullanılan, gönderilen ya da alınan verinin gizliliğini ve kimlik doğrulamasını sağlayan bir bilgisayar programıdır. Genellikle text dokümanlarını, e-postaları, dosyaları, klasörleri ve disk bölümlerini şifrelemek ve imzalamak için kullanılır.

Kasumi, UMTS, GSM, GPRS gibi mobil sistemde kullanılan bir blok şifrelemedir. Bir telefon konsorsyumu ve mobil dünyaya yön veren bir grup projesi olan 3GPP için tasarlanmıştır. KASUMI adını orijinal Japoncadaki pus anlamına gelen kelimeden alır. UMTS yani 3G sistemlerde bütünlük ve gizlilik için kullanılır. GSM'de A5/3 anahtar dizisi oluşturmak için, GRPS’de ise GEA3 anahtar dizisi oluşturmak için kullanılır.

Bilgisayar ağlarında bağlantı noktası (port) veya bağlantı noktası numarası, bir bağlantı uç noktasını benzersiz bir şekilde tanımlamak ve verileri belirli bir hizmete yönlendirmek için atanan sanal bir numaradır. Yazılım düzeyinde, bir işletim sistemi içinde, bir bağlantı noktası belirli bir işlem veya bir ağ hizmeti türünü tanımlayan mantıksal bir yapıdır. Yazılım düzeyindeki bir bağlantı noktası, her taşıma katmanı protokolü ve adres kombinasyonu için kendisine atanan bağlantı noktası numarasıyla tanımlanır. Port numaralarını kullanan en yaygın taşıma protokolleri TCP ve UDP 'dir; bu port numaraları 16 bitlik işaretsiz sayılardır.

Çap, Uzun Vadeli Evrim (LTE) ve IP Multimedya Sistemlerinde (IMS) kimlik doğrulama, yetkilendirme ve muhasebe (AAA) bilgilerini değiş tokuş etmek için kullanılan yeni nesil endüstri standardı bir protokoldür. Daha önceki RADIUS protokolünden evrimleşmiştir. RADIUS "Remote Authentication Dial-in User Service" tanımından alan ve uygulama katmanlı protokollerden biridir. İletişim yöntemi olarak Network UDP protokolünü kullanır. Server (Sunucu) / Client (İstemci) mimarisini kullanır.İnternet protokol paketindeki uygulama katmanı protokollerine aittir.