Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
Özgür yazılım, kullanıcısına yazılımı herhangi bir amaç için çalıştırma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür. Tersi, özel mülk yazılımdır.
GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.
Richard Matthew Stallman, Amerikalı özgür yazılım aktivisti, sistem uzmanı ve yazılım geliştiricisi. GNU Projesi ve Özgür Yazılım Vakfı'nın kurucusudur.
Debian, 1993 yılında başlatılmış, Dünya'nın çeşitli bölgelerindeki gönüllüler tarafından hazırlanan; GNU/Hurd, GNU/Linux gibi farklı çekirdek seçeneklerine dayalı tamamen özgür bir Linux dağıtımıdır. En yaygın GNU/Linux dağıtımlarından biri konumundaki Debian, aynı zamanda Elive, Knoppix, Linux Mint, Mepis, Pardus, Parsix, Ubuntu, Peppermint OS ve Xandros gibi birçok GNU/Linux dağıtımına da kaynak teşkil etmekte ve Google başta olmak üzere iyi tanınan birçok Web sitesinde de tercih edilmektedir. Debian, farklı işletim sistemi çekirdekleriyle birlikte AMD64, ARM, DEC Alpha, i386, IA-64, PowerPC, SPARC, MIPS, HPPA, S390 gibi çok sayıda donanım platformunda da çalışabilmektedir. Desteklediği donanım ve çekirdek zenginliğinin yanı sıra Debian'ı diğer dağıtımlara nispetle özgün kılan en önemli husus, dağıtım kapsamındaki yazılımların bütünüyle özgür lisans şartlarına sahip olması, yazılım özgürlüğünü denetlemek ve sürekli kılmaya yönelik bir Debian Sosyal Sözleşmesi'nin bulunmasıdır.
GNU Genel Kamu Lisansı yaygın kullanılan bir özgür yazılım lisansı. İlk sürümü 1989 yılında Richard Stallman tarafından GNU Tasarısı için kaleme alınmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım topluluklarının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son hâlini aldı.
GNU Özgür Belgeleme Lisansı, GNU projesi için Özgür Yazılım Vakfı (FSF) tarafından tasarlanmış bir lisans modelidir. GNU GPL'nin açık içerik karşılığıdır. Lisansın mevcut son sürümü 1.3 olup, resmi metni www.gnu.org/copyleft/fdl.html adresinde bulunabilir.
Özgür Yazılım Vakfı, özgür yazılım hareketini ve GNU projesini desteklemek amacıyla 4 Ekim 1985 tarihinde Richard Stallman tarafından kurulmuş, kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur. FSF, dört temel yazılım özgürlüğünü savunmakta ve bu özgürlüklerin copyleft lisanslar aracılığıyla korunmasını tercih etmektedir.
HURD, Özgür Yazılım Vakfı bünyesinde geliştirilen GNU projesi için çekirdek oluşturma amacıyla başlatılmış bir projedir. HURD, Mach mikro çekirdeği temel alınarak geliştirilmiş GNU/Mach mikroçekirdeği etrafında Unix artalan süreçlerinin (daemon) uyarlanmasıdır.
Bash, Brian Fox tarafından GNU Projesi için Bourne kabuğuna özgür yazılım alternatifi olarak yazılmış, Unix ve benzeri işletim sistemlerinde kullanılan komut satırı kabuğu ve bu kabuğun betik dilidir. GNU Tasarısı'nın parçasıdır ve birçok GNU/Linux dağıtımında ön tanımlı kabuk olarak gelir. Ayrıca bir versiyonu Windows 10 için Linux İçin Windows Alt Sistemi aracılığıyla mevcuttur. Solaris 11'in de varsayılan kullanıcı betiğidir. Bash ayrıca 2019 öncesinde çıkan tüm MacOS sürümlerinde varsayılan kabuktu.
GNU Privacy Guard, şifreleme yazılımı PGP yerine GPL lisanslı bir özgür yazılım alternatifidir. Özgür Yazılım Vakfı'nın GNU projesinin bir parçası olarak geliştirilmektedir ve en önemli maddi yardımını Alman hükûmetinden almıştır. GPG, IETF'nin OpenPGP standartıyla tamamen uyumludur. PGP'nin güncel sürümleri GPG ve diğer OpenPGP uyumlu sistemlerle uyumluluk göstermektedir. Aynı zamanda bazı eski sürümlerde de bu uyumluluk söz konusudur, fakat güncel sürümün tüm özellikleri eski sürümlerce desteklenmemektedir. Kullanıcıların bu uyum sorunlarını anlamaları ve bunları göz önünde bulundurarak çalışmaları gerekmektedir.
cat, dosyaları sırasıyla okuyan ve standart çıktıya yazan POSIX standartlı bir Unix komutudur.
GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.
GNU Affero Genel Kamu Lisansı, Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayımlanan bir özgür lisans modelidir. GNU Genel Kamu Lisansı ile neredeyse aynı olan AGPL, ağ ortamında kullanılan web hizmetlerini kapsayıcı bir ek madde içerir.
Linux-libre, Linux çekirdeğinin değiştirilmiş sürümlerinden sağlanan bir GNU paketi ve işletim sistemi çekirdeğidir. Bu tasarının hedefi kaynak kodu olmayan, kod şaşırtması bulunan ve özgür olmayan her yazılımın Linux çekirdeğinden çıkarılmasıdır.
Crystal Space 3D uygulamalar geliştirmek için kullanılan bir uygulama çatısıdır. Jorrit Tyberghein tarafından C++ programlama dilinde yazılmıştır. GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı altında lisanslanmış bir özgür yazılımdır. Herkese açık ilk sürümü Ağustos 1997 tarihinde duyurulmuştur.
GNU LibreJS ya da kısaca LibreJS Mozilla Firefox tabanlı tarayıcılar için özgür yazılım web tarayıcısı eklentisidir. GNU Tasarısı tarafından oluşturulmuştur. Amacı kullanıcının web tarayıcısında özgür olmayan anlaşılması zor JavaScript programlarını engellemek ve özgür ya da anlaşılabilen programlara izin vermektir. Eklenti Richard Stallman'ın "JavaScript Tuzağı" olarak adlandırdığı sorunu gidermek için oluşturulmuştur, bu sorun birçok kullanıcının web tarayıcılarında bilmeden özel mülk yazılım çalıştırması hakkındadır.
Yazılım kategorileri, yazılım gruplarıdır. Yazılımın bu kategoriler açısından anlaşılmasını sağlamaktadırlar. Farklı sınıflandırma şemaları, yazılımların farklı yönlerini dikkate alır.
GNU Go Özgür Yazılım Vakfı tarafından go oynamak amacıyla geliştirilmiş bir yazılımdır. Taşınabilir bir kaynak kodu bulunan yazılım Unix, Microsoft Windows ve macOS gibi ortamlarda derlenebilmektedir.
GNU Emacs, özgür bir metin düzenleyicisidir. GNU Projesi kurucusu Richard Stallman tarafından Unix işletim sistemleri için geliştirilen Emacs editörü temel alınarak oluşturulmuştur. GNU Emacs, GNU projesinin merkezi bir bileşeni ve özgür yazılım hareketinin amiral gemisi projesi olmuştur. Adı zaman zaman GNUMACS olarak kısaltılır. GNU Emacs'ın sloganı "genişletilebilir kendi kendini belgeleyen metin düzenleyicisidir".
