İçeriğe atla

GNU Taler

GNU Taler
Geliştirici(ler)Christian Grothoff ve Florian Dold
TürMikro işlem ve elektronik ödeme sistemi
Resmî sitesitaler.net
Kod deposugit.taler.net

GNU Taler, ücretsiz bir yazılım tabanlı mikro işlem ve elektronik ödeme sistemidir.[1][2] Proje, Taler Systems SA'dan Florian Dold ve Christian Grothoff tarafından yönetilmektedir.[3] Taler, "Vergilendirilebilir Anonim Libre Ekonomik Rezervler (Taxable Anonymous Libre Economic Reserves)"in kısaltmasıdır[4][5] ve Erken Modern dönemde Almanya'daki Taler madeni paralarına atıfta bulunur. GNU Projesi kurucusu Richard Stallman,[6] sistem hakkında "ödeme yapan kişi için anonim olacak şekilde tasarlanmıştır, ancak ödeme yapanlar her zaman tespit edilebilir." dedi.[7] Gizlilik ve Uygulamalı Kriptografi Mühendisliği'nde yayımlanan bir makalede GNU Taler'ın güvenliği, etik hususlara uygun olarak tanımlanmaktadır -ödeme yapan müşteri anonimdir; satıcı tanımlanır ve vergilendirilir.[8][9] Proje, Taler Systems SA tarafından sağlanmaktadır.[10][11]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "GNU Taler 0.0.0 Released: GNU Tries To Get Into Electronic Payments". 21 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "GNU cryptocurrency aims at 'the mainstream economy not the black market'". 6 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "GNU Taler: Ethical Online Payments for the Internet Age". ercim-news.ercim.eu. 18 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. 
  4. ^ Cost of Freedom (İngilizce). Lulu.com. 19 Mayıs 2016. ISBN 978-1-365-08698-4. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  5. ^ "Halbanonymes Bezahlsystem: GNU Taler soll Kryptowährungen gerechter machen - Golem.de". www.golem.de (Almanca). 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2020. 
  6. ^ "Stallman's final interview as FSF president: Last week we quizzed him over Microsoft visit. Now he quits top roles amid rape remarks outcry". 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "A radical proposal to keep your personal data safe". 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Security, Privacy, and Applied Cryptography Engineering: 6th International Conference, SPACE 2016, Hyderabad, India, December 14-18, 2016, Proceedings (İngilizce). Springer. 9 Aralık 2016. ISBN 978-3-319-49445-6. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  9. ^ The GNU Taler system : practical and provably secure electronic payments (phdthesis tez) (İngilizce). Université Rennes 1. 25 Şubat 2019. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  10. ^ "Digital cash and privacy: What are the alternatives to Libra?". MIT Media Lab. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019. 
  11. ^ "Kampf der Kryptowährungen – das sind die Alternativen zu Libra". www.netzwoche.ch (Almanca). 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Özgür yazılım</span> belirli kullanıcı kullanım, kopyalama, değiştirme, yeniden dağıtma özgürlüğünün (değiştirilmiş dahil) mevcut olduğu yazılım

Özgür yazılım, kullanıcısına yazılımı herhangi bir amaç için çalıştırma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür. Tersi, özel mülk yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">GNU</span> bilgisayar işletim sistemi

GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.

<span class="mw-page-title-main">GNU Genel Kamu Lisansı</span>

GNU Genel Kamu Lisansı yaygın kullanılan bir özgür yazılım lisansı. İlk sürümü 1989 yılında Richard Stallman tarafından GNU Tasarısı için kaleme alınmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım topluluklarının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son hâlini aldı.

<span class="mw-page-title-main">GNOME</span> Unix benzeri işletim sistemleri için geliştirilen bir masaüstü ortamı

GNOME, açık kaynak kodlu, özgür masaüstü ortamı. GNU Tasarısı'na bağlı GNOME Projesi topluluğunca geliştirilmekte olan GNOME, Unix ve BSD tabanlı birçok işletim sistemine kurulabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">GNU Projesi</span> Özgür yazılım projesi

GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.

<span class="mw-page-title-main">Linux-libre</span>

Linux-libre, Linux çekirdeğinin değiştirilmiş sürümlerinden sağlanan bir GNU paketi ve işletim sistemi çekirdeğidir. Bu tasarının hedefi kaynak kodu olmayan, kod şaşırtması bulunan ve özgür olmayan her yazılımın Linux çekirdeğinden çıkarılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">GNU LibreJS</span> Mozilla Firefox tabanlı tarayıcılar için özgür yazılım web tarayıcısı eklentisi

GNU LibreJS ya da kısaca LibreJS Mozilla Firefox tabanlı tarayıcılar için özgür yazılım web tarayıcısı eklentisidir. GNU Tasarısı tarafından oluşturulmuştur. Amacı kullanıcının web tarayıcısında özgür olmayan anlaşılması zor JavaScript programlarını engellemek ve özgür ya da anlaşılabilen programlara izin vermektir. Eklenti Richard Stallman'ın "JavaScript Tuzağı" olarak adlandırdığı sorunu gidermek için oluşturulmuştur, bu sorun birçok kullanıcının web tarayıcılarında bilmeden özel mülk yazılım çalıştırması hakkındadır.

<span class="mw-page-title-main">Brave (yazılım)</span> Web Tarayıcısı

Brave açık kaynak kodlu, Chromium üzerine inşa edilmiş web tarayıcı yazılımı.

<span class="mw-page-title-main">Copyleft</span>

Copyleft, insanlara özgün çalışmayı diledikleri gibi kopyalama, değiştirme ve yeniden dağıtma hakları veren bununla birlikte eserin özgün ve değiştirilmiş halinin yine aynı haklarla dağıtılmasını zorunlu tutan yasal bir tekniktir. Bir özgür yazılımın özgün hali ve değiştirilmiş türevlerinin özel mülke dönüşmesini önlemek yani daima özgür kalmasını sağlamak için kullanılır. Bu bakımdan copyleft özgür lisanslar copyleft olmayan özgür lisanslara göre daha koruyucu niteliktedir. Copyleft lisanslar başta bilgisayar yazılımları olmak üzere belgeler, sanat eserleri, bilimsel keşifler ve hatta belirli patentlere kadar uzanan çalışmalar için kullanılabilir.

<i>Özgür Yazılım, Özgür Toplum</i>

Özgür Yazılım, Özgür Toplum, Richard M. Stallman'ın seçme yazılarından, çoğunlukla denemelerden, nadiren makalelerden ve röportajlardan, oluşmaktadır.

DigiCash Inc., 1989 yılında David Chaum tarafından kurulan bir elektronik para şirketidir. DigiCash, kurucusu tarafından geliştirilen bir dizi kriptografik protokol nedeniyle anonim olmaları bakımından benzersizdi. DigiCash, 1998'de iflas ilan etti ve ardından varlıklarını, 19 Şubat 2002'de InfoSpace tarafından satın alınan başka bir dijital para birimi olan eCash Technologies'e sattı.

<span class="mw-page-title-main">Privacy Badger</span>

Privacy Badger, Electronic Frontier Foundation (EFF) tarafından oluşturulan Google Chrome, Mozilla Firefox, Opera ve Android için Firefox için özgür ve açık kaynaklı kodlu bir tarayıcı uzantısıdır. Amacı, reklamları engelleyerek ve bir kullanıcının web tarayıcısındaki Beni İzleme ayarına uymayan çerezleri izleyerek tüketiciler ve içerik sağlayıcılar arasında internet gizliliğine dengeli bir yaklaşım sağlamaktır. Ücretsiz dağıtımın hizmet ettiği ikinci bir amaç, EFF'ye üyeliği ve bağışları teşvik etmektir.

Diem, Amerikan sosyal medya şirketi Meta, Inc. tarafından önerilen izinli bir blok zinciritabanlı ödeme sistemidir. Plan ayrıca bir kripto para birimi olarak uygulanan özel bir para birimini de içermektedir.

Circle, peer-to-peer bir ödeme teknolojisi şirketidir. Jeremy Allaire ve Sean Neville tarafından Ekim 2013'te kuruldu. Circle'ın mobil ödeme platformu Circle Pay, kullanıcıların geleneksel itibarî para birimlerini tutmalarına, göndermelerine ve almalarına olanak tanımaktadır. Eylül 2015'te Circle, New York Eyaleti Finansal Hizmetler Departmanı tarafından verilen ilk BitLicense'ın sahibi oldu. Nisan 2016'da, İngiliz hükûmeti Circle'a ilk sanal para birimi lisansını verdi. Circle'ın merkezi Boston, Massachusetts'te bulunmaktadır.

Startpage, Hollanda merkezli, gizlilik odaklı bir arama motoru şirketidir. Web sitesi, kullanıcıların verilerinin depolanmadan ve izleyiciler tarafından takip edilmeden Google Arama sonuçlarına erişmesine olanak sağlar. Startpage.com ayrıca, kullanıcıların daha fazla anonimlik için proxy aracılığıyla arama sonuçlarını açmasına olanak tanıyan bir Anonim Görünüm tarama özelliği içerir. Şirketin merkezi Hollanda'da olduğundan, Hollanda ve Avrupa Birliği gizlilik yasaları tarafından korunmaktadır ve bu nedenle PRISM gibi Amerika Birleşik Devletleri gözetim programlarına tabi değildir.

Zerocoin, 2013 yılında Johns Hopkins Üniversitesi profesörü Matthew D. Green ve lisansüstü öğrencileri Ian Miers ve Christina Garman tarafından önerilen bir gizlilik protokolüdür. Protokolde yerleşik olarak madeni para karıştırma yeteneklerine sahip olarak Bitcoin işlemlerinin anonimliğini iyileştirecek Bitcoin protokolünün bir uzantısı olarak tasarlandı. Zerocoin günümüzde Bitcoin ile uyumlu değildir.

Mullvad, İsveç merkezli açık kaynaklı bir ticari VPN hizmetidir. Mart 2009'da başlatılan Mullvad, WireGuard ve OpenVPN protokollerini kullanarak çalışır. Mullvad, geleneksel ödeme yöntemlerine ek olarak abonelikler için Bitcoin ve Bitcoin Cash'i kabul eder.

LibrePlanet Özgür Yazılım Vakfı tarafından oluşturulan ve desteklenen bir topluluk projesidir. Hedefi yerel toplulukları ve kuruluşları bir araya getirerek yıllık bir konferans düzenlemek ve Özgür Yazılım'ın dünya çapında tanınmasını sağlamaktır.

Hyperbola GNU/Linux-libre, i686 ve x86-64 mimarileri için tasarlanmış bir işletim sistemidir. Arch anlık görüntüleri ve Debian geliştirme sürümü temellidir. Genel Linux çekirdeği yerine GNU işletim sistemi bileşenlerini ve Linux-libre çekirdeğini içerir. Hyperbola GNU/Linux-libre, Özgür Yazılım Vakfı tarafından Ücretsiz Sistem Dağıtım Yönergeleri kıstaslarını karşıladığı için tamamen özgür bir işletim sistemi olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nakitsiz toplum</span>

Nakitsiz toplum, finansal işlemlerin fiziksel banknot veya madeni paralarla değil, dijital bilgilerle yürütüldüğü toplum yapısına verilen isimdir. Nakitsiz toplumlar, takas ve diğer değişim yöntemlerine dayalı olarak insan toplumunun ortaya çıktığı zamanlardan beri mevcuttur ve nakitsiz işlemler modern zamanlarda da kredi kartları, banka kartları, mobil ödemeler ve bitcoin gibi dijital para birimleri şeklindeki yeni metodlar kullanılarak sürdürülmektedir.