İçeriğe atla

GNU Compiler Collection

GNU Compiler Collection
Geliştirici(ler)GNU Projesi
İlk yayınlanma22 Mart 1987 (37 yıl önce) (1987-03-22)[1]
Güncel sürüm14.2[2] Bunu Vikiveri'de düzenleyin / 1 Ağustos 2024
Programlama diliC++ (orjinali C)
İşletim sistemiÇapraz platform
TürDerleyici
LisansGNU GPL 3
Resmî sitesigcc.gnu.org
Kod deposu
Bunu Vikiveri'de düzenleyin

GNU Compiler Collection (GNU Derleyici Koleksiyonu, genelde GCC olarak kısaltılır), GNU Projesi tarafından üretilen ve çeşitli programlama dillerini destekleyen bir derleyici sistemidir. GCC, GNU araç zincirinin önemli bir parçasıdır. Henüz tamamlanmamış GNU işletim sisteminin resmî derleyicisi olmanın yanı sıra, diğer birçok modern Unix benzeri işletim sistemleri tarafından standart derleyici olarak benimsenmiştir (örneğin GNU/Linux, BSD ailesi ve Mac OS X). GCC, çok çeşitli işlemci mimarilerine taşınmış; ticari, perakende ve kapalı kaynak yazılım geliştirme ortamlarında yaygın bir araç olarak konuşlanmıştır. Windows'ta GCC kodlarını derlemek ve çalıştırmak için Cygwin, MinGW ve Tiny C Derleyici (TCC) gibi derleyiciler kullanılabilir.

GCC, birçok gömülü platformlarda kullanılabilir (örneğin Symbian, AMCC ve Freescale Power Architecture tabanlı çipler). Derleyici, PlayStation 2 ve Dreamcast gibi video oyun konsolları dahil çok çeşitli platformları hedef alabilir.[3]

Orijinal adı, sadece C programlama dilini desteklediği için GNU C Compiler (GNU C Derleyicisi) olan derleyicinin ilk sürümü 1987 yılında piyasaya sürüldü. Aynı yılın Aralık ayında C++ programlama dilinin de derleyicisi oldu. Daha sonra FORTRAN, Pascal, Objective-C, Java, Ada ve diğer diller için geliştirildi.

GCC, Özgür Yazılım Vakfı tarafından GNU Genel Kamu Lisansı altında dağıtılmaktadır. Hem bir araç, hem de bir örnek olarak özgür yazılımın gelişmesinde önemli rol oynamıştır.

Kaynakça

  1. ^ "GCC Releases". GNU Project. 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020. 
  2. ^ "GCC 14.2 Released". 1 Ağustos 2024. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2024. 
  3. ^ Özbek, Anıl. "GCC: GNU Derleyici Koleksiyonu". Pardus Topluluk Portalı. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">C (programlama dili)</span> programlama dili

C, yapısal bir programlama dilidir. Bell Laboratuvarları'nda, Ken Thompson ve Dennis Ritchie tarafından UNIX işletim sistemini geliştirebilmek amacıyla B dilinden türetilmiştir. Geliştirilme tarihi 1972 olmasına rağmen yaygınlaşması Brian Kernighan ve Dennis M. Ritchie tarafından yayımlanan "C Programlama Dili" kitabından sonra hızlanmıştır. Günümüzde neredeyse tüm işletim sistemlerinin yapımında %95'lere varan oranda kullanılmış, hâlen daha sistem, sürücü yazılımı, işletim sistemi modülleri ve hız gereken her yerde kullanılan oldukça yaygın ve sınırları belirsiz oldukça keskin bir dildir. Keskinliği, programcıya sonsuz özgürlüğün yanında çok büyük hatalar yapabilme olanağı sağlamasıdır. Programlamanın gelişim süreciyle beraber programlamanın karmaşıklaşması, gereksinimlerin artması ile uygulama programlarında nesne yönelimliliğin ortaya çıkmasından sonra C programcıları büyük ölçüde nesne yönelimliliği destekleyen C++ diline geçmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">GNU</span> bilgisayar işletim sistemi

GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım</span> bilgisayarın somut olmayan çalıştırılabilir bileşeni

Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu sağlayarak görevlerini ya da kullanılabilirliklerini geliştirmeye yarayan makine komutlarıdır.

Objective-C, C'nin üzerine yazılmış, yansımalı, nesne yönelimli bir programlama dilidir. ObjC, Objective C ve Obj-C olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Bellek yönetimi</span>

Ana belleğin işlemler arasında paylaştırılmasına ana bellek yönetimi ya da bellek yönetimi adı verilir. İşletim sisteminin bu amaçla oluşturulan kesimine de bellek yöneticisi adı verilir.

Çapraz Derleyici üzerinde çalıştığı platformdan farklı olan platformlar için çalıştırılabilen kodlar üreten derleyicidir. Böyle bir araç, erişiminizde olmayan bir platform için kod derlenmesi gerektiğinde ya da böyle bir platform üzerinde kod derleme işleminin yapılmasının imkânsız olduğu durumlarda faydalı olabilir.

GNU Assembler (GAS), shellden kullanıldığı zaman as olarak çağrılan GNU Assembler komutudur. GNU derleyici koleksiyonunun temel ve varsayılan derleyicisi olup Linux ve GNU işletim sistemlerinin derlenmesinde kullanılır. GNU Binutils paketinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">KDevelop</span>

KDevelop Linux ve diğer Unix benzeri işletim sistemleri için özgür bir tümleşik geliştirme ortamıdır (T.G.O). KDevelop bir derleyici içermez. Çalıştırılabilir kod üretebilmek için GCC veya istenirse başka bir derleyici kullanır. Şu anki 3.5 sürümü Ada, Bash, C, C++, Fortran, Java, Pascal, Perl, PHP, Python, Ruby ve SQL başta olmak üzere birçok programlama dilini destekler.

<span class="mw-page-title-main">Dev-C++</span>

Dev C++, C ve C++ dilleri ile GCC'nin Windows sürümü olan MinGw derleyici setini destekleyen, GNU GPL lisanslı ile dağıtılan özgür bir tümleşik geliştirme ortamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Code::Blocks</span>

Code::Blocks, özgür açık kaynak kodlu bir C++ tümleşik geliştirme ortamıdır. wxWidgets tabanlı tamamen özelleştirilebilir arabirimiyle, GNU/Linux, Microsoft Windows, MacOS platformlarında sorunsuzca kullanılabilmektedir. Gelişmiş plugin desteğiyle kod yazımı esnasında ihtiyaç duyabileceğiniz birçok yardımcı fonksiyon sunar ve kod üzerinde tam bir hakimiyet kurmanıza olanak tanır.

Javac Oracle Corporation tarafından sağlanan Java Geliştirme Kiti'nda (JDK) bulunan Java derleyicisidir.

Yazılım geliştirme kiti (SDK) belli bir yazılım paketi, yazılım çatısı, donanım platformu, bilgisayar sistemi, oyun konsolu, işletim sistemi veya bunlara benzer bir platform için uygulama üretmeyi sağlayan yazılım geliştirme araçlarından oluşan yazılımdır.

Toolchain, bilgisayar yazılımı dilinde Araç Zinciri, bir ürün (genellikle başka bir bilgisayar programı veya sistem programları) oluşturmak için kullanılan programlama araçlarının setidir. Araçlar bir zincir içerisinde kullanılabilir, böylece her bir aracın çıktısı bir sonrakinin girdisi olmuş olur. Fakat bu terim yaygın bir şekilde, bağlı geliştirim araçlarının herhangi bir setine işaret eder.

<span class="mw-page-title-main">GNU Projesi</span> Özgür yazılım projesi

GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.

<span class="mw-page-title-main">GNU Guix</span>

GNU Guix, GNU için bir paket yöneticisidir. Nix paket yöneticisini ve Guile Şeması uygulama programlama arayüzlerini taban almıştır. Tümüyle özgür yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">Xcode</span>

Xcode macOS, iOS, watchOS, tvOS ve visionOS için yazılım geliştirmek için Apple tarafından geliştirilen macOS için entegre bir tümleşik geliştirme ortamıdır. Yazılım geliştirme araçlarını içerir. İlk kez 2003 yılında piyasaya çıkan hizmetin en istikrarlı sürümü, sürüm 8.3.3'tür ve Mac App Store'den macOS Sierra kullanıcıları için ücretsiz olarak sunulmaktadır. Kayıtlı geliştiriciler, Apple Developer web sitesinden paketi önizleme sürümlerini ve önceki sürümlerini indirebilirler. Bununla birlikte, Apple son zamanlarda yazılımın sürüm 9 beta 2'nin beta versiyonunu Apple Developer hesaplarıyla halka açık hale getirdi.

GNU araç zinciri, GNU Tasarısı tarafından üretilen geniş bir programlama araçları yığınıdır. Bu araçlar, yazılım uygulamaları ve işletim sistemi geliştirmede kullanılan bir araç zinciri oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım kategorileri</span>

Yazılım kategorileri, yazılım gruplarıdır. Yazılımın bu kategoriler açısından anlaşılmasını sağlamaktadırlar. Farklı sınıflandırma şemaları, yazılımların farklı yönlerini dikkate alır.

Clang, C ve C++ programlama dilleri için açık kaynaklı bir derleyici ailesidir. LLVM projesinin bir parçası olarak geliştirilen Clang, hızlı, kullanıcı dostu ve yüksek kaliteli bir derleme deneyimi sunar. C ve C++'ın yanı sıra, Objective-C ve Objective-C++ dillerini de destekler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.