GAZ
| GAZ | |
 | |
| Ülke |  Rusya |
| Kurulduğu Yıl | 1932 |
| İsmi Nereden Geliyor | Gorkovsky Avtomobilny Zavod kısaltması |
| Kurucusu | Nijniy Novgorod |
| Amblemin Anlamı | Nijniy Novgorod kentinin armasından almaktadır. |
GAZ (Rusça: Горьковский автомобильный завод / ГАЗ Tur. Gorkovskiy Otomobil Fabrikası) - Rusya merkezli, otomobil işletmesi, binek araba, hafif kamyon ve minibüs üreten büyük üreticisidir. Fabrika 1932 yılında V. M. Molotov ad. Nijniy Novgorod Otomobil Fabrikası isimle kuruldu. Sovyetler Birliği döneminden beri ülkenin en büyük ve en önemli otomotiv firmasıdır. 1994 yılında özelleştirilen firma, Pavlovo Otobüs (PAZ), KAvZ, LiAZ, Yaroslavl Motor Fabrikası (YaMZ) ve UMZ firmaları ile beraber GAZ Group'un yan kuruluşudur. Merkezi Nijni Novgorod'dadır.
Tarih
Firmanın ortaya çıkışı ve savaş öncesi yıllar
31 Mayıs 1929 tarihinde Ulusal Ekonominin Üst Meclisi[1] ve Ford Motor Şirketi organizasyonun teknik yardımı ve binek arabaların ve kamyonların kitlesel üretimin kurmasına ihaleye girmişler. Ana üretim modelleri Ford-A ve Ford-AA seçildi.
Nijniy Novgorod otomobil fabrikası (Rus.: Нижегородский автомобильный завод / Nijegorodskij Avtomobilnyj Zavod, НАЗ - NAZ) 1 Ocak 1932 tarihinde açıldı ve aynı yılda onun konveyerden 1,5 tonluk kamyon NAZ-AA (1933 yılından itibaren - GAZ-AA) indi. Aynı yıllın Aralık ayında binek araba GAZ-A'nın 5 kişilik «fayton» karoser ile üretimi başladı.
İlk otomobillerin Ford Motors parça şemasından yapılmasına rağmen, şemalar başlangıçtan Amerikan asıl örneklerden farklıydı: kavrama pleytinin karteri ve direksiyon kutusu güçlendirilmiştir, radiyator şekli değistirilmiştir, inçli demir leblebleri milimetrelik demir lebleblerle değiştirilmiş. Ford patentleri kendi öz arama ve eklemelerle birleştirmesiyle, GAZ tasarımcıları GAZ-AA temeli üzerinde büyük bir aile orijinal üretim modellerin ve türevlerin oluşturdu:
- 1933 yılında - 17 kişilik otobüs GAZ-03-30, Gorkovski otobüs fabrikasında (Rus.: Горьковий завод автобусов / Gorkovski Zavod Avtobusov (ГЗА / GZA, eski. «Гудок Октября» / Gudok Oktebrya)) üretilirdi;
- 1933 yılında - GAZ-A bazinda GAZ-4 kamyoneti ve ara sıra sedan GAZ-3, GAZ-6 üretilirdi.
- 1934 yılında - 2 tonluk uç dingili (6×4) kamyon GAZ-AAA ve 1,2 tonluk damperli kamyon GAZ-410;
- 1938 yılında - modernize edilen GAZ-MM, gaz jeneratörlü 1 tonluk GAZ-42 kamyonu, yarı çelik tırtıllı GAZ-60 kamyonu ve hijenik karavanı GAZ-55 GZA fabrikasında üretilirdi;
17 Nisan 1935 yılında montaj hattından 100000'ci arabası indi, GAZ-A. Böylece GAZ ülkede ilk 100000 araba üreten otomotiv fabrikası olur.
1932-1945 dönemi üretim
GAZ, ilk başta Model A ve Model AA araçlarında Ford markasını kullanmaya devam etti. GAZ, Model A'dan GAZ-4 kamyonet modelini üretti. Model A'nın üretimi 1936 yılında durduruldu ve Ford'un sözleşmesine bağlı olarak yepyeni bir aracın üretimine başladı. GAZ M-1, Ford'un V8 otomobilinin kopyasıydı. Ford döneminde üretilen araçlarda 3.3 litrelik 4 silindirli bir motor kullanıldı.
GAZ, 1938 yılında ise bir ilki gerçekleştirdi ve dünyada ilk defa bir sedan otomobile 4 tekerlekten çekiş uyguladı. GAZ 61-73, 3.3 litre Ford 4 silindirli motoru kullanıyordu. Ve motor gücü, kilitli diferansiyelleri ile birlikte 4 tekerleğe aktarılıyordu.
Modeller
Hafif Otomobiller
| Model | Üretim Yıllı |
|---|---|
| GAZ-A | 1932—1936 |
| GAZ-М1 | 1936—1942 |
| GAZ-11-73 | 1940—1942, 1945—1948 |
| GAZ-М20 «Pobeda» | 1946—1958 |
| GAZ-12 «ZİM» | 1950—1960 |
| GAZ-21 «Volga» | 1956—1970 |
| GAZ-22 «Volga» | 1962—1970 |
| GAZ-23 «Volga» | 1962—1970 |
| GAZ-13 «Çayka» | 1959—1981 |
| GAZ-24 «Volga» | 1968—1985 |
| GAZ-24-02 «Volga» | 1972—1986 |
| GAZ-24-24 «Volga» | 1971—1986 |
| GAZ-14 «Çayka» | 1977—1989 |
| GAZ-24-10 «Volga» | 1985—1992 |
| GAZ-24-34 «Volga» | 1986—1991 |
| GAZ-3102 «Volga» | 1981—2009 |
| GAZ-3101 «Volga» | 1984—1991 |
| GAZ-31029 «Volga» | 1992—1997 |
| GAZ-31022 «Volga» | 1992—1998 |
| GAZ-3105 «Volga» | 1992—1996 |
| GAZ-3110 «Volga» | 1997—2004 |
| GAZ-310221 «Volga» | 1997—2008 |
| GAZ-3111 «Volga» | 2001—2003, 2005 |
| GAZ-31105 «Volga» | 2004—2009 |
| GAZ-311055 «Volga» | 2005—2009 |
| Volga Siber | 2008 yılından |
Tır Araçlar
| Model | Üretim Yıllı |
|---|---|
| GAZ-AA | 1932—1938 |
| GAZ-ААА | 1936—1943 |
| GAZ-MM | 1938—1947 |
| GAZ-51 | 1946—1975 |
| GAZ-63 | 1948—1968 |
| GAZ-52 | 1961—1989 |
| GAZ-53 | 1961—1992 |
| GAZ-66 | 1964—1999 |
| GAZ-3307 | 1989—2009 |
| GAZ-3306 | 1993—1995 |
| GAZ-3302 «Gazelle» | 1994 yılından |
| GAZ-3309 | 1995 yılından |
| GAZ-2705 «Gazelle» | 1995 yılından |
| GAZ-3308 «Sadko» | 1999 yılından |
| GAZ-3310 «Valday» | 2004 yılından |
Arazi araçlar
| Model | Üretim Yıllı |
|---|---|
| GAZ-61 | 1941—1945 |
| GAZ-64 | 1941—1943 |
| GAZ-67 | 1943—1944 |
| GAZ-67B | 1944—1953 |
| GAZ-69 | 1953—1955 |
| GAZ-69А | 1954—1956 |
| GAZ-46 MAV | 1953—1958 |
| GAZ-M72 | 1955—1958 |
| GAZ-3937 «Vodnik» | 1997 yılından |
| GAZ-2330 «Tigr» | 2005 yılından |
| GAZ-2975 «Tigr» | 2005 yılından |
Otobüsler
| Model | Üretim Yıllı |
|---|---|
| GAZ-03-30 | 1933—1941, 1945—1950 |
| GAZ-05-193 | 1936—1945 |
| GAZ-55 | 1938—1945 |
| GZA-651 | 1949 |
| GZA-653 | 1950 |
| GAZ-3221 «Gazelle» | 1996 yıllıdan |
| GAZ-22171 «Sobol» | 1998 yıllıdan |
| GAZ-2217 «Sobol Barguzin» | 1999 yıllıdan |
| Gazelle Business | 2010 yıllıdan |
Savaş araçlar
| Model | Üretim Yıllı |
|---|---|
| BAİ-М | |
| BА-6 | 1936—1938 |
| BА-10 | 1938—1941 |
| BA-20 | 1936—1942 |
| BA-64 | 1942—1945 |
| BTR-40 | 1950—1960 |
| BTR-60 | 1960—1987 |
| BTR-70 | |
| BTR-80 | 1984 yılından |
| BTR-90 «Rostok» | 1994 yılından |
| BRDM-1 | 1957—1966 |
| BRDM-2 | 1963—1989 |
Paletli taşıyıcılar
| Model | Üretim Yıllı |
|---|---|
| GAZ-47 | |
| GAZ-73 | |
| GAZ-34039 | |
| GAZ-34039K İrbis | |
| GAZ-3409 Bobr |
Kaynak notları
- ^ (İngilizce) Soviet of the National Economy Supreme Soviet of the National Economy Wikipedia. 8 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Wikipedia English.
Dış bağlantılar
- (İngilizce) «GAZ» Resmi Sitesi
- (Rusça) «GAZ» Resmi Sitesi
