Gıyâseddin Baysungur veya Sultan Baysungur Bahadır Han (1397 – 1433), bir Timurlu soyundan bir devlet adamıdır. Sanatı, mimariyi ve İran’da Fars minyatürünü desteklemiştir. Baysungur Şehanmesi’nin yazılmasını sağlamıştır. Önde gelen bir hattat olarak bilinirdi. [1]
Baysungur, İran ve Maveraünnehir’in hükümdarı Şahruh ile eşi Gevher Şad’ın oğluydu. [1]
İran (Farsça:
Doğu Azerbaycan Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir. İran Azerbaycanı denilen ve İran'ın 6 eyaletini kapsayan bölge içinde yer alır. Aynı zamanda İran Azerileri'nin İran içinde en yoğun bulunduğu eyalettir.
Tahran, İran'ın başkenti, Tahran Eyaleti'nin merkezi ve 18 milyonu aşan metropol nüfusuyla İran'ın en büyük kentidir. Hazar Denizine yaklaşık 100 km uzaklıkta, Elburz Dağlarının güney yamaçlarında bulunur.
Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.
Tebriz, İran'da Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir. Tebriz İran'ın kuzey batısındaki en büyük şehri, aynı zamanda İran Azerileri'nin yoğunluklu olarak yaşadığı bir şehirdir.
Irak-İran Savaşı, İran'da Tahmilî Savaş veya Mukaddes Müdafaa, Irak'ta Saddam'ın Kadisiyesi ve Arap Dünyasında Birinci Körfez Savaşı olarak anılan 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında yaşanmış savaş. Yaklaşık bir milyon kişinin ölümüne, iki milyon kişinin yaralanmasına, 150 milyar Amerikan Doları maddi hasara, her iki ülkede de ağır yıkımlara yol açmıştır. Irak'ın zaferleri ile başlayan savaş, İran'ın direnmesiyle yıpratma savaşına dönüşmüş ve galibi olmadan sonuçlanmıştır.
İran millî futbol takımı, İran'ı uluslararası arenada temsil eden futbol takımıdır. Kendi sahasındaki maçları 1970'te yapılan ve 100.000 kişilik olan Azadi Stadı'nda oynarlar.
İranlılar, İran vatandaşı ya da İran milletinden olan. İranlı, ülkedeki tüm etnik unsurları kapsayan bir terimdir. Farsça konuşanlara Farsi ya da Pers denilmekte iken tarihsel anlamda Arap-Fars ayrımını belirtmek için Acem sıfatı da kullanılmıştır. İranlı olarak tanımlanan halklar genellikle İran dillerini konuşmaktadırlar.
Asya Futbol Konfederasyonu kısa adıyla AFC Asya'da futbolu organize eden ve yöneten kuruluştur. 1954'te Filipinler'in Manila kentinde kurulan kuruluşun bugünkü genel merkezi Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'dadır. Kulüpler düzeyinde AFC Şampiyonlar Ligi'ni düzenler.
İran'daki şehirler ve şehristanlar listesi, İran'ın 31 eyaletini (ostan), bu eyaletlere bağlı olan şehristanları ve bunlar içindeki şehirleri düzenli biçimde içeren listedir.
İsfahan Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.
İran'ın eyaletleri, İran her biri (Farsça: مرکز markaz / Türkçe: merkez) olarak adlandırılan bir yerel yerleşim birimi olan şehirden yönetilen ve Türkiye'deki İllere karşılık gelen Otuz bir adet "Ostan" adı verilen eyalete ayrılmıştır.
Şehristan İran'ın eyaletleri kendi içlerinde "Şehristan" adı verilen ve Türkiye'deki ilçelere karşılık gelen alt yönetim bölümlerine ayrılmaktadır. Bu yerler İran'da Ostan olarak adlandırılan eyaletlerin içinde yer alır; merkezî bir kentsel yerleşim birimini, birkaç bahşı ve bunların etrafındaki birkaç köyü kapsar. Her bir şehristanda genellikle birkaç kentsel yerleşim birimi ve kırsal yerleşimler bulunur. Kırsal yerleşimler bir dizi köyün toplamıdır. Şehirlerden biri bölgenin başkenti olarak tespit edilmiştir.
İran Standart Saati (IRST) ya da İran Saati (IT) İran'ın kullandığı saat dilimidir. Diğer bir deyişle İran UTC+03.30'u kullanmaktadır. IRST 52,5 derece doğu meridyeni ile tanımlanır.
İran'ın en üst düzey yönetim bölgeleri olan eyaletler (ostan) kendi içinde bir veya birden fazla, şehristan (Farsça: شهرستان shahrestān) adı verilen alt yönetim bölgelerine ayrılmıştır. Her şehristanın Farmandari denilen ve resmî daireleri ve diğer işlemleri düzenleyen bir yönetim birimi vardır. Farmandar veya Farmandari'nin başı şehristanın yöneticisidir ve bu bölge içinde en yüksek mevkideki resmî yöneticidir. 2010 yılı itibarıyla İran 31 ostan ve 324 şehristana ayrılmıştır. En az şehristana sahip eyalet Kum Eyaleti iken, en fazla şehristana sahip eyalet Fars Eyaleti'dir.
Timurlu hanedanı, kendini Gürkani, Timur'un soyundan gelen Türk-Moğol kökenli bir Sünni Müslüman hanedanı idi. "Gürkani" kelimesi, Türkçeden Moğolcaya da geçen "damat" anlamına gelen "küḏegü (küregen)" kelimesinin Farsçalaştırılmış şekli olan "Gürkan"dan türemiştir. Gürkan lakabını kullanmasının sebebi ise Cengiz Han'ın soyundan gelen Saray Mülk Hanım ile evlendiğinden, Timurlular Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu Cengiz Han'ın soyundan gelen akrabaları olduğundan, bu hanedan tarafından kullanılmıştır. Timurlu hanedanı üyeleri Fars kültüründen güçlü bir şekilde etkilenerek tarihte iki önemli imparatorluk kurmuşlardır:
Sultan Ali, Safevi Tarikatı şeyhidir. Şah İsmail'in abisidir.
Gevher Şad Begüm, Timur İmparatorluğu Hükümdarı Şahruh'un eşi, Uluğ Bey'in annesi.
Sultan Muhammed 1447'den ölümüne kadar İran ve Fars’ yöneten Timurlu hükümdarıydı. Şahruh’un oğlu Baysungur’un oğluydu.
Sultan Baysungur, 1490-1492 yılları arasında hüküm süren Akkoyunlu hükümdarıdır. Sultan Yakup'un (1478-1490) oğlu ve veliaht prensiydi, hükümdarlığı sırasında çok az gücü vardı ve olayları yöneten kişi de onun atabeyi ve generali Sufi Halil Bey Musullu olmuştur. 1490-1491'de Sufi Halil bu makamı kaybetmiş, yerine 1491-1492'de Süleyman bey Bicanoğlu geçmiştir. Baysungur, kuzeni Rüstem Bey tarafından önce Tebriz'den kovuldu, daha sonra varılan anlaşmaya göre Gence ve Berde şehirlerinin hükümdarı oldu. Ancak buradan tahtını geri almak için iki başarısız girişimde bulundu ve bunun sonucunda 1493 yılında Rüstem Bey tarafından öldürüldü. Ondan sonra hükümdar Rüstem Bey'di.
