Güzel ve Çirkin (film, 1991)
| Beauty and the Beast | |
 Filmin John Alvin tarafından yapılan afişi | |
| Yönetmen | Gary Trousdal Kirk Wise |
|---|---|
| Yapımcı | Don Hahn Howard Ashman |
| Senarist | Linda Woolverton |
| Oyuncular | (orijinal seslendirenler) Paige O'Hara (Belle) Robby Benson (Canavar) Richard White (Gaston) Jesse Corti (Lefou) Angela Lansbury (Bayan Potts) Jerry Orbach (Lumiere) David Ogden Stiers (Cogsworth) Rex Everhart (Maurice) Bradley Pierce (Chip) Jo Anne Worley (Gardırop) ---- (Türkçe seslendirenler) Figen Sümeli (Belle) Volkan Severcan (Canavar) Suat Arıkan (Gaston) Bülent Emin Yarar (Lefou) Bedia Ener (Bayan Potts) Engin Alkan (Lumiere) Sezai Aydın (Cogsworth) Ahmet Eres (Maurice) Burak Urans (Chip) Zuhal Yunga (Gardırop) İstemi Betil (Anlatıcı) |
| Müzik | Alan Menken Howard Ashman |
| Kurgu | John Carnochan |
| Stüdyo | Walt Disney Feature Animation |
| Dağıtıcı | Walt Disney Pictures |
| Çıkış tarih(ler)i |  13 Kasım 1991 22 Ocak 1993 [1] |
| Süre | 84 dakika |
Güzel ve Çirkin (Özgün adı: Beauty and the Beast), Walt Disney Feature Animation tarafından üretilen 1991 yapımı Amerikan animasyon filmidir. Olan filmin dağıtımını Walt Disney Pictures yapmıştır. Film, Fransız romancı Jeanne-Marie Le Prince de Beaumont'un, güzel, genç bir kız ile canavara dönüşmüş bir prensi konu alan masalına dayanır. Ayrıca, filmdeki çeşitli öğeler, 1946 yapımı Güzel ile Hayvan filminden ilham alınarak kullanılmıştır.
Walt Disney Animasyon Klasiklerinin 30. filmidir olan Güzel ve Çirkin, ayrıca, Akademi Ödülü tarihinde En İyi Film Oscar 'ına aday gösterilen iki animasyon filminden ilkidir. (İkinci film 2009 yılı yine bir Disney/Pixar yapımı Yukarı Bak'tır).
Filmin senaryosunu Linda Woolverton, yönetmenliğini Gary Trousdale ve Kirk Wise, yapımcılığını Don Hahn yapmıştır. Filmin müziklerini yine Disney yapımı Küçük Deniz Kızı'nın da müziklerini yapan Alan Menken ve Howard Ashman bestelemiştir. Güzel ve Çirkin gösterime girdiğinde büyük bir başarı kazanmış ve dünya çapında 377 milyon dolar gişe hasılatı elde etmesinin yanı sıra En İyi Müzikal veya Komedi Film dahil olmak üzere üç Altın Küre ve iki Akademi Ödülü kazanmıştır.[2][3][4]
2002 yılında, Güzel ve Çirkin "kültürel, tarihî ya da estetik açıdan önemli" olduğu gerekçesiyle ABD Ulusal Film Arşivi'ne seçilmiştir.
Konusu
Soğuk bir kış fırtınalı gece bir prens kaleye çirkin eski dilenci kadını bombus. Gecenin koruma prens sorar, ama ödeme olarak sunduğu tek şey bir gül olduğunu. Bencil ve kalpsiz prens sanıyor beri hayır diyor o kadar iğrenç olduğunu. Yaşlı kadın onu uyarır ve güzellik iç ziyade dış olduğunu söylüyor. Prens tekrar ona o güçlü bir büyücü olduğunu ortaya koymaktadır koruma vermeyi reddediyor ve korkunç canavar haline bencil prens dönüştüren zaman Prince, ev şeyler kullarına ve karanlık, yasaklı sitenin kale, (onun kötülük ve nefret yansıtan) görünüşe göre yargılamak değil öğrenmelidir. trol kadının son petal düşer gül önce Canavar başka bir kişiye sevgi ve onu onu geri aşk olsun öğrenebilirsiniz eğer büyü sadece başka türlü o sonsuza kadar bir canavar kalmaya mahkûmdur, kaldırılabilir.
Yıllar geçtikçe kasvetli kale Beast gizleme gitmek ve hiç kimse böyle bir iğrenç canavar sevmek mümkün olacak giderek inanmaktadır.
Başlığında "Güzellik" Belle adında bir genç, güzel bir kız. O o kitap okumanın bu kadar düşkün olduğu için biraz garip olarak kabul edilir, ancak kaba ve kibirli Gaston tarafından kur gereken Provence, küçük bir köyde, babasıyla Maurice ile yaşıyor. O evlilik teklif, o kibarca ama sıkıca diyor.
Belle babası Maurice orijinal mucit. Onun buluşu satmak için pazara giderken o kurtlar tarafından zulüm gördü ve atından atılan ederken ormanda kaybolan sürmek. O ormanda körü körüne kaçar ve o yavaşça girer karanlık kale, soğuk ve yorgun yanılmak. Canavar ona kale kalmak keşfeder, o bir zindan onu kilitler.
Babasının atı geri binici olmadan gelip ona bakmak için dışarı baş zaman belle üzgün alır. Atın yardımıyla Beast kale babasını bulur ve babasını kurtarmak için Beast esir olarak onun yerini almaya sunuyor. Belle büyüyü bozmak olabilir anlar Beast, onunla birlikte gider. O mest gül tutan batı kanadında, dışında kalede her yerde onu izin verir. Belle ihtiyacı varsa bir şey onun üzerine kulu kadar uyuyor. büyülü ev eşyaları Lumiere, saat ve ev kafasını Cogsworth, Bayan çaydanlık şamdan. Potts ve oğlu Chip Belle sıcak çay fincanı karşılama, onu eğlendirmek ve fantastik bir Fransız akşam yemeği sunmaktadır.
Köyde Belle onun saçma evlilik teklifini reddetti Gaston sonra köylüleri teşvik eder. Sonra Maurice acele ve Beast Belle kurtarmak için yardım ister. Kimse onu inanıyor, ama onlar o deli olduğunu düşünüyorum ve Gaston o akıl hastanesinde babasını almaya tehdit ederek onunla evlenmek Belle zorlayabilir anlar. Maurice Gaston planını bilmeden, Belle aramak için yola çıkar.
Kale huzursuz ve keşif için bir doyumsuz iştahı vardır Belle yasak West Wing içine sızar. Orada o yıpranmış mobilya, kırık aynalar, bir garip tanıdık mavi gözlü bir adam ve büyülü gül kesilmiş portre bulur. Canavar ona gelir ve öfkeli olur. O kale kaçar ve öfkeli kurt bir kaz sürüsü karşılar. Son dakikada, Beast ve kurt uzak sürücüler. Minnettar Belle hayatını kurtarmak için teşekkür olarak onun yaraları dikkat çekmek için kaleye geri döner. Canavar yumuşatmak ve onun için bir şeyler yapmak istiyorum başlar. Lumières o belle kitaplar ile bir bütün oda verir yardım ile, o çok memnun olur. Zamanla, iki arkadaş. Ev şeyler mutluyuz ve Belle Beast aşık ve onları tekrar insanlara dönüşmesi olsun umuyoruz. Onların ilişkisi şık bir akşam yemeği ve dans zirveye ulaşır.
O babasını görebilirsiniz eğer belle sorar ve sihirli bir aynaya, o Maurice hasta ve ormanda kaybolan görür. Belle ile aşık ve bu onun için ne kadar önemli olduğunu anlıyor olan Beast, onu da gitmesine izin ona büyük üzüntü getiriyor olsa da, babasını kurtarmak için gidelim. Hane şeyler bevikna haline, ancak küçük çip Belle takip etmek uzakta fişleri.
Belle Maurice bulur ve geri bir kalabalık akıl hastanesine onu getirmek için toplanmıştı köye götürür. Gaston onu evlenmek kabul ederse ona yardım etmek sunuyor, ama hâlâ reddediyor. Gaston dahil kalabalığın kendisi bazı uzak onu almak için hazırlanırken bir canavar hakkında saçma ve başıboş konuşmak Maurice suçluyor. Canavarın varlığı hakkında babasının iddiaları kanıtlamak için gerçek Belle sihirli ayna ve Beast bir resmini gösterir olduğunu. Onlar Canavar gerçek ama Belle o çok nazik olduğunu açıklamaya çalışır anladıkları zaman köylüler korkuyorlar ve onun arkadaşı olduğunu. Gaston tehlikeli ve onlar Beast kale fırtına ve öldürmek için bir araya iddia ederek onları kenarları. Canavar Gaston kendi bodrum onları kilitler uyarı gelen Belle ve Maurice önlemek için.
Canavar kale büyülü şeyler Gaston tarafından kalabalık liderliğindeki görünüyor zaman kale savunmak için hızla kendilerini hazırlamak bir dövme koç ile onlara karşı yürüyen gel. Köylüler kale kapıları açtığınızda bir şiddetli bir savaş patlak verdi. büyülü nesneler saldıran ve Beast yatak odası kadar gider ve onun arkasında bir ok vurur Gaston hariç tüm köylüler uzak kovalıyor. O acımasızca o karşı savaşmak için Beast çağırır kale çatı çıkıntıya onu zorlayarak, Beast saldıran, ama onların keder ve Canavar yaşamak ve mücadele durdurmak için iradesini kaybetmiştir umutsuzluk devam ediyor. Gaston çıkıntıya bir kaya kulübü alır ve onu öldürmeye hazırız. Belle and Maurice kaleye bodrum ve aceleyle kaçmayı başardı. Beast Belle kendisine iade ettiğini gördüğünde, o ve Gaston fırtına sırasında kalenin çatı arasında bir öfkeli savaş için geri mücadele gücü döndü, ve. Canavar daha fazla zarar ama sonunda Gaston hayatı için dua disarm. Canavar o Gaston ama onu bırakmak emir tutumlu, başkasının hayatını alamaz gerçekleştirmektedir. Belle balkonda kadar atlar ve Beast ona ulaşmak için orada bir gülümseme ile tırmanıyor. O nazikçe saçlarını okşuyor ve o o geri geldi ne kadar mutlu gösteriyor. Gaston arka Beast saplar, ancak böylece onun dengesini kaybeder ve derin uçuruma aşağı yüksek tavan düşecek.
Belle o kötü her şeyin iyi olacağını canavarı yaralı sakinleştirmeye çalışır, ama o ağır yaralı olduğunu bilir. Sadece o fısıltılar ölecek şu anda o son yaprağı gül düşer hemen önce, onu seviyor ki ağlıyor Belle boğulmuş. Onun piercing mavi gözleri dışında güzel ama tanınmaz - Canavar geri onun insan formuna dönüştürülür. Belle ve laneti öpüşme prens kırıldığında, kale yine güzel olur ve büyülü şeyler insanları dönecektir.
son sahne Maurice de dahil olmak üzere ve kale şimdi insan görevlileri birçok misafir bakan balo salonunda Belle ve Prens gibi mutlu dans gösterir. Herkes mutlu ve sonsuza dek mutlu yaşamak. Chip, ancak, endişeli ve o Bayan Potts ve Maurice iyi gülmek neden dolapta uyumaya varsa annesini sorar.
Karakterler ve Seslendirenler
| Karakter | Orijinal Seslendiren | Türkçe Seslendiren | Karakter Özelliği |
|---|---|---|---|
| Belle | Paige O'Hara | Figen Sümeli | Küçük bir köyde yaşayan bir kitapkurdu. Canavarın şatosunda tutsak kalır ve zamanla Canavar'a aşık olur. |
| Canavar | Robby Benson | Volkan Severcan | Acımasız bir prensken, çirkin bir canavara dönüştürülmüştür. Belle'in sayesinde karakteri değişir. |
| Gaston | Richard White | Suat Arıkan | Kasabanın kendine beğenmiş, yakışıklı avcısı. Kasabanın kızları kendisine hayran olmasına rağmen o Belle'in ilgisini çekebilmek için her yola başvurur. |
| Lumiere | Jerry Orbach | Engin Alkan | Şato'nun bir şamdana dönüştürülmüş çapkın hizmetkarı. |
| Cogsworth | David Ogden Stiers | Sezai Aydın | Şato'nun bir saate dönüştürülmüş disiplinli ve sadık uşağı. |
| Bayan Potts | Angela Lansbury | Bedia Ener | Şato'nun mutfağından sorumludur. Yumuşak kalplidir ve bir çaydanlığa dönüştürülmüştür. |
| Chip | Bradley Pierce | Burak Urans | Bayan Potts'un bir çay fincanına dönüştürülmüş olan oğlu. |
| Maurice | Rex Everhart | Ahmet Eres | Belle'in mucit babası. |
| Le Fou | Jesse Corti | Bülent Emin Yarar | Gaston'un safça olan suç ortağı. |
| Gardırop | Jo Anne Worley | Zuhal Yunga | Şatonun eski bir opera sanatçısı olan ve bir gardıroba dönüştürülmüş hizmetkarı. |
Yapım
Geliştirme
Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler'in başarısından sonra Walt Disney, animasyon filmlere uyarlamak üzere başka öykülerin arayışına girdi.
Güzel ve Çirkin hikâyesini filme uyarlamak için 1930'larda ve 1950'lerde çeşitli denemeler yapıldıysa da, hikâye takımı için zorluklar barındırdığı için projeden vazgeçildi.[5]
Yıllar sonra, Don Hahn'ın yapımcılığında Victoria devri Fransa'sında geçen bir Güzel ve Çirkin filmi için çalışmalara başlandı.[6] O zamana kadar sadece resimli taslaklarla çalışılan animasyon filmler arasında Güzel ve Çirkin, dönemin Disney CEO'su Michael Eisner'in isteği ile bir senaristi olan ilk animasyon film oldu. Film müziklerini yapan Alan Menken ve Howard Ashman, senaryonun oluşturulma aşamasında yönetmenler, yapımcı ve senariste katıldılar. Hikâyede sadece iki ana karakter olması sebebiyle, senaryoya "sıcaklık ve komedi katmak" amacıyla büyülenmiş şato hizmetkarları ve "gerçek bir düşman olması" amacıyla Gaston karakteri eklendi. Senaryodaki bu eklemeler 1946 yapımı Güzel ile Hayvan filminin Gaston'a benzer Avenant karakteri ve şatonun sonradan canlanan öğeleri ile benzeşmektedir.
Animasyon
Güzel ve Çirkin'in yapımı önceki bir versiyonun yapımında harcanan zaman sebebiyle 4 yıl yerine 2 yıl içinde tamamlanmak zorundaydı.[7] Filmin büyük bir kısmı Glendale, California'daki animasyon stüdyolarında çekildi. Disney-MGM Stüdyoları eğlence parkı'nda çalışan küçük bir grup ise çeşitli sahnelerde, özellikle "Be Our Guest" sekansında animasyon takımına destek oldu.[5]
Güzel ve Çirkin bir dijital tarama, çizim, boyama ve kompozisyon sistemi olan CAPS'i (Computer Animation Production System) kullanan ikinci film oldu. Pixar tarafından geliştirilen sistem daha geniş renk aralıklarıyla çalışılmasını, yumuşak gölgelendirmeyi ve bunun gibi elektrostatik baskı nedeniyle yitirilen efektlerin uygulanmasını sağlamıştır.[5] CAPS aynı zamanda karakter veya arka plan katmanlarının Z aksı üzerinde yerleşimleri gibi multiplan efektleri oluşturulmasını ve el çizimleriyle bilgisayar tarafından oluşturulan görüntülerin kolayca birleştirilmesini de mümkün kılmıştır.[5] Güzel ve Çirkin' de CAPS, bu efektleri oluşturmak için dans sahnesinde kullanılmıştır.
Müzik
Filmin yapım aşamasından önce, Alan Menken ve Howard Ashman müzikleri bestelemeye başlamışlardı. Operet stilli "Belle" filmin ilk parçası oldu.[5] Onu, hizmetkarların Maurice'e söyledikleri "Be Our Guest", hikâyenin kötü karakterini anlatan "Gaston", Belle ve Canavar'ın ilişkisini hizmetkarların gözünden anlatan "Human Again", meşhur dans sahnesinde kullanılan "Beauty and the Beast" ve son olarak da "The Mob Song" izliyordu.
Ses ve şarkı kayıtları New York'ta başladı. Belle'in şarkıları film yapımcılarının ve söz yazarlarının isteği üzerine ayrı ayrı kaydedilmek yerine orkestra ve seslendirenlerin aynı anda canlı olarak kayda girmeleri sonucu oluşturuldu.[7] Yapım aşamasında filmle ilgili değişiklikler şarkılara da yansıdı. "Be Our Guest" parçasında hizmetkarların Maurice yerine Belle'e şarkı söylemeleri kararlaştırıldı.[5]
"Human Again" şarkısının sözleri hikâyenin zaman akışı ile uyuşmayınca filmden çıkarıldı.[5] Onun yerine Belle ile Canavarın birbirilerine ait düşüncelerini anlatan "Something There" şarkısı filme dahil oldu.[7] Menken daha sonra "Human Again" şarkısını, filmin Broadway versiyonu için yeniden düzenledi. Şarkının bir diğer versiyonu ise filmin 2002'deki yeniden gösteriminde kullanıldı.[5][7]
Ashman 14 Mart 1991'de AIDS'le ilişkili komplikasyonlar sonucu, filmin gösterime girmesinden sekiz ay önce öldü. Filmin tamamlanmış halini hiç göremedi ve üzerinde çalıştığı Disney filmi Alaaddin'in yarım kalan parçaları başka bir besteci olan Tim Rice tarafından tamamlandı.[6]
Celine Dion ve Peabo Bryson, filmin soundtrack albümü için "Beauty and the Beast" şarkısının pop versiyonunu kaydetti. Şarkının bu versiyonu uluslararası başarı sağlayarak Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık Top Ten listelerine girdi.[8][9] 2002 yılında filmin soundtrack albümü çeşitli değişiklikler yapılarak "Özel Versiyon" adı altında yeniden yayınlandı.
Müzikal Parçalar
- "Belle" - Belle, Gaston, & Köy Halkı
- "Belle" (Tekrar)- Belle
- "Gaston" - Gaston, Lefou, & Köy Halkı
- "Gaston" (Tekrar) - Gaston & Lefou
- "Be Our Guest" - Lumière, Mrs. Potts, & Hizmetkarlar
- "Something There" - Belle, Beast, Lumière, Cogsworth, & Mrs. Potts
- "Human Again" (2002 Özel Versiyon'da eklenmiştir) - Lumière, Cogsworth, Mrs. Potts, Gardırop, Chip & Hizmetkarlar
- "Beauty and The Beast" - Mrs. Potts
- "The Mob Song" - Gaston, Lefou & Köy Halkı
Dağıtım
Gösterim
Güzel ve Çirkin ilk kez "şimdiye kadar anlatılan en güzel aşk hikayesi" sloganıyla Eylül 1991'de henüz çalışma haliyle New York Film Festivali'nde gösterildi ve yoğun övgü topladı. Bitmiş film 1992 Cannes Film Festivali'nde yarışma dışı olarak gösterildi ve Kasım 1992'den itibaren sinemalarda gösterime girdi.[10]
Güzel ve Çirkin dünya çapında 375 milyon $ hasılatla Terminatör 2: Kıyamet Günü ve Robin Hood: Hırsızlar Prensi'nin ardından 1991 yılının gişede en fazla başarı sağlayan 3.filmi oldu.[11]
2002 yılında, Güzel ve Çirkin "kültürel, tarihî ya da estetik açıdan önemli" olduğu gerekçesiyle ABD Ulusal Film Arşivi'ne seçildi. Aynı yıl film, çıkarılmış bazı müzikal sahnelerin eklenmesiyle yenilenip, özel versiyon adı altında IMAX sinemalarında tekrar gösterime girdi.
Eleştiriler
Güzel ve Çirkin, Walt Disney Stüdyolarının 1940'tan beri almadığı çoğunlukta olumlu eleştiriler aldı.[6] Rotten Tomatoes sitesinde yer alan 56 yorumdan 52'si pozitiftir.[12]
Eric Smoodin, Animating Culture adlı kitabında stüdyonun daha önceki filmlerinde kullandığı cinsiyet kalıplarını telafi etmeye çalıştığını yazmıştır.[13] Smoodin bununla birlikte, filmin bilgisayar ve geleneksel animasyonu bir araya getirdiği gibi, klasik peri masalları ile feminizmi buluşturduğunu belirterek "filmin büyüklüğü teknolojik anlatım ve hatta politika açısından bile kanıtlanabilinir" demiştir.[14] David Whitley, The Idea of Nature in Disney Animation adlı kitabında Belle karakterinin Disney'in önceki kadın kahramanlarından farklı olduğu belirterek,Gaston'un şovenizmini ve doğaya karşı olan tavrını, cyborg gibi hizmetkarları ve Maurice'in bir tüccar yerine mucit olmasını modern dünyanın filme olan etkilerine örnek göstermiştir.[15]
The Bulletin of the Center of Children's Books editorü Betsy Hearne filmin peri masalında yer alan "iç güzellik" mesajını küçülttüğünü belirterek, "Disney'in canavarını neredeyse öldürecek olan Güzel'in sevgi eksikliği değil, bir düşmanın hançeridir." demiştir.[16]
Güzel ve Çirkin, Amerikan Film Enstitüsü'nün 2008 yılında hazırladığı "En İyi Animasyon Filmleri" listesinde 7.sırada, 2006 yılında hazırladığı "En İyi Müzikal Filmler" listesinde 22.sırada ve 2002 yılında hazırladığı "En İyi Romantik Filmler" listesinde 34.sırada yer almıştır.[17][18][19]
Kaynakça
- ^ Milliyet Gazetesi, 22 01 1993
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020.
- ^ a b c d e f g h Tale as Old as Time: The Making of Beauty and the Beast. [VCD]. Walt Disney Home Entertainment. 2002.
- ^ a b c Hahn, Don. (2009). Waking Sleeping Beauty. [Documentary film]. Burbank, California: Stone Circle Pictures/Walt Disney Studios Motion Pictures.
- ^ a b c d Trousdale, Gary; Wise, Kirk; Hahn, Don; and Menken, Alan (2002). DVD audio commentary for Beauty and the Beast: Special Edition. Walt Disney Home Entertainment
- ^ "Celine Dion And Peabo Bryson - Beauty And The Beast". Chart Stats. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2010.
- ^ "Beauty and the Beast (From Beauty and the Beast) - Peabo Bryson". Billboard. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2010.
- ^ Smoodin, Eric (1993). Animating Culture. Rutger’s University Press. s. 189. ISBN 0813519489.
- ^ Smoodin (1993), p. 190.
- ^ Whitley, David (2008). The idea of Nature in Disney Animation. Ashgate Publishing Limited. ss. 44-57. ISBN 9780754660859.
- ^ Hearne, Betsy (Şubat 1992). "You did it, little teacup!". The Bulletin of the Center for Children's Books. 45 (6). Chicago, IL: The university of Chicago Graduate Library School; University of Chicago Press. ss. 145-6. ISSN 0008-9036. Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2010.
Dış bağlantılar
