İlyada, Homeros'un Troya Savaşı'nı anlatan destanıdır. Yunancada Odysseia ile birlikte en eski destan olduğu düşünülen, epik bir şiirdir. Eldeki veriler ışığında Homeros tarafından MÖ 7. ya da 8. yüzyılda yazıldığı düşünülen Antik Yunan edebiyatının temel eserlerinden biridir.
Helen veya Truvalı Helen, Argoslu Helen, Spartalı Helen ya da Latincede Helena; Yunan mitolojisine göre dünyanın en güzel kadınıdır. Zeus ile Leda veya Nemesis’in kızı olduğuna inanılan bu kadın; Klitemnestra, Kastor, Polluks, Philonoe, Foibe ve Timandra’nın da kardeşidir. Spartalı Menelaos ile evlenmiştir ve inanışa göre Hermione ile Nikostratus adında çocukları vardır. Troylu Paris tarafından kaçırılması, Truva Savaşı’nın en ciddi nedenidir.
Odisseus, Yunan mitolojisinde İthaka kralıdır. Laertes ile Antikleia'nın oğludur.
Akhilleus veya Aşil annesi tanrıça, babası ölümlü bir kral olan yarı tanrıdır. Peleus ile su tanrıçası olan Thetis'in oğludur. Tarihin en büyük savaşçısı olarak kabul edilir. Yunan mitolojisinin en önemli kahramanlarından biridir. Troya Savaşı'nda Akhaların (Grek) tarafında savaşmıştır. Troya'nın Akhalar tarafından kuşatılıp on yıl süren bir savaşla kazanılması sürecinde yaşananlar, Homeros'un İlyada isimli eserinde anlatılmaktadır. Homeros'un MÖ 720'lerde yazmış olduğu on altı bin dizelik İlyada eserinde Akhilleus başkahraman olarak yer alır.
Afrodit, Yunan mitolojisinde aşk tanrıçası. Beden ve ruh aşkını birbirinden ayıran Antik Yunanlar, Afrodit adında iki tanrıçaya sahiplerdi: Afroditlerin biri, "beden aşkı" tanrıçası, diğeri ise "ruh aşkı" idi.
Paris, Antik Troia kralı Priamos ile Hekabe'nin oğludur ve diğer adı Aleksandrostur. Hekabe Paris'in doğumundan önce rüya görür; rüyasında bir alev topu doğurur ve bu alev topu bütün şehri sarar. Rüyayı iyiye yormayan kâhinin üzerine anne babası, Paris doğduktan sonra onu İda Dağı' na bırakırlar. Ancak dişi bir ayı bebeği emzirir. Sonra da bir çoban yanına alır ve büyütür. Zeus, Tanrılar arasında Peleus ile Thetis'in düğününde nifak tanrıçası Eris'in attığı "En güzeline" yazan altın elmanın yol açtığı anlaşmazlığın hakemliğini Paris'e bırakır. Bunun üzerine o sıralar basit bir çoban olan Paris'e giderler. Paris bu sıralarda Oinone isimli bir nemf ile beraber yaşamaktadır. Athena altın elmanın karşılığında çok büyük bir bilgeliği ve Troia'nın zaferini vadederken Hera tüm Asya ve Avrupa kıtasının hükümdarlığını önerir. Aphrodite ise Akha kral Menelaos'un karısı, dünyanın en güzel kadını Helen'i vadeder. Paris altın elmayı Aphrodite'ye verir. Aphrodite'nin yardımıyla davetli olarak katıldığı bir gece Helen'i kaçırır. Bunun üzerine Troya savaşı patlak verir. Akhalı Menalaos'un karısı Helen'e olan aşkı kendisinin ve ülkesinin sonunu hazırlar. Kendisine düşman olanların arasında Athena ve Hera da vardır. Bunun üzerine tanrılar da savaşa dâhil olurlar. Helen'e aşık olması ve onu kaçırması üzerine Troya ile Yunanistan Krallıkları arasında gerçekleşen Troya savaşı 10 yıl sürer, zaman zaman kazanan taraf değişse de çoğunlukla durum berabere gider. Sonunda 'cin fikirli' Odysseus tarafından planlanan, içine gizlenmiş askerlerin bulunduğu "Truva Atı" şehre alınır. Gece geç saatte askerler attan çıkarak kapıları açarlar ve Yunan ordusunun içeri girmesini sağlarlar. Bu sırada Paris Yunan savaşçı Akhillus'u (Aşil) topuğundan okla vurarak öldürür. Rivayete göre "Paris" savaş sırasında Troya'nın düşmesine sebep olacak kehanetlerden birinin yerine gelmesi sonucunda Herakles'in okunun omzunu sıyırması fakat üzerindeki Hera'nın kanı olarak bilinen zehrin vücuduna yayılması sebebiyle ölmüştür.
Truva Savaşı, Yunan mitolojisinde M.Ö. 12. veya 13. yüzyıl civarında meydana gelen efsanevi bir çatışmadır. Savaş, Truvalı Paris'in Helen'i Sparta kralı kocası Menelaos'tan almasının ardından Akalar (Yunanlar) tarafından Truva şehrine karşı yürütülmüştür. Savaş Yunan mitolojisindeki en önemli olaylardan biridir ve başta Homeros'un İlyada'sı olmak üzere Yunan edebiyatının birçok eserinde anlatılmaktadır. İlyada'nın özü on yıl süren Truva kuşatmasının onuncu yılında dört gün iki gecelik bir dönemi anlatır; Odisseia ise savaşın kahramanlarından biri olan Odisseia'un eve dönüş yolculuğunu anlatır. Savaşın diğer bölümleri, fragmanlar halinde günümüze ulaşan epik şiirler döngüsünde anlatılır. Savaştan bölümler, Yunan tragedyası ve Yunan edebiyatının diğer eserleri ile Virgil ve Ovid gibi Romalı şairler için malzeme sağladı.
Agamemnon, Yunan mitolojisinde Miken Kralı, Sparta Kralı Menelaos'un büyük kardeşi, orduları Truva (Troya) savaşına götüren kumandan. Atreus ve Aerope'nin oğludur. Yunan orduları Avlid'de Truva'ya yola çıkmak için toplandıklarında hiç rüzgâr olmadığı için Agamemnon Av Tanrıçası Artemis rüzgârları serbest bıraksın diye kızı İphigenia'yı kurban vermeye yönelir. Ancak İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada Artemis, bir dişi geyik göndererek kızın yerine onu kurban ettirdi ve kızı Artemis tapınağına rahibe yaptı. Böylece Artemis rüzgârları serbest bıraktı. Truva savaşında kazanılan zaferden sonra Agamemnon güzel Kassandra'yı da yanına alıp evine döndü. Agamemnon'un kızları İphigenia'yı öldürmeye teşebbüs etmesini ve Kassandra'yla dönmesini sindiremeyen, Agamemnon'un karısı Clytemnestra, sevgilisi Aigisthos ile birlikte Agamemnon'u öldürdüler. Homeros'un Odysseia destanında baş karakter İthake kralı Odysseus, ölüler ülkesinde Agamemnon'un ruhuyla konuşur, Agamemnon ölümünden şöyle bahseder:
''Çok kurnaz Odysseus, tanrıya denk Laertesoğlu,
gemilerimde alt etmiş değil Poseidon beni
uğursuz yellerin azgın soluğunu salıp üstüme,
beni düşman adamlar da yok etmiş değil karada,
Aigisthos'tur hazırlayan bana ölümü ve eceli,
o öldürdü beni hain karımın yardımıyla,
evine buyur etmiş oturtmuştu beni sofrasına,
öldürdü yemek yerken, boğazlar gibi ağılda bir sığırı.
Ben yürekler acısı bir ölümle böyle öldüm işte.''
Diomedes ya da Diomede Truva Savaşı'na katılmasıyla tanınan Yunan mitolojisinde bir kahramandır.
Menelaos, Mykene kralı Agememnon'un kardeşi ve Helen'in kocasıdır. Sparta prensesi Helen'le evlenerek Helen'in babasının ricası üzerine Sparta kralı olmuştur. İyi bir savaşçı denebilecek nitelikte bir askerdir. Truva Prensi Paris Helen'i kaçırır. Tabi buna Helen de razıdır. Menelaos deliye döner ve abisinden yardım ister. Abisi önceden tüm Yunan şehir devletlerini bir çatı altında toplamayı başarmıştır. Sonuçta, tüm Yunanistan Truva'ya karşı birleşir. Savaştan sonra Menelaos Helen'i geri alır ve Sparta'ya geri döner. Beraber yaşlanarak ölürler.
Paris'in Yargısı, Yunan mitolojisine ait Truva savaşı sırasında geçen bir öyküdür. Hikâyenin sonraki versiyonlarında olay, Roma'nın kuruluşu esnasında gerçekleşmiş gibi anlatılır.
Güzel Helen Jacques Offenbach tarafından bestelenmiş üç perdelik bir opéra bouffe veya operet eseridir. Eserin librettosu orijinal olarak Fransızca Henri Meilhac ve Ludovic Halevy tarafından yazılmıştır. Prömiyer sahnelenmesi 17 Aralık 1864'te Paris'teki Théâtre des Variétés'de yapılmıştır. Bu operet, Truva Savaşı'na neden olan Truva Kralı'nin oğlu olan Paris'in güzel Helen'i kaçırmasını alaylı ve gülünç olarak parodisini yapmaktadır.
Troyalı Kadınlar, MÖ 415 yıllarında Euripides tarafından kaleme alınmış tragedyadır. Euripides’in Truva Savaşı'nı konu alan üçlemesinin üçüncü kitabı olan eser, Atina ve Sparta halklarını karşı karşıya getiren ve on yıl süren Peloponez Savaşı ortamında yazılmıştır. Bu oyun, şehirleri yağmalandıktan, kocaları öldürüldükten ve kalan aileleri köle olarak götürüldükten sonra geriye kalmış Troyalı kadınların kaderini anlatmaktadır.
Truva Sonatı, Fazıl Say'ın op. 78 eser sayılı piyano sonatı.
Ajaks (Sofokles) Aias, Sofokles'in günümüze ulaşan yedi oyunundan en eskisidir ve MÖ 450-442 arasında yazıldığı tahmin edilmektedir.
Orestes, Euripides Makedonya'ya göç etmeden önce Atina'da sergilenen son oyunudur. Bu oyunun M.Ö. 480 civarında sergilendiği düşünülmektedir. Adaletin koruyucusu mitolojik yaratıklar olan Erinyeler, Orestes'in işlediği cinayet yüzünden Orestes'in peşine düşerler. Ancak ona halisülasyonlar gördürür ve hem bedensel hem de zihinsel olarak zayıf düşmesini sağlarlar.
Euripides, İphigenia Aulis'te oyununu ömrünün son on sekiz ayını geçirdiği Makedonya'da yazmıştır. Adaşı olduğu oğlu, oyunu M.Ö. 405 yılında sergilemiştir. Korint'te Alkmaeon ve Bakkhalar adlı oyunları ile birlikte bir tetralojinin parçası olan oyunun, Euripides'in oğlu veya yeğeni tarafından yönetildiği düşünülmektedir. Oyun, Dionysia şehir festivali yarışmasında birincilik ödülünü kazandı.
Yunan mitolojisinde, Tyndareos / Tyndareus bir Sparta kralıdır.
Yunan mitolojisinde ve sonraki sanatta, Hesione, Truva prensesidir. Telamon'un ikinci karısı ve Teukros'un annesidir.
Cypria(Greek: Kupria ; Latince : Cypria), Stasinus'a atfedilen ve klasik antik çağda oldukça iyi bilinen eski Yunan edebiyatının kayıp bir epik şiiridir. "Epik Döngü" olarak bilinen, Antik Yunanda daktilik ölçü ile yazılmış ve Truva Savaşı'nı konu alan şiirlerden biriydi. Cypria'nın hikâyesi kronolojik olarak Epik Döngü'nün başında gelir ve onu İlyada takip eder. Şiir, daktilik ölçü ile yazılmış on bir şiir kitabından oluşuyordu.
