Güvercinlik Kuşatması (1428)

Güvercinlik Kuşatması
1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı
Güvercinlik Kalesi
Tarih Nisan-Haziran 1428 Bölge Güvercinlik, Sırbistan Sebep Macar Kralı Sigismund'un Osmanlıların eline geçen Güvercinlik kalesini geri almak istemesi Sonuç Kesin Osmanlı zaferi Coğrafi Değişiklikler Güvercinlik Osmanlılarda kaldı, Macaristan Osmanlıların Sırp topraklarındaki diğer fetihlerini tanıdı
Taraflar
Osmanlı Devleti	Macaristan Krallığı * Eflak Voyvodalığı * Sırbistan Despotluğu * Litvanya Büyük Dükalığı
Komutanlar ve liderler
II. Murad	Sigismund * Matko Talloci * Zawisza Czarny z Garbowa  (ölü)
Güçler
6.000	Yaklaşık 40.000
Kayıplar
Hafif	Ağır

Güvercinlik Kuşatması, 1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı'nda bir evre. Macar Kralı Sigismund'un bir yıl önce Osmanlıların Sırbistan Prensliği'nden devraldıkları Güvercinlik (Golubac) kalesini ele geçirmek için 1428 ilkbaharında icra ettiği askerî harekât. Macarların kuşatması başarısız olduğu gibi, kaleyi kurtarmak için gelen Türk birlikleri de geri çekilen Macar ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı.

Osmanlı Devleti ile Macaristan Krallığı arasındaki üç tampon devlet (Bosna Krallığı, Sırbistan Prensliği ve Eflak Prensliği) üzerindeki hakimiyet mücadelesi Balkanların bu iki kudretli devletini yeniden karşı karşıya getirmiş ve 1421'den beri barış hali 1426'da yeniden askeri çatışmaya dönüşmüştü.

Çatışmalar daha ziyade Eflak üzerinde sürerken Osmanlı'ya bağlı Sırbistan Despotu Stefan Lazareviç'in 19 Temmuz 1427'de ölmesi üzerine, onun mirası meselesi bu defa Sırbistan üzerinde Osmanlı-Macar mücadelesini şiddetlendirdi. Stefan Lazareviç, despotluğu yeğeni Vılkoğlu Brankoviç'e bırakmıştı. Fakat Osmanlı Padişahı II. Murad, büyükbabası Yıldırım Beyazıt'ın Sırp Prensi Olivera'yla evliliğini öne sürerek kendisinin Sırp Despotluğu'nun meşrû vârisi olduğu iddiasını ortaya koydu. Macar Kralı Sigismund ise Belgrad'ı işgal etti (bu işgal Kanuni Sultan Süleyman'ın 1521'de kaleyi fethine kadar sürdü).

Güvercinlik (Golubac) kalesinin Sırp komutanı ise kapılarını Türk askerlerine açarak kaleyi Osmanlılara teslim etti. Doğrudan Osmanlı-Macar sınırında yeralan Tuna üzerindeki bu stratejik kalenin Osmanlıların eline geçmesi üzerine, Kral Sigismund 1427-28 kışında kaleyi kuşatmak üzere hazırlık yaptı.

Kral Sigismund'un bir yıl önce Eflak'ta savaşmış 30.000 kişilik Macar ordusuna yeni Sırp Despotu Brankoviç'in Matko Talloci komutasındaki ordusu, Litvanya Büyük Dükası Witold'un gönderdiği Polonyalı Şövalye Zawisza Czarny z Garbowa komutasındaki birlikler ve Macar güdümündeki Eflak Voyvodası II. Dan'ın gönderdiği 6.000 askerlik birlik de katıldı.

Macar ince donanması Güvercinlik'in Tuna'ya bakan tarafını ablukaya alırken, kalabalıklaşmış ve hazırlıklarını tamamlamış Macar ordusu da Nisan ayında kaleye doğru yürüyüşe geçti. Alman kentlerinden barut ithal eden Kral Sigismund'un ordusunda başkent Buda'da kurulan tophanede üretilen ve Tuna üzerinden kolaylıkla nakledilebilen ateşli kuşatma silahları (bombarda) da bulunuyordu. Semendire civarında Kovin kasabasına yakın bir mevkide Tuna'nın güney kıyısına geçen Macar ordusu Güvercinlik önlerine gelerek kaleyi karadan da kuşattı.

Mayıs ayı boyunca süren yoğun bombardımana rağmen henüz balistik ve yıkım gücü açısından etkili olmayan kuşatma silahları kalenin surlarında genel bir tarruza olanak verecek gedikleri açamadılar. Dolayısıyla Macar ordusu ile kalenin garnizonu arasında kaydadeğer bir çatışma meydana gelmedi.

Kuşatmanın haber alınması üzerine ise, Osmanlılar kaleyi kurtarmak amacıyla Vidin Uç Beyi Sinan Bey komutasında bir yardımcı kuvvet gönderdiler. Kral Sigismund ordusunun yorgunluğunu ve Güvercinlik Kalesinin alınmasının güçlüğünü görerek, (kimi araştırmacılara göre) 32 yıl önce Niğbolu önünde uğradığı felakete yeniden uğramamak için, kuşatmayı kaldırarak çekilmeyi tercih etti. Düzensiz bir çekilme bozgun yaratabileceğinden bölgeye gelen Türk birliğiyle 3 Haziran'da bir ateşkes üzerine anlaştı. Bunun üzerine Macar ordusu kuşatmayı kaldırarak Tuna'nın kuzey yakasına geçmeye başladı.

Macar ordusu Tuna'nın kuzeyine geçerken, ateşkes mutabakatı bilinmeyen bir nedenden ötürü bozuldu ve Vidin Uç Beyi Sinan Bey komutasındaki Türk birlikleriyle Macar ordusunun henüz karşıya geçmemiş bölümü arasında başlayan çatışma kısa sürede muharebeye dönüştü.

Bununla birlikte, zaten düzensiz bir şekilde çekilmekte olan Macar ordusunda panik başladı ve geride kalanlar Tuna üzerindeki nakliye gemilerine doğru yığıldılar. Kral Sigismund, Macar asilzadelerden İstvan Rozgonyi'nin bulduğu gemiyle hayatını kurtarabilirken, ordunun gerisini korumak için öne atılan Litvanya birliklerinin Polonyalı Komutanı Garbowa Türk birliklerince Macar Kralı zannedilerek öldürüldü. Litvanya birlikleri ise ağır kayıplara uğradı. Yine bu düzensiz çekiliş nedeniyle Macar ordusunun ağırlıklarının önemli bir bölümü de Türk birliğinin eline geçti.

Güvercinlik Kuşatması ve Muharebesi 1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı'nın son kaydadeğer askeri çarpışması oldu. Büyük bir yenilgiye uğrayan Kral Sigismund Osmanlılarla üç yıl süreli bir ateşkese razı olarak Osmanlıların Sırbistan'daki tüm kazanımlarını tanıdı. 1430'da Batı Avrupa'ya giderek 31 Mayıs 1433'te Kutsal Roma İmparatoru olarak taç giydi ve 1437-1444 Osmanlı-Macar Savaşı'na kadar Osmanlı cephesinden uzak durdu.

Macar güdümündeki Sırp Despot Vılkoğlu Brankoviç ise yeniden Osmanlı Devleti'ne tâbi oldu ve Osmanlıların fetihlerini tanıyarak, yıllık 50.000 düka altın haraç ödemeyi ve Osmanlı ordusuna savaş zamanlarında birlik göndermeyi kabul etti.

Anadolu'daki başarılarının ardından Sırbistan'da da egemenliğini sağlam bir şekilde kuran Osmanlı Padişahı II. Murad ise başkenti Edirne'den komşu hükümdarlara gönderdiği fetihnâme ile yeni fetihlerini bildirdi. Doğu Anadolu'ya yaklaşmış Timur İmparatoru Şahruh'un ordusunu teyakkuz halinde beklemeye koyularak 1423'ten beri Selanik'i işgal altında tutan Venedik'e karşı savaş hazırlıklarına başladı.

• Osmanlı-Macar Savaşı (1426-1428)

• İslam Ansiklopedisi, Türk Diyanet Vakfı, "II. Murad" maddesi (müellif: Halil İnalcık) 6 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W.; Zacour, Norman P., (Ed.) (1989). A History of the Crusades, Volume VI: The Impact of the Crusades on Europe (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. ss. 261-262. ISBN 0-299-10740-X. 
• "İslam Tarihi ve Medeniyeti - 12: Osmanlılar-1", Siyer (2018)
• "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.2, s. 188-189 10 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "From Nicopolis to Mohács: A History of Ottoman-Hungarian Warfare, 1389-1526, Tamás Pálosfalvi, Brill (2018), s. 70-76