İçeriğe atla

Güroymak

Güroymak
İlçe
Nemrut Krater Gölü Güroymak
Nemrut Krater Gölü Güroymak
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlBitlis
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamMehmet Zahid Uzun
 • Belediye başkanıEşref Mutlu (Ak Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam650 km²
Rakım1.320 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam47.742
 • Kır
23,315
 • Şehir
25.339
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu13800
İl alan kodu434
İl plaka kodu13

Güroymak, Bitlis ilinin bir ilçesidir.

Etimoloji

Yerleşimin eski adı "Norşin" olup 1987'de ilçenin adı Güroymak olarak değiştirilmiştir.[1] Norşin, köken itibarıyla Ermenice bir sözcüktür. Nor-Şen/Şin-Yeni-Köy anlamına gelmektedir.[2]

Coğrafya

Güroymak, Doğu Anadolu Bölgesinde Yukarı Murat havzasının doğusuyla Van Gölü’nün batısında Muş Ovası’nın doğu ucunda, doğu-batı istikametinde uzanan iki dağ sırasının arasında ovada bulunan bir alan içinde yer almaktadır. İlçenin doğusunda yer alan Nemrut Dağı-Krater Gölü ve etekleri özellikle batıya doğru uzanarak ilçenin kuzeyini çevirir. Güneyde Yer alan Kilhar Dağı ise Doğu Torosların uzantısı olup, ilçenin batısına doğru hafif bir eğimle ovaya uzanır.

Güroymak iklim yapısı genelde Bitlis ilinin Akdeniz kara iklimi geçiş özelliğine benzemekle beraber önemli değişiklikler gösterir. Kışları ve baharları özellikle yoğun sis nedeniyle güneşli gün sayısı azdır. İlçenin doğusundaki Rahva düzlüğü doğal bir rüzgâr koridoru olduğu için büyük tipi ve fırtınalara sahne olur. Kışlar soğuk ve yoğun kar yağışlı baharlar ise yağmurlu geçer. Yazlar kısa ve ılık bir özellik gösterir. İlçenin yüksek yerlerinde yetişen meşe ve kavak ağaçları tahrip edilip kesildiğinden dağlık arazisi çıplak, seyrek çalılarla kaplı otlaklıklar niteliğindedir. Ovadaki eski ormanlar tahrip olmuş yerinde sellerle kaplı bozkır mahiyetinde bir arazi yapısı ortaya çıkmıştır. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1320 metre, köyler ile birlikte yüzölçümü 650 km² dir.

Tarihçe

İlçenin bulunduğu topraklar tarih boyunca Muş Ovası ile aynı siyasi kaderi paylaşmış, 4. ila 9. yüzyıllarda Mamigonyan Ermeni Beyliğine, 825-967 yılları arasında Bagratuni Ermeni krallığına tabi olmuş, 967 yılında Bizans egemenliğine girdikten kısa bir süre sonra Diyarbakır merkezli Mervani emirlerinin hakimiyetine girmiştir. Türk akınlarından sonra bir müddet Ahlat'ta hüküm süren Dilmaçoğlu ve Sökmenli beyliklerinin hakimiyetine giren Norşin, daha sonra Bitlis'teki Şerefhanoğlu beylerinin egemenliği altında kalmıştır. Bu süreçte ilçe ve çevresinin Ermeni olan eski nüfusunun peyderpey Kürtleştiği anlaşılmaktadır.

Norşin kasabası 1926 yılında "Çukur" adı verilen nahiyenin merkezi olmuştur. 1960 tarihinde Güroymak adını kazanan ve Çukur bucağının merkezi olan yerleşim, 29 Haziran 1971'de kasaba,[3] 4 Temmuz 1987 tarih ve 19507 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3392 sayılı kanunla ilçe statüsü kazanmıştır. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, 2009 Ağustos ayındaki ziyareti sırasında ilçeden Norşîn olarak bahsetmesiyle[4] ilçenin eski ismini alması gündeme gelmiş ve aynı yıl içerisinde Belediye Meclisinde yerleşimin isminin Norşin olması kararı İçişleri Bakanlığına sunulmuştur.[5] Ancak aradan geçen süre zarfında yerleşimin isminde değişiklik olmamıştır.

Eğitim

İlçede toplamda 6 tane lise bulunmaktadır. Güroymak İMKB(Borsa İstanbul) Anadolu Lisesi, Güroymak Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi, İpekyolu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Selahattin-Rahime Dur Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi, Güroymak Anadolu Lisesi ve Selahaddin Eyyubi Anadolu İmam Hatip Lisesi.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1990[6]37.03016.61320.417
2000[7]48.11822.52125.597
2007[8]42.38519.78722.598
2008[9]42.68319.58023.103
2009[10]43.67220.22623.446
2010[11]44.41620.60723.809
2011[12]45.03820.90624.132
2012[13]45.43621.50923.927
2013[14]45.89922.32823.571
2014[15]46.26922.71523.554
2015[16]46.42823.23523.193
2016[16]47.13423.62323.511
2017[16]46.54723.60822.939
2018[16]47.74223.82423.918
2019[16]47.82924.47423.355
2020[16]48.65425.33923.315

Kaynakça

  1. ^ "Norşin 1987'de Güroymak oldu". GazeteVatan. 10 Ağustos 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2009. 
  2. ^ "Kürt Açılımı ve Norşin Gerçeği". BlogMilliyet.com. 14 Ağustos 2009. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2009. 
  3. ^ Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 30.11.1.0-367.37.11
  4. ^ "Erdoğan: Atatürk de Norşin diyor!". NTVMSNBC. 12 Ağustos 2009. 12 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2009. 
  5. ^ "Güroymak yeniden Norşin olacak". memurlar.net. 30 Eylül 2009. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021. 
  6. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  14. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  15. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  16. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Güroymak Nüfusu - Bitlis". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Bitlis Güroymak Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tatvan</span> Bitlisin ilçesi

Tatvan, Bitlis'e bağlı, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Van Gölü'nün batı yakasında olan bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahlat, Bitlis</span> Bitlisin bir ilçesi

Ahlat, Van Gölü'nün kuzeybatısında Bitlis iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Tunceli</span> Tunceli ilinin merkezi olan şehir

Tunceli, Türkiye'nin Tunceli ilinin merkezi olan şehirdir. Munzur Çayı'nın kıyısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erciş</span> Vanın ilçesi

Erciş, Van ilinin bir ilçesidir. Van Gölü'nden 5 km içeride, Van gölünden 25 metre yükseklikte kurulmuş olan Erciş'in Van il merkezine uzaklığı ise 100 kilometredir.

<span class="mw-page-title-main">Ödemiş</span> İzmirin ilçesi

Ödemiş, İzmir'in bir ilçesidir. İlçenin doğusunda Kiraz ve Beydağ, batısında Bayındır ve Tire ilçeleri, kuzeyinde Manisa, güneyinde Aydın illeri bulunmaktadır. 2020 yılı nüfus verilerine göre toplam nüfusu 133.679'dur.

<span class="mw-page-title-main">Acıpayam</span> Denizlinin ilçesi

Acıpayam, Denizli iline bağlı bir ilçedir. İlçe nüfusu, TÜİK verilerine göre 31 Aralık 2021 tarihi itibari ile 55.141 kişidir. 1628 km² yüzölçümü ile Denizli'nin en büyük ilçesidir.Bu bölgede tütün tarımı çoğunluklu olmakla beraber ismindeki "payam" sözcüğünü badem üretiminden de almaktadır. Ayrıca yöre "goku" isimli yemeği ile de ismini duyurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Turgutlu</span> Manisanın ilçesi

Turgutlu Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan Manisa ilinin ilçelerinden biridir. Turgutlu; doğusunda Ahmetli, batısında Manisa, Kemalpaşa, kuzeyinde Saruhanlı, güneyinde Ödemiş ve Bayındır ilçeleri ile çevrilidir. Ege Denizi'nin 55 km doğusunda olup denizden yüksekliği 78 metredir. Yüzölçümü 530 km2'dir. 2022 yılı verilerine göre nüfusu 175.401 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Kemalpaşa, İzmir</span> İzmirin ilçesi

Kemalpaşa, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin batısında Bornova ve Buca, güneyinde Torbalı ve Bayındır ilçeleri, kuzeyinde Manisa ilinin Yunusemre ve Şehzadeler ilçeleri, doğusunda ise Turgutlu ilçesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nallıhan</span> Ankara ilçesi

Nallıhan, Ankara ilinin bir ilçesidir. Ankara'ya 160 km uzaklıkta, tarihi İpek Yolu üzerinde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Orhangazi</span> Bursa ilçesi

Orhangazi, Marmara Denizi'nin güneyinde bulunan, İznik Gölü'nün batısında yer alan Bursa ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Simav</span> Kütahyanın ilçesi

Simav, Kütahya'nın bir ilçesidir. İl merkezinin 143 km güneybatısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Söke</span> Aydının ilçesi

Söke, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin batısında yer alan Ege Denizi'ne kıyısı olan bir ilçedir. İlçenin kuzeyinde İzmir ilinin Selçuk ilçesi kuzeydoğusunda Germencik doğusunda Koçarlı kuzeybatısında Kuşadası güneyinde Didim bulunmaktadır. 1064 km²'lik yüzölçümü bakımından ilin en büyük, nüfus bakımından ise Efeler, Nazilli ve Kuşadası'ndan sonra 4. büyük ilçesidir. İlçede 49 mahalle bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Patnos</span> Ağrının en güneyinde yer alan ilçe

Patnos, Ağrı ilinin bir ilçesidir. Ağrı il merkezine uzaklığı 82 km dir. Ağrı-Van, Ağrı-Muş, Ağrı-Bitlis yollarının kavşağında kurulmuş olması hızlı gelişmesine neden olmuştur. Nüfus yoğunluğu açısından Ağrı'nın en büyük 2. ilçesidir. Urartular dönemindeki adı Aladri’dir. İlçe merkezinden Murat nehrinin bir kolu olan Badişan deresi geçer. İlçe 20 km eninde 20 km boyundaki Patnos ovasının Doğu ucuna kurulmuştur. Çevresinde biri volkan diğer ikisi sıra dağlardan oluşan yükseltiler mevcuttur. Güneyde sönmüş bir volkan olan Süphan Dağı bulunmaktadır ve yüksekliği 4058 metredir. Diğer iki dağ silsilesi doğuda Aladağlar ve batıda Top dağları bulunmaktadır. İlçedeki Anzavur tepe önemli sit alanlarındandır (Urartu) fakat ziyarete kapalıdır. İlçeden çevredeki dört ile (Van-Ağrı-Bitlis-Muş) ortalama 1 saat 20 dakikada gidilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bitlis</span> Bitlis ilinin merkezi olan şehir

Bitlis, Bitlis ilinin merkezi olan şehirdir. Merkez ilçeye bağlı üç bucak vardır. Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Bitlis'i, güneyden Siirt, batıdan Muş, kuzeyden Ağrı illeri ve doğudan Van Gölü çevreler. Bitlis, Kaleleri ve İslam eserleriyle önemli bir ildir. Bitlis merkez ilçe Sosyo-ekonomik gelişmişlik indeksinde Türkiye genelinde 359, il genelinde 1. sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Kozluk</span> Batman ilçesi

Kozluk, Batman ilinin ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hizan</span> Bitlis ilçesi

Hizan, Bitlis ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayat, Çorum</span> Çorumun ilçesi

Bayat, Çorum ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Körfez, Kocaeli</span> Kocaelinin ilçesi

Körfez ya da eski adıyla Yarımca Kocaeli'nin bir ilçesidir. Bu ilçe batıda Gebze ve Dilovası, kuzeyde Şile ve doğuda Derince ilçeleriyle çevrilidir. TÜPRAŞ, PETKİM, İGSAŞ gibi büyük sanayi kuruluşları bu ilçede bulunmaktadır. İlçede eskiden içme suyu ihtiyacının karşılandığı bir gölet bulunmaktadır. Gölet, 1951'den 1989 yılına kadar ilçeye su vermiştir. Günümüzde ise hizmet dışıdır. İlçenin merkezi olan kasabanın eski adı Yarımca olup, 26 Eylül 1934 tarihine kadar Gebze'ye bağlı bir köydü. Bu tarihte İzmit merkez ilçesine bağlanan Yarımca, 3 Mayıs 1964'te belde olmuştur. 1987'de Çerkeşli köyü hariç Gebze'nin Hereke bucağı, merkez ilçenin batısındaki bazı köylerin ve Gebze'nin Mollafenari bucağına bağlı Duraklı ve Hatipler köyünün katılımıyla ilçe olmuştur. İlçe bugünkü sınırlarına 1989'da Duraklı ve Hatipler köyünün Gebze'nin Mollafenari bucağına dönüşüyle ulaşmıştır. Bu sınırlar içerisinde ilçe merkezi, Hereke Bucağı, Kirazlıyalı Beldesi ve toplam 16 ayrı köy yer almaktaydı. 2009 yılında Hereke ile Kirazlıyalı'nın belediyelerinin kapatılması ve 2012 yılından itibaren Büyükşehir Yasası uygulamasıyla köylerin mahalleye dönüşmesi sonucu, ilçenin mahalleleri son şeklini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bitlis'in ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Bitlis ilinin ilçeleri,

<span class="mw-page-title-main">Bitlis (il)</span> Türkiyenin Doğu Anadolu Bölgesinde bir il

Bitlis İli, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Murat-Van Bölümü'nde yer alan bir ildir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.