İçeriğe atla

Gürcistan Millî Botanik Bahçesi

Gürcistan Milli Botanik Bahçesi
Harita
TürBotanik Bahçesi
KonumTiflis
Yüzölçümü98 ha
Açılış1 Mayıs 1845
DurumFaliyette
Resmî siteGürcistan Milli Botanik Bahçesi
Gürcistan Milli Botanik Bahçesi içinde bulunan Müslüman mezarlığındaki Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kitabesi
Gürcistan Milli Botanik Bahçesi ve Narikala Kalesi kalıntıları.
Gürcistan Milli Botanik Bahçesindeki şelale
1900'lerin başında Tiflis Botanik Bahçesi

Gürcistan Milli Botanik Bahçesi (Gürcüce: თბილისის ბოტანიკური ბაღი) Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in güneybatısında, Narikala kalesinin eteğinde yer alan Güney Kafkasya'nın en büyük botanik bahçesi. Eskiden Tiflis Botanik Bahçesi (Gürcüce : თბილისის ბოტანიკური ბაღი ) olarak bilinirdi.

Botanik bahçesinin tarihi 300 yıldan daha geriye gitmektedir. On yedinci ve on sekizinci yüzyıllarda, Gürcistan kraliyet sarayına ait olan bugünkü Botanik Bahçesinin farklı yerlerine üç küçük bahçe bulunuyordu.[1] Burası ilk olarak 1671 yılında Fransız gezgin Jean Chardin'in yazılarında kraliyet bahçeleri olarak anlatıldı. Bu bahçeler Tiflis'i ziyaret eden Franzız doğabilimci Joseph Pitton de Tournefort'un 1701 yılına ait kayıtlarında ve Gürcü Prens Vahuşti'nin 1735 yılında hazırladığı haritada da yer almaktadır.[2]1795 yılındaki Krtsanisi Savaşında büyük zarar gören bahçe, 19. yüzyılın başlarında yeniden canlandırıldı.1 Mayıs 1845'te Kafkasya'nın Veliaht Prensi Mikhail Vorontsov'un emriyle bahçe "Botanik Bahçe" olarak yeniden adlandırıldı ve 100 yıldan fazla bir süredir Alman bilim adamları tarafından işletildi.[3]

Tiflis Botanik Bahçesi, 19. yüzyılda Alman botanikçi ve peyzaj mimarı Heinrich Scharrer'in rehberliğinde, bahçe 1861 ile 1889 yılları arasında büyük ölçüde genişletildi. 1870'lerde İlk seralardan biri tropikal bitkiler, diğeri subtropikal bitkiler için oluşturuldu. 1886'da "Botanik Müzesi inşa edildi. 457 odunsu bitki türü ve otsu bitkiyi listeleyen ilk bahçe tohum kataloğu da yayınlandı.

Yuri Voronov ve diğer bazı önemli bilim adamları Bahçe için çalıştı. 1896 ve 1904 arasında Bahçe batıya doğru daha da genişletildi. 1932 ve 1958 yılları arasında, içinde Mirza Fetali Ahundov, Mirza Şefi Vazeh, Fetali Han Hoyski, Hasan bey Ağayev, Mehmet Hasan Hacınski ve Mehdigulu han Vafa gibi ünlü Azerbaycanlıların mezarlarının bulunduğu eski Müslüman mezarlığı ve etrafındaki bölge botanik bahçesine dahil edildi. 1960'larda Sovyetler Birliği zamanınında mezarlık büyük ölçüde ortadan kaldırıldı. Haydar Aliyev bu mezarlığın yok olmaması için çaba gösterdi. 1970'te ve 1996'da burasını ziyaret etti.[4] Bu mezarlıkta bulunan, ünlü Azerbaycanlı yazar Mirza Fetali Ahundov'un (1812-1878 ) ki de dahil olmak üzere birkaç mezar günümüze kadar gelmiştir.

20. yüzyılda, Tiflis'teki botanik bahçesi, Tsavkisistskali Nehri boyunca üç açık köprü yapıldı.[5] Bu köprülerden en önemlisi, ziyaretçilerin 42 metrelik şelalenin manzarasını rahatça görebileceği uzun kemer köprüdür. 1917 Ekim Devriminden sonra kaynak yetersizliğinden dolayı bahçe bir süre bakımsız kaldı. 1945'ten sonra yeniden düzenlendi.

98 hektarlık bir alanı kaplayan bahçe[6] Dünya Botanik Bahçeleri Uluslararası Birliği'nin bir parçasıdır. Bu sayede başta Bonn ve Münih botanik bahçeleri olmak üzere 150 botanik bahçe ile bağlantılıdır. Botanik bahçesinin koleksiyonu, Kafkasya, Akdeniz, Avrupa, Doğu Asya ve Kuzey Amerika florasının 4,500'den fazla türünü içermektedir . Bunların arasında 1.000'den fazla ağaç ve çalı türü vardır ; Açık toprakta 500 tür ve otsu bitki çeşidi; Seralarda 700'den fazla tropikal ve subtropikal bitki türü bulunmaktadır. Burada bulunan yaklaşık 700 bitki türü Kafkasya'ya özgüdür ve bunların 370'i tehdit altındaki türlerin kırmızı kitabında listelenmiştir. 2018 yılında TİKA tarafından botanik bahçesine, buradaki bitkilerin korunması ve ilaçlanması amacıyla çeşitli cihazlar verildi.[7]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020. 
Wikimedia Commons'ta Botanical Garden, Tbilisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batum Botanik Bahçesi</span> Acara Cumhuriyetinde bulunan botanik bahçesi

Batum Botanik Bahçesi, Gürcistan'da, Acara Özerk Cumhuriyeti'nin yönetim merkezi Batum'un kuzeyinde bulunan botanik bahçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Pitton de Tournefort</span> Fransız bitki bilimci (1656 – 1708)

Joseph Pitton de Tournefort, Fransız doğabilimci.

<span class="mw-page-title-main">Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti</span> Güney Kafkasyada eski bir devlet

Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti (TDFC), Transkafkasya Federasyonu veya Kafkasardı Federatif Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun çöküşü sonucunda, 1918'in Ocak ayından itibaren başlayan hazırlıkların ardından 22 Nisanda bugünkü Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan topraklarında oluşturulmuş federatif devlettir. 26 Mayıs 1918 tarihinde Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nın ve 28 Mayıs 1918 tarihinde Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi ile TDFC'nin varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Fetali Ahundov</span> Azerbaycanlı yazar ve filozof

Mirza Fetali Ahundov, modern Azerbaycan edebiyatının kurucusu ve Azerbaycan'ın ilk ateist aydını olan yazar ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Zürih botanik bahçesi</span>

Zürih botanik bahçesi Zürih Üniversitesine ait olan botanik bahçesi. 53.000 m² alana sahip olan bahçede 8000 civarında bitki turu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Padova Botanik Bahçesi</span>

Padova Botanik Bahçesi, İtalya'nın kuzeydoğu kesiminde Padova'da yer alan bir botanik bahçesidir. Venedik Cumhuriyeti tarafından 1545 yılında kurulan botanik bahçesi, özgün konumunu koruyan dünyanın en eski akademik botanik bahçesidir. Padova Üniversitesi'ne bağlı bahçesi, şu anda yaklaşık 22,000 metrekare alan kapsar. 1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

Transkafkasya Seymi veya Mâverâ-yı Kafkas Seymi, Ekim Devriminden sonra Güney Kafkasya'da var olan ve Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'nin yüce yasama organı.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi</span>

İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi, 1935'te Alman-Türk botanikçi Alfred Heilbronn ve Leo Brauner tarafından İstanbul Üniversitesi'ne bağlı olarak kurulan botanik bahçesi. Türkiye'nin en eski botanik bahçesidir. Heilbronn Nazi Almanyası'ndan kaçıp Türkiye'ye geldikten sonra üniversite bünyesinde bir botanik bahçesinin kurulmasını arzuluyordu. Bunun için yaptığı çalışmaları 1934'te hızlandı. İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi Heilbronn'a destek veren Leo Brauner, Alman bahçe uzmanı W. Stephan ve beraberindeki uzmanların da katkısıyla faaliyete geçti (1935). Bu kişiler bahçenin Avrupa'daki örnekler gibi olması için yoğun bir çaba gösterdi. Bu süreçte Türkiye florasının zenginliği kullanılmak istendi ve bunun için Anadolu'ya birçok bilimsel gezi düzenlendi. Bahçenin kuruluşunda emeği geçen üç bilim insanı aynı yıl İstanbul Üniversitesi Nebatat Bahçesinin Tohum Kataloğunu da yayımladılar.

<span class="mw-page-title-main">Muştaid Bahçesi</span> Çocuk Parkı

Muştaid Bahçesi ya da Muştaidi Bahçesi, Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te, Kura Nehri (Mtkvari) kıyısında park. Adını İranlı dini lider, müçtehit Mir Feth Ağa’dan alır. Günümüzde daha çok bir çocuk parkı özelliği taşımaktadır.

The Plant List, Kraliyet Botanik Bahçeleri, Kew ve Missouri Botanik Bahçesi tarafından oluşturulan ve 2010 yılında başlatılan bitki türlerinin botanik isimlerinin bir listesiydi. Zaman içinde bitki türlerinin bilinen tüm isimlerinin kapsamlı bir kaydı olması amaçlanmıştır ve 2002-2010 Bitki Koruma Stratejisinin Hedef 1'ine yanıt olarak "Bilinen herkesin çevrimiçi bir florasını" üretmek üzere üretilmiştir. Bitkiler, 2013'ten beri güncellenmemiştir ve yerini World Flora Online almıştır.

Ali Nihat Gökyiğit Vakfı veya kısaca ANG Vakfı; iş insanı ve aktivist Ali Nihat Gökyiğit adına kurulmuş bir vakıftır. Bünyesinde kendine ait bir botanik bahçesi ve yayınevi bulunan vakfın temel amacı Türkiye florasına ait bitki türlerinin tespit edilmesi, kaydedilmesi ve korunmasıdır. 2014 yılında Çukurova Üniversitesi ile üniversiteye ait botanik bahçesinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi kapsamında bir protokol imzalanmıştır. Gökyiğit'in memleketi Artvin'de bulunan Çoruh Üniversitesi ise bünyesinde açmayı planladığı botanik bahçesine, vakıfla yapılan işbirliği sonucunda "Ali Nihat Gökyiğit Botanik Bahçesi" adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi</span>

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi veya kısaca NGBB; İstanbul'un Ataşehir ilçesinde bulunan bir botanik bahçesidir. 1995 yılında ANG Vakfı tarafından Ali Nihat Gökyiğit'in eşi Nezahat Gökyiğit adına kurulmuştur. Başlangıçta hatıra parkı niteliğinde olan alan 2003 yılında botanik bahçesine dönüştürülerek ziyarete açılmıştır. Türkiye florasına ait türlerin yanı sıra çeşitli ülkelerden getirilen ağaçlar, çalılar ve otsu canlıların da bulunduğu bahçe; şehir halkı için bir mesire alanı olmasının yanı sıra botanik ve ilgili diğer bilim dalları için de önemli bir araştırma ve eğitim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Hrışko Ulusal Botanik Bahçesi</span>

M.M. Hrışko Ulusal Botanik Bahçesi, Natsionalnyi botanichnyi üzgün im. MMHryshka), Kiev, Ukrayna'da yer alan bir botanik bahçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Fomin</span> Rus bitki bilimci

Aleksandr Vasiljevich Fomin, Sovyetler Birliği döneminde yaşamış Rus botanikçi. Eğrelti otları ve tohumlu bitkiler üzerinde çalıştı. Aynı zamanda Kiev Üniversitesi Botanik Bahçesi'nin direktörüydü. Ölümünden sonra bahçeye adı verildi. Bitki bilim mahlası Fomin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mardakan Arboretumu</span>

Mardakan arboretumu, yarı kurak Abşeron Yarımadası'ndaki Mardakan ilçesinde yer almaktadır ve Bakü'ye 40 km uzaklıktadır. 1895-1920'lerde zamanının iş adamı ve petrol milyoneri Murtuza Muhtarov'un şahsi bahçesiydi. Şu anda, Arboretumun bir bölümü 24 hektardır. Arboretum, flora türlerinin sayısı ve yaşı açısından dünyanın en zengin koleksiyonları arasında listelenmiştir. Azerbaycan ve diğer birçok ülkeden 1.540 bitki türü ve cinsi içeren yaklaşık 1.800 tür ziyaretçilere tanıtılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hasan Mevlazade Şekevi</span>

Muhammed Hasan Mevlazade Şekevi Kafkas Müslümanlarının altıncı şeyhülislamı, Kur'an'ı Azerbaycan diline ilk tercüme eden Azerbaycanlı din alimi

<span class="mw-page-title-main">Bitki bilim kütüphanesi</span>

Bitki bilim kütüphanesi, botanik disiplinine özgü literatürün yanı sıra çeşitli bitki metaryalini de toplayan, muhafaza eden ve nihai fayda olarak kamuoyunun hizmetine sunan özelleşmiş kütüphanedir.

<span class="mw-page-title-main">Tiran Botanik Bahçesi</span>

Tiran Botanik Bahçesi Arnavutluk'un başkenti Tiran'nın güneyinde Tiran ve Kruja dağlarının karşısında tepelik yamaçlarda kurulu bir botanik bahçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Fetali Ahundov'un ev müzesi (Şeki)</span>

Mirza Fetali Ahundov'un ev müzesi, Azerbaycanlı yazar, eğitimci, şair, materyalist filozof ve halk figürü, Azerbaycan tiyatrosunun ve Azerbaycan edebiyatında edebi eleştirinin kurucusu Mirza Fetali Ahundov'un Şeki'de bulunan ev müzesidir. Ahundov bu evde doğmuş, çocukluğunu ve gençliğini burada geçirmiştir. Bu müze aynı zamanda Azerbaycan'da açılan ilk anıt müzedir.

World Flora Online, dünyadaki bitki türlerinin internet tabanlı bir özetidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.