İçeriğe atla

Gürcistan-Abhazya sorunu

Gürcistan-Abhazya ihtilafı
Tarih1989-günümüz
Bölge
Abhazya, Gürcistan
SonuçDonmuş ihtilaf
Taraflar
Gürcistan Gürcistan
İçkerya Çeçen Cumhuriyeti
(2001 Kodor Krizi)
Abhazya Abhazya
Rusya Rusya
Konfederat
(1992-1993)
Komutanlar ve liderler
Zviad Gamsahurdia
(1991–92)
Eduard Şevardnadze
(1992–2003)
Gürcistan Miheil Saakaşvili
(2004–13)
Gürcistan Giorgi Margvelaşvili
(2013–18)
Gürcistan Salome Zurabişvili
(2018–present)

Abhazya Vladislav Ardzınba
(1994–2005)
Abhazya Sergey Bagapş
(2005–11)
Abhazya Alexander Ankvab
(2011–14)
Abhazya Raul Hacımba
(2014–20)
Abhazya Aslan Bjania
(2020–present)

Şamil Basayev
(1992–1993)
Sultan Sosnaliyev
(1992–1993)
Rusya Boris Yeltsin
(1991–1999)
Rusya Dmitri Medvedev
(2008–2012)
Rusya Vladimir Putin
(2000–2008, 2012–present)

Gürcistan-Abhazya ihtilafı, eskiden özerk cumhuriyet, bugün kısmen tanınmış olan de facto Abhazya'da Gürcistan ile Abhazya ayrılıkçıları arasındaki anlaşmazlığı ifade eder. Daha geniş anlamda Gürcistan-Abhazya ihtilafı, Kafkasya bölgesindeki jeopolitik ihtilafların bir parçası olarak görülebilir. Gürcistan-Abhazya ihtilafı 20. yüzyılın sonunda, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla silahlı çatışmaya dönüştü ve 1992-1993 Abhazya Savaşı'yla sonuçlandı. Bu savaşın sonunda Abhazya fiilen Gürcistan'dan koptu ve Gürcüler etnik temizliğe maruz kaldı.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abhazya</span> Güney Kafkasyada kısmen tanınan devlet

Abhazya, Gürcistan'ın kuzeybatısında, Karadeniz'in doğusunda yer alan tarihsel bölgedir. Abhazya adı, tarihsel bölge dışında, de facto Abhazya Cumhuriyeti ile Gürcistan'a bağlı Abhazya Özerk Cumhuriyeti'ni de ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Osetya</span> kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet

Güney Osetya veya Nisan 2017 tarihinde kabul edilen resmî adıyla Güney Osetya Cumhuriyeti - Alanya Devleti Kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet. Sovyetler Birliği'ne bağlı Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bünyesinde kurulmuş Güney Osetya Otonom Oblastı topraklarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya'da Gürcülere uygulanan etnik temizlik</span>

Abhazya'da Gürcülere uygulanan etnik temizlik, Abhazya'da Gürcü-Abhaz anlaşmazlığı sırasında, 1992-1993 arasında uygulandı. Rusya güçlerince desteklenen Abhaz ayrılıkçılar, Ermeni çetecileri ile Kuzey Kafkasyalı paralı askerler tarafından Gürcü ve Svanlar bu etnik temizlik sırasında öldürüldü. Öldürülenler arasında önde gelen siyasetçiler Guram Gabiskiria, Jiuli Şartava gibi kişiler de vardı. Abhazya'daki Gürcüler de zorla göç ettirildi. Abhazya nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan 250.000 kadar Gürcü de zorla göç ettirildi. Bu göç sırasında da çok sayıda insan yolda öldü. Gürcü verilerine göre, yaklaşık 5.000 sivil öldü ve 400 sivil kayboldu.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya kısaca Abhazya ÖSSC, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı 1931'den 1996'ya kadar varlığını sürdürmüş özerk Sovyet sosyalist cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan-Güney Osetya çatışması</span>

Gürcistan - Güney Osetya Sorunu, Gürcistan ve de facto olarak bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya arasında, 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılması ile başlayan ihtilaflardır.

<span class="mw-page-title-main">Kodor Vadisi</span>

Kodor Vadisi, Tek yanlı olarak bağımsızlığını ilan eden Abhazya sınırları içinde bulunan fakat hukuken Gürcistan sınırları içerisinde bulunan bölge. Vadinin ana yerli halkı çoğunluğu oluşturan Svanlar olup Gürcistan devleti tarafından "Gürcü" adıyla anılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya'nın dış ilişkileri</span> Abhazyanın dış ilişkilerine genel bakış

Abhazya, kendi kendine bağımsızlığını ilan eden de facto bir yönetim olarak sadece Rusya, Nikaragua, Venezuela, Nauru, Güney Osetya ve Transdinyester tarafından tanınmaktadır. Abhazya, Gürcistan'dan bağımsızlık ilanını 1992 tarihinde ilan etti, fakat 2008 Güney Osetya Savaşı'na kadar hiçbir Birleşmiş Milletler üyesi tarafından tanınmamıştı.

Güney Osetya Yahudilerinin tarihinin başlangıcı Gürcistan'ın diğer bölgelerindeki Yahudilerin tarihine benzemektedir. Güney Osetya'nın başkenti Tshinvali'de büyük ölçüde Yahudi nüfusu ve bu Yahudilerin kendilerine ait mahalleleri vardı.

Abhazya Yahudilerinin nüfusu, Aşkenaz, Gurjim ve diğer Yahudilerden oluşmaktaydı. Abhazya'nın 19.yy'ın ortasında Rus İmparatorluğu'na katılmasıyla bölgedeki Yahudi nüfusu arttı. 1992-1993 Gürcistan-Abhazya çatışması sebebiyle çoğu Yahudi bölgeyi terk etti veya çıkarıldı.

2008 Yaz Olimpiyatları'nda basketbolda Amerika takımı hem erkekler hem de bayanlarda altın madalya almıştır. Ev sahibi Çin, erkeklerde çeyrek finalde elenmiştir. Bayanlarda ise Çin millî basketbol takımı, üçüncülüğü elde etmiştir. Organizasyonun finallerine Cadillac Arena ev sahipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Multics</span>

Multics eskiden kullanılmış aynı anda birkaç işlem yapabilen (time-sharing) işletim sistemi idi. Proje 1964 yılında Cambridge, Massachusetts'de başlamıştır. Son çalışan işletim sistemi ise 30 Ekim 2000'de Kanada Ulusal Savunma Departmanı'nda kullanılmış ve daha sonra kapatılmıştır.

Abhazya, Karadenizin doğu kıyısında, Güney Kafkasya'nın kuzey batısında yer alan fiilen bağımsız ve kısmen tanınan bir ülkedir. Kuzey sınırında Rusya ve doğusunda Gürcistan ile çevirili olan ülke Rusya, Nikaragua, Venezuela ve fiilen bağımsız olan Güney Osetya ve Transdinyester tarafından tanınmıştır. Abhazya Cumhuriyeti Hükümeti’nin yönetim merkezi Sohum'dur.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Krallığı</span> 780lerden 1088e feodal bir devlet

Abhazya Krallığı, ayrıca Abasgia ya da Egrisi-Abhazya olarak da bilinir, 780 yılından 1008 yılında birleşmiş Gürcistan Krallığı çatısı altında hanedan verasetiyle Tao-Klarceti Krallığı ile birleşmesine kadar Kafkasya'da hüküm sürmüş Orta Çağ feodal devletiydi. Bizans kaynaklarına göre Abhazya Krallığı 10. yüzyılın başlarında, Haldia Thema'sı sınırlarından Nikopsis Irmağı ağzına kadar Karadeniz kıyısında üç bin Antik Yunan mili boyunca uzanan ve arkadan Kafkas Dağları ile çevrili bölgeye hakimdi.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Prensliği</span>

Abhazya Prensliği, Gürcistan Krallığı içerisinde devam eden iç karışıklıklar içerisinde ortaya çıkmış feodal karakterli eski bir devlettir. Bağımsızlığını kaybetmesinden sonra önce Osmanlı İmparatorluğu tarafından sonra da Çarlık Rusyası tarafından belli ölçüde otonomi elde edip varlığını sürdürse de, 1864 yılında Rusya tarafından tamamen ele geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Savaşı (1992-1993)</span>

1992-1993 Abhazya Savaşı, 1992-1993 yılları arasında Abhazya'da Gürcistan güçleri ile Abhaz güçleri arasında meydana gelen bir savaştır. Savaş sırasında etnik Gürcüler Gürcistan safında yer alırken, etnik Ruslar ve Ermeniler ile Kazak ve Kuzey Kafkasyalı gönüllüler ise Abhaz tarafını desteklemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya-Türkiye ilişkileri</span>

Abhazya-Türkiye ilişkileri, Abhazya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Türkiye'nin Abhazya'yı bir devlet olarak tanımamasına ve hukuken Gürcistan'ın bir parçası olarak kabul etmesine karşın iki ülke arasında gayriresmî ilişkiler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Osetya'da Gürcülerin etnik temizliği</span>

Güney Osetya'daki Gürcülere yönelik etnik temizlik, Güney Osetya'da ve Rus ve Güney Osetya güçleri tarafından işgal edilen diğer topraklarda yaşayan Gürcülerin toplu olarak sınır dışı edilmesiydi. Olaylar 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı sırasında ve sonrasında meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan'ın işgal altındaki toprakları</span>

Gürcistan'ın işgal altındaki bölgeleri, Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra Rusya'nın işgal ettiği topraklardır. Bunlar, statüsü uluslararası bir ihtilaf konusu olan Sovyet Gürcistanı'nın eski Abhazya bölgesi ve Güney Osetya Özerk Oblastı'ndan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tkvarçeli</span> Gürcistandaki Şehir

Tkvarçeli Abhazya'da yer alan bir kasabadır. Kasaba içinde bir bölge olan Akarmara, 1990'ların başında gerçekleşen Abhazya Savaşı nedeniyle (1992-3) ıssız hale gelen terk edilmiş apartman ve fabrikalara sahip bir hayalet şehirdir.

Abhazya'da 3 Ekim 1999'da cumhurbaşkanlığı seçimleriyle aynı gün yapılan anayasa referandumudur. Seçmenlere, Yüksek Sovyet tarafından 26 Kasım 1994'te onaylanan anayasayı ve atanan yargıçlarının görev süresinin beş yıllık bir süreyle kısıtlanmasını onaylayıp onaylamadıkları soruldu. Seçmenlerin %97,7'si bu değişiklikleri kabul etti. Ancak 1992-93 ihtilafı sırasında Abhazya'dan sürülen etnik Gürcüler (200.000–250.000) referanduma katılmadılar ve sonuçlar uluslararası olarak tanınmadı.