İçeriğe atla

Gürcistan'daki Yezîdîler

Gürcistan'daki Yezîdîler
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Kürtçe, Yezîdîce, Gürcüce
Din

Gürcistan'daki Yezîdîler, Gürcistan sınırları içerisinde içinde doğan veya ikamet eden tam veya kısmi Yezîdî kökenli kişi veya grupları betimler.

Tarihçe

Gürcistan'daki Yezîdî nüfusu, ekonomik nedenlerle çoğunlukla Rusya'ya, Batı Avrupa'ya ve Kuzey Amerika'ya göç nedeniyle 1990'lardan bu yana azalmaktadır. 1989'da yapılan bir nüfus sayımına göre, Gürcistan'da 30.000'den fazla Yezidi vardı; ancak 2002 nüfus sayımına göre, Gürcistan'da yalnızca 18.000 Yezidinin kaldığı ortaya çıktı. Günümüzde, Irak ve Şam İslam Devleti tarafından yapılan katliamdan sonra Sincar'dan Gürcistan'a gelen Yezîdî mülteciler de dahil olmak üzere, en son ulusal nüfus sayımına göre 12.000 civarında (etnik kökene göre, yaklaşık 8,500) Yezîdî olduğu ifade edilmiştir.[1][2][3]

16 Haziran 2015'te Tiflis'e bağlı Varketili'de Sultan Ezid adında bir tapınağın ve kültür merkezinin açılışı yapıldı. Bu tapınak Irak Kürdistanı ve Ermenistan'dakinden sonra dünyadaki üçüncü Yezîdî tapınağıdır.[1]

Gürcistan'daki önemli Yezîdîler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Yazidi temple, third in the world, opened in Tbilisi". DFWatch. 19 Haziran 2015. 29 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019. 
  2. ^ "Yazidis in Tbilisi call on the world to stop ISIS". Democracy & Freedom Watch. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019. 
  3. ^ ""The Yezidis of Georgia – On the Verge of Extinction?" von Jenny Thomsen". 16 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019. 
  4. ^ a b "Who runs Russia?". Financial Times. 16 Kasım 2011. 25 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019. 
  5. ^ "Mafiosi in the Caucasus". The National Interest. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019. 
  6. ^ "Russia supports Kurdistan politically and logistically". 17 Eylül 2016. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
  7. ^ "Displaced Yazidis in Georgia find respite, but little else". 22 Eylül 2015. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan</span> Kafkasyada bir ülke

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

<span class="mw-page-title-main">Yezîdîler</span> Etno-dinsel Kürt topluluğu

Yezîdîler veya Ezîdîler, çoğunlukla Kürtçe konuşan etnodinsel bir topluluğa verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Tiflis</span> Gürcistanın başkenti

Tiflis, Gürcistan'ın başkenti ve en kalabalık ilidir. Tiflis Gürcistan'ın doğusunda, Tiflis Havzasında, Kura Nehri'nin iki yakasında kurulmuştur. Kuzeyinde Saguramo Dağları'nın güney yamacı, doğusunda İgris Zageni Dağı'nın kuzeybatı bölümü ve güneyinde Trialeti Dağları uzanmaktadır. Şehir 502 km²'lik bir alanı kaplar ve 1.152 milyondan fazla nüfusa sahiptir. MS 5. yüzyılda İberya Kralı Vahtang Gorgasali tarafından kurulan şehir, o zamandan beri çeşitli Gürcü krallıklarının ve cumhuriyetlerinin başkenti olarak hizmet etti.

<span class="mw-page-title-main">Güney Osetya</span> kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet

Güney Osetya veya Nisan 2017 tarihinde kabul edilen resmî adıyla Güney Osetya Cumhuriyeti - Alanya Devleti Kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet. Sovyetler Birliği'ne bağlı Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bünyesinde kurulmuş Güney Osetya Otonom Oblastı topraklarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Gürcistan</span>

Gürcistan, ilk katıldığı 2007 yılından günümüze kadar Eurovision Şarkı Yarışması'na 16 kez katılmıştır. Gürcistan 2009 yılında katılmayı planlamıştı ancak daha sonra Avrupa Yayın Birliği'nin (EBU) dönemin Rusya başbakanı Vladimir Putin'e gönderme yapan şarkının yeniden yazılmasını talep etmesi üzerine geri çekildi. Gürcistan yarışmada yedi kez finale yükselmiş, Sopo Nijaradze (2010) ve Eldrine (2011) ile iki kez ilk on'da yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haçapuri</span>

Haçapuri, içi peynirle doldurulmuş ekmekten oluşan geleneksel bir Gürcü yemeğidir.

Sovyetler Birliği'nin dağılması Gürcistan ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki yaratmış ve oldukça istikrarsız bir yapı ortaya çıkmıştır. Hammadde, enerji ve diğer endüstri ürünlerinin pazarlandığı diğer Cumhuriyetlerle arasındaki bağların ortadan kalkması Gürcistan ekonomisini olumsuz etkilemiş, bireysel gelirlerde, tarımsal ve sanayi üretiminde, turizm gelirlerinde önemli düşüşler yaşanmış, enflasyon ve işsizlik önemli ölçüde artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan'daki Kürtler</span>

Gürcistan'daki Kürtler'in büyük bir bölümü I. Dünya Savaşı esnasında Kars ve Ardahan'dan bu ülkeye göç eden Yezidilerden oluşur. Diğer kısmı ise daha önce 18. yüzyılda Gürcistan'a yerleşmiş Yezîdîlerdir.

<span class="mw-page-title-main">YPJ</span> Suriyede çoğunluğu Kürt kadınların oluşturduğu silahlı örgüt

YPJ veya Kadın Koruma Birlikleri YPG 'nin kadın koludur. 2012 yılında YPG'nin kadın tugayı olarak kurulmuştur. 2014'te 18 ile 40 yaşları arasında 7000'den fazla gönüllü savaşçı kadroya ulaşmıştır. Jineoloji YPJ'nin fikir bütünlüğünü oluşturan düşüncelere temel olan doktrinlerden biridir. Irak ve Şam İslam Devleti'nin Yezîdî soykırımına karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sincar</span> Irakın Ninova İline bağlı bir şehir

Sincar, Kuzey Irak'ta Musul kentine bağlı ilçe. Bölgede DEAŞ öncesi, üçte ikisini Ezidilerin, diğer bölümünü ise Sünni Kürt ve Arapların oluşturduğu yaklaşık 300 bin kişinin yaşadığı tahmin ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Irak İç Savaşı (2013-2017)</span>

Irak İç Savaşı (2013-2017), IŞİD'in Musul'a saldırmasıyla başlayan iç çatışmaları kapsamaktadır. IŞİD ve IŞİD'e destek veren eski Baas partisi mensupları, Sünni Arap aşiretleri ve diğer radikal örgütler ile Irak Ordusu, Peşmerge, İran destekli Şii milisler, Süryani/Asuri/Yezidi azınlık savaşçıları ve merkezi hükûmete destek veren Sünni ve Şii Arap, Kürt ve Türkmen aşiretleri arasındaki çatışmalar günümüzde de devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2017 Eurovision Çocuk Şarkı Yarışması</span>

2017 Eurovision Çocuk Şarkı Yarışması 15. Eurovision Çocuk Şarkı Yarışmasıdır. Yarışma Olimpiyat Sarayı, Tiflis, Gürcistan'da yapılmıştır. Gürcistan ilk kez bir Eurovision etkinliğine ev sahipliği yapmıştır. Yarışma tarihinde beşinci kez önceki yılın kazananı ev sahibi olmuştur. Mayıs 2017'de Yarışmanın sloganı "Shine Bright" olarak belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yezîdî Soykırımı</span> IŞİD tarafından Yezîdîlere yapılan soykırım

Yezidi Soykırımı, Irak ve Şam İslam Devleti'nin Irak'taki Yezîdîlere yönelik 3 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirmiş olduğu katliamlar silsilesi. Birleşmiş Milletler tarafından soykırım olarak kabul edilmiştir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki Yezîdî kadınlar ve küçük yaştaki kızlar IŞİD mensupları tarafından cinsel köleliğe zorlandı, erkekler sürgün edildi ve binlercesi topluca infaz edildi. Birçoğu Sincar'de olmak üzere toplamda yaklaşık 5 bin kişinin öldürüldüğü 10 bine yakın kişinin ise esir düştüğü ifade edilmektedir. Soykırım 2014 yılında Peşmerge'nin IŞİD saldırıları sonucunda geri çekilmesinden sonra başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya-Türkiye ilişkileri</span>

Abhazya-Türkiye ilişkileri, Abhazya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Türkiye'nin Abhazya'yı bir devlet olarak tanımamasına ve hukuken Gürcistan'ın bir parçası olarak kabul etmesine karşın iki ülke arasında gayriresmî ilişkiler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan'ın işgal altındaki toprakları</span>

Gürcistan'ın işgal altındaki bölgeleri, Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra Rusya'nın işgal ettiği topraklardır. Bunlar, statüsü uluslararası bir ihtilaf konusu olan Sovyet Gürcistanı'nın eski Abhazya bölgesi ve Güney Osetya Özerk Oblastı'ndan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan demografisi</span>

Gürcistan nüfusunun demografik özellikleri arasında nüfus artışı, nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim seviyesi, sağlık, ekonomik durum, dini bağlantılar ve nüfusun diğer yönleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan-Rusya ilişkileri</span>

Gürcistan ve Rusya arasındaki ikili ilişkiler yüzlerce yıl öncesine dayanıyor ve iki ülke ile halkları arasında var olan bazı dini ve tarihi bağlara rağmen karmaşık bir şekilde devam ediyor. Gürcistan ve Rusya arasındaki ilk resmi ittifak, Kartli-Kaheti Krallığı Kralı II. Erekle'nin, Gürcü monarşisinin uzun zamandır var olmayan Ortodoks müttefiki Bizans İmparatorluğu'nun yerine geçecek olan Rusya İmparatorluğu ile Georgievsk Antlaşması'nı imzalamasıyla 1783'te gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Gürcistan ilişkileri</span>

Amerikan-Gürcistan ilişkileri çok yakın olmaya devam ediyor ve çok sayıda ikili işbirliği alanını kapsıyor. Teröre karşı savaşta önemli bir Amerika Birleşik Devletleri müttefiki olan Gürcistan, Irak Savaşı'na en büyük üçüncü asker katkısı yapan ülkeydi ve şu anda Afganistan'daki ABD liderliğindeki misyona kişi başına en büyük katkıda bulunan ülkedir. Amerika Birleşik Devletleri de Gürcistan'a, kuzey komşusu Rusya'nın artan baskısı karşısında devlet kurumlarını güçlendirmede aktif olarak yardım ediyor ve 1991'den bu yana ülkeye 3 milyar doları aşan mali yardım sağladı. 2009 yılından bu yana, Gürcistan-Amerikan ilişkileri, demokrasinin öncelikli alanları üzerine dört tane ikili çalışma grubu oluşturan ABD-Gürcistan Stratejik Ortaklık Şartı ile geliştirilmektedir; savunma ve güvenlik; ekonomi, ticaret, enerji sorunları, insanlar arası ve kültürel alışverişler.

Ahıska Kürtleri, Gürcistan'ın güneybatı ucunda, merkezi Ahıska (Ahaltsihe) olan Mesheti bölgesinde yaşayan Müslüman ve kendini "Kürt" olarak tanımlayan etnik grup.

<span class="mw-page-title-main">Quba Mêrê Dîwanê</span>

Quba Mêrê Dîwanê, dünyanın en büyük Yezidi tapınağıdır. Etno-dini grubun en büyük azınlık olduğu Armavir ilindeki Ermeni Aknalich köyünde yer almaktadır. Aknalich köyü, Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın 35 kilometre batısında yer almaktadır.