Gürcistan'ın işgal altındaki toprakları

Gürcistan'ın işgal altındaki bölgeleri (Gürcüce: საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიები), Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra Rusya'nın işgal ettiği topraklardır. Bunlar, statüsü uluslararası bir ihtilaf konusu olan Sovyet Gürcistanı'nın eski Abhazya bölgesi ve Güney Osetya Özerk Oblastı'ndan (şu anda bağımsız Gürcistan'ın çeşitli idari bölümleri arasında bölünmüştür) oluşmaktadır.

2008 savaşından ve ardından Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya'yı askeri işgalinden sonra, Rus hükûmeti, diğer dört BM üye devletiyle birlikte, bölgeleri bağımsız egemen devletler olarak tanımıştır: Abhazya Cumhuriyeti ve Güney Osetya Cumhuriyeti. Rus işgalinden önce, tanınmayan Abhazya Cumhuriyeti ve tanınmayan Güney Osetya Cumhuriyeti, hak iddia ettikleri bölgeleri tamamen kontrol edemiyordu. Abhazya ve Güney Osetya'da Rus askeri üsleri kuruldu. Rusya, Avrupa Birliği İzleme Misyonu'nun Abhazya veya Güney Osetya'ya girmesine izin vermemektedir. Rusya, her iki bölgenin de facto sivil yönetimleriyle, onları askeri ve ekonomik olarak Rusya'ya entegre etmek için anlaşmalar imzaladı. Rus birlikleri, Gürcistan ile kendi ilan ettiği Güney Osetya Cumhuriyeti arasındaki sınır boyunca ve ötesinde sınır belirleme sürecini ("sınır oluşturma" olarak da bilinir) başlattı.

Hem Abhazya hem de Güney Osetya, Gürcistan'ın ayrılmaz parçaları olarak tanınmaktadır ve ikisi Gürcistan'ın uluslararası alanda tanınan topraklarının %20'sini kapsamaktadır. 2008 yılında kabul edilen Gürcü "Gürcistan'ın İşgal Altındaki Toprakları Yasası", özel izin olmaksızın Rusya tarafından Abhazya ve Güney Osetya'ya girişi suç olarak görmekte ve kovuşturmaktadır. Gürcistan yasaları, herhangi bir ekonomik faaliyete yalnızca Gürcistan yasalarına göre izin vermektedir. Gürcistan ve Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Almanya, Türkiye, Japonya, İsrail, Avustralya, Çin, İtalya, Fransa, Brezilya, Ukrayna, Avrupa Birliği, AGİT ve Avrupa Konseyi ve Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere uluslararası topluluğun diğer bazı üyeleri de Abhazya ve Güney Osetya'yı işgal altındaki topraklar olarak tanımış ve Rus askeri varlığını ve buradaki eylemlerini kınamıştır.

Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra 26 Ağustos 2008'de Rusya Devlet Başkanı Dmitry Medvedev, Abhazya ve Güney Osetya'nın bağımsız devletler olarak bağımsızlığını tanıyan kararnameleri imzaladı.^[1] Gürcistan Parlamentosu, Abhazya ve Güney Osetya'nın Rus işgali altındaki toprakları olduğunu resmen ilan eden ve Rus birliklerini işgalci güçler olarak ilan eden bir kararı 28 Ağustos 2008'de oybirliğiyle kabul etti.^[2] Rusya hem Abhazya hem de Güney Osetya ile diplomatik ilişkiler kurdu.^[3] Rus askerî birlikleri hem Abhazya'ya hem de Güney Osetya'ya yerleştirildi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Gürcistan'ın yeniden kontrolü ele geçirmesini önlemek için Abhazya ve Güney Osetya'da askeri varlıklarının gerekli olduğunu söyledi.^[4][5] Gürcistan ile olan sınırları boyunca Rus güvenlik güçleri konuşlandırıldı.^[6][7]

Ruslar, savaştan sonra yavaş yavaş Gürcistan'dan çekildiler, ancak Perevi'de kaldılar.^[8] 12 Aralık 2008'de Rus kuvvetleri Perevi'den çekildi. Sekiz saat sonra, 500 kişilik bir Rus birliği köyü yeniden işgal etti ve Gürcü polisi, Rusların ateş etmekle tehdit etmesi üzerine geri çekildi.^[9] Perevi'deki tüm Rus birlikleri 18 Ekim 2010'da Güney Osetya'ya çekildi ve bir Gürcü Ordusu birimi kente girdi.

2009'da Gürcistan Cumhurbaşkanı Miheil Saakaşvili, Rusya'nın Gürcistan'ın başkenti Tiflis'ten 40 kilometre uzağa kadar geldiğini ve silahlarını kendilerine hedeflediklerini belirtti.^[10][11]

Raça vilayetinde, Rusya sınırındaki Mamison Geçidi'ne giden yoldaki köprü Haziran 2009'da havaya uçuruldu ve Gürcü sınır muhafızlarının Gürcü topraklarının birkaç kilometre daha derinine çekildiği iddia edildi. Kafkasya işleri uzmanı Mamuka Areşidze, geri çekilmenin "Gürcü makamlarının Ruslarla çatışmaları önleme istekliliğiyle şartlandırılmış olabileceğini" söyledi.^[12]

Nisan 2010'da Gürcistan Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi 31 ülkenin yasama organlarına başvurarak Gürcistan'ın iki bölgesi olan Abhazya ve Güney Osetya'yı Rus işgali altındaki bölgeler olarak ilan etmelerini ve bu bölgelerden sivillerin Rusya tarafından etnik temizlik anlamına gelecek şekilde, kitlesel olarak yerinden edildiğini kabul etmelerini istedi.^[13][14]

Mart 2011'de Ruslar, Abhazya'nın kuzeybatısındaki Psou Nehri üzerinde yer alan Aibga köyünün Rusya'ya taşınmasını talep etti. Sovyetler Birliği'nin varlığı sırasında köy ikiye bölünmüştü; güney kısmı Gürcistan'a, kuzey kısmı Rusya'ya aitti. Rusya'nın ayrıca Gagra Rayonu'ndaki Ritsa Gölü yakınlarında 160 kilometrekarelik bir araziyi talep ettiği iddia edildi.^[] Abhaz tarafının Aibga'nın güney kesiminin Gürcü SSC'ye ait olduğunu ispatlamasının ardından, köy üzerindeki iddia Rusya tarafından geri çekildi.^[15][16]

Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili 11 Haziran 2014'te BBC News'e Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya'yı "ilhak etmekle ilgilenmediğini" söylediğinde tartışma yarattı.^[17] Muhalefetteki Birleşik Ulusal Hareket, Garibaşvili'yi uluslararası arenada devlet çıkarlarını savunmamakla suçlayarak bu açıklamayı eleştirdi.^[18]

Rusya, Kasım 2014'te Abhazya ve Mart 2015'te Güney Osetya ile "ittifak ve entegrasyon" anlaşmaları imzaladı. Her iki antlaşma da ayrılıkçı cumhuriyetlerin ilgili ordularını resmi olarak Rus komutası altına yerleştirirken, Güney Osetya ile yapılan anlaşma aynı zamanda ekonomisini Rusya'nınkiyle bütünleştiren hükümleri de içeriyordu.^[19][20] Rusya ile Güney Osetya arasındaki sınır da gümrüklerin entegre edilmesiyle etkili bir şekilde feshedildi.^[21] Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bir yardımcısı, 2015 yılının başlarında Abhazya sınırının da kaldırılması gerektiğini söyledi.^[22] Gürcü yetkililer işgal altındaki toprakların Rusya'ya ekonomik ve askeri bağımlılığının derinleşmesini şiddetle kınadılar ve buna "sürünen ilhak" adını verdiler.^[23] Gürcü yetkililer, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Abhaz ve Güney Osetyalı meslektaşları arasında 2014 ve 2015 yıllarında imzalanan entegrasyon anlaşmalarını, ayrılık bölgelerini Rusya Federasyonu'na dahil etme girişimleri olarak kınadılar.^[24]

Ekim 2008'in sonlarında, cumhurbaşkanı Miheil Saakaşvili, Gürcistan Parlamentosu tarafından kabul edilen işgal altındaki topraklarla ilgili yasayı imzaladı. Yasa, Abhazya'nın ayrılık bölgelerini ve eski Güney Osetya Özerk Bölgesi topraklarını kapsıyordu.^[25]

Şubat 2013'te, Gürcistan Hükûmeti'nin Abhazya ve Güney Osetya'ya Gürcistan tarafından kontrol edilenler dışındaki bölgelerden girişi suç olmaktan çıkaracak ve onu hapis cezası yerine mali cezaya tabi bir idari suç haline getirecek bir değişiklik yapmayı düşündüğü bildirildi.^[26]

16 Mayıs 2013 tarihinde, Gürcistan'ın işgal altındaki topraklarına ilişkin yasada değişiklikler yapıldı. Bu yasanın ilk kez ihlal edilmesi, daha önce olduğu gibi cezai müeyyide ve hapis cezasını değil, idari yaptırımları gerektirecekti. Değişikliklere göre, bir kişi sınırı yasa dışı olarak ilk kez geçerse 400 GEL para cezasına çarptırılırken, tekrarlanan ihlal 1 yıla kadar hapis veya en az 800 GEL para cezası gerektiren bir suç haline geldi.^[27][28][29]

Temmuz 2013'te, aktör Gérard Depardieu'nun Gürcü yetkililer tarafından hukuk ihlali nedeniyle soruşturulacağına dair haberler çıktı. Gürcistan Hükûmeti temsilcisi, "Depardieu Abhazya'nın başkenti Sohum'u ziyaret etti ve bölgenin ayrılıkçı liderliği ile 1 Temmuz'da Tiflis'le ön görüşmeler yapmadan görüştü." dedi.^[30]

Şubat 2014'te Gürcistan Dışişleri Bakanlığı, Soçi Kış Olimpiyatları'nı ziyaret edenlere, Rusya Federasyonu topraklarından Abhazya'ya girmenin uluslararası bir yasayı ihlal edeceği ve sınırlardan geçiş yapan şahısların Gürcü gümrük ve sınırlarının kontrolü altında olmayacağı uyarısında bulundu. Girişler Gürcistan adalet sistemi tarafından kovuşturmaya tabi tutulacaktı. Açıklama, Sohum'daki fiili yetkililerin, Kış Olimpiyatları sırasında Psou Sınır Kapısı üzerinden Abhazya'ya girmek isteyen turistler için vize kurallarını basitleştirdiklerine dair daha önce yapılan açıklamaya bir yanıttı.^[31]

15 Nisan 2014 tarihinde, Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhak edilmesinin ardından Ukrayna Radası, "Ukrayna'nın Geçici İşgal Altındaki Topraklarında Vatandaşların Hak ve Özgürlüklerinin Korunması ve Yasal Rejimin Sağlanması Hakkında" yasayı kabul etti.^[32] Ukrayna yasaları, İşgal Altındaki Topraklarla ilgili Gürcistan yasalarına dayanmaktadır.^[33]

Gürcistan İşgal Edilmiş Toprakları Yasası başlıklı Gürcistan yasasına göre, "işgal edilen topraklar ve karasuları" veya "İşgal Altındaki Topraklar" terimi, Abhazya Özerk Cumhuriyeti, Tshinvali Bölgesi (eski Güney Osetya Özerk Bölgesi toprakları) ve Karadeniz'in su sınırlarında, Gürcistan'ın Rusya Federasyonu ile olan devlet sınırı boyunca, Psou Nehri'nin güneyinden, Engury Nehri'nin halicindeki idari sınıra kadar Karadeniz'de bulunan su alanlarını ifade eder. Bu terim ayrıca yukarıda belirtilen bölgelerdeki hava sahasını da kapsar.

Yasa, bölgelerde serbest dolaşımı ve ekonomik faaliyeti kısıtlar. Özellikle yasaya göre yabancı vatandaşların iki ayrılık bölgesine yalnızca Gürcistan'dan giriş yapması gerekmektedir. Abhazya'ya giriş Zugdidi Belediyesinden ve Güney Osetya'ya Gori Belediyesi'nden yapılmalıdır.

Yasa ayrıca, ayrılık bölgelerine girişin yasa dışı sayılmayacağı özel durumları da listeler. Ayrılık bölgelerine giriş için özel bir iznin, oraya yapılan seyahatin "... Gürcistan'ın devlet çıkarlarına; çatışmanın barışçıl çözümüne; işgalden arındırma veya insani amaçlara hizmet etmesi durumunda" verilebileceğini şart koşmaktadır. Rusya tarafından Abhazya ve Güney Osetya üzerinden Gürcistan'a giren yabancı ülke vatandaşları ve vatandaşlığı olmayan kişiler, ülkeye sığınma talebinde bulunanlar cezaya tabi değildir.

Gürcistan 'Ruhsatlar ve İzinler Hakkında', 'Girişimciler Üzerine', 'Arı Yetiştiriciliği Üzerine', 'Müzelerde', 'Suda', 'Sivil Kayıt Üzerine', 'Elektronik İletişim Üzerine', Denizcilik Yasası uyarınca Gürcistan veya Gürcistan Medeni Kanununa göre, bu tür bir faaliyet için lisans, izin, yetki veya kayıt gerekliyse veya Gürcistan mevzuatı uyarınca bu tür bir faaliyet bir anlaşma gerektiriyorsa, ancak henüz verilmemişse, kar, gelir veya tazminat elde etmek için uygulanıp uygulanmadığına bakılmaksızın her türlü ekonomik faaliyet (girişimci veya girişimci olmayan) yasaktır. Gayrimenkul mülkiyeti ile ilgili ve Gürcistan yasalarına aykırı olarak yapılan her türlü işlem, sonuçlandığı andan itibaren geçersiz sayılır ve herhangi bir hukuki sonuç doğurmaz. Kanunun ekonomik faaliyetleri kapsayan hükmü geriye dönüktür ve 1990'a kadar uzanmaktadır.

Kanun, uluslararası hava trafiğini ve deniz trafiğini (1982 tarihli BM Denizcilik Hukuku Sözleşmesi'nde tanımlanan durumlar dışında), demiryolu trafiğini ve uluslararası kara yolu kargo taşımacılığını yasaklamaktadır. Kanun ayrıca ulusal kaynakların kullanılmasını ve nakit transferinin düzenlenmesini yasaklamaktadır.

Yasa, askeri işgali gerçekleştiren Rusya Federasyonu'nun Abhazya ve Güney Osetya'daki insan hakları ihlallerinden tamamen sorumlu olduğunu belirtmektedir. Belgeye göre, Gürcistan'da bulunan ve işgal altındaki topraklara uygun izinlerle giren Gürcü vatandaşlarına, vatansız kişilere ve yabancı vatandaşlara verilen maddi ve manevi zararların tazmininden Rusya Federasyonu da sorumludur.

Yasa ayrıca işgal altındaki topraklarda faaliyet gösteren de facto devlet kurumları ve yetkililerinin Gürcistan tarafından yasa dışı kabul edildiğini ifade etmektedir. Yasa, "Gürcistan'ın yargı yetkisi tamamen yenilenene" kadar yürürlükte kalacaktır.^[34]

2009 yılında, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Borç ve Taahhütlerin Yerine Getirilmesi Komitesi, Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu'ndan (Venedik Komisyonu) Gürcistan'ın işgal edilmiş topraklarına ilişkin kanun hakkında bir görüş istedi. Komisyonun Mart 2009 tarihli raporu Gürcistan yasasını eleştirdi. Yasa, hem Rusya Federasyonu hem de Gürcistan için bağlayıcı olan BM Güvenlik Konseyi kararlarıyla çelişiyordu. Raporda, yasanın "çatışmalardan etkilenen bölgelere insani erişimle ilgili" endişelere yol açtığı belirtildi. 2. maddede kullanılan terimler 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesine (UNCLOS) aykırıydı. Serbest göçün sınırlandırılması "Gürcistan'ın uluslararası angajman kurallarına aykırı olabilir". Komisyon ayrıca Gürcistan'ın 1951 Mülteci Sözleşmesine saygı gösterme yükümlülüğünü vurguladı. Komisyon ayrıca, "yasanın metninin net olmadığını" söyleyerek yasanın açık olmamasını da eleştirdi. Özel mülkiyetle ilgili yönergeler (5. madde), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) Birinci Protokolü'nün 1. maddesini ve orantılılık ilkesini ve ayrıca Lahey Sözleşmesinin diğer yönlerini ihlal etmiş olabilirdi (Karada Savaş Kanunları ve Gelenekleri). Ekonomik faaliyetlerin kısıtlanması ve cezalandırılması (6. madde) uluslararası teamül hukuku kurallarına ve ayrıca IV. Cenevre Sözleşmesi'ne aykırıydı. Komisyon ayrıca, kişisel statüye ilişkin yasa dışı makamlarca verilen temel belgelerle ilgili olarak yasaya "açıklayıcı bir hüküm eklemeyi" tavsiye etti.^[35][36]

2012 yılında Avrupa Komisyonu, Gürcistan'ın "İşgal Altındaki Topraklarla İlgili Kanunu uygulamaya devam etmesinin", ayrılık bölgeleri ile "angajman stratejisinin" etkililiği için bir endişe olduğunu düşündü^[37] ve 2013 yılında, "yasanın kısıtlayıcı yönleri" hakkında Gürcistan'daki yeni hükûmetten "Yasanın daha rahat bir şekilde uygulanmasını" umduğunu belirtti.^[38]

•  — Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Azerbaycan vatandaşlarını Gürcü makamlarının izni olmadan Abhazya ve Güney Osetya'ya seyahat etmekten kaçınmaya çağıran bir bildiri yayınladı ve bu gezilerin yasa dışı kabul edildiği ve gezginlerin buna göre cezalandırılacağı konusunda vatandaşlarını uyardı. Bakanlık ayrıca bu bölgelere "hükümetinin kontrolü dışında olan bölgeler" diyerek de atıfta bulundu".^[39]
•  — Belarus, vatandaşlarına Abhazya ve Güney Osetya'ya seyahat ederken Gürcü yasalarına uymalarını tavsiye etti. Belarus Dışişleri Bakanlığı, Belarusluların sadece Gürcistan tarafındaki giriş noktalarını kullanmaları gerektiğini belirtti.^[40] Buna karşılık, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Grigori Karasin, Belarus hükûmetinin tavsiyesinin "garip" olduğunu ifade etti.^[41]
•  — Çekya Dışişleri Bakanlığı vatandaşları için bir uyarı yayınladı.^[42]
•  — Gürcistan'ın işgal altındaki topraklara ilişkin yasasının kabul edilmesiyle bağlantılı olarak, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı vatandaşlarına uluslararası hukukun hükmünü yerine getirmelerini ve Rus tarafındaki sınırı geçmeyi reddetmelerini tavsiye etti.^[43][44]
•  — Romanya Dışişleri Bakanlığı, Soçi Olimpiyatları'na katılan vatandaşları için özel kılavuzlar yayınladı. Yönergelere göre, Gürcü tarafını uyarmadan Rusya'dan Abhazya ve Güney Osetya'ya seyahat etmek yasak ve cezalandırılabilir denildi.^[45]
•  — Fransa Dışişleri Bakanlığı, Soçi 2014 Olimpiyat Oyunları için gezginlere kılavuz yayınladı. Resmi Seyirci Rehberi, Fransız vatandaşlarının Gürcistan'ın Abhazya ve Güney Osetya bölgelerini ziyaret etmekten kaçınmalarını öneren özel bir not içeriyordu. Rehber bunun cezalandırılabilir bir suç olduğunu söyledi.^[46]
•  — Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı, Abhazya ve Güney Osetya'ya yapılan tüm seyahatlere karşı tavsiyede bulunarak, "İngiliz hükümeti, Abhazya ve Güney Osetya'daki fiili yetkililer tarafından yapılan tek taraflı bağımsızlık beyanlarını tanımıyor." dedi.^[47]
•  — Estonya Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlarını Abhazya ve Güney Osetya'ya seyahat etmenin Gürcistan hükûmetinin izni olmadan yasadışı ve cezalandırılabilir olduğu konusunda uyardı.^[48]

Rusya, "Abhazya ve Güney Osetya'nın işgal edilmiş topraklar değil, bağımsız Devletler olduğunu" iddia etmektedir.^[49] Rusya Federasyonu "...ne şu anda ne de gelecekte Güney Osetya veya Abhazya üzerinde etkili bir kontrol uygulamıyoruz" ve "işgalci bir güç değiliz" diye durumu ifade etmektedir. Ayrıca, "çatışma sırasında Gürcistan topraklarına girmiş olmalarına rağmen, Rusya'nın uluslararası insancıl hukuk açısından işgalci bir güç olmadıklarını" da belirtildi. Rusya'ya göre, "Güney Osetya ve Abhazya'da konuşlanmış Rus birliklerinin sayısı [...], Rusya'nın, toplam 12.500 kilometre kare büyüklüğündeki bu topraklar üzerinde etkili bir kontrol kurmasına pratikte izin vermiyor."^[50]

14 Mart 2012'de Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'nın işgal altındaki topraklarla ilgili yasasını Tiflis tarafından yürürlükten kaldırılması durumunda Gürcü vatandaşları için vize uygulamasını kaldırmaya hazır olduğunu söyledi. RIA Novosti haber ajansının aktardığına göre Lavrov, Devlet Duması'ndaki milletvekillerine hitap ederken şunları söyledi: "Cumhurbaşkanı Saakaşvili, tüm Rus vatandaşlarının Gürcistan'a vizesiz seyahat edebileceğini açıkladığında, Saakaşvili'nin başlattığı [2008 Ağustos] Güney Osetya veya Abhazya'yı ziyaret eden herkesin Gürcistan'da iki ila dört yıl hapis cezasıyla cezai sorumlulukla karşı karşıya kalacağı Gürcistan'da 'işgal altındaki bölgeler hakkında' bir yasanın yürürlükte olduğunu söylemeyi unuttu."^[51]

Haziran 2013'te Rusya Dışişleri Bakanlığı Gürcistan'dan işgal altındaki Gürcistan topraklarına ilişkin yasayı kaldırmasını istedi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Grigory Karasin, yasanın kaldırılmasının "kültür alışverişleri, her şeyden önce turistik geziler için elverişli bir ortam yaratacağını" iddia etti.^[52]

Şu anda Gürcistan'ın uluslararası alanda tanınan topraklarının %20'si Rus askeri işgali altındadır. Rusya, Altı Noktalı Ateşkes Anlaşmasını ihlal ederek EUMM gözlemcilerinin Güney Osetya ve Abhazya'ya girmesine izin vermemektedir.^[55]

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı, Abhazya ve Güney Osetya'nın de facto otoritelerinin 2008'den bu yana birkaç bin işgalci Rus askeri tarafından desteklendiğinin vurgulandığı 2011 tarihli İnsan Hakları Raporu'nu yayınladı. De facto Abhaz yetkililer, etnik Gürcülerin siyasi sürece katılma ve temel haklarını kullanma haklarını kısıtladı. 2008'den beri Güney Osetya'nın de facto yetkilileri, 2008 savaşı sırasında ve sonrasında sınır dışı edilen Gürcülerin, Gürcistan vatandaşlığından vazgeçip Rus pasaportunu kabul etmedikçe Güney Osetya'ya dönmelerine izin vermeyi reddetti. Hiçbir uluslararası parti, Rus askeri varlığının büyüklüğünü izleyemedi. İşgal altındaki topraklardaki medya, de facto yetkililer ve Rus işgal güçleri tarafından sıkı bir şekilde kısıtlandı.^[56]

Amerikan Dış Politikası Ulusal Komitesi ve İnsan Hakları Çalışmaları Enstitüsü tarafından hazırlanan rapor, Rusya'nın "yalnızca geri çekilememekle kalmayıp, kontrolündeki toprakları savaş öncesi çatışma bölgelerinin ötesine genişlettiğine" ve Rusya'nın bu topraklara yerleştiğine dair endişeleri dile getirdi. Savaştan önce kontrol etmediği 51 köyde bir birlik bulundurdu ve daha önce sahip olmadığı topraklarda askeri devriye gezileri düzenledi".^[57] Rapor ayrıca Abhazya ve Güney Osetya'daki Rus askeri varlığını da ifade etmektedir:

Güney Osetya'daki Gürcü köylerinden birinde, Rus kuvvetleri Gürcülerin evlerini yıktı ve yerlerine Rus 58. Ordusu için yeni askeri üsler inşa etti.^[58]

Uluslararası Kriz Grubu tarafından hazırlanan bir raporda, Rusya'nın Abhazya'nın "sınırları", yolları ve denizleri üzerinde kontrolü olduğu için ağır ve kalıcı bir varlığa ihtiyacı olmadığı ortaya çıktı; Rusya istediği zaman Abhazya'ya askeri teçhizat ve asker gönderebilirdi. Bununla birlikte, Gali Rayonu'nda Abhaz-Gürcistan uygun idari sınır hattı (ABL) boyunca yoğun Rus ordusu ve FSB sınır muhafızları bulunmaktadır.^[59]

2013 İnsan Hakları Raporları: Gürcistan, 2013 yılında işgal altındaki her iki bölgenin idari sınır çizgileri boyunca kaçırılma olaylarının yaşandığından bahsetmektedir. İşgal altındaki bölgelerin de facto görevlileri ve Rus yetkililer, insanları idari sınır hattını "yasa dışı" geçmeleri nedeniyle tutuklamaya devam ettiler. Güney Osetya ve Abhazya'da medya hâlâ yetkililer ve Rus işgal güçleri tarafından kısıtlandı. İşgal altındaki Abhazya ve Güney Osetya'daki de facto yetkililer ve Rus kuvvetleri, nüfusun sağlık ve diğer hizmetler için idari sınırlar boyunca hareketini kısıtladı. İşgal altındaki Abhazya ve Güney Osetya'daki eğitim kalitesinin düşük olduğu bildirildi.^[60]

Elizabeth Cullen Dunn ve Michael S. Bobick'e göre bu durum "işgalsiz işgal" olarak adlandırılıyor ve kendine özgü bir savaş biçimidir. Vladimir Putin'in savaş biçimi, Avrupa'da Rusya'nın yeni coğrafi sınırları içinde uysal nüfuslar yaratan "egemenlik gösterisi"dir. Stratejinin kilit unsuru, ayrılıkçı bölgeleri, bir zamanlar onları yöneten daha büyük devletlerin gözünü korkutmak için denekler olarak kullanmaktır. Ayrılık bölgelerinde sürdürülen bir işgal ve ardından stratejik konumların devralınması, Rusya'nın "yakın yurt dışı" üzerindeki kontrolünü yeniden tesis etmeyi amaçlamaktadır. Rusya, ayrılıkçı devletleri işgal ederek ve Ukrayna, Gürcistan ve Moldova'nın geri kalanının işgalini tehdit edecek askeri üsler kurarak egemen devletlerin eylemlerini etkileyebilir. "Savaşsız savaş" ve "işgalsiz işgal", potansiyel hedef hızla değiştirilebildiği için gerçek bir işgalden daha esnektir ve daha az maliyetlidir.^[58]

2 Ağustos 2009'da, Rus birliklerinin Güney Osetya sınır işaretlerini yaklaşık 500 metre boyunca Kveşi köyündeki Gürcü kontrolündeki bölgeye taşıdıkları bildirildi.^[61] Ancak 4 Ağustos'ta Ruslar, daha önce Kveşi'de diktikleri demir direkleri kaldırdılar.^[62] Güney Osetya sınırının Şida Kartli'deki sınırı 2011 yılında Ditsi ve Dvani'de birkaç çitin inşası ile başladı, ancak yerel görüşmelerden sonra bu inşaat durduruldu.^[63]

Sınır çizimi süreci Şubat 2013'te devam etti.^[64] Rus birlikleri, Güney Osetya topraklarını Gürcistan'ın geri kalanından ayırmak için dikenli tel bariyerler yerleştirmeye başladı.^[63][65] Bazı durumlarda, Gürcü sakinleri arazilerine erişemiyor ya da evlerinden çıkamıyorlardı çünkü dikenli tellerin sınırı mülklerinin içinden ya da çevresinden geçiyordu. Gürcistan İçişleri Bakanlığı'na göre, Enguri Nehri'nin "doğal bir ayırma hattı" olarak hizmet ettiği Gürcistan'ın diğer ayrılıkçı bölgesi Abhazya'nın idari sınırında hiçbir çit faaliyeti yoktu, ancak Rus birlikleri, idari sınır çizgisi boyunca "yasa dışı" hareketi önlemek için yolları kapatıyordu.^[66] Yeni Güney Osetya-Gürcistan sınırı işgal hattının 50-300 metre ötesine uzanıyordu.^[67][68] Ağustos 2013'e kadar tahmini olarak 27 kilometre bariyer inşa edildi.^[69]

Süreç – Rus işgali altındaki topraklar ile Gürcistan arasında sınırlar dikmek – "sınır oluşturma" olarak adlandırıldı.^[70] "Sınır oluşturma" süreci, aynı zamanda, Gürcistan'ın kontrolündeki arazinin küçük parçalarını alarak, Rusya'nın elindeki bölgeyi genişletmek ve sözde Güney Osetya yönetimi altına almak için Gürcistan içindeki işgal hattının kademeli olarak ilerlemesini de içeriyordu.^[71][72][73] Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Rusya ile Güney Osetya arasındaki devlet sınırıyla ilgili bir anlaşma imzalama önerisini Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in onaylamasıyla "sınır oluşturma" yoğunlaştı. 12 Eylül'de yayınlanan kararnamede, Putin'in Dışişleri Bakanlığı'nı Güney Osetya ile görüşmeleri ve anlaşmaya varıldığında anlaşma imzalamaya yönlendirdiği belirtildi.^[64] Kareli Belediyesi'nin Dvani köyünde sınır 400 metre daha Gürcü kontrolündeki topraklara taşındı.^[74] Birkaç aileye Dvani'deki evlerini terk etmeleri için birkaç gün verildi.^[75] Yeni sınır birkaç Gürcü köyünden geçti ve insanları tarım arazilerinden, atalarının evlerinden ve mezarlıklarından etkili bir şekilde ayırdı.^[76] Ditsi ve Dvani'den sonra Adzvi, iki kısma bölünmüş üçüncü Gürcü köyü oldu.^[77] Ekim 2013 sonunda, yaklaşık 40 yüksek teknolojili gözetim kamerasıyla donatılmış aralıklı direklerle desteklenen kilometrelerce çit veya dikenli tel dikilmişti. Rusya 19 sınır muhafız üssü inşa etmişti.^[78]

Eylül 2013'te, "sınır oluşturmanın" devamının 1600 metrelik Bakü-Supsa petrol boru hattını işgal hattının ötesine taşıyacağı öne sürüldü.^[64][74] Gürcistan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Ilia Eloshvili, Rusların boru hattının bir kısmının kendi yetkileri altında olabilmesi için hattı bir kilometre daha Gürcü kontrolündeki bölgeye kaydırması gerektiğini söyledi. Ona göre, teorik olarak yer altı boru hattını işletmede herhangi bir sorun olmayacaktı, ancak BP denetçileri boru hattının bu bölümünü denetleyemeyeceklerdi.^[79]

Rus yetkililer gelişmeler konusunda gergin kaldılar ve yalnızca Güney Osetya'nın Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde özerk bir bölge olduğu zaman "Sovyet döneminden kalma haritalara uygun olarak gerçek toprak sınırlarını" belirlediğini iddia ettiler. Rusya Dışişleri Bakanlığı da sınırın Gürcistan'a doğru kaydırıldığına dair raporu reddetti ve Tiflis'in "siyasi spekülasyon" olarak tanımladığı şeyi sürdürmesi halinde "ciddi sonuçlar" doğuracağı konusunda uyarıda bulundu.^[76] Sergey Lavrov, Güney Osetya'nın dört bir yanında tel örgülere, "ortalık soğuduktan" sonra artık ihtiyaç olmayacağını açıkladı.^[80] Gürcüler, Rus askerî personelinin çit dikmesinin, ülkelerinin AB ile bir ortaklık anlaşması başlatarak Avrupa Birliği ile yakın işbirliği yolunda adımlar atmasına bağlı olduğundan şüpheleniyorlardı.^[71][81][82] Rusya'nın Gürcistan'ı yeni bir çatışmaya sürüklemeye çalıştığı da öne sürüldü.^[74][83] Sınır, ikiye böldüğü tüm köyler için "kırsal Berlin Duvarı" olarak da adlandırıldı.^[69][72]

Ocak 2014'te, Abhazya topraklarının bir kısmının Rusya'nın Soçi kentinde Kış Olimpiyatları öncesinde kurulan büyük "güvenlik bölgesinin" bir bölümüne dahil edileceği açıklandı. 20 Ocak ile 21 Mart arasındaki bir dönemde bölgeye giren herkesin polise belge ibraz etmesi gerekiyordu. Gagra ilçesindeki Bagripshi köyünde Abhaz güvenlik servisi, İçişleri Bakanlığı ve Göç Servisi'nden memurlar tarafından yönetilen 11 km'lik (yedi mil) sabit bir kontrol noktası kuruldu.^[84][85] Gürcistan Hükûmeti "yasadışı genişleme" konusunda "derin endişesini" dile getirdi.^[86] 19 Mart 2014'te güvenlik bölgesi kaldırıldı.^[87]

Soçi Olimpiyatlarının düzenlendiği dönemde, Güney Osetya İdari Sınır Çizgisi (ABL) boyunca "sınır oluşturma" süreci askıya alındı, ancak Oyunların bitiminden sonra Gürcistan Hükûmetinin protestolarına rağmen yeniden başladı.^[87][88] 400 kilometrelik Gürcistan-Güney Osetya İdari Sınır Hattına bir güvenlik çiti yerleştirilmesi yerel halkın yaşamları üzerinde büyük bir etki yarattı.^[89] EUMM temsilcisi şöyle açıklama yaptı: " Çite doğru yürümek, zaten geçtiğiniz ve tutuklanacağınız anlamına geliyor." EUMM sözcüsü Ann Vassen'e göre, gözaltı vakaları 2014'ün başlarında haftada yaklaşık beş ila altı idi.^[72] Gürcistan Hükûmeti, Güney Osetya ABL boyunca dikenli tel tesislerinin toplam uzunluğunun Nisan 2014'e kadar yaklaşık 50 km olduğunu tahmin ettiğini ifade etti.

15 Nisan 2014'te üç Gürcü gazeteci, Güney Osetya'nın idari sınır hattının yakınında gözaltına alındı. TV ekibi, "sınır oluşturma" ve sınırın Gürcü kontrolündeki alanlara daha derin kayması hakkında bir rapor üzerinde çalışıyordu.^[90] Rusya Dışişleri Bakanlığı, 16 Nisan'da Prag'da Rus ve Gürcü diplomatlar (Grigory Karasin ve Zurab Abashidze) arasında planlanan toplantıda gazetecilerin "kasten ve göstererek" sınırı geçtiklerini ve bunun "atmosferin karmaşık hale getirilmesi amacıyla planlanmış bir eylem" olduğunu iddia etti. Bakanlık resmi bir açıklamada şunları söyledi: "Tüm bunlar, 'Gürcistan hava sahasının Rus uçakları tarafından ihlal edilmesine' ilişkin en son saçma sapan hikayeleriyle birlikte, Rusya ile ilişkileri normalleştirmeye çalışan güçlerin ve ortak güçlerin kanıtıdır. Mikheil Saakaşvili rejimi, düşmanlıkların tırmanmasını destekliyor, Gürcü toplumu içinde savaşmaya devam ediyor."^[91][92] Gözaltına alınan gazeteciler 16 Nisan'da serbest bırakıldı. Bunlardan biri, gazeteci Bela Zakaidze gözaltı öncesindeki saatleri hatırlatarak Tshinvali ve psikolojik baskı anlattı.^[93] Grigory Karasin, "Gazeteciler anlaşılabilir nedenlerle gözaltına alındı. Bugün Güney Osetya mahkemesinin kararıyla Gürcistan topraklarına geri gönderildiler."^[94]

Nisan 2014'ün ortalarında, Bakü-Supsa boru hattının iki kısmının, Orchosani ve Karapili köyleri yakınlarındaki Rus kontrolündeki topraklarda göründüğü bildirildi.^[95][96] Temmuz 2014'ün sonlarında, Rus kuvvetleri Güney Osetya'da "güvenlik çiti" inşa etmeye devam etti.^[97]

"Devlet sınırı" olduğunu iddia eden yeşil sınır işaretleri ilk kez 2015 yılında hayali idari sınır çizgisi boyunca görünmeye başladı ve o zamandan beri birkaç kez Gürcistan topraklarına taşındı.^[98]

Temmuz 2017'de, Rusya'nın çitlerini ve sınır tabelalarını birkaç yüz metre daha derin Gürcistan topraklarına taşıdığı bildirildi.^[99]

Gürcistan Başbakanı Bidzina İvanişvili Mayıs 2013'te bir Gürcü gazetesine verdiği röportajda, "Olanlar çok tatsız ve açıkçası, anlaşılmaz da. Yeni Gürcü hükümeti ile Rusya arasında farklı bir ilişki gelişeceğini düşündüm." dedi.^[63]

Gürcistan Dışişleri Bakanlığı, 17 Eylül 2013 tarihinde Rus birliklerinin Tşinvali bölgesinin işgal hattı boyunca yasa dışı faaliyetlerine ilişkin bir bildiri yayınladı ve endişesini dile getirdi. Açıklamada ayrıca: "Gürcistan'ın işgal altındaki bölgelerindeki ve komşu bölgelerdeki kritik durum, uluslararası güvenlik ve insan hakları izleme mekanizmalarının kurulmasının gerekliliğinin bir kez daha altını çiziyor." şeklinde görüş ifade edildi.^[100]

Gürcistan Devleti Avrupa-Atlantik Entegrasyon Bakanı Alex Petriaşvili 21 Eylül 2013 tarihinde, son "provokasyonların" Gürcistan ile Rusya arasındaki ilişkilerin normalleşmesini desteklemediğini söyledi. "Gürcistan hükümetinin son günlerde ve aylarda meydana gelen provokasyonlara olgun ve tutarlı bir şekilde yanıt verdiğini düşünüyor ve provokasyonlara teslim olmuyoruz. Bu provokasyonlar Gürcistan-Rusya ilişkilerinin normalleşmesini desteklemiyor."^[101]

Gürcistan Cumhurbaşkanı Miheil Saakaşvili, 25 Eylül 2013 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna yaptığı konuşmada konuyu gündeme getirdi. "Gürcü topraklarının Rus birlikleri tarafından ilhakı devam ediyor" dedi. "Yeni Gürcü hükümetinin son haftalarda ve aylarda yaptığı dostane açıklamalara rağmen, Rus ordusu pozisyonlarını ilerletmeye, yeni dikenli tellerle toplulukları bölmeye ve ekonomimizi tehdit etmeye devam ediyor."^[102]

25 Eylül 2013'te İvanişvili, Güney Osetya-Gürcistan sınır çizgisi boyunca yeniden "sınır oluşturma"nın yeniden başlamasının Kremlin'in yaklaşan 2014 Soçi Kış Olimpiyat Oyunları ile ilgili endişesiyle bağlantılı olduğunu açıkladı. Ayrıca şunları söyledi: "Muhtemelen Olimpiyatlardan sonra çok şey açıklığa kavuşacak. Bu aşamada, tüm bu dikenli teller, bence, [Rusya]'nın yararına bile değil, ancak Olimpiyatlar Rusya için büyük önem taşıyor."^[103]

Ekim 2013'te Gürcistan'da Rus işgalini protesto etmek için birkaç miting düzenlendi. 13 Ekim'de sivil toplum kuruluşları (STK'lar) ve öğrenciler "sınır kapamayı" protesto etmek için Ditsi köyüne gittiler. Sembolik olarak meşaleler yaktılar ve balonları serbest bıraktılar. Saat 15.00 civarında Gürcistan'ın Tiflis, Rustavi, Telavi, Gori, Batum, Kutaisi ve Zugdidi kasabalarında başka mitingler başladı. Saat 19:00 sıralarında Tiflis'te Gül Devrimi Meydanı'nda "İşgale Hayır! Soçi Olimpiyatlarına Hayır!" sloganıyla bir konser başladı.^[104]

Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili 26 Şubat 2014'te, "tamamen anlamsız" "sınır oluşturma" sürecinin "çatışmayı sürdürmeyi" amaçladığını söyledi. "Bu dikenli tel çitlerin hiçbir stratejik askeri amacı yok. Bu, kesinlikle doğrudan halka karşı - dikenli tel çitlerin ötesinde görmek ve buluşmak isteyenlere karşı bir eylemdir."^[105]

3 Mart 2014'te, Güney Osetya sınırına yakın Atotsi köyünde birkaç yüz Gürcü, Rus askerleri tarafından dikenli tel yerleştirmeye yeniden başlanmasını protesto eden bir miting düzenledi. Göstericiler, Gürcistan'daki durum ile Ukrayna'daki kriz arasındaki benzerliği gördükleri için Ukrayna bayrakları taşıdılar. Göstericiler ayrıca Gürcü marşını da seslendirdi.^[106] Osetya/Rus haber ajansı OSİnform, "Gürcü faşist unsurları" tarafından bir miting yapıldığını, "yıkıcı unsurların" sayısının 500 civarında olduğunu ve "Gürcü Polisi'nin eşlik ettiğini" bildirdi. Haber, "Gürcü faşizminin bitmediği ve Bandera'nın Ukraynalı destekçileri ile birlikte baş kaldırdığını" öne sürdü.^[107]

Abhazya ve Güney Osetya karşılıklı olarak birbirlerini bağımsız devletler olarak tanıyorlar ve her ikisi de Rusya destekli BM üyesi olmayan diğer iki devlet tarafından tanınıyor: Dağlık Karabağ ve Transdinyester. Sadece beş Birleşmiş Milletler üye devleti Abhazya ve Güney Osetya'yı tanıyor: Nauru, Nikaragua, Rusya, Suriye ve Venezuela.

19 Eylül 2008'de Yulia Timoşenko Bloğundan Verkhovna Rada üyesi olan Hryhoriy Omelchenko (uk), Rusya'nın Gürcistan'a savaş ilanı olmadan saldırdığını ve Gürcistan topraklarını işgal ettiğini açıkladı. "Dolayısıyla uluslararası hukuk normlarına göre Rusya Federasyonu saldırgan, işgalci ve istilacıdır" dedi. Mevcut sınırların dokunulmazlığına ve toprak bütünlüğüne saygı çağrısında bulundu.^[108]

3 Mart 2009'da Letonya Cumhurbaşkanı Valdis Zatlers, Gürcistan'ın Avrupa ve Avrupa-Atlantik Entegrasyonu Başbakan Yardımcısı ve Bakanı Giorgi Baramidze ile bir araya geldi. Başkan, Gürcistan'ın iç reformlarına ve dış politikasına desteğini dile getirdi. Ayrıca Baramidze'ye Rusya'nın Gürcistan'ın işgal ettiği bölgelerinde ne yaptığını sordu.^[109]

Haziran 2011'de Saeima Dışişleri Komitesi, Gürcistan'ın toprak bütünlüğünü destekleyen ve Güney Osetya ve Abhazya'daki Rus işgalini kınayan bir bildiri kabul etti. Komite, Rusya Federasyonu'nun 12 Ağustos 2008'de imzalanan altı maddelik anlaşmayı görmezden gelmeye devam etmesinden duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi ve Rusya Federasyonu'na taahhütlerini yerine getirmesi çağrısında bulundu.^[110]

Ekim 2009'da, Çek Cumhuriyeti Parlamentosu Senatosu Gürcistan'daki durumla ilgili bir karar kabul etti. Senato, uluslararası kuruluşlara işgal edilen topraklarda çalışma fırsatı verilmesi gerektiğini belirtti. Rusya'yı 12 Ağustos 2008'de varılan ateşkes anlaşmasına saygı göstermeye ve mültecilerin Abhazya ve Güney Osetya'ya onurlu bir şekilde geri dönmesine izin vermeye çağırdı. Senato Abhazya ve Güney Osetya'nın tanınmasını kınadı.^{[111][112][113][114]}

Nisan 2013'te Dışişleri Bakanı Karel Schwarzenberg, Gürcü mevkidaşı Maia Panjikidze ile görüşmesinin ardından, Rusya'nın yalnızca "daha büyük" bir devlete saygı duyduğunu ve bu nedenle Çek Cumhuriyeti'nin Rusya ile Gürcistan arasında arabuluculuk yapamayacağını söyledi. Gürcistan'ın işgal altındaki topraklarla ilgili geleceği konusunda Çek Dışişleri Bakanı Gürcistan'ın onlarla temaslarını sürdürmesi gerektiğini söyledi. "Bölgelerinizin işgal edilmesi zordur, ancak bazen olasılıklar penceresinin sizin için açılmasından önce yıllarca, hatta on yıllarca beklemeniz gerekir. O zaman ne zaman gelecek bilmiyorum ama mutlaka gelecek "dedi.^[115]

Ekim 2014'te Japonya ve Gürcistan arasında imzalanan "Barış ve Demokrasi İçin Dayanışma" konulu Ortak Bildiriye göre: "Her iki tarafın egemenliğine ve uluslararası tanınan sınırları içinde Gürcistan'ın toprak bütünlüğü ilkeleri doğrultusunda Gürcistan'ın işgal altındaki bölgeleri Abhazya ve Tşinvali bölgesi/Güney Osetya'da barışçıl bir çözüm, ülkenin barış ve istikrarı ve tüm Güney Kafkasya bölgesi için önemlidir" görüşünü paylaşıldı.^[116] Japonya'nın "Gürcistan'ın işgal altındaki Tşinvali bölgesi/Güney Osetya ve Abhazya" konusundaki tutumu, Gürcistan'daki Japonya Büyükelçiliği tarafından 1 Mart 2017 tarihli açıklamada yeniden teyit edildi.^[117]

Kasım 2009'da Litvanyalı Parlamenter Audronius Ažubalis, 1999'da Rusya'nın silahlı kuvvetlerini İstanbul Zirvesi'nde Moldova ve Gürcistan'dan tamamen çekmeyi taahhüt ettiğini belirtti. "Ne yazık ki, bu temel taahhütler on yıl sonra bile tam olarak uygulanmadı: sözde Rus "barış gücü" hala Transdinyester'in Moldova bölgesinde yer değiştiriyor, Rusya Gürcistan topraklarının bir kısmını işgal etti: Abhazya ve Güney Osetya bölgeleri. Gürcistan'ın bu bölgelerinde Rus askeri altyapısı aktif olarak geliştiriliyor."^[118]

Abhazya ve Güney Osetya'yı Rus askeri işgali altındaki bölgeler olarak resmen tanıyan ilk Avrupa ülkesi Litvanya oldu.^[119][120] Litvanya Seiması, 1 Haziran 2010 tarihinde Rusya'nın Gürcistan topraklarını işgalini kınayan bir kararı kabul etti.^[121] Kararda, Rusya'nın bölgeleri kontrol etmek için yerel kukla rejimleri kullanmasının uluslararası hukuku ihlal ettiği belirtildi.^[122] Rusya'nın ilk Başbakan Yardımcısı Viktor Zubkov, kararın "Ağustos 2008 olaylarının tüm gerçeklerini çarpıttığını" söyledi.

2013'te Rus-Gürcü savaşının beşinci yıldönümünde, Vilnius'ta Gürcistan'ın toprak bütünlüğünü desteklemek için bir protesto düzenlendi. Mitinge Gürcistan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Giorgi Baramidze de katıldı. Protestoculara seslendi ve konuşmasını Litvanyaca bitirdi: "Yaşasın özgür Litvanya, yaşasın özgür Gürcistan!"^[123]

Mart 2014'te, Litvanya'nın ABD büyükelçisi Žygimantas Pavilionis, LRT TV programı Savaitė için yaptığı bir röportajda, Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra Brüksel'deki herkesin "Litvanya'nın konumuna güldüğünü" söyledi. O ".. o sırada, Batı dünyası, Rusya'nını Gürcistan'da yaptıklarını unuttu ve onu affetti - Rusya Gürcistan topraklarının büyük bir bölümünü işgal etti ve hala elinde tutuyor" dedi.^[124] Temmuz 2014'te Žygimantas Pavilionis, Rusya Gürcistan topraklarını işgal ettiğinde "...Litvanyalı diplomatlar Avrupa'daki yegane diplomatlardı ve Litvanya'da sürekli özgür bir Gürcistan'ı sonuna kadar savunmaya çalışan tek kişilerdi." dedi.^[125][126] Temmuz 2014'te Dışişleri Bakanı Linas Antanas Linkevičius, Litvanya'nın Belarus hükûmeti ile diyaloğu sürdürmesi gerektiğini söyledi ve Batılı liderlerin Ukrayna'daki krize rağmen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştüğünü belirtti. Belarus'ta "kötü şeyler" olduğunu kabul etti, ancak Minsk'in Rusya'nın Ukrayna ve Gürcistan topraklarını işgalini tanımadığını belirtti. "Belarus yine de Kırım işgalini, Güney Osetya ve Abhazya'nın işgalini tanımadı. Ve bu belirli bir konum. Bu bizim komşumuz ve ekonomik ortağımız, "dedi.^[127]

Haziran 2010'da Beyaz Saray, Rusya'yı Abhazya ve Güney Osetya'daki Gürcü topraklarını işgaline son vermeye çağırdığı ABD-Rusya ilişkileri hakkındaki raporunu yayınladı.^[128]

Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, 2010 yılında Tiflis'e yaptığı ziyarette Rusya'nın Gürcistan'ın bazı kısımlarını işgal ettiğini ve ateşkese aykırı olarak kalıcı askeri üsler inşa ettiğini söyledi. Rus haber ajanslarına göre, dönemin Rusya Başbakanı Vladimir Putin, "Gürcüler dışarıda çözüm aramamalılar" ve "Üçüncü şahıslara atıfta bulunmadan diyalog yürütmek gerekiyor" diyerek bu açıklamayı yorumladı.^[129][130] Putin ayrıca Rusya'nın işgalci olmadığını, sadece Abhazya ve Güney Osetya'yı "özgürleştirdiğini" vurguladı.^[131]

Ağustos 2010'da ABD Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın Abhazya topraklarında S-300 hava savunma sistemleri konuşlandırdığına dair haberler karşısında şaşırmadıklarını söyledi. Bakan yardımcısı Philip J. Crowley, "Rusya'nın Abhazya'da son iki yıldır S-300 füzelerine sahip olduğuna inanıyorum," dedi. "Abhazya'da iki yıldır sistemler var. [Rusya'nın] bu sistemlere ekleyip eklemediklerini teyit edemiyoruz ... bu kendi başına mutlaka yeni bir gelişme değil. Bu sistem bir süredir yürürlükte "diye sözlerine devam etti.^[132]

Aralık 2010'da ABD Senatosu, Gürcistan'ın toprak bütünlüğüne ilişkin bir karar taslağını tartıştı. Taslak Jeanne Shaheen tarafından hazırlandı. Taslak, Gürcistan'ın toprak bütünlüğüne ve Abhazya ve Güney Osetya'nın "Rusya Federasyonu tarafından işgal edilen bölgeler" olarak tanınmasına verdiği desteği ifade etti. Rusya Dışişleri Bakanlığı taslağı eleştirerek "... taslak kararın - ve Kongre'nin pek çok üyesinin pozisyonunun - Saakaşvili rejiminin Ağustos 2008'de saldırganlığını serbest bırakmasının ardından ortaya çıkan yeni gerçekliği görmezden geldiğini üzülerek ifade etmeliyiz."^[133]

Mart 2011'de ABD'nin Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Philip Gordon, Washington tarafından Abhazya ve Güney Osetya'ya atıfta bulunularak "işgal edilen" teriminin kullanılmasının bir "provokasyon" değil, sahadaki durumun bir açıklaması olduğunu söyledi.^[134]

Temmuz 2011'de ABD Senatosu, ABD Senatörleri Jeanne Shaheen (D-NH) ve Lindsey Graham (R-SC) tarafından sunulan ve Gürcistan ülkesinin egemenliği, bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü için ABD'nin desteğini teyit eden ve Rusya'ya işgalci güçlerini Abhazya ve Güney Osetya'dan çıkarmak çağrısında bulunan bir kararı oybirliğiyle onayladı.^[135] Kararda, "çatışmaya barışçıl bir çözüm bulmanın Kafkasya bölgesindeki ABD için kilit bir öncelik olduğu ve kalıcı bölgesel istikrarın ancak barışçıl yollarla ve tüm taraflar arasında uzun vadeli diplomatik ve siyasi diyalog yoluyla sağlanabileceği" belirtildi.^[136] Graham, "Rusya'nın 2008'de Gürcü topraklarını işgal etmesi sadece Gürcistan için değil, tüm yeni demokrasiler için bir saldırı eylemiydi" dedi.^[137] Buna cevaben, Rusya Dışişleri Bakanlığı kararın "Halkla İlişkilerden başka bir şey olmadığını" söyledi ve Gürcistan'ın "intikamcı duyguları" teşvik ettiğini iddia etti.^[137] Rusya Devlet Başkanı Dmitry Medvedev, Rus medya kuruluşlarına verdiği demeçte, ABD Senatosu kararının yalnızca “bunak üyelerinin bazılarının görüşlerini” yansıttığını söyledi.^[138][139]

Ağustos 2013'te, Amerika Birleşik Devletleri'nin Gürcistan Büyükelçisi Richard Norland, "Modern dünyada yeni bir Berlin duvarı inşa etmek için yer yok" dedi.^[140]

Eylül 2013'te, Tiflis'teki ABD Büyükelçiliği, Gürcistan'da Rus işgali altındaki Abhazya ve Güney Osetya topraklarının idari sınır çizgileri boyunca "sınır oluşturma" faaliyetleri konusundaki endişelerini dile getirdi. Açıklamada, engellerin "Rusya'nın Ağustos 2008 ateşkes anlaşması kapsamındaki taahhütleri ve uluslararası insancıl hukuk çerçevesindeki yükümlülükleri uyarınca kaldırılması" çağrısı yapıldı.^[141]

Ekim 2013'te ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Marie Harf, Rus güvenlik güçlerinin işgal altındaki Gürcistan topraklarının idari sınır çizgileri boyunca çitler ve diğer fiziksel engelleri dikmesini kınadı.^[142][143]

Şubat 2014'ün sonlarında, Ukrayna ve Rusya arasındaki gerilimin artması üzerine ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya'da ateşkesi ihlal ederek bulundurduğu askeri varlığını kınadı ve şöyle dedi: "Rusya'nın işgaline, militarizasyonuna ve Gürcistan topraklarının sınırlandırılmasına itiraz etmeye devam ediyoruz ve Rusya'yı, güçlerin geri çekilmesi ve insani yardıma ücretsiz erişim de dahil olmak üzere 2008 ateşkes anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz."^[144][145]

7 Haziran 2014'te Beyaz Saray, Gürcistan'a Rusya sınırına yakın yaşayan insanlara yardım edecek ve "Abhazya ve Güney Osetya'nın işgal altındaki topraklarındaki nüfusun nesnel bilgilere erişimini artıracak" 5 milyon dolarlık yardımını duyurdu.^[146]

Eylül 2014'te ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel Gürcistan'ı ziyaret etti. Gürcistan Savunma Bakanı ile görüşmesinin ardından düzenlediği basın toplantısında konuşan Hagel, Gürcistan'ın gelişmiş bir NATO ortağı olarak statüsüne ve Gürcistan'ın NATO üyesi olma çabasına övgüde bulundu. "Rusya'nın buradaki [Gürcistan'daki] ve Ukrayna'daki eylemleri, ABD ve müttefiklerimizin çok ciddiye aldığı uzun vadeli bir meydan okumayı ortaya koyuyor" dedi. Hagel, Rusya'yı "kuvvetlerini Gürcistan sınırlarından tamamen çekmeye" çağırdı ve "Gürcistan'ın gösterdiği kısıtlamayı" selamladı.^[147]

Mayıs 2017'de ABD Başkanı Donald Trump, "Abhazya ve Tşinvali bölgesi/Güney Osetya'nın Gürcü topraklarının Rus işgalini" desteklemek veya iki bölgenin bağımsızlığını tanıyan diğer ülkelerin hükûmetlerine yardımcı olmak için tahsis edilen fonların kullanılmayacağına dair bir hüküm içeren Konsolide Ödenekler Yasası'nı imzaladı.^[148] Ağustos 2017'de, Yaptırımlar Yasası aracılığıyla Amerika'nın Düşmanlarına Karşı Mücadele, özellikle, Rusya'nın "Güney Osetya ve Abhazya'nın Gürcistan'daki yasadışı işgali" ve "Ağustos 2008 ateşkes anlaşmasının şartlarını" göz ardı etmesinden bahsetti.^[149]

28 Haziran 2010'da Romanya Senatosu, Gürcistan'daki durumla ilgili olarak Gürcistan'ın toprak bütünlüğüne verdiği desteği teyit eden ve Abhazya ve Güney Osetya bölgelerini Gürcistan'ın ayrılmaz parçaları olarak tanıyan bir kararı kabul etti. Senato, Gürcistan'ın ayrılıkçı bölgelerinin bazı ülkeler tarafından tanınmasını kınadı ve 12 Ağustos 2008 tarihli altı maddelik ateşkes anlaşmasına uymanın gerekliliğini vurguladı. Romanya Senatosu, Gürcistan Hükûmetinin işgal altındaki topraklarla ilgili stratejisini destekledi. İki bölgedeki etnik bileşimi değiştirme politikasının devamını kınadı ve mültecilerin engelsiz dönüşünün sağlanması konusunda ısrar etti.^[150][151]

Mart 2014'te Romanya Cumhurbaşkanı Traian Băsescu, Savunma Bakanlığı'nın yıllık raporunun sunumunda şunları söyledi: "Rusya Federasyonu'nun Abhazya ve Güney Osetya'yı işgal ettiği 2008 olaylarını artık münferit olaylar olarak göremiyoruz. Sırada Ukrayna vardı, bu yüzden tüm politikacılar ve tüm askeri stratejistler sormak zorunda, Sıradaki kim? Transdinyester olabilir mi, Moldova Cumhuriyeti olabilir mi? Bunlar herkesin sorabileceği sorulardır. Rusya Federasyonu'nun öngörülemezliği bizi çeşitli senaryolara ve yanıt seçeneklerine bakmaya sevk ediyor. "^[152]

Başkan Băsescu, Realitatea TV yayıncısına 13 Nisan 2014'te verdiği demeçte, "Rus güçleri tüm bu donmuş çatışmaları kontrol ederek Karadeniz'i neredeyse tamamen kontrol ediyor." Ayrıca, "Transdinyester'de Moldova topraklarını işgal ediyorlar, Kırım'da Ukrayna topraklarını işgal ediyorlar, Gürcistan'da Gürcü topraklarını, Güney Osetya'yı ve Abhazya'yı işgal ediyorlar..."^[153]

Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner Temmuz 2010'da Tiflis'e yaptığı ziyarette "Abhazya ve Güney Osetya Gürcistan'ın ayrılmaz parçalarıdır ve Rusya bu topraklardan askerlerini çekmelidir" dedi.^[154] Gazetecilerin sorularını yanıtlarken "işgal" teriminin Gürcistan ile Rusya arasındaki sorunları çözemeyeceğini "söyledi.^[155]

Ağustos 2010'da, Abhazya ve Güney Osetya hava sahasını korumak için Abhazya'ya S-300 sistemlerinin yerleştirildiği duyurulduğunda, Fransız Dışişleri Bakanlığı konuşlandırılmasının bölgede istikrarı baltaladığını söyledi. "Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya'da hava savunma sistemlerinin konuşlandırılmasına ilişkin duyurusundan endişe duyuyoruz. Bir sözcü Paris'te düzenlediği basın toplantısında, [konuşlandırma] bölgedeki istikrara zarar veriyor." dedi.^[156]

Ekim 2011'de Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy Gürcistan'ı ziyaret etti. Tiflis'teki Özgürlük Meydanı'nda toplanan yaklaşık 30.000 kişiye hitap etti. Sarkozy, Rusya'yı aracılık ettiği ateşkesi ihlal etmekle suçladı. "Fransa sizi bir 'oldu bittiye' ile getirmeyecektir" dedi Gürcistan Cumhurbaşkanına bakarak. "Burada anlaşmanın uygulanmasını izleme taahhüdümü yinelemek istiyorum."^[157]

Mayıs 2014'te Cumhurbaşkanı François Hollande, Güney Kafkasya ülkelerine üç günlük bir gezi yaptı ve gezisini 13 Mayıs'ta Gürcistan'ı ziyaret ederek bitirdi. Gürcü mevkidaşı Giorgi Margvelaşvili ile düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan bakan, Gürcistan'ın topraklarının işgal altında kaldığını ve ateşkes anlaşmasına tam olarak uyulmadığını söyledi.^[158] Hollande, 2008 Gürcistan-Rusya savaşı hakkında konuşurken şunları söyledi: "Fransa anlaşmaya varılması ve çatışmanın durması için her şeyi yaptı. Ancak bugün işgalin hala var olduğunu ve Gürcistan'ın hala toprak bütünlüğünü yeniden kazanması gerektiğini görüyoruz."^[159]

Riigikogu'nun Estonya-Gürcistan Parlamento Grubu, 8 Ağustos 2010'da Rusya'nın Gürcistan'a yönelik saldırısının ikinci yıldönümü üzerine bir açıklama yaptı. Estonya-Gürcistan Parlamenter Grubu, Gürcistan topraklarının bir kısmının işgal altında olduğu, Abhazya ve Güney Osetya'dan yerinden edilmiş kişilerin daimi ikamet yerlerine geri dönemediği ve uluslararası örgütlerin ve insani misyonların temsilcilerinin işgal altındaki bölgelere erişemediği endişelerini dile getirdi. Estonya, Gürcistan'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne olan saygısını yineledi.^[160][161]

The Wall Street Journal, Eylül 2012'de Estonya savunma bakanı Urmas Reinsalu'nun "Gürcü Demokrasisi ve Rus Karışması " başlıklı bir makalesini yayınladı. Reinsalu şöyle diyordu: "Tallinn'de - ve umarız Brüksel, Paris ve Washington'da da - Rusya'nın Gürcistan topraklarını işgal ederek ne kazanmayı beklediğini anlamaya çalışıyoruz. Kremlin, bir ülkenin sırf topraklarının beşte biri işgal altında olduğu için NATO üyeliğinden çıkarıldığına mı inanıyor? Rus yetkililer, en son Mayıs ayında Chicago'da düzenlenen NATO Zirvesi'nde son iki kez Gürcistan'ın NATO'ya kabul edileceğine dair güvence aldığını duymadı mı? "^[162]

Ekim 2013'te, Başkan Toomas Hendrik Ilves Moldova'daki uluslararası şarap festivalinin açılışına katıldı. Gürcistan'daki işgal hattı boyunca Rus faaliyetlerini uluslararası hukukun "bariz" bir ihlali olarak değerlendirdi.^[163]

Ağustos 2014'ün sonlarında Estonya Dışişleri Bakanı Urmas Paet, işgal altındaki Abhazya'da 24 Ağustos'ta yapılan sözde cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yasa dışı olduğunu söyledi. "Bu seçimleri tanımak, askeri bir işgali meşrulaştırmak anlamına gelir. Bu kabul edilemez "dedi.^[164][165]

Nisan 2011'de Dışişleri Bakanı Carl Bildt bir röportajda şunları söyledi: "Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya'yı işgali epey bir süre orada olacak. Bu nedenle, Avrupa tarafından, Gürcistan'ın bütünlüğüne yönelik tutumumuzu veya ilkemizi korumamız önemlidir. Ancak her şeyi çok hızlı değiştirebileceğimiz yanılsamasına kapılmamalıyız. "^[166]

Mayıs 2012'de Gürcistan'a yaptığı ziyarette, İspanya Milletvekilleri Kongresi'nde Dışişleri Komitesi Başkanı Josep Antoni Duran i Lleida, Gürcü vatandaşlarına "Kavkaz 2012" adlı Rus askeri tatbikatlarının Ekim 2012'deki Parlamento seçimlerini etkilemesine izin vermemeye çağırdı. İspanya adına Gürcistan'ın toprak bütünlüğüne verdiği desteği dile getirdi ve Rus işgalini kınadı.^[167][168]

Surinam'ın resmi bir heyeti, Ekim 2013'te "sınır oluşturmayı" görmek için Dvani köyünü ziyaret etti. Surinam Ulusal Meclisi Başkanı Jennifer Simons, Gürcistan'daki durumla ilgili bazı bilgilere sahip olduklarını ancak kendi gözleriyle gördüklerinin "tüm beklentilerin ötesinde" olduğunu söyledi.^[77]

Mayıs 2014'te Başbakan Donald Tusk, Doğu Ortaklığı fikrinin bazı ülkeleri Avrupa Birliği'ne yakınlaştırmak olduğunu söyledi. "Ana görev tamamlandı, ancak bağlam önemli ölçüde değişti," dedi. Başbakan, Ukrayna'nın AB ile siyasi anlaşmayı çoktan imzaladığını ve ortaklık anlaşmalarının yakında Moldova ve Gürcistan ile imzalanacağını söyledi. "Dolayısıyla en zor aşama geride kaldı" dedi. Başbakan, "Aynı zamanda, bu yeni ve dramatik meydan okumayla ne yapılacağı sorusuna Avrupa da yanıt vermelidir." dedi. "Yani AB ile bağlantılı üç ülkenin, toprakları kısmen işgal edilmiş olan ülkeler olacağı gerçeği. Ukrayna Kırım'ı kaybetti, Gürcistan Abhazya ve Osetya ile ve Moldova'nın Transdinyester ile sorunu var. Bu gerçekten de AB-Rusya ilişkilerinde kalıcı bir kriz unsuru oluşturabilir." dedi.^[169]

Haziran 2018'de yaptığı açıklamada, Suriye'nin Abhazya ve Güney Osetya'yı tanımasını kınayan Global Affairs Canada, iki bölgeyi "Gürcistan'da Abhazya ve Güney Osetya'nın Rus işgali altındaki bölgeleri" olarak tanımladı ve "Rusya'nın bu bölgeleri işgal etmesi, Gürcistan'ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal eden uluslararası hukukun açık bir ihlalidir."^[170]

Şubat 2009'da AB'nin Çek Başkanlığı, Avrupa Birliği'nin görüşünü yayımladı: "... Rusya Federasyonu tarafından Gürcistan hükümetinin rızası olmadan Abhazya ve Güney Osetya'nın Gürcü bölgelerinde askeri varlığını kurma planları hakkında ciddi endişe duyuyoruz."^[171]

23 Haziran 2009'da Ivan Počuch, Avrupa Birliği adına bir açıklama yaparak Viyana'da Yıllık Güvenlik İnceleme Konferansı'nı açtı. "AB, Gürcistan'ın uluslararası alanda tanınan sınırları içindeki egemenliğine ve toprak bütünlüğüne sağlam desteğini yineliyor. [...] AB, Rusya ile Gürcü ayrılıkçı Abhazya ve Güney Osetya bölgeleri arasında sözde sınırların ortak korunması ve ardından Rus sınır muhafızlarının konuşlandırılması konusundaki anlaşmaların imzalanmasından derin endişe duymaktadır. [...] AB, Rusya Federasyonu'nun Gürcistan Hükümeti'nin izni olmadan bu Gürcü bölgelerinde askeri varlığını inşa etme kararından eşit derecede endişe duymaktadır. Bu tür girişimler ateşkes anlaşmalarının ruhuna aykırıdır ve gerginliği daha da artırarak bölgede istikrarı ve güvenliği tehlikeye atmaktadır."^[172]

Mayıs 2013'te EUMM başkanı Andrzej Tyszkiewicz, Gürcistan'daki çitlerin döşenmesi hakkında yorum yaptı. "EUMM, yerel nüfusu olumsuz etkileyen çit ve engellerin yapımında bir artış gözlemledi." Tyszkiewicz, "İdari Sınır Hatlarına bitişik bölgelerde yaşayan toplulukların hareket özgürlüğü, EUMM için temel bir önceliktir," diye devam etti. "Çitlerin yerleştirilmesi insanların geçişini engelliyor ve aileleri ve toplulukları ayırıyor. Bu kabul edilemez. "^[173]

1 Ekim 2013 tarihinde, Birlik Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton'ın sözcüsü, Yüksek Temsilcinin Rusya Federasyonu'na Gürcistan'da idari sınır çizgileri boyunca kurulan engelleri kaldırmaya çağırdığını belirten bir açıklama yaptı.^[174]

Ekim 2013'te Brüksel'de Miheil Saakaşvili ile görüştükten sonra, Avrupa Komisyonu başkanı José Manuel Barroso "sınır oluşturmayı" kınadı. Barroso, "AB, 2008 ateşkes anlaşmalarına aykırı olarak, Gürcistan'ın iç idari sınırları üzerinde çit ve bariyerlerin dikilmesini kesin bir şekilde kınamaktadır." dedi. "Bunun yerel nüfus üzerinde doğrudan olumsuz bir etkisi bulunmaktadır."^[71]

Kasım 2013'te Avrupa Komisyonu, Abhazya ve Güney Osetya'yı tanımlamak için raporda "işgal edilen bölgeler" teriminden bahsetti.^[175]

30 Nisan 2014'te AB, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'nin Gürcistan'daki çatışmalarla ilgili dokuzuncu konsolide raporuna ilişkin bir bildiri yayınladı. AB, Gürcistan'ın bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü destekledi ve Abhazya ve Güney Osetya'daki Rus ordusu ve güvenlikle ilgili varlığı ve altyapı güçlendirmeleri konusundaki endişelerini dile getirdi. AB, "... Rusya'nın güç kullanmama konusunda net bir taahhüdünün gerekli olduğuna" inanmaktadır. Ayrıca "... 12 Ağustos 2008 tarihli ateşkes anlaşmasının ve altı maddelik anlaşmanın 8 Eylül Uygulama Önlemlerinin, AB İzleme Misyonuna ayrılık bölgelerine erişiminin sağlanması da dahil olmak üzere, tam olarak uygulanması" çağrısında bulundu. AB, ABL genelinde serbest dolaşımın sağlanması çağrısında bulundu. 15 Nisan'da tutuklanan üç gazetecinin serbest bırakılması memnuniyetle karşılandı. AB, rapor hazırlanırken Avrupa Konseyi'nin Abhazya ve Güney Osetya'ya girmesine izin verilmemesinden endişe duyuyordu.^[176]

20 Mayıs 2010 tarihinde, Avrupa Parlamentosu, Güney Kafkasya için bir AB stratejisi ihtiyacına ilişkin bir kararı kabul etti ve burada "...ayrılık bölgelerinde yaşayan tüm insanların güvenliğini ve haklarını korumanın, etnik gruplara saygıyı teşvik etmenin önemi ... Gürcülerin güvenli ve onurlu koşullar altında geri dönme, zorunlu pasaportlaştırma sürecini durdurma, fiilen kapalı sınırların küçültülmesi, AB ve diğer uluslararası aktörler için iki bölgedeki insanlara yardım etme olanakları elde etme hakları". Ayrıca Rusya'ya, Ağustos 2008'den önce tutulan mevzilere askerlerini geri çekme yükümlülüğünü yerine getirme çağrısında bulundu ve "...Rusya Federasyonu ile Abhazya'nın fiili yetkilileri arasında bir Rusya'nın kurulması için 17 Şubat 2010 Gürcistan Hükümeti'nin izni olmadan Abhazya'daki askeri üssü ve böyle bir anlaşmanın 12 Ağustos ve 8 Eylül 2008 Ateşkes Anlaşmalarına aykırı olduğunu" kaydetti.^[177]

20 Ocak 2011 tarihinde, Avrupa Parlamentosu Karadeniz için yeni bir strateji kabul etti. Belgede "...insan hakları ihlallerinin işgal altındaki Güney Osetya ve Abhazya'da her gün meydana geldiği" belirtildi. Ayrıca Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisini "...Rusya'yı Gürcistan'daki çatışmayı istikrara kavuşturmak ve çözmek için altı maddelik Sarkozy Planına uymaya teşvik etme çabalarını hızlandırmaya" çağırdı.^[178]

Avrupa Parlamentosu tarafından Mart 2011'de kabul edilen bir belge, Abhazya ve Güney Osetya'daki Rus askeri varlığını kınayarak, "Gürcistan'ın işgal altındaki bölgelerinde Rus askeri birliklerinin zorunlu olmayan varlığı" olarak nitelendirdi. Belgede ayrıca Gürcülere yönelik etnik temizlik, 12 Ağustos 2008 tarihli ateşkes anlaşmasının yerine getirilmemesi ve uluslararası barış güçlerinin konuşlandırılması gerekliliğinden bahsedilmektedir. Ayrıca, Gürcistanlı ÜİYEK'lerin Abhazya'daki mülklerini talep etme haklarını ihlal eden Rusya-Abhaz Ortak Mülkiyet Hakları Komisyonu'nun kararını da kınadı.^[179]

Ekim 2011'de, resmi bir Avrupa Parlamentosu belgesinde, Gürcistan'ın Abhazya ve Güney Osetya (Tşinvali bölgesi) bölgeleri işgal edilmiş bölgeler olarak adlandırıldı. Bu bölgelerin Rusya tarafından tanınmasını ve hem Abhazya hem de Güney Osetya'daki Rus askeri varlığı, uluslararası hukukun temel norm ve ilkelerini ihlal ederek eleştirildi.^[180]

17 Kasım 2011'de Avrupa Parlamentosu, Abhazya ve Güney Osetya'nın işgal altındaki topraklar olarak kabul edildiği kararı kabul etti. Kararda, Rusya'nın Abhazya ve Tşinvali bölgesinin / Güney Osetya'nın Gürcü bölgelerini uluslararası hukukun temel norm ve ilkelerine aykırı olarak işgal etmeye devam ettiği; oysa bu bölgelerde bu alanlardaki insan hakları ihlallerinden sorumlu olan işgal gücünün etkin kontrolü altında. etnik temizlik ve zorla demografik değişimlerin yaşandığına" dikkat çekildi. Karar, Rusya'dan 2008'de imzalanan ateşkes anlaşmasına uymasını ve EUMM'nin Abhazya ve Güney Osetya'ya tam sınırsız erişimini garanti etmesini istiyordu. Karar aynı zamanda Rusya'ya "... uluslararası hukuk, BM Şartı, Avrupa'da Güvenlik ve İşbirliği Helsinki Konferansı Nihai Senedi ve ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarında öngörüldüğü üzere uluslararası alanda tanınan sınırlarının dokunulmazlığı kapsamında Abhazya'nın Gürcistan bölgeleri ile Tşinvali bölgesi / Güney Osetya'nın ayrılığını tanımasını tersine çevirmeye, bu Gürcü topraklarının işgalini sona erdirmeye ve Gürcistan'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne tamamen saygı göstermeye" çağırdı.^[181]

Şubat 2014'te Avrupa Parlamentosu, AB-Rusya zirvesine ilişkin kararı kabul etti. AP üyeleri, işgal altındaki Abhazya ve Güney Osetya topraklarında Rusların eylemlerini, özellikle de "Abhazya ve Tşinvali bölgesi / Güney Osetya çevresinde işgal edilen bölgelerin genişlemesine yol açan sınır kapma sürecini" kınadılar.^[182]

2 Nisan 2014'te Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı'nın lideri Hannes Swoboda, durumu yerinde görmek için Khurvaleti köyünü ziyaret etti. Rus kuvvetleri tarafından tehdit edilen köyde ikamet eden Davit Vanishvili ile şahsen görüştü. Swoboda gazetecilere şunları söyledi: "sınır oluşturmanın yeni gerçeklerinden derinden endişeliyim. Burada gerilimden kaçınmak ve ilişkileri daha insani hale getirmek yerine, Rusya ile anlaşmaya aykırı olan yeni sınır oluşturma gerçekleri gözlemleniyor."^[183]

17 Nisan 2014'te Avrupa Parlamentosu, Rusya'nın Doğu Ortaklığı ülkeleri üzerindeki baskısıyla ilgili bir kararı kabul etti. AB üyesi devletleri, Ukrayna'nın doğusunda isyancılara verdiği destek nedeniyle Rusya'ya karşı yaptırımları güçlendirmeyi düşünmeye çağıran kararda, Gürcistan'ın işgal altındaki bölgelerine de değinilerek, Rusya'nın "... Abhazya ve Tşinvali/Güney Osetya Gürcü bölgelerini uluslararası hukukun temel norm ve ilkelerine aykırı olarak işgal etmeye devam ettiğini" söyledi. Kararda, işgal gücünün etkin kontrolü altında Abhazya ve Güney Osetya'da etnik temizlik ve zorunlu demografik değişiklikler olduğu ve Rusya'nın insan hakları ihlallerinden sorumlu olduğu belirtildi. Kararda ayrıca Gürcistan, Moldova ve Ukrayna'nın ".... Avrupa perspektifine sahip olmak ve demokrasi ilkelerine bağlı kalmak, temel özgürlüklere ve insan ve azınlık haklarına saygı duymak ve hukukun üstünlüğünü sağlamak koşuluyla Birliğe üye olmak için başvurabilir" denildi.^[184]

Kasım 2010'da NATO Parlamenter Meclisi, Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya'daki askeri varlığına ve eylemlerine atıfta bulunan "işgal edilmiş bölgeler" ve "etnik temizlik" terimlerini içeren bir kararı kabul etti. NATO parlamenterleri Rusya'yı etnik temizliğin sonuçlarını "tersine çevirmeye" ve ülke içinde yerinden edilmiş tüm kişilerin "güvenli ve onurlu" bir şekilde evlerine dönmelerine izin vermeye çağırdılar. Karar, Rusya'nın FSB Sınır Birlikleri tarafından İdari Sınır Hattını geçme prosedürlerinin sıkılaştırılmasını, Rusya'nın işgal altındaki topraklardaki askeri varlığının artırılmasını ve Rusya'nın Gürcistan'daki AGİT ve BM misyonlarının uzatılmasını engellemesini kınadı. Rusya'yı, EUMM'nin Gürcistan'ın tüm topraklarına engellenmeden erişmesine izin vermeye çağırdı. NATO Parlamenter Asamblesi, Gürcistan'ın İşgal Altındaki Topraklardaki Devlet Stratejisini ve Katılım Eylem Planını da memnuniyetle karşıladı.^[185]

2013 yılının Haziran ayı sonlarında, NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen Gürcistan ziyareti sırasında Rus askerlerinin çit inşa etmelerinin "hareket özgürlüğünü engellediğini" ve bölgede "gerilimi daha da artırabileceğini" söyledi.^[63]

Eylül 2013'te NATO Genel Sekreteri'nin Kafkaslar ve Orta Asya Özel Temsilcisi James Appathurai, Facebook sayfasında çitlerin inşası konusundaki endişelerini dile getirdi.^[83]

2 Ekim 2013 tarihinde, Genel Sekreter Anders Fogh Rasmussen, Moskova'nın Abhazya ve Güney Osetya'nın idari sınır çizgileri boyunca çitler kurma faaliyetlerinden duyduğu endişeyi dile getirdi. "İdari sınır çizgilerinin her iki tarafında yaşayan Gürcistan vatandaşlarının hayatlarını etkilediğini" söyledi ve engellerin kaldırılması çağrısında bulundu. Çitlerin dikilmesinin "Rusya'nın uluslararası taahhütlerine aykırı olduğunu ve çatışmanın barışçıl çözümüne katkıda bulunmadığını" belirtti.^[186]

5 Şubat 2014'te NATO, Rusya'yı sınırını Gürcistan'ın Abhazya bölgesine doğru genişletmekle eleştirdi. NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, "Abhazya'nın sözde sınır bölgesini Gürcistan hükümetinin izni olmadan geçici olarak Gürcistan topraklarına kadar genişletme kararını not ettik." dedi. Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında, "Bu karar konusunda çok endişeliyiz."^[187]

AGİT Parlamenter Meclisi yıllık oturumunu 9 Temmuz 2012 tarihinde Monako'da gerçekleştirdi.^{[188][189][190]} Gürcistan'ı destekleyen ve işgal altındaki topraklar olarak ayrılan Abhazya ve Güney Osetya'ya atıfta bulunan bir kararı kabul etti. Karar, Rusya Federasyonu Hükûmeti ve Parlamentosunu ve Abhazya ve Güney Osetya'nın de facto yetkililerini, Avrupa Birliği İzleme Misyonunun işgal altındaki bölgelere erişimine izin vermeye çağırdı. Ayrıca, AGİT Parlamenterler Meclisinin "hem Gürcistan'daki hem de işgal altındaki Abhazya, Gürcistan ve Güney Osetya, Gürcistan'daki yerlerinden edilmiş kişilerin insani durumlarından ve ayrıca yaşam yerlerine geri dönüş haklarının reddedilmesinden endişe duyduğunu" söyledi.^[191] Rusya Dışişleri Bakanlığı sert tepki gösterdi ve "Meclisteki (AGİT Parlamenter Meclisi) milletvekillerinin çoğunluğu bir kez daha Kafkasya'daki durumun gerçeklerini objektif olarak kabul etmek istemiyorlar" dedi.^[192]

26 Ekim 2013 tarihinde, AGİT Parlamenter Asamblesi Sınır İşbirliği Özel Temsilcisi Ignacio Sánchez Amor, Gori Belediyesi'nin Ditsi ve Didi Khurvaleti köylerini ziyaret etti. İdari sınırlarda fiziki engellerin oluşmasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi. "İlgili yetkilileri bu süreci derhal durdurmaya ve bölgede yaşayanların normal bir günlük yaşam sürmesini engelleyen ve Gürcistan'ın toprak bütünlüğü ilkesini ihlal eden dikenli telleri kaldırmaya çağırıyorum." dedi. "Sıradan insanların böyle zorluklara maruz kalması üzücü."^[193][194] Ignacio Sánchez Amor, 14 Mayıs 2014'te idari sınır hattını tekrar ziyaret etti ve "sahte" bir sınırın yerel halk üzerindeki devam eden olumsuz etkisini kınadı.^[195]

AGİT devletlerinin parlamenterleri 28 Haziran - 2 Temmuz 2014 tarihlerinde Bakü'de yıllık oturumda bir araya geldi. AGİT Parlamenterler Meclisi, çok sayıda kararın yanı sıra, Rusya Federasyonu'nu 12 Ağustos 2008 ateşkes anlaşması kapsamındaki Gürcistan topraklarını işgalden çıkarma taahhütlerini yerine getirmeye ve uluslararası hukuk ilkelerine saygı göstermeye çağırdı.^[196]

2013 yılında, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, 2008 savaşının insani sonuçlarından duyduğu endişeyi dile getiren bir kararı kabul etti. Meclis ayrıca "...Gürcistan'daki Avrupa İzleme Misyonuna (EUMM) şu anda işgal edilmiş olan eski çatışma bölgelerine tam ve engelsiz erişim" sağlanması çağrısında bulundu.^[197]

Eylül 2013'te, Gürcistan Parlamenter Meclisi eş raportörleri Michael Aastrup Jensen ve Boris Tsilevitch, Rusya sınır muhafızları tarafından idari sınırlar boyunca çitlerin ve diğer fiziksel engellerin yeniden inşa edilmesine ilişkin endişelerini dile getirdiler. Ayrıca, bazı yerlerde bu engellerin Gürcistan kontrolündeki toprakların derinliklerine inşa edildiğinden, dolayısıyla de facto sınırların kaydırılmasından endişe duyuyorlardı.^[198]

Ocak 2014'te, Parlamenterler Meclisindeki EPP/CD Grubu, "sınır oluşturma" kampanyasından duyduğu endişeyi dile getirdi ve ek araziye el konulmasını ve onlarca sivilin evlerinden sürülmesini kınadı.^[199]

Nisan 2014'ün başlarında, Avrupa Konseyi, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığını ve Kırım'ın ilhakını kınayan bir kararı kabul etti. Konsey meclisi, Rusya'nın 18 üyeli delegasyonunun oy hakkını 2014 yılı sonuna kadar geri çekti. Karar, 21'e karşı 145 oyla 22 çekimser oyla kabul edildi.^[200] Karar, Rusya'yı Abhazya ve Güney Osetya'daki askeri varlığı için de eleştirdi ve Rusya Federasyonu'nun Rus-Gürcü Savaşının sonuçları hakkında 1633 (2008), 1647 (2009) ve 1683 (2009) CoE Kararlarını uygulayamadığını ve Rus birliklerinin hala Abhazya ve Güney Osetya'nın Gürcü topraklarını işgal ettiğini söyledi. Meclis ayrıca, Rusya Federasyonu'nun AB gözlemcilere izin vermeyi ve etnik temizliği tersine çevirmeyi reddetmesini de eleştirdi.^[201][202]

29-30 Nisan 2014 tarihlerinde düzenlenen 1198. toplantısında, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Yardımcıları, Genel Sekreter Thorbjørn Jagland tarafından hazırlanan, Gürcistan'daki Çatışmaya İlişkin Dokuzuncu Konsolide Raporu tartıştılar. Avrupa Konseyi'ne üye devletler, Konsolide Raporu olumlu olarak değerlendirdiler ve gelecekte Genel Sekreter'in konsolide raporlarını sunma uygulamasını desteklediler. Genel Sekreterin konsolide raporlarının etkinliğini yalnızca Rusya temsilcileri sorguladı.^[203][204] Milletvekilleri Gürcistan'ın toprak bütünlüğünü desteklediler. Rusya tarafından dikenli çitlerin ve diğer yapay engellerin yerleştirilmesine ilişkin endişelerini dile getirdiler ve engellerin kaldırılması gereğini vurguladılar.^[205]

21 Mayıs 2014'te BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay, Tiflis'te düzenlediği basın toplantısında Güney Osetya'nın "dünyanın en ulaşılmaz yerlerinden biri" olduğunu söyledi. "Mayıs 2013'ten bu yana, Rus muhafızları tarafından Güney Osetya İdari Sınır Hattının 50 kilometreden fazla bir kısmı boyunca dikenli telli çitler, ek gözetleme kuleleri ve diğer izleme ekipmanı kuruldu." Bu çitin yerel köylüler üzerindeki "yıkıcı" etkisini gördüğünü söyledi. Pillay, Güney Osetya'nın "kara delik" olduğunu ilan etti. Evi dikenli tellerle çevrili 80 yaşındaki Davit Vanishvili'nin "çok cesur" bir adam olduğunu vurguladı.^[206]

Kasım 2008'de, Litvanya Devlet Başkanı Valdas Adamkus ve Polonya Devlet Başkanı Lech Kaczyński, Rus birliklerinin Gürcistan'dan çekilmesine ilişkin ortak bir bildiri yayınladı. "...12 Ağustos ateşkes anlaşmasının, özellikle Rus birliklerinin çatışma öncesi pozisyonlara çekilmesi ve Avrupa ve Rus liderleri arasında kararlaştırıldığı gibi insani yardıma ücretsiz erişim ile ilgili noktalarla ilgili olarak henüz tam olarak uygulanmadığı" belirttiler." "...AGİT ve AB gözlemcilerinin işgal altındaki Abhazya ve Güney Osetya gibi Gürcü topraklarında bulunmasına izin verilmelidir" dediler. Başkanlar, "...Abhazya ve Tşinvali bölgesi / Güney Osetya da dahil olmak üzere Gürcistan'daki Rus birliklerinin konuşlandırılması ve sürekli artmasının, Gürcistan'da Avrupa Birliği ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından desteklenen barış inşası çabalarını baltaladığını" vurguladılar. Başkanlar, uluslararası toplumu ve AB hükûmetlerini, Rus birliklerinin 12 Ağustos ateşkes anlaşmasına uygun olarak Gürcü topraklarından tam ve koşulsuz geri çekilmesini talep etmeye çağırdı.^[207]

GUAM Organization logosu

Baltic Assembly logosu

GUAM Parlamenter Asamblesi, Baltık Parlamentosu ve Polonya Parlamentosu temsilcileri, 2-3 Aralık 2013 tarihlerinde Tiflis'te düzenlenen GUAM Parlamenter Asamblesi 6. Oturumuna katıldılar. Doğu Ortaklığı girişiminin öneminin altını çizdikleri Ortak Bildiriyi kabul ettiler. Son zamanlarda, saldırgan ayrılıkçılığı ve işgali meşrulaştırmayı teşvik eden eylem ve girişimlerin daha sık hale geldiğini üzülerek ifade ettiler (yetkililerin çatışma bölgelerine ve işgal altındaki bölgelere yasadışı ziyaretleri; ayrılıkçı liderlerin belirli başkentlere ziyaretleri; yasadışı ekonomik ve çatışma bölgelerindeki ve işgal altındaki topraklardaki diğer faaliyetler; Gürcistan'ın Tshinvali ve Abhazya bölgelerinde işgal hattı boyunca yasadışı yapay bariyerlerin / dikenli çitlerin kurulması) ve ilgili tarafları uluslararası hukuka ve üstlenilen yükümlülüklere aykırı eylemleri durdurmaya" çağırdılar.^[208]

AB - Gürcistan Parlamento İşbirliği Komitesi (PCC) on altıncı toplantısını Tinatin Khidasheli ve Milan Cabrnoch eş başkanlığında 25-26 Mart 2014 tarihlerinde Tiflis'te gerçekleştirdi. Gürcistan'ın Avrupa özlemlerinin kabul edildiği bildiriyi kabul etti. Ayrıca, tüm ÜİYEK'lerin işgal altındaki Abhazya ve Tşinvali bölgesi / Güney Osetya'ya güvenli ve onurlu bir şekilde geri dönmesi çağrısında bulundu ve zorunlu demografik değişikliğin kabul edilemez olduğunu yineledi.^[209]

Le Figaro, Fox News, Radio Free Europe / Radio Liberty, Al Jazeera, Financial Times, The Washington Post, Forbes, The New York Times, Fortune, Der Spiegel, USA Today, Associated Press ve Deutsche Welle gibi birçok uluslararası gazete ve medya şirketi, Abhazya ve Güney Osetya'dan Rus işgali altındaki bölgeler olarak bahsetti.^{[210][211][212][213][214][215][216][217][218][219][220][221][222]}

Ağustos 2011'de, İngiliz eski milletvekili Bruce George, Abhazya ve Güney Osetya'dan "Rus askerlerinin işgali altındaki" bölgeler olarak bahsettiği bir makale yayınladı.^[223]

Şubat 2014'ün başlarında, eski Amerikalı diplomat Matthew Bryza, The Wall Street Journal'da şöyle demişti: "Rus birlikleri Olimpiyat mekanlarından bir kros kayak yarışının menzili içinde bir ülkeyi işgal etmeye devam ederse, Soçi oyunlarının Olimpiyat barış ruhunu nasıl ilerletebileceğini görmek zor."^[224]

1 Mart 2014'te EUobserver, savaştan sonra Rusya'nın "Gürcistan'ın AB ve NATO hedeflerini engellemenin bir yolu olarak Güney Osetya ve ikinci ayrılıkçı bir konum olarak Abhazya'yı işgal ettiğini" belirtti.^[225]

Mart 2014'te Rus satranç ustası ve siyasi aktivist Garry Kasparov şunları yazdı:

Çok sayıda analist, Rusya'nın uluslararası alanda tanınan Gürcü topraklarını işgalinin Gürcistan'ın NATO'ya katılma isteklerini kontrol ettiğini öne sürdüler.^{[227][228][229]}

• Abhazya ve Güney Osetya'nın uluslararası tanınması
• Abhazya'daki Gürcülerin etnik temizliği
• Güney Osetya'da Gürcülerin etnik temizliği
• Transdinyester