Merkür, Güneş Sistemi'ndeki en küçük ve Güneş'e en yakın gezegendir. Adını, ticaret ve iletişim tanrısı ve tanrıların habercisi olan antik Roma tanrısı Mercurius'tan (Mercury) almıştır. Yüzey kütleçekimi yaklaşık olarak Mars ile aynı olan bir karasal gezegen olarak sınıflandırılır. Yüzeyi, milyarlarca yıldır biriken sayısız çarpma olayının bir sonucu olarak yoğun şekilde kraterlerle kaplıdır. En büyük krateri olan Caloris Planitia, 1.550 km (960 mi) çapındadır ve gezegenin çapının üçte biri kadardır. Dünya'nın uydusu Ay'a benzer şekilde Merkür'ün yüzeyi, bindirme faylarından kaynaklanan geniş bir uçurum sistemi (yarıklar) ve çarpma olayı kalıntıları tarafından oluşturulan parlak ışın sistemleri sergiler.
Gelgit veya med cezir, bir gök cisminin başka bir gök cismine uyguladığı kütleçekimi nedeniyle her iki cisimde meydana gelen şekil bozulmaları. En çok bilineni, her bir ay gününde Ay ve Güneş'in göreli konumlarındaki değişmeler sonucu kütleçekimlerinde meydana gelen farklılıklar nedeniyle deniz seviyesindeki yükselme ve alçalmalardır.
Tutulum, ekliptik veya tutulum düzlemi ya da ekliptik düzlem, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörünge düzlemidir. Dünya'da bulunan bir gözlemcinin bakış açısından, Güneş'in bir yıl boyunca gök küre etrafındaki hareketi, yıldızların arka planına karşı ekliptik boyunca bir yol izler. Ekliptik önemli bir referans düzlemidir ve ekliptik koordinat sisteminin temelidir.
Gök ölçümü, gökölçüm veya astrometri, yıldızların ve diğer gökyüzü cisimlerinin konumlarının ve hareketlerinin yüksek hassasiyetle hesaplanmasını içine alan bir gök bilimi dalıdır. Astrometrik ölçümlerden elde edilen bilgiler kinematik, Güneş Sistemi'nin fiziksel kökeni ve galaksimiz Samanyolu ile ilgili bilgiler sunar.
Takımyıldız, gökyüzünün bölündüğü 88 alandan her birine verilen isimdir. Terim genellikle, yanlış bir biçimde, görünüşte birbiriyle ilgili gözüken yıldız gruplarını tanımlamak için kullanılır.
Gün, günlük kullanımda yirmi dört saate karşılık gelen bir zaman birimidir. Bu süre yaklaşık olarak Güneş'in belli bir noktadaki meridyenden iki geçişi arasındaki zamanın yıl içerisindeki ortalamasıdır. Dünyanın uzak yıldızlara göre kendi ekseni etrafında bir tam tur yapması için gereken süreye yıldız günü denir, gözlemevlerinde kullanılan bu zaman birimi 23 saat 56 dakikadır.
Yıl veya sene; Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinde bir tur yapmasına karşılık gelen, yaklaşık 365 ¼ günlük zaman dilimi. Bir takvim yılı 365 gün, artık yıl ise 366 gündür. Bir takvim yılında 12 ay veya 52 hafta vardır. Miladi takvimde yıl 1 Ocak'ta başlar ve 31 Aralık'ta sona erer.
Foucault sarkacı, adını Fransız fizikçi Léon Foucault'dan alan, ilk defa deneysel olarak Dünya'nın kendi ekseni çevresinde döndüğünü kanıtlayan sarkaç düzeneği.
Kutuplar, Dünya'nın en kuzey ve en güney noktalarıdır. Bu noktalar coğrafya, haritacılık, manyetizma ve kutup yıldızı açısından farklı tanımlanır. Ancak aradaki farklar küçüktür.
Gökküre, Gökbilim ve seyrüseferde, Dünya'yla eşmerkezli ve eşeksenli, devasa çaplı varsayımsal bir küredir. Gökyüzündeki tüm cisimlerin iç yüzeyinde yer aldığı bir küre şeklinde düşünülebilir. Gök ekvatoru yer ekvatoruyla, gök kutupları da yerin kutup noktalarıyla aynı doğrultuda çakışıktır. Gökküre yansıtması gökcisimlerinin konumlarının belirlenmesi için çok pratik bir yöntemdir.
Yıldız günü, Dünya’nın kendi çevresinde tam bir dönüş yaptığı süredir. Bu süre 23 saat 56 dakikadır.
Ay, Dünya'nın etrafındaki yörüngesinde doğrusal yönde döner ve İlkbahar Ekinoksu ve yıldızlara göre bir döngüsünü yaklaşık 27,32 günde ve Güneş'e göre bir döngüsünü yaklaşık 29,53 günde tamamlar. Dünya ve Ay, Dünya'nın merkezinden yaklaşık 4.670 km (2.900 mi) uzaklıkta yer alan bir çift merkez odağındaki yörüngelerinde dönerek Dünya-Ay sistemi adı verilen bir uydu sistemi oluştururlar. Ortalama olarak, Ay'a olan uzaklık Dünya'nın merkezinden yaklaşık 385.000 km (239.000 mi) olup, bu da yaklaşık 60 Dünya yarıçapına veya 1,282 ışık saniyesine karşılık gelmektedir.
Zaman denklemi, iki tür güneş zamanı arasındaki farkı açıklar. Buradaki "denklem" kelimesi, Orta Çağ'daki "farklılıkların uzlaştırılması" anlamında kullanılmıştır. Bu iki zaman, görünür güneş zamanı ve ortalama güneş zamanıdır. Görünür güneş zamanı, Güneş'in günlük hareketini doğrudan izlerken; ortalama güneş zamanı, gök ekvatoru boyunca düzgün bir hareketle ilerleyen teorik bir ortalama Güneş'i izler. Görünür güneş zamanı, Güneş'in mevcut konumunun ölçümüyle elde edilebilir ve bu, sınırlı bir doğrulukla güneş saatleriyle gösterilir. Aynı yer için ortalama güneş zamanı ise, yıl boyunca görünen güneş zamanıyla olan farklarının ortalaması sıfır olacak şekilde ayarlanmış sabit bir saatin göstereceği zamandır.
Güneş zamanı, Güneş’in gökyüzündeki konumunu temel alan zamanın yolunun bir hesaplamasıdır. Güneş zamanının temel birimi gündür. Görünen güneş zamanı ve ortalama güneş zamanı güneş zamanının iki tipidir.
Bir dairesel kutup yıldızı, Dünya üzerindeki belirli bir enlemden bakıldığında, göksel kutuplardan birine belirgin yakınlığı nedeniyle asla ufkun altına düşmeyen bir yıldızdır. Bu nedenle, dairesel yıldızlar, yılın her gecesi tüm gece boyunca söz konusu konumdan en yakın direğe doğru görülebilir.
Kavuşum günü bir gök cisminin yörüngesinde dolandığı yıldıza göre bir kez dönmesi için geçen süredir ve güneş zamanının temelini oluşturur. Kavuşum günü, uzak yıldızlara göre tam bir dönüş olan ve yıldız zamanının temelini oluşturan yıldız gününden farklıdır.
Dönme süresi, bir gök cisminin kendi ekseni etrafında tam bir dönüşü tamamlaması için geçen zamandır. Örneğin, Dünya'nın günün uzunluğuna karşılık gelen 24 saatlik bir dönme süresi vardır. Güneş'in yörüngesinde dönen her şey için aşağıdaki özellikler sayılabilir:
- yıldız günü veya yıldız dönüş süresi, bir gezegenin hayali ekseni etrafında tam bir dönüşü gerçekleştirmesi için geçen süre.
- güneş günü, belirli bir meridyen üzerinde Güneş'in iki ardışık doruk noktası arasındaki zaman.
Güney Göksel Yarımküre veya Güney Gökyüzü, dünyanın etrafını çevreleyen Göksel Küre'nin Güney Yarımküre'ye denk gelen kısmına verilen isimdir ve bu yarımküre üzerinde meydana gelen bütün astronomik olayları ve gök cisimleri içinde barındırır. Kuzey Yarımküre'de bulunan Kuzey Gökyüzü'nün zıttı konumundadır. Güney Gökyüzü'nde olan olayların tamamının gözlemlenebilmesi için gözlemcinin Güney Kutbu'na yakın bir bölgede konumlanması gerekmektedir. Gözlemci ekvator bölgesine doğru çıktıkça Gök ekvatoru'nun etkisi altına gireceği için Avcı takımyıldızı ve Başak takımyıldızı gibi her iki yarımküreden de gözlemlenebilen takımyıldızlarını ve kuzey gökyüzünün ekvator sınırındaki yıldızlarını gözlemlemeye başlar. Kuzey Yarımküre'de yılın her vakti görülebilen Büyükayı ve Cassiopeia gibi takımyıldızları Güney Gökyüzü'nün ekvatora yakın bölgelerinde yılın bazı dönemlerinde gözlemlenebilir.
Dünya, Kuzey Yarımküre'den bakıldığında saat yönünün tersine doğru ortalama 149,60 milyon km mesafede Güneş'in çevresinde dönmektedir. Bir tam yörünge 365.256 gün sürer ve bu süre zarfında Dünya 940 milyon km yol kat etmiş olur. Diğer Güneş Sistemi cisimlerinin etkisi göz ardı edildiğinde, Dünya'nın yörüngesi, Dünya'nın dönüşü olarak da bilinir. Dünya'nın dışmerkezliği 0,0167'dir. Bu nedenle Dünya-Güneş ağırlık merkezi odaklı, çift merkezli bir elipstir. Yörünge merkezi, yörüngenin büyüklüğüne göre Güneş'in merkezine nispeten yakın olduğundan, bu değer sıfıra yakındır.
Dünya'nın dönüşü veya Dünya'nın dönme hareketi, Dünya gezegeninin kendi ekseni etrafında dönmesini ve uzayda dönüş ekseninin yönündeki değişiklikleri ifade eder. Dünya doğuya doğru, ileri-yönlü bir hareketle döner. Kuzey kutup yıldızı Polaris'ten bakıldığında Dünya, saat yönünün tersine döner.
