İçeriğe atla

Güngör Dilmen

Güngör Dilmen
Güngör Dilmen
Doğum27 Mayıs 1930
Tekirdağ, Türkiye Türkiye
Ölüm8 Temmuz 2012 (82 yaşında)
İzmir
Defin yeriDoğançay Mezarlığı, İzmir
MeslekOyun yazarı, dramaturg
MilliyetTürk
Dönem1959 - 2012

Güngör Dilmen Kalyoncu (d. 27 Mayıs 1930, Tekirdağ; ö. 8 Temmuz 2012, İzmir), Türk oyun yazarı, dramaturg.

Tarih ve mitolojiden esinlenerek çağın eleştirişini yapan eserler vermiş bir yazardır. Midas'ın kulakları, Ben Anadolu, Deli Dumrul, Canlı Maymun Lokantası en önemli eserlerindendir.

Yaşamı

Güngör Dilmen'in Doğançay Mezarlığındaki mezarı, 2024

Tekirdağ'da dünyaya geldi. Orta öğrenimini İstanbul'da İngiliz Ortaokulu'nda, liseyi Çapa Lisesi'nde tamamladı. Bir süre kimya öğrenimi aldıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Filoloji bölümüne geçti; 1960 yılında mezun oldu.

İlk şiiri 1956'da Yücel dergisinde yayımlandı. 1959'da Sinema - Tiyatro Dergisi'nin açtığı yarışmada, tek perdelik Midas'ın kulakları adlı oyunu ile birincilik ödülünü kazanınca sesini duyurdu. Midas Üçlemesi adlı üçlemesinin ilki olan eser, aynı yıl Gençlik Tiyatrosu'nda, ertesi yıl da Ankara Devlet Tiyatrosu'nda sahnelendi.

Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra 1961'de Fulbright bursu alarak ABD'ye gitti; Yale Tiyatro Okulu'nda rejisörlük, sahne ışığı, dekor gibi dallarla ilgilendi. Aynı yıl Tel Aviv'deki Habima Tiyatrosu'nun misafiri olarak bir süre için İsrail’e gitti, sonra Yunan hükümetinin yardımıyla Atina’da bir müddet kaldı ve Kraliyet Tiyatrosu'nda (bugün Ulusal Tiyatro) araştırmalar yaptı. ABD iken yazdığı[1] Canlı Maymun Lokantası adlı oyunu, Halkevleri Genel Merkezi’nin Şinasi Efendi Tiyatro Ödülü’nü kazandı.

1964-1966 arasında İstanbul Belediye Şehir Tiyatrosu'nun ışıklandırma bölümünde çalıştı.1966'da İstanbul Radyosu'nda dramaturgluğa başladı.

1967 yılında bir Anadolu kadınının dramını anlatan Kurban adlı oyununu yazdı. Oyun, ilk kez Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu tarafından sahnelendi. Midas Üçlemesinin ikinci oyunu “Midas'ın Altınları” (1969) Devlet Tiyatrosu sahnelerinde oynandı. 1970’te “Anzavur” adlı eseri ile katıldığı Yunus Nadi Senaryo Yarışması’nda birincilik ödülünü Oktay Arpacı ile paylaştı.

1971'de İngiltere'de Durham Üniversitesi'nde ders verdi. Midas Üçlemesinin üçüncü oyunu “Midas'ın Kördüğümü" 1975 devlet tiyatrosu tarafından sahnelendi.

1976-1980 arasında İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda dramaturgluk ve Araştırma-İnceleme Bölümü başkanlığı yaptı. 1982-83'te Anadolu Üniversitesi'nde ders verdi. Bunu Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi Konservatuvarı, Müjdat Gezen Sanat Merkezi'nde verdiği dersler izledi[1] 1984 yılında oyuncu Yıldız Kenter'in önerisiyle kaleme aldığı Ben Anadolu adlı tek kişilik oyun, İngilizce, Almanca, Fransızca ve İtalyancaya da çevrilerek, yurt dışında ve yurt içinde çeşitli topluluklar tarafından sahnelendi.

Sinema filmi (İttihat ve Terakki) ve dizi (Bağdat Hatun) senaryosu çalışmaları bulunmaktadır.

Dilmen, İzmir'de geçirdiği bir bağırsak ameliyatından sonra iki ay yoğun bakımda kaldıktan sonra 8 Temmuz 2012'de öldü. İzmir'de Doğançay Mezarlığı'na defnedildi.[2]

Yazdığı Tiyatrolar

  • Galile'nin Günahları
  • Osmanlı Dram Kumpanyası (oyun)
  • Hakimiyeti Milliye Aş Evi
  • Kurban
  • Aşkımız Aksarayın En Büyük Yangını
  • Ben Anadolu
  • Bağdat Hatun
  • Canlı Maymun Lokantası
  • Deli Dumrul
  • Midas'ın Altınları
  • Midas'ın Kulakları
  • Midas'ın Kör Düğümü
  • Akad'ın Yayı
  • Troya İçinde Vurdular Beni
  • Hasan Sabbah (2017)
  • İtin Oğlu

Ödülleri

Basılı eserleri

  • Ayak Parmakları (1960)
  • Avcı Karkap (1960)
  • Canlı Maymun Lokantası (1964)
  • Midas’ın Kulakları (1965)
  • Kurban (1967)
  • Bağdat Hatun (1982)
  • Deli Dumrul (1982, Akad’ın Yayı ile birlikte)
  • Ak Tanrılar (1983)
  • Hasan Sabbah (1983)

Kaynakça

  1. ^ a b "Mukadder Yaycıoğlu, Güngör Dilmen'le Söyleşi, Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı 20, 2005" (PDF). 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012. 
  2. ^ "Güngör Dilmen Toprağa Verildi, Sabah gazetesi, 11.07.2012". 15 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012. 
  3. ^ "AŞKIMIZ AKSARAY'IN EN BÜYÜK YANGINI | Türkiye". Kültür Portalı. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Özdemir Nutku, Türk tiyatro bilimci, oyuncu, yazar, eleştirmen ve yönetmendir.

<span class="mw-page-title-main">Ergin Orbey</span> Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1936–2012)

Ergin Orbey, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusu, senarist.

<i>Midasın Kulakları</i> inglizce

Midas'ın Kulakları, Güngör Dilmen'in 1959 tarihinde 29 yaşındayken kaleme aldığı tek perdelik manzum oyun.

<span class="mw-page-title-main">Selçuk Yöntem</span> Türk oyuncu

Akif Selçuk Yöntem, Türk oyuncu ve sunucudur.

Hüsnü Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Tomris İncer</span>

Tomris Zehra İncer,, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Bozkurt Kuruç</span> Türk oyuncu ve yönetmen (1935–2022)

Mehmet Bozkurt Kuruç, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen ve öğretim üyesidir.

Ebru Saçar, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı, dansçıdır.

Murat Karasu, Türk tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu, tiyatro yönetmeni, oyun yazarı.

Atsız Karaduman, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı.

Ayşenil Şamlıoğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">İstemi Betil</span> Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısıydı

İstemi Betil, Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısıydı.

Hakan Çimenser, tiyatro öğretim görevlisi.

<i>Deli Dumrul</i> (oyun)

Deli Dumrul, oyun yazarı Güngör Dilmen'in 1979'da Dede Korkut hikâyelerinden birisi olan Deli Dumrul'dan yola çıkarak yazdığı bir tiyatro oyunudur.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tiyatro Topluluğu, kısa adıyla ESOGÜTT; Eskişehir ilinde bulunan Osmangazi Üniversitesi bünyesinde kurulan şehrin en eski tiyatro topluluğudur.

Cemil Özbayer, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Antalya Sanat Tiyatrosu</span>

Antalya Sanat Tiyatrosu 24 Temmuz 2008 tarihinde Antalya'da İrfan Çetin ve Bahadır Şentürk'ün girişimi ve onlara E.Fatih Turgut ve Haşmet Turgut'un desteği ile bir avuç tiyatro gönüllüsü tarafından kuruldu. Kepez Belediyesi ve Beyza Grup'un organize ettiği Kepez Ramazan Şenlikleri'nde Nevajans-Antalya Sanat Tiyatrosu ortak çalışması olan Neva Kumpanya adlı gösteri ile ilk kez seyircisi ile buluşan ekip açıkhavada ayakta izlemelerine karşılık seyircilerin takdirini topladı. Ekim ayında Eğitim Grubu açıldı ve bu ekiple 2009 yılı başlarında Ferhan Şensoy'un HANELER adlı oyunu seyirci karşısına çıktı. Sonraki yıllarda sırasıyla MUAMMER MUAMMER (ERMAN CANATAN), YALANCI ARANIYOR (DIMITRI PSATHAS) adlı oyunlar sergilendi. 2010 yılında dernekleşen topluluk, 2012 yılına gelindiğinde iki oyun birden çıkardı. Bunlardan ilki Güngör Dilmen'in yazdığı ve ekip hocalarından E.Fatih Turgut'un yönettiği Canlı Maymun Lokantası adlı oyun, diğeri ise İrfan Çetin'in yönettiği tek perdelik bir Dario Fo oyunu: Sıradan Bir Gün. Amatör tiyatro coşkusunu hiç kaybetmeden 4 yıldır taşıyan topluluk önümüzdeki yıllarda eğitim ve sahne çalışmalarına devam etme kararlılığında.

Malatya Devlet Tiyatrosu, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren bölge tiyatrolarından biridir. 19 Aralık 2008 tarihinde Güngör Dilmen'in Deli Dumrul adlı oyunu ile perdelerini açmıştır.

Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu, İstanbul'da 1962-1990 yıllarında faaliyet gösteren özel tiyatro topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Kaplan</span>

Orhan Kaplan Türk besteci, akademisyendir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.