İçeriğe atla

Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri

Koordinatlar: 37°N 111°W / 37°K 111°B / 37; -111
Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri
Üstten başlayarak soldan sağa: Phoenix, Arizona; Monument Vadisi; Cathedral Rock - Sedona, AZ; Albuquerque, New Mexico; Rio Grande Bosque, Bernalillo, NM; Palace of the Governors, Santa Fe, NM; Arches Ulusal Parkı; Mojave Desert; Bellagio ve Caesars Palace, Las Vegas Strip, Nevada.
Koordinatlar: 37°N 111°W / 37°K 111°B / 37; -111
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri
Eyaletler

Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri (Amerikan Güneybatısı veya Güneybatı olarak da bilinir), Amerika Birleşik Devletleri'nin genellikle Arizona, New Mexico ve Kaliforniya, Colorado, Nevada, Oklahoma, Teksas ve Utah'ın bazı kısımlarını içeren coğrafi ve kültürel bir bölgedir. En büyük şehirleri; Phoenix, Las Vegas, El Paso, Albuquerque ve Tucson'dur.[1] 1848'den önce, tarihi Santa Fe de Nuevo México bölgesinde ve Alta California ve Coahuila y Tejas'ın bazı kısımlarında, Nuevo México'nun Pueblos ve İspanyol veya Meksika belediyelerinin dışında yerleşim neredeyse yoktu. Bölgenin çoğu, Amerika Birleşik Devletleri 1848'de Guadalupe Hidalgo Antlaşması ve 1854'te Gadsden'in satın alımı ile bölgeyi alana kadar Yeni İspanya ve Meksika'nın bir parçasıydı.

Bölgenin sınırları resmî olarak tanınmasa da, bu yönde girişimlerde bulunulmuştur.[2] Bir tanım, batıda Kaliforniya'daki Mojave Çölü'nden (117° batı boylamı) doğuda Carlsbad, New Mexico'ya (104° batı boylamı); bir diğeri güneyde Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırından kuzeyde Colorado, Utah ve Nevada'nın güney bölgelerine (39° kuzey enlemi) uzandığını söyler.[3] Diğer bir deyişle, ana Güneybatı ABD, yalnızca Arizona ve New Mexico'yu içine alır; diğerleri de eski İspanyol ve Meksika sınırları içindeki araziyi içerir.[4][5][6]

Kaynakça

  1. ^ "Annual Estimates of the Resident Population: April 1, 2010 to July 1, 2017 – United States – Metropolitan Statistical Area; and for Puerto Rico". 2017 Population Estimates. Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu, Population Division. March 2018. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2018. 
  2. ^ Byrkit, James W. (1992). Wilder, Joseph Carlton (Ed.). "Land, Sky, and People: The Southwest Defined – The Problem: No Consistent Definition". University of Arizona. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015. 
  3. ^ Byrkit, James W. (1992). Wilder, Joseph Carlton (Ed.). "Land, Sky, and People: The Southwest Defined". University of Arizona. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2018. The coordinates 104°- 117° West Longitude and 29°-39° North Latitude constitute the boundaries of this region 
  4. ^ Kessell, J.L. (2013). Spain in the Southwest: A Narrative History of Colonial New Mexico, Arizona, Texas, and California. University of Oklahoma Press. ISBN 978-0-8061-8012-0. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  5. ^ Douglass, J.G.; Graves, W. (2017). New Mexico and the Pimería Alta: The Colonial Period in the American Southwest. University Press of Colorado. ISBN 978-1-60732-574-1. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  6. ^ Oliva, L.E. (1993). Fort Union and the Frontier Army in the Southwest. Southwest Cultural Resources Center professional papers. Division of History, National Park Service. s. 242. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Bozanic, Andrew D. A., "Preserving Pictures of the Past: The Packaging and Selling of the American Southwest with an Emphasis on the Historic Preservation," Nevada Historical Society Quarterly, 53 (Fall–Winter 2010), 196–214.
  • Burke, Flannery. A Land Apart: The Southwest and the Nation in the Twentieth Century (U of Arizona Press, 2017), x, 413 pp.
  • Busby, Mark (2004). The Southwest: The Greenwood Encyclopedia of American Regional Cultures. 
  • Chávez, John R. (1984). The Lost Land: The Chicano Image of the Southwest. Albuquerque. 
  • De León, Arnoldo. Mexican Americans in Texas: A Brief History (2nd ed. 1999)
  • Garcia, Richard A. "Changing Chicano Historiography," Reviews in American History 34.4 (2006) 521–528 in Project MUSE
  • Griffin-Pierce, Trudy. Native Peoples of the Southwest (2000)
  • Lamar, Howard, ed. The New Encyclopedia of the American West (Yale U.P., 1998)
  • Meinig, Donald W. Southwest: Three Peoples in Geographical Change, 1600–1970, (1971), Oxford University Press, 0-19-501288-7
  • Prampolini, Gaetano, and Annamaria Pinazzi (eds). "The Shade of the Saguaro/La sombra del saguaro," Firenze University Press Firenze University Press 17 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2013)
  • Sheridan, Thomas E. (2012). Arizona. Tucson: The University of Arizona Press. 
  • Archaeological Anthropology: Perspectives on Method and Theory. University of Arizona Press. 2007. ISBN 978-0-8165-2517-1. 
  • Weber, David J. The Mexican Frontier, 1821–1846: The American Southwest Under Mexico (1982)
  • Weber, David J. "The Spanish Borderlands, Historiography Redux." The History Teacher, 39#1 (2005), pp. 43–56. JSTOR, online 19 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">New Mexico</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

New Mexico, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatı kesiminde bulunan bir eyalettir. Başkenti Sante Fe, en büyük şehri Albuquerque'dir. 1 Temmuz 2019 itibarıyla nüfusu 2.096.829'dur. New Mexico 4 ana bölgeye ayrılabilir: Great Plains, Rocky Dağları, Colorado Platosu ile Basin-Range Bölgesi. İngilizce ve İspanyolca eyaletin resmi dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">Arizona</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Arizona, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısında bulunan bir eyalettir. 50 eyaletin 6. büyük ve 14. kalabalık eyaletidir. Başkenti ve en büyük şehri Phoenix'tir. Arizona, Dört Köşe bölgesini kuzeyde Utah, kuzeydoğuda Colorado ve doğuda New Mexico ile paylaşıyor; diğer komşu eyaletleri batıda Nevada ve Kaliforniya, güneyde ve güneybatıda Meksika eyaletleri Sonora ve Baja California'dır.

<span class="mw-page-title-main">Apaçiler</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yerli halklarından oluşan birkaç grup

Apaçiler ya da Apaşlar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona, New Mexico ve Oklahoma eyaletlerinde yaşayan, Güneybatı Kızılderilileri kültür grubundan, Atabaskların Güney Atabaskları bölümünden ve Güney Atabask dillerine giren Ova Apaçicesi, Hikarilaca, Lipanca, Meskalero-Çirikavaca ile Batı Apaçicesi adlı dilleri konuşan Kızılderilileri topluca niteleyen ortak addır. Kendilerini Apaçi olarak nitelendiren kişi sayısı 2000 yılı rakamlarına göre 56.060 olup en yakın akrabaları Navaholardır.

<span class="mw-page-title-main">Navaho sincabı</span>

Navaho sincabı, sincapgiller (Sciuridae) familyasının monotipik Otosciurus alt cinsinden bir kemirici türü.

<span class="mw-page-title-main">Sıradağlar Zaman Dilimi</span>

Sıradağlar Zaman Dilimi, Kuzey Amerika'da kullanılan, Eşgüdümlü Evrensel Zaman'dan sonbahar ve kış aylarında 7, yaz saati uygulamasının etkin olduğu ilkbahar ve yaz aylarında ise 6 saat geride olan zaman dilimi. 105. batı boylamındaki saati temel almaktadır.

ABD'de eyaletlere göre yükseköğretim kurumlarının listesidir.

<span class="mw-page-title-main">UTC-07.00</span>

UTC−07:00, UTC'den 7 saat geri zaman dilimidir.

<span class="mw-page-title-main">Kokopelli</span>

Kokopelli, genellikle Güneybatı ABD'de Hopiler, Zuniler gibi bazı Kızılderili kültürleri tarafından çok saygı duyulan bir bereket tanrısıdır. Genellikle kafasında tüy veya antene benzer çıkıntılar olan ve flüt çalan kambur biri olarak betimlenir. Pek çok bereket tanrısı gibi doğumu ve tarımı da yönetir. Oyunbaz bir tanrıdır ve müziğin ruhunu temsil eder.

Büyük Havza Kızılderilileri, Kuzey Amerika'nın batı iç kısmında Amerika Birleşik Devletleri'ne ait Büyük Havza denen bölgede, Nevada, kısmen Montana, doğu Washington, doğu Oregon, Kaliforniya, Idaho, Wyoming ve Utah eyaletlerinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan çölcül avcı ve toplayıcı Kızılderililer. Kuzeyde ve kuzeybatıda Plato Kızılderilileri, doğuda Ova Kızılderilileri, güneyde Güneybatı Kızılderilileri, batı ve güneybatıda Kaliforniya Kızılderilileri kültür gruplarıyla komşudur.

Güneybatı Kızılderilileri, Kuzey Amerika'nın güneybatısında Amerika Birleşik Devletleri'nde Arizona, Colorado, New Mexico ve Utah eyaletlerin ile Meksika'da Chihuahua ile Sonora bölgelerinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Bazen Oasisamerica olarak da adlandırılır. Kuzeyde Büyük Havza Kızılderilileri ile Kaliforniya Kızılderilileri, kuzeydoğuda Ova Kızılderilileri, batıda çok az Güneydoğu Kızılderilileri, güneyde ise Meksika'daki Aridoamerika kültür gruplarıyla komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika'daki Kızılderili katliamları listesi</span>

Kuzey Amerika'daki Kızılderili katliamı, Amerika'nın Avrupalılarca sömürgeleştirilmesi sürecinde çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri topraklarında ABD Kızılderililerine karşı Avrupa'dan göç eden Beyaz yerleşimciler ile bunların soyundan gelen Amerikalılar tarafından gerçekleştirilen katliamları nitelendirdiği gibi, Kızılderililer tarafından diğer Amerika yerlilerine ya da Beyaz yerleşimcilere karşı yapılan katliamları da belirtir. Katliamların bir kısmı ABD Kızılderili savaşlarının parçası olarak gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tano dilleri</span>

Tano dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinib New Mexico, Kansas, Oklahoma ve Teksas eyaletleri ile Meksika'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi.

<span class="mw-page-title-main">Guadalupe Hidalgo Antlaşması</span> Meksika-Amerika Savaşını (1846-1848) sonlandıran barış antlaşması

Guadalupe Hidalgo Antlaşması, 2 Şubat 1848'de, Amerika Birleşik Devletleri ile Meksika arasında Meksiko yakınlarında imzalanan ve Meksika Savaşı'nı sona erdiren antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Casas Grandes</span>

Casas Grandes, kuzey Meksika eyaleti Chihuahua'da bulunan tarih öncesi bir arkeolojik alandır. Yerleşkenin inşası Mogollon kültürüne atfedilir. Casas Grandes, UNESCO'nun Dünya Mirası listesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Chaco Kültürü Ulusal Tarihi Parkı</span>

Chaco Kültürü Ulusal Tarihi Parkı, Amerika'nın güneybatısında puebloların en yoğun topluluğunu barındıran Birleşik Devletler Ulusal Tarih Parkıdır. Park, New Mexico'nun kuzeybatısında, Albuquerque ve Farmington arasında, Chaco Wash ile oluşmuş uzak bir kanyonda yer almaktadır. Meksika'nın kuzeyindeki antik kalıntıların en kapsamlı koleksiyonunu içeren park, Birleşik Devletler'deki Kolomb öncesi dönemin en önemli kültürel ve tarihsel alanlardan birini barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hispanik ve Latino Amerikalılar</span> etnik grup

Amerika Birleşik Devletleri'nde Hispanik ve Latino Amerikalılar, İspanya ve Hispanik Amerika'dan veya bazen Portekiz ve Brezilya'dan Amerika Birleşik Devletleri'ne göçmüş veya sığınmış insanların torunu olan Amerikalılardır.

<span class="mw-page-title-main">Machaca</span>

Machaca, Kuzey Meksika ve Güneybatı Amerika'da yapılan kurutulmuş ettir. Genellikle baharatlı sığır veya domuz eti, susuzlaştırılır ve ardından yerel mutfaklarda kullanılır. Ayrıca, bu bölgelerdeki birçok bakkal ve süpermarkette de mevcuttur. Kurutulmuş et ürününün elde edilmesinin kolay olmadığı bölgelerde, yavaş pişirilmiş dana eti (brisket) veya kıyılmış etli biftek bazen ikame edilip daha sonra kızartılır.

<span class="mw-page-title-main">Queso flameado</span>

Queso flameado genellikle flambé ile servis edilen sıcak eritilmiş peynir ve baharatlı chorizo. Çoğunlukla peynir fondü ile karşılaştırıldığında, bir parti yemeğidir; pikniklerde ve restoranlarda meze olarak popülerdir. Meksika mutfağında neredeyse benzersizdir Amerika Birleşik Devletleri mutfağında bu yemek geniş çapta farklı bir şekil almıştır ve El Paso'da yerel bir yemek olarak kabul edilir. Meksika'da, kuzeydeki restoranlarda daha sık görülür. Tipik ana malzemeler eritilmiş peynir ve gevşek taze chorizo, domates, soğan, şili ve baharatlardan oluşan karakteristik bir et sosudur. Küçük, sığ bir tencere veya diğer seramik veya metal ısıya dayanıklı pişirme kabında servis edilir. Peynir ve sos ayrı ayrı hazırlanır ve servis edilmeden hemen önce birleştirilir. Bu işlem, özellikle flambé ile bitmişse masada yapılabilir: peynirin üzerine yüksek alkollü likör dökülür ve ateşlenir. Alevlenmemişse, karışım çabucak kızartılabilir. Her iki durumda da, bitmiş yemek hala sıcakken sunulur ve bireysel porsiyonlar için küçük yumuşak ekmeğin üzerine kaşıklanır.

<span class="mw-page-title-main">Gadsden'in satın alımı</span> Amerika Birleşik Devletlerinin Meksikadan arazi satın alması

Gadsden'in satın alımı, Amerika Birleşik Devletleri'nin, günümüz güney Arizona ve güneybatı New Mexico'da 76.800-kilometrekare (29.700 sq mi) büyüklüğünde bir bölgenin 8 Haziran 1854'te yürürlüğe giren Mesilla Antlaşması ile Meksika'dan satın alınmasına verilen addır. Satın alınan topraklar, ABD'nin güneyde inşa etmek istediği kıtalararası demiryolunun rotasındaki Gila Nehri'nin güneyini ve Rio Grande'nin batısındaki toprakları içeriyordu. Satın alma aynı zamanda diğer sınır sorunlarını da çözmeyi amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırı</span> Kuzey Amerikada bulunan iki ülke arasındaki uluslararası sınır

Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırı Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'ni ayıran, batıda Pasifik Okyanusu'ndan doğuda Meksika Körfezi'ne kadar uzanan uluslararası bir sınırdır. Sınır, kentsel alanlardan çöllere kadar çeşitli arazilerden geçmektedir. Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırı, yılda yaklaşık 350 milyon belgelenmiş geçişle dünyanın en sık geçilen sınırıdır. Dünyada iki ülke arasındaki en uzun onuncu sınırdır.