İçeriğe atla

Güney Yemen İsyanı

Güney Yemen İsyanı
Yemen Krizi

Güney Yemen'i temsil eden bölgeler (kırmızı alan)
Tarih27 Nisan 2009 – günümüz
(15 yıl, 5 ay, 2 hafta ve 6 gün)
Bölge
Güney Yemen
Sonuç Dış müdahaleler ile tam ölçekli bir iç savaş başladı. 2017'de Güney Geçiş Konseyi kuruldu.
Coğrafi
Değişiklikler		 Güney Geçiş Konseyi, Hadramut, Ed-Dali ve Aden'i aldı.
Taraflar

Hükûmet

Destekçiler:

Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Güney Geçiş Konseyi (2017 itibarıyla)

Destekçiler:

Komutanlar ve liderler

Yemen Ali Abdullah Saleh
(2012'ye kadar)
Yemen Abdurabbu Mansur el-Hadi
(2011 itibarıyla)
Yemen Ahmed Saleh
(2000–2012)
Yemen Mohammed Basindawa
(2011–2014)
Yemen Halid Baha
(2014–2016)
Yemen Ahmed bin Dağr
(2016 itibarıyla)
Yemen Ali Mohsen al-Ahmar
(2016 itibarıyla)
Yemen Muhammad Nasir Ahmad Ali

Yemen Abdullah al-Thuraya (ölü)

Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Aidarus al-Zoubaidi
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Hassan Baoum (esir)
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Fawaz Baoum (esir)
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Tahir Tamah
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Tareq al-Fadhli
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Ali Salim al-Beidh
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Yasin Said Numan
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Ali Saleh al-Yafee (ölü)
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Ahmed Bamualem (esir)
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Ali al-Saadi (esir)
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Ali Saif Mohammed
Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Mohsin al Twairah

Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Abbas Tanba (ölü)
Kayıplar

254 ölü[5]
1,900 yaralı[5]

(Hükûmet iddiası)

1,800 ölü[6][7]

500'den fazla esir[8][9]
Makale serilerinden
Yemen Krizi
Yemenli askerler
Ana konular
Arka plan

Güney Yemen İsyanı, Yemen hükûmeti'nin 27 Nisan 2009'dan beri devam eden Yemen Krizi'nin bir parçası olarak güney Yemen'deki hükûmet karşıtı protestoculara ve saldırganlara karşı mücadele verdiği isyan hareketidir. Ayaklanmadan güneyde yer alan ayrılıkçı hareket içerisindeki unsurlar sorumlu tutulsa da, grubun liderleri bağımsızlık hedeflerine barışçıl yollarla ulaşılacağını savunmakta olup, saldırıların hükûmetin kışkırtıcı eylemlerine yanıt olarak sıradan vatandaşlardan geldiğini iddia etmektedir. İsyan, Husi toplulukları tarafından yönetilen ülkenin kuzeyindeki Şii isyanından doğmuştur. Güneyli liderler, birleşmenin ardından 1994'te bir ayrılığa düştüler. Birçok taraf mevcut ayrılık hareketine katılmaktadır. Güneyli ayrılıkçı isyancılar, esas olarak eski Güney Yemen bölgesinde ve aynı zamanda bağımsız güney devletinin bir parçası olmayan Ed-Dali'de faaliyet göstermektedir.[10] BAE, Başkan Abdurabbu Mansur el-Hadi liderliğindeki Yemen hükûmetine destek veren Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyonun bir üyesi olmasına rağmen Birleşik Arap Emirlikleri, isyancılara destek vermektedir.[11]

Ayaklanma

İddialara göre isyanın arkasındaki siyasi hareket, Güney Hareketi adlı gruptur. Sürgündeki Güney Yemenli liderler ve muhalefet figürleri tarafından yönetilen bu grup, barışçıl protesto çağrısında bulunmaktadır. Bununla birlikte, protestolar son zamanlarda bazıları silahlı savaşçıların da katıldığı isyana dönüşmüştür. İsyan, Yemen hükûmeti tarafından zaman zaman eski askeri komutanlar ve Güney Yemenli aşiretler de dahil olmak üzere İslamcı gruplarla ilişkilendirildi. Güney Yemen, bazılarının El-Kaide ile bağlantılı olduğuna inanılan, en önemlisi Aden-Abyan İslam Ordusu adlı bir grup olan birkaç cihatçı harekete ev sahipliği yapmaktadır. Arap Yarımadası'ndaki El-Kaide'nin lideri Nasır el-Vuheyşi, Güney Yemen isyan hareketine destek verdi.[12] Ancak Güney Hareketi'nin liderleri, El-Kaide ile herhangi bir bağlantıları olmadığını belirtti.[13] Bu konuda birçoğu, Ali Abdullah Salih hükûmetinin, Güney Hareketi'nin El-Kaide ile bağlantısı iddiasını uluslararası destek kazanmak için bir araç olarak kullandığını belirtir. Bu tür suçlamalara bir yanıt olarak güney hareketinin liderlerinden biri olan Tarık el-Fadhli, hareketin El-Kaide ile bağlantısı olmadığını YouTube'da Amerikan bayrağını milli marşla birlikte yerleşkesinin üzerine diktiği bir videoyla göstermek istedi.[14]

Güney Hareketi Yüksek Konseyi başkanı Fadi Hasan Ahmed Baoum da dahil olmak üzere hareket içinde birçok lider yer almaktadır. Fadi Hasan, tutuklandı ancak daha sonra Yemenli yetkililer tarafından serbest bırakıldı.[9]

Olay çizelgesi

2009–2011 isyanları

  • 2009
    • Nisan 2009
      • 28 Nisan 2009, Mukalla'da isyancı militanların bir kontrol noktasına saldırması sonucu 14 kişi yaralandı ve 1 asker öldü.[15]
    • Mayıs 2009
      • 3 Mayıs 2009, isyancı militanların düzenlediği bombalı saldırıda bir kişi öldü, 4 kişi yaralandı.[16]
      • 4 Mayıs 2009, Güney Yemenli silahlı protestocular 1 askeri öldürdü.[17]
    • Haziran 2009
      • 8 Haziran 2009, Güneydeki protestolar sırasında 2 kişi öldü ve 4 kişi yaralandı, toplam 11 asker ile 11 sivil öldü.[18][19]
    • Temmuz 2009
      • 25 Temmuz 2009, Dhaleh'de protestocularla polis arasında çıkan çatışmada 1 kişi öldü, 4 kişi yaralandı.[20]
      • 28 Temmuz 2009, silahlı bir grup güneyde bir hükûmet kontrol noktasına saldırıp 4 Yemen askerini öldürüldü. Bir mitingle 16 kişinin ölümüne tepki olarak protesto çağrısı yapan İslamcı lider Tarık el-Fadhli'nin destekçilerinin sorumlu olduğu söylendi.[20]
    • Ekim 2009
      • 25 Ekim 2009, silahlı bir grup Sa'dah'ta öldürülen bir askerin cesedini taşıyan bir aracı pusuya düşürdü, pusuda 2 asker öldü ve 3 asker yaralandı.[21]
    • Kasım 2009
      • 1 Kasım 2009, silahlı isyancılar Abyan'daki güvenlik birlikleri karargahına saldırarak 1 askeri öldürdü ve Abyan Vali Yardımcısı Adel Hamoud al-Sabri'yi esir aldı.[22]
  • 2010
    • Ocak 2010
      • 24 Ocak 2010, Yemen'in güneyindeki Shabwa eyaletinde, bir kontrol noktasına düzenlenen saldırı sonrasında Yemen güvenlik güçlerinin üç üyesi öldürüldü.[23]
      • 25 Ocak 2010, bir polis öldü, 11 polis ve 3 öğrenci yaralandı.[24]
      • 27 Ocak 2010, isyancılar El-Ghaydah'ta bir polis memurunu vurarak öldürdüler.[25]
    • Şubat 2010
      • 1–24 Şubat 2010, Güney Yemen'de hükûmet baskısıyla 130 isyancı tutuklandı.[26]
      • 13 Şubat 2010, Lahij eyaletinin El-Hawta şehrinde çıkan isyanda bir kişi öldü, 7 kişi yaralandı. Hawta güvenlik müdürü Ali Ammar'a göre: "İsyancılar yolları kapattı, rastgele ateş açtı ve bir güvenlik devriyesine el bombası atarak bir vatandaşı öldürdü bir vatandaşı yaraladılar."[27]
      • 17 Şubat 2010, Tarık el-Fadhli, 20 Şubat'tan itibaren Güney Yemen ayaklanmasının bir sonraki aşamasının kitlesel protestolar sonucu başlayacağını duyurdu.[28][29]
      • 20 Şubat 2010, isyancılar bir hükûmet konvoyuna pusu kurup bir adli soruşturma birimi müdürü ve korumalarından birini öldürdüler, üç kişi yaralandı. El-Dalea'da ayrı bir olayda güvenlik güçleri ile silahlı kişiler arasında çatışma çıktı.[30]
      • 22 Şubat 2010, Güney Yemenli Faris al-Dhama, Yemen hükûmeti tarafından tutuklandı ve öldürüldü.[31]
      • 23 Şubat 2010, Dhale Eyaletinde bir asker isyancılar tarafından öldürüldü.[32]
      • 26 Şubat 2010, Abyan vilayetinde pusuya düşürülen bir asker öldürüldü.[33]
      • 27 Şubat 2010, Yemen hükûmeti, Yemen'in güneyinde olağanüstü hal ilan etti. Bu karar, askerlere yönelik saldırılardaki artışın ardından gelmiştir.[34]
    • Mart 2010
      • 1 Mart 2010, El Kaide ile bağlantılı olduğu belirtilen Güney Yemenli aktivist, iki polis memuru evine düzenlenen silahlı saldırıda öldürüldü, bir polis yaralandı.[35][36]
      • 11 Mart 2010, polisle çıkan çatışmada 6 polis yaralandı, iki militan öldü, 10 militan yaralandı.[37]
    • Nisan 2010
      • 1 Nisan 2010, Daleh'te isyancı Güney Yemen Bağımsızlık Hareketi'ne bağlı mahkûmlar ile gardiyanlar arasında çıkan tartışma bir bombanın atılması, kırk kadar mahkûmun firar etmesiyle sonuçlandı.[38]
      • 15 Nisan 2010, Daleh şehrinde bir gösteri sonrasında çıkan isyanda iki militan yaralandı.[39]
    • Haziran 2010
      • 4 Haziran 2010, isyancılar tarafından düzenlenen bir saldırıda Yemenli bir albay ve iki koruması öldürüldü.[40]
      • 20 Haziran 2010, İki polis öldürüldü.[41]
      • 23 Haziran 2010, Dhaleh vilayetinde çıkan çatışmada üç asker öldürüldü.[42]
      • 24 Haziran 2010 Dhaleh vilayetinde çıkan çatışmalarda üç asker ve bir sivil öldü, sekiz kişi de yaralandı.[43]
      • 25 Haziran 2010, Aden'de hükûmet karşıtı protestolar sırasında çıkan çatışmada bir Güney Hareketi isyancısı güvenlik güçleri tarafından öldürüldü.[44]
    • Temmuz 2010
      • 7 Temmuz 2010, Aden'de polisin hükûmet karşıtı protestoyu dağıtmaya çalışması sırasında iki eylemci öldü ve dört kişi yaralandı.[45]
      • 27 Temmuz 2010, isyancılar Lahij'de bir güvenlik devriyesini pusuya düşürerek dört askeri öldürdü ve dokuz askeri yaraladı.[43]
    • Eylül 2010
      • 5 Eylül 2010, Yemen'in güneyindeki Lahij vilayetinde güvenlik güçleri ile militanlar arasında çıkan çatışmada iki kişi öldü, yedi kişi de yaralandı.[46]
    • Aralık 2010
      • 17 Aralık 2010, Lahij vilayetindeki Habilain'de Güney Hareketi üyesi Abbas Tanbaj'ı vurarak öldürmesinin ardından çıkan çatışmalarda dört Yemen askeri ve bir subay öldü. Beş asker, iki militan ve bir sivil olmak üzere sekiz kişinin daha yaralandığı bildirildi.[43]
  • 2011
    • Ocak 2011
      • 8 Ocak 2011, Güney Hareketi militanları Lahij vilayetinin El Malah semtindeki bir kontrol noktasına saldırdı.[47]
      • 10 Ocak 2011, Lahij vilayetinde çıkan çatışmada iki asker öldü.[48]
      • 12 Ocak 2011 Lahij vilayetinde güneyli isyancılar ile askerler arasında çıkan çatışmada dört Yemen askeri öldü, on kişi yaralandı.[49]
      • 13 Ocak 2011, Güney Hareketi destekçileri, gözaltına alınan militanların serbest bırakılması talebiyle Hadramawt vilayetindeki Mukallah'ta gösteri yaptı. Bir militan öldürüldü ve iki kişi yaralandı.[50]
      • 16 Ocak 2011, Lahij vilayetine bağlı Habilain'de çıkan çatışmada bir kadın öldü, yedi sivil de yaralandı. Ordu, çatışmalarda dört askerinin yaralandığını bildirdi.[43]

2011 Yemen Devrimi

Ana madde: Yemen Devrimi
  • 24 Şubat 2011, Abyan vilayetinin Lawder şehrinde Güney Hareketi'nin düzenlediği protesto sırasında bir sivil öldürüldü.[51]
  • 4 Nisan 2011, güneyli isyancılar güneydeki Lahij vilayetindeki askeri kontrol noktalarına baskın düzenledi. Çatışmalarda bir asker öldü, beş asker yaralandı.[52]
  • 20 Nisan 2011 Aden vilayetinin Khormaksar şehrinde bir protesto gösterisine silahlı kişiler güvenlik güçlerine saldırdı, bir asker öldü, en az dört kişi yaralandı. Bazı tanıklar, silahlı kişilerin Güney Hareketi ile bağlantılı olduğunu bildirdi.[43]
  • 10 Haziran 2011, Güney Hareketi'nden şüphelenilen militanlar, Lahij vilayetindeki al Habilain'in dışındaki bir askeri kontrol noktasına saldırdı.[53]
  • 16 Haziran 2011, Güney Hareketi ile bağlantılı silahlı kişiler Lahij vilayetinde iki Yemen askerini öldürdüler.[54]
  • 24 Haziran 2011, Güney Yemen militanlarının öncülüğünde düzenlenen saldırıda en az üç asker ve bir yoldan geçen kişi öldü.[43] A famous Southern separatist leader Jeyab al Saadi was killed when security forces opened fire on the funeral procession in Aden.[55]
Güney Yemen direnişinin varlığının olduğu bölgeyi gösteren Mart 2012'deki durum
  • 1 Temmuz 2011, Aden'de bir ordu mevziine düzenlenen saldırıda Güney Hareketi'nden silahlı bir militan öldürüldü. Çatışmada 3'ü asker olmak üzere 6 kişi yaralandı.[56]
  • 9 Temmuz 2011, Güney Hareketi, bir güvenlik devriyesine pusu kurarak Yemenli bir subay ve iki askeri öldürmekle suçlandı. Saldırıda 2 sivil de yaralandı.[57]
  • 23 Ağustos 2011, Güney Hareketi'nin desteklediği silahlı aşiretler Lahj'da bir hapishaneyi ele geçirdi. Hükûmet güçleri ağır ateşe karşı koyamadı ve teslim oldu. 20'den fazla mahkûm serbest bırakıldı.[58]

Devrim sonrası (2012)

Husiler gibi güney hareketi, Genel Halk Kongresi ile Al-Islah arasında Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi aracılı bir anlaşmayı reddetti ve Abdrabbuh Mansur Hadi'yi tek aday olarak bırakarak 21 Şubat 2012 cumhurbaşkanlığı seçimlerini boykot etti.[59]

2014

  • 17 Ocak 2014, Yemenli askerler ile isyancı militanlar arasında Cuma günü Yemen'in güneyinde çıkan çatışmalarda, her iki taraftan kaynaklara göre ikisi asker olmak üzere dört kişi öldü.[60]
  • 30 Ocak 2014, Güney Yemen, Daleh'te ordu ayrılıkçılarla çatıştı ve iki asker olmak üzere dört kişi öldü.[4]
  • 5 Şubat 2014, askeri bir araca düzenlenen saldırıda kimliği belirsiz silahlı kişiler dört Yemenli askeri öldürdü.[61]
  • 7 Şubat 2014, Yemenli aşiretler, güneydoğuda aşiret milisleri tarafından havaya uçurulan bir petrol boru hattını onarmak için gönderilen tamirci teknisyenlere eşlik eden bir askeri konvoyu pusuya düşürdü, dört asker öldü ve çok sayıda kişi yaralandı.[62]
  • 18 Şubat 2014, Yemen Savunma Bakanlığı, Dalea şehrinde silahlı kişilerle Yemenli askerler arasında çıkan çatışmada dokuz kişinin öldüğünü bildirdi.[63]
  • 9 Mart 2014, militanların Güney Yemen'de bir askeri yerleşkeye saldırmaya çalıştıkları sırada çıkan çatışmada en az iki Yemen askeri ve dört militan öldü.[64]
  • 7 Ağustos 2014, askeri ve yerel yetkililer, güneydoğudaki Hadramawt vilayetinde iki ordu karakoluna düzenlenen saldırılarda 11 militan ve dört Yemen askerinin öldürüldüğünü bildirdi.[65]

2017

Nisan 2017 sonunda Aden Valisi Aidarus al-Zoubaidi, Cumhurbaşkanı Abdrabbuh Mansur Hadi tarafından kendisine sadakatsizlik nedeniyle görevden alındı. 3 Mayıs 2017'de Aden'de Hadi'nin kararını protesto etmek için büyük mitingler düzenlendi.[66][67][68][69]

2018

2019

  • 29 Ağustos 2019 – Aden ve Zinjibar, Güney Geçiş Konseyi tarafından kontrol edilmekte.

2022

  • 7 Ağustos 2022 – Güney Geçiş Konseyi, Ayban vilayetinde saldırı başlattı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Violent Clashes between Al-Maraqeshah and Gunmen of Mobility in Abyan". Yemen Post. 1 July 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 March 2015. 
  2. ^ a b "Yemen's Saudi-backed government 'to flee from Aden'". The Guardian. 30 January 2018. 30 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 January 2018. 
  3. ^ a b "Breaking: Yemeni separatists conquer the city of Aden from Saudi-backed forces after two-day battle". AMN. 30 January 2018. 30 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 January 2018. 
  4. ^ a b "Army-separatist clash kills four in south Yemen". The Daily Star. 30 January 2014. 31 January 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 January 2014. 
  5. ^ a b Yemen after Saleh: A future fraught with violence 25 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "South Yemen: Is It About to Declare Independence? - TIME". TIME.com. 8 July 2011. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
  7. ^ "500 'Qaida' Killed, Aid Needed, Says Yemen Army". Naharnet. 5 June 2014. 6 June 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 June 2014. 
  8. ^ [1] 18 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "NewsYemen". 15 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  9. ^ a b "Tracker: Unrest in Southern Yemen - Critical Threats". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
  10. ^ "Yemen policeman shot dead in restive south". AFP. 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2012. 
  11. ^ "Yemen on the brink: how the UAE is profiting from the chaos of civil war". The Guardian. 21 Aralık 2018. 30 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2018. 
  12. ^ "Login". 4 January 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
  13. ^ "Associating the Liberation Movement of South Yemen with Al Qaeda is Red Herring". American Chronicle. 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  14. ^ "Tariq al-Fadhli hoisted the American flag on his house". Aden Press. 5 Şubat 2010. 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2010. 
  15. ^ "Reuters AlertNet – Yemeni soldier killed in protesters' attack". Alertnet.org. 28 Nisan 2009. 3 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  16. ^ "Bomb kills Yemeni in southern clashes- Yemen Post English Newspaper Online". Yemenpost.net. 7 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  17. ^ "Yemeni soldier killed in clashes in troubled south". U-T San Diego. 4 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
  18. ^ "Two dead as south Yemen protesters clash with police". The Daily Star. Beirut, Lebanon: Encyclopedia.com. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  19. ^ "Two demonstrators killed in clashes with Yemeni police – People's Daily Online". English.peopledaily.com.cn. 8 Haziran 2009. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  20. ^ a b google news Four Yemeni soldiers killed as unrest swells 14 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Tracker: Unrest in Southern Yemen | Critical Threats". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2016. 
  21. ^ reuters Two Yemeni soldiers killed in ambush in south 14 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  22. ^ "Trend News: One soldier killed, official kidnapped in south Yemen". En.trend.az. 9 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  23. ^ "Yemen troops killed in attack on checkpoint". BBC News. 24 Ocak 2010. 6 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  24. ^ (AFP) – Jan 25, 2010 (January 25, 2010). "AFP: One killed and 14 wounded in Yemen separatist violence". June 11, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: April 27, 2010. 
  25. ^ "Khaleej Times Online – Yemen police officer shot dead by secessionists". Khaleejtimes.com. 27 Ocak 2010. 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  26. ^ "Sahwa Net". Alsahwanet.net. 24 Şubat 2010. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. []
  27. ^ "One Killed, 7 Injured in South Yemen Protest: Source". 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  28. ^ "South Yemen uprising starts Saturday, says separatist". www.english.rfi.fr. 17 Şubat 2010. 22 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  29. ^ "NewsYemen". NewsYemen. 13 Şubat 2010. 15 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  30. ^ "Two dead in ambush of govt vehicle in south Yemen". Arab News. Reuters. 20 Şubat 2010. 23 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  31. ^ "Arrests, Detentions, Death in Yemen's Southern Conflict | Middle East | English". .voanews.com. 23 Şubat 2010. 27 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  32. ^ "Saba Net – Yemen news agency". Sabanews.net. 23 Şubat 2010. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  33. ^ "Saba Net – Yemen news agency". Sabanews.net. 26 Şubat 2010. 28 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  34. ^ Mohammed Ghobari (27 Şubat 2010). "Yemen declares state of emergency in southern city". Reuters. 2 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  35. ^ "Yémen/Sud: un activiste tué ainsi que trois proches et deux policiers – RTL info". Rtlinfo.be. 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2014. 
  36. ^ "Une explosion détruit un immeuble au Yémen, on craint 19 morts, actualité Monde : Le Point". Lepoint.fr. 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  37. ^ "2 Killed, 10 Wounded in Riot-Hit South- Yemen Post English Newspaper Online". Yemenpost.net. 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  38. ^ "Middle East – Scores escape amid Yemen jail blast". Al Jazeera English. 1 Nisan 2010. 9 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  39. ^ lefigaro.fr (15 Nisan 2010). "Le Figaro – Flash Actu : Yemen: manifestations de l'opposition". Lefigaro.fr. 18 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  40. ^ "AFP: Suspected Qaeda members kill Yemeni colonel". 25 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  41. ^ "Yemen: 2 Army Officers Killed in Southern Ambush". Fox News. 20 Haziran 2010. 24 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2010. 
  42. ^ "AFP: '3 Yemeni soldiers die' in clashes in south". 15 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 January 2019. 
  43. ^ a b c d e f "Tracker: Unrest in Southern Yemen – Critical Threats". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  44. ^ "One killed as police clash with separatists in southern Yemen – Monsters and Critics". 4 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 January 2019. 
  45. ^ "2 Die, 4 Hospitalized after Police Thwart Aden Rally on War's End Anniversary – Yemen Post English Newspaper Online". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 March 2015. 
  46. ^ "2 Killed and 7 Injured in Lahj Clashes – Yemen Post English Newspaper Online". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 March 2015. 
  47. ^ "YemenOnline – Voice of Yemen : Separatists attack security checkpoint killing two soldiers". 4 October 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 January 2019. 
  48. ^ http://www.france24.com/en/20110110-two-dead-army-battles-south-yemen-militants[]
  49. ^ "yobserver.com is available at DomainMarket.com". yobserver.com is available at DomainMarket.com. 21 January 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 January 2019. 
  50. ^ "Woman dies in south Yemen protest". 15 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 January 2019. 
  51. ^ "One killed, another Wounded in Abyan- Yemen Post English Newspaper Online". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 March 2015. 
  52. ^ "One soldier killed in raid by separatist militants in south Yemen". 17 October 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 March 2015. 
  53. ^ "Eight die as Yemeni troops fight southern rebels". Reuters. 10 June 2011. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 July 2017. 
  54. ^ "Army kills 'al-Qaeda fighters' in Yemen". 6 October 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 March 2015. 
  55. ^ Kasinof, Laura (24 June 2011). "Yemen's Security Forces Clash With Protesters at Funeral Procession for a Popular Activist". The New York Times. 26 July 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2017. 
  56. ^ "Yemenis stage mass rival rallies". 15 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 January 2019. 
  57. ^ "Three soldiers killed in south Yemen ambush". 15 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 January 2019. 
  58. ^ "Armed tribesmen storm prison, police station in south Yemen". Trend. 22 Ağustos 2011. 3 October 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 March 2015. 
  59. ^ "Houthis and Southern Movement to boycott February election". Yemen Times. 24 March 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 March 2015. 
  60. ^ "Four killed in south Yemen clashes". The Daily Star. 17 January 2014. 17 January 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 January 2014. 
  61. ^ "Gunmen kill four soldiers in south Yemen: official". The Daily Star. 5 Şubat 2014. 6 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014. 
  62. ^ "Yemen tribesmen kill soldiers in restive Hadramawt". The Daily Star. 7 Şubat 2014. 8 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2014. 
  63. ^ "Nine dead, 14 soldiers seized in clashes between gunmen and army in Yemen". The Daily Star. 18 Şubat 2014. 19 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2014. 
  64. ^ "Two Yemeni soldiers, 30 people killed in clashes". World Bulletin. 9 March 2014. 9 March 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 March 2014. 
  65. ^ ""Al-Qaeda" attacks in Yemen leave 15 dead". NOW. 7 Ağustos 2014. 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2014. 
  66. ^ "GCC rejects formation of Yemen transitional council | Yemen News | Al Jazeera". aljazeera.com. 7 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017. 
  67. ^ The New Arab (11 Mayıs 2017). "Banished Aden governor forms independent "South Yemen" council". alaraby.co.uk. 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017. 
  68. ^ Saudi Research & Marketing (uk) Ltd. "Hadi Rejects 'South Council,' Urges Members to Clarify their Stances - ASHARQ AL-AWSAT English". english.aawsat.com. 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017. 
  69. ^ "Yemen gov't rejects formation of "southern transitional council" - Xinhua | English.news.cn". news.xinhuanet.com. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017. 
  70. ^ "Yemen separatists 'capture Aden' from Hadi forces". The Irish Times. 30 Ocak 2018. 30 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  71. ^ "Yemen separatists capture Aden, government confined to palace - residents". Swissinfo. 30 January 2018. 30 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 January 2018. 
  72. ^ "Yemen separatists capture Aden, government confined to palace: residents". Reuters. 30 January 2018. 30 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 January 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yemen</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Yemen, resmî adıyla Yemen Cumhuriyeti, Orta Doğu'da yer alan bir ülke. Kuzeyinde Suudi Arabistan, kuzeydoğusunda Umman ile komşudur. Batısını Eritre ve Cibuti, güneybatısını Somali çevreler. Yemen; 555.000 km2 yüz ölçümüne sahiptir ve 1.200 km uzunluğunda sahil şeridiyle Arap Yarımadası'nın güney ucunda yer almaktadır. Güneyinde Hint Okyanusu'nun uzantısı Aden Körfezi, kuzeyinde Kızıldeniz, güneybatısında ise bu ikisini ayıran Babülmendep Boğazı bulunmaktadır. Yemen'in Umman Denizi ile Kızıldeniz'de en büyükleri Haniş ve Sokotra olmak üzere 200'e yakın adası bulunmaktadır. En büyük şehri ve başkenti San'a'dır. 2022 yılı itibarıyla Yemen'in nüfusunun yaklaşık 31 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Yemen; Arap Birliği, Birleşmiş Milletler, Bağlantısızlar Hareketi ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baharı</span> 2010da başlayıp süregelen, Arap coğrafyasında yaşanan halk hareketlerine verilen ortak ad

Arap Baharı, 2010 yılında başlayan, Arap dünyasında yaşanan bir dizi hükûmet karşıtı protesto, ayaklanma ve silahlı isyanlardı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Abdullah Salih</span> Yemenin eski cumhurbaşkanı

Ali Abdullah Salih, , Yemen Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olarak 2012 yılında kadar görev yapmıştır. Daha önce devlet başkanı görevine 1978'den 1990 yılına kadar Yemen Arap Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanı olarak görev yaptı. Yemen'in en uzun görevde kalan devlet başkanıdır. 2 Şubat 2011'de 2013 yılındaki seçimlerde yeniden aday olmayacağını açıkladı. Silahsız protestoculara karşı hükûmetin şiddetli yanıt vereceğini açıkladı. Partisinin milletvekilleri 23 Şubat 2011 tarihinde istifa etti. 10 Mart 2011'de Salih yasama ve yürütme yetkilerini ayırarak, yeni bir anayasa konusunda bir referandum yapacağını ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Aden'in Fethi</span>

Aden'in Fethi, 1547 yılında yerel Arap şeyhlerinin eline düşen Aden'in Portekiz İmparatorluğu'nun eline geçme tehlikesine karşı, 26 Şubat 1548'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından tekrar ele geçirilişi.

1992 Yemen'deki otel saldırıları, 29 Aralık 1992'de, Yemen'in Aden şehrindeki Gold Mohur Hotel ile Mövenpick Hotel'e el-Kaide tarafından düzenlenen bombalı saldırılar. Somali'deki Umut Harekâtı'na katılacak 100 kadar Amerikan deniz piyadesinin konakladığı otellere eş zamanlı olarak düzenlenen saldırıda hiçbir askerî kayıp yaşanmazken, saldırılar 2 sivilin ölümü ile 7 sivilin yaralanmasına sebep oldu. Gold Mohur Hotel'deki saldırıda Avusturyalı bir turist ile bir otel çalışanı hayatını kaybederken; dört Avusturyalı turist yaralandı. Mövenpick Hotel'in otoparkında gerçekleşen ikinci patlamada ise üç kişi yaralandı. Yemenli yetkililerin açıklamasına göre yarananlardan ikisi, bombayı yerleştirmeye çalışan Yemenlilerdi. Yaşanan saldırılar, el-Kaide tarafından Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı gerçekleştirilen saldırıların ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Yemen Mütevekkilî Krallığı</span> 1918 ve 1970 yılları arasında Arap Yarımadasında var olmuş bir krallık

Yemen Mütevekkilî Krallığı, ilk dönem adıyla Yemen Zeydi Emirliği veya bilindik isimleriyle Yemen Krallığı ve Kuzey Yemen, kısaca ise Yemen ; İmam Yahya önderliğindeki Zeydîlerce Osmanlı İmparatorluğu'nun Yemen'den çekilmesinden sonra 1918 yılında kurulan ve 1970'e dek varlığını sürdürmüş devlet. Orta Doğu'da yer alan Yemen Krallığı 195,000 km2 yüzölçümüne sahipti. Kuzeyinde Suudi Arabistan, güneyinde İngiliz hamiliğinde Güney Yemen yer alıyordu. Krallığın başkenti 1918'den 1948'e kadar günümüzde Yemen'in başkenti olan San'a, 1948'den 1962'ye kadar Taiz, para birimi ise Yemen riyaliydi.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'deki el-Kaide ayaklanması</span> Vikimedya liste maddesi

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması, el-Kaide'ye bağlı olarak faaliyet gösteren Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin, Yemen'deki hükûmetine karşı ayaklanması ve taraflar arasında yaşanan silahlı çatışmalar. 1998 yılında başlaya ayaklanmaya Aralık 2014'te üçüncü bir taraf olarak Irak ve Şam İslam Devleti de dahil oldu. Mart 2015'te ise çatışmalar büyüyerek iç savaşa dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Nasır el-Vuheyşi</span>

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi, diğer bilinen adlarıyla Ebu Beşir veya Ebu Beşir el-Yemeni, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurucusu ve ilk lideri olan Yemenli İslamcı.

Kasım Muhammed Mehdi er-Rimi, tanınan diğer adlarıyla Ebu Hüreyre veya Ebu Hüreyre el-Sanai, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin lideri olan Yemenli İslamcı.

Fehd el-Kuso, bilinen diğer adlarıyla Ebu Huzeyfe veya Ebu Huzeyfe el-Yemeni, el-Kaide'ye bağlı olarak faaliyet gösteren Yemen el-Kaidesi ile daha sonrasında kurulan Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin üst düzey yöneticilerinden olan Yemenli İslamcı. FBI'ın oluşturduğu Most Wanted Terrorists listesine de giren el-Kuso, 6 Mayıs 2012'de Yemen'in Şebve ilinde CIA tarafından insansız hava araçlarıyla düzenlenen hava saldırısında öldürüldü. Arap Yarımadası el-Kaidesi tarafından aynı gün yapılan açıklamayla da kendisinin ölümü doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">Gabriel Tang</span>

Gabriel Gatwech Chan (bilinen adı ve lakabıyla : Gabriel Tang ya da Gabriel Tang Ginye; ,Güney Sudanlı isyancı milislerin lideri general. General Tang Hartum'da Sudan hükûmet i karşıtı güney sınır milis kuvvetini kurarak savaş açmıştır. Seçtiği savaşçıların çoğu bölge yerli etnik gruplardan oluşmaktaydı. General Tang idaresindeki milisler 2006'da Sıdan Silahlı Kuvvetlerine karşı yaptıkları suikastte 150 kişinin ölümüne sebep olmuşlardır. 2009'da ise Sudan Halk Kurtuluş Ordusu daha önceden varılan barış antlaşması silahlı eylemler artınca bozulmuştur. Nisan 2011'de Hükûmet Yetkililerine göre General Tang milisleri ile SPLA arasında Jonglei'deki çatışmalarda 57 kişi ölmüştür. Kısa bir süre sonra General Tang ve yanındakiler teslim olmuş SPLA güçlerince Tang Juba, Güney Sudan'da ev hapsine alınmıştır. Güney Sudan İç Savaşı'nda, Lam Akol milis hareketiyle ortalık yapan General Tang milisleri Juba kentinde Ulusal Demokratik Hareketi adıyla birleşmişler Tang'da başkanları olmuştur. Ocak 2017'de John Uliny idaresindeki isyancılar grubuyla SPLM-IO kuvvetleri arasında silahlı çatışma çıkmıştır. Kuzey Üst Nil Hamra bölgesine kadar yayılan bu çatışmalarda 4 Ocak 2017'de John Ulıny ve General Tang dahil 20 kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Arap Emirlikleri Federasyonu</span>

Güney Arap Emirlikleri Federasyonu, Güney Yemen'e dönüşecek olan İngiliz Aden Protektorası içinde bir devlet örgütüydü. Altı devletten oluşan federasyon, 11 Şubat 1959'da İngiliz Aden Kolonisi'nde kuruldu. Federasyon ile İngiltere, İngiliz mali ve askeri yardım planlarını detaylandıran bir “Dostluk ve Koruma Antlaşması” imzaladılar. Daha sonra dokuz devlet daha eklendi ve 4 Nisan 1962'de Güney Arabistan Federasyonu adını aldı. Buna 18 Ocak 1963'te Aden Kolonisi de katıldı.

Komutan.Münir El Yafi, Yemenli rütbeli asker ve siyasetçi.

30 Aralık 2020'de, yeni kurulan Yemen hükûmetini taşıyan bir uçak, Aden Uluslararası Havalimanı'na indi. İniş sırasında bombalar patladı ve silahlı kişiler ateş açtı, 25 kişi öldü ve 110 kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Yemenliler</span> Yemen ile ilişkili bir halk

Yemenliler, Yemen Arapçasını konuşan ve ortak tarih ve kültürü paylaşan bir topluluk olarak Yemen'de ortaya çıkmış millettir. Tarih boyunca Yemen'de ikamet etmiş olan farklı grupların karışımıyla yeni bir kimlik oluşturmuşlardır; Araplar, Yemenli kimliğini oluşturan en büyük gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Yemen diasporası</span> Yemen dışında yaşayan Yemenliler

Yemen diasporası veya yurt dışında yaşayan Yemenliler, Yemen'den göç etmiş ve şimdi başka ülkelerde ikamet eden Yemenliler ve onların soyundan gelenleri ifade eden terimdir. 2 milyonu Suudi Arabistan'da olmak üzere Yemen dışında yaklaşık olarak 7 milyon Yemenli yaşamaktadır. Birleşik Kralıkta 70.000 ila 80.000 Yemenli yaşamakta. Amerika Birleşik Devletleri'nde 200.000'den fazla Yemenli ve İtalya da yaklaşık 3.000 Yemenli yaşamakta. Ayrıca Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Katar ve Bahreyn, Pakistan, Cibuti, Somali, Endonezya, Malezya, Brunei ve eski Sovyet ülkelerinde de Yemenliler yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi</span> Yemenin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi, Yemen İç Savaşı'na "kapsamlı bir siyasi çözüm" bulmak amacıyla 7 Nisan 2022 tarihinde Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan ve Yemen'in uluslararası alanda tanınan hükûmetinin yürütme organıdır. Reşad el-Uleymi başkanlığındaki konseyin sekiz üyesi bulunuyor. Cumhurbaşkanı ve cumhurbaşkanı yardımcısının tüm yetkileri bu konseye devredilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Nasır Muhammed</span>

Ali Nasir Muhammed Al-Husani, 1980 ve 1986 yılları arasında Yemen Sosyalist Partisi Genel Sekreteri olarak görev yapmış Güney Yemen'in eski başbakanı. Güney Yemen'in iki kez cumhurbaşkanı ve bir kez başbakan oldu. 2 Ağustos 1971'den 14 Şubat 1985'e kadar başbakan ve 26 Haziran 1978'den Salim Rubai Ali'yi devirip idam ettikten sonra 27 Aralık 1978'e kadar Başkanlık Konseyi başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Suudi-Yemen bariyeri</span>

Suudi-Yemen bariyeri, Suudi Arabistan tarafından Yemen ile olan 1.800 kilometrelik sınırının bir kısmı boyunca inşa edilen fiziksel bir bariyerdir. Betonla doldurulmuş üç metre (10 ft) yüksekliğinde boru hattından yapılmış, "Yemen ile artık tamamen sınırlandırılmış sınırın bölümleri boyunca bir güvenlik bariyeri" görevi gören ve elektronik algılama ekipmanı ile donatılmış bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Salem el Beidh</span>

Ali Salem al-Beidh, Güney Yemen'de Yemen Sosyalist Partisi (YSP) Genel Sekreteri ve 1990'daki birleşmenin ardından Yemen Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak görev yapmış Yemenli bir siyasetçidir. 1993'te birleşme hükûmetinden ayrılarak 1994'te Yemen'de iç savaşa yol açmış ve ardından Umman'a sürgüne gitmiştir. Al Hirak olarak bilinen Güney bağımsızlık hareketinin lideridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.