İçeriğe atla

Güney Tirol

İtalya'daki Güney Tirol bölgesinin konumunu gösteren harita

Güney Tirol (Almanca: "Südtirol"), İtalya'nın Trentino-Güney Tirol bölgesinde yer almaktadır. İtalyanlar Alto Adige (doğrudan Türkçesi ile "Yukarı Adige") de derler. Başkenti Bozen'dir. Nüfusun yüzde altmış dördü Avusturya Bavyeralısı veya Tirolyandır ana dil olarak Almanca, yüzde yirmibeşi ise anadili olarak italyanca konuşur. Geri kalan kesimler ise değişik dilleri konuşmaktadır. Bölge önemli derece özerk yetkilere sahiptir. Sınırları oldukça geniş harici yasama, yürütme ve mali yetkilere sahip olan Güney Tirol 2011'den itibaren hem İtalya'nın hem de Avrupa Birliği'nin en zengin bölgeleri arasında yer almaktadır.

Coğrafya

Bölge'nin yüzölçümü 7.399 km².

İdâre

116 belediyeden oluşmuştur.

Nüfus

31 Aralık 2007 tarihinde nüfusu 493.910'dur.

Diller

Güney Tirol'deki nüfusunun çoğunluğu Almanca konuşur. İtalyanca da bilinir.

Tarih

1918'e kadar Güney Tirol Avusturya'daki Tirol eyâletine aitti.

Siyâset

Güney Tirol Avusturya'yla çok münâsebette bulunur.

Fırkalar

Birinci hareket Südtiroler Volkspartei'dir. (Güney Tirol Halk Fırkası)

Landeshauptmann

Eyâlet başkanı landeshauptmann'dır.

  • 1952–1955: Karl Erckert
  • 1956–1960: Alois Pupp
  • 1960–1989: Silvius Magnago
  • 1989'den itibaren: Luis Durnwalder

Landtag

Güney Tirol'un meclisi Landtag'dır.

  • Südtiroler Volkspartei (SVP) (Alman ve Ladin): 21 koltuk
  • Alleanza Nazionale (İtalyan): 3 koltuk
  • Grüne-Verdi-Vërc (Yeşiller): 3 koltuk
  • Die Freiheitlichen (Alman): 2 koltuk
  • Gemeinsam Links-Frieden und Gerechtigkeit :1 koltuk
  • Forza Italia (İtalyan): 1 koltuk
  • Unione Autonomista: Il Centro – Margherita (İtalyan): 1 koltuk
  • Union für Südtirol (Alman): 1 koltuk
  • Unitalia (İtalyan): 1 koltuk
  • Süd-Tiroler Freiheit (Alman) : 1 koltuk

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avusturya</span> Orta Avrupada bir ülke

Avusturya veya resmî adıyla Avusturya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da denize kıyısı olmayan, dokuz eyaletten oluşan ülke. Batıda Lihtenştayn ve İsviçre, güneyde İtalya ve Slovenya, doğuda Macaristan ve Slovakya, kuzeyde ise Almanya ve Çekya ile komşudur. Avusturya'nın yüzölçümü 83.879 km2dir ve yaklaşık 9 milyonluk bir nüfusa sahiptir. Avusturya Almancası ülkenin resmi dili olsa da, birçok Avusturyalı gayri resmi olarak çeşitli Bavyera lehçelerinde konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Almanca</span> Batı Cermen dili

Almanca, Hint-Avrupa dil ailesine ait, ağırlıklı olarak Orta ve Batı Avrupa'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Avrupa Birliği'nin resmî dillerinden biri ve en çok konuşulanıdır. Özellikle Almanya, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, İsviçre'nin büyük bölümü, İtalya'nın Güney Tirol bölümü, Belçika'nın doğu kantonları, Polonya ve Romanya'nın kimi bölgeleri ve Fransa'nın Alsas-Loren bölgesinde konuşulmaktadır. Dünyanın yaygın lisanlarından biridir. Almanca içinde Fransız kelime kökenli sözcükler taşır.

<span class="mw-page-title-main">Trentino-Alto Adige/Südtirol</span>

Trentino-Alto Adige Kuzey Doğu İtalya'da 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Belluno (il)</span> İtalyada bir il

Belluno ili, kuzey-doğu İtalya'da Veneto bölgesinin ili olup merkezi ismini aldığı Belluno şehridir. İlin alanı 3,678 km² olup bu ile bağlı olan 69 komün içindeki il nüfusu 213.876 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Bolzano (il)</span> İtalyada bir il

Bolzano (Özerk) ili, İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol özerk bölgesinde özerk il. Başkenti Bolzano'dur.

<span class="mw-page-title-main">Merano</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Merano (Meran) İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 31 Mart 2018 tarihi itibarıyla 40,500'dir.

<span class="mw-page-title-main">Lana, İtalya</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Lana İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 2010 yılı itibarıyla 11.206'dır.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Krallığı (1805-1814)</span>

İtalya Krallığı Kuzey İtalya'da, Fransız imparatoru I. Napolyon'un himayesinde bulunan Fransa ile kişisel birliktelikte olan devletti.

<span class="mw-page-title-main">Vipiteno</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Vipiteno İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu Mart 2018 tarihi itibarıyla 6,967'dir.

Gruber-De Gasperi Anlaşması, Avusturya Dışişleri Bakanı Karl Gruber ve İtalya Başbakanı Alcide De Gasperi tarafından 5 Eylül 1946'da imzalanan ikili bir antlaşmaydı. Uluslararası hukuk tarafından tanınan Alto Adige / Südtirol Eyaletinin Almanca konuşan nüfusuna özerklik ve kültürel kimliğini ve geleneklerini koruma hakkı verdi. Ayrıca Almanca ve İtalyanca resmi diller olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Meltina</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Meltina, İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 30 Kasım 2010 tarihi itibarıyla 1.622'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tirol</span>

Tirol, Alplerde, günümüz Kuzey İtalya ve Batı Avusturya'da yer alan tarihî bir bölge. Bu bölge tarihî olarak Tirol Kontluğu'nun merkezini oluşturdu; bu kontluksa 12. yüzyıldaki kuruluşundan 1919 yılına dek Kutsal Roma İmparatorluğu, Avusturya İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan'ın parçasını oluşturdu. 1919 yılında, I. Dünya Savaşı'yla Avusturya-Macaristan'ın dağılmasının ardından bu bölge, Saint-Germain Antlaşması'nın doğrultusunda iki farklı idarî bölüme bölündü:

<span class="mw-page-title-main">Stelvio</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Stelvio, İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu Kasım 2010 itibarıyla 1.215'tir.

<span class="mw-page-title-main">Caldaro sulla Strada del Vino</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Caldaro sulla Strada del Vino İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 30 Kasım 2010 tarihi itibarıyla 7.592'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sarentino</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Sarentino İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu Kasım 2010 itibarıyla 6.902'dir.

<span class="mw-page-title-main">Castelrotto</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Castelrotto İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 30 Kasım 2010 tarihi itibarıyla 6.456'dır.

<span class="mw-page-title-main">Silandro</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Silandro İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu Kasım 2010 itibarıyla 5.990'dır.

<span class="mw-page-title-main">Laces</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Laces İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 30 Kasım 2010 tarihi itibarıyla 5.156'dır.

Ora İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol bölgesine bağlı Güney Tirol ilinde bulunan bir komündür. Komünün nüfusu 31 Aralık 2010 tarihi itibarıyla 3.537'dir.

<span class="mw-page-title-main">Predoi</span> İtalyanın Trentino-Alto Adige bölgesinde, Güney Tirol-Bolzano iline bağlı ilçe (komün)

Predoi, İtalya'nın kuzeyindeki bir eyalet olan Güney Tirol'de bir komün (belediye) ve bir köydür. Avusturya sınırından, Bolzano'nun yaklaşık 80 kilometre kuzeydoğusunda yer almaktadır. Ayrıca İtalya'nın en kuzeydeki komünüdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.