İçeriğe atla

Güney Slav dilleri

Güney Slav dilleri
Coğrafi dağılımBalkanlar; ayrıca, Balkanlar'ın yakın çevresinde küçük kümeler
SınıflandırmaHint-Avrupa dil ailesi
Alt bölümler
  • Doğu grubu
  • Batı grubu
ISO 639-5zls
Güney Slav dillerinin dağılımı

Güney Slav dilleri, Doğu ve Batı Slav dilleri ile birlikte Slav dillerinin 3 alt kolundan biridir. Dil grubu Balkanlar'da yaklaşık 30 milyon konuşura sahiptir. Güney Slav dilleri kendi aralarında bir lehçe sürekliliği oluşturur,[1][2] grubun Batı koluna ait Sırpça, Hırvatça, Boşnakça ve Karadağlıca ise bu süreklilikte tek bir lehçe (Ştokavyan) olarak sınıflandırılır.[3]

Yazıya geçirilmiş ilk Güney Slav dili (ve aynı zamanda ilk Slav dili), 9. yüzyılda Selanik'te konuşulmuş, günümüzde Eski Kilise Slavcası olarak adlandırılan dildir. Günümüzde bu dil hâlâ bir dinî dil olarak Kilise Slavcası formunda kullanılmaktadır.

Sınıflandırma

Doğu grubu

Batı grubu

Kaynakça

  1. ^ Friedman, Victor (1999). Linguistic emblems and emblematic languages: on language as flag in the Balkans. Kenneth E. Naylor memorial lecture series in South Slavic linguistics ; vol. 1. Columbus, Ohio: Ohio State University, Dept. of Slavic and East European Languages and Literatures. s. 8. OCLC 46734277. 
  2. ^ Alexander, Ronelle (2000). In honor of diversity: the linguistic resources of the Balkans. Kenneth E. Naylor memorial lecture series in South Slavic linguistics ; vol. 2. Columbus, Ohio: Ohio State University, Dept. of Slavic and East European Languages and Literatures. s. 4. OCLC 47186443. 
  3. ^ Roland Sussex (2006). The Slavic languages. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 43-44. ISBN 978-0-521-22315-7. 

Okuma listesi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hırvatça</span> Hırvatistanın resmi dili

Hırvatça (hrvatski), Slav dillerinin güney grubundan, Hırvatların konuştuğu dildir. Sırpça, Karadağca ve Boşnakça'nın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dilinin standart bir formu olarak kabul edilmektedir. Bugün Hırvatistan Cumhuriyeti'nin ve Avrupa Birliği 'nin resmî dili olması dışında Bosna-Hersek'in fiiliyatta üç etnik yapılı bölümlenmesi sebebiyle burada da resmiyete sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Slavlar</span> Avrupa kökenli bazı etnik toplulukların ortak adı

Slavlar veya İslavlar, Avrupa'da yaşayan en kalabalık etnik topluluk. Daha çok Avrupa'nın doğusunda ve güneydoğusunda yaşarlar. Ayrıca Asya'nın kuzey kesimlerinde de yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Sırp-Hırvatça</span>

Sırp-Hırvatça, Sırbistan, Hırvatistan, Bosna Hersek ve Karadağ'da konuşulan bir bir Güney Slav dilidir. Sırp-Hırvatça karşılıklı anlaşabilir dört standart çeşite sahip bir çok merkezli dildir.

<span class="mw-page-title-main">Slav dilleri</span> Hint-Avrupa dil ailesinin Baltık-Slav dilleri kolu

Slav dilleri, Slavların konuştuğu dillerin oluşturduğu dil ailesi. Hint-Avrupa dil ailesinin Baltık-Slav dilleri koluna mensup olan bu dil grubu diğer Hint-Avrupa dilleri ile akraba olmasına rağmen aralarında pek çok farklılık bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Belarusça</span> Belarusun resmî dili olan doğu Slav dili

Belarusça veya Beyaz Rusça, Rusça ile beraber Belarus'un resmî dili. Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri grubunun Doğu Slav dilleri alt grubuna dahil olup toplam konuşan sayısı yaklaşık 7 milyondur. Mevcut Anayasa uyarınca Belarus Cumhuriyeti'nde Rusça ile birlikte iki resmî dilden biridir. Ek olarak, Rusya, Litvanya, Letonya, Polonya ve Ukrayna'nın bazı bölgelerinde bu ülkelerdeki Belaruslu azınlıklar tarafından konuşulmaktadır.

Eski Kilise Slavcası ilk Slav yazı dilidir. 9. yüzyılda Aziz Kiril ve Metodius bu dili standartlaştırdı ve Slavların Hristiyanlaştırılma süreci kapsamında İncil ve Grekçe kilise metinlerini çevirdi. Bu çalışmalar Slav dilleri tarihinde oldukça önemli bir yer almış, sonraki dil dönemi olan Kilise Slavcasının sistemleşmesine etki etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kado dilleri</span>

Kado dilleri ya da Kaddo dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinde Kuzey Dakota'dan Oklahoma'nın güneyine ve Teksas'a kadar Büyük Ovalar'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi. 3.000 yıl önce Kuzey ve Güney olarak iki ana gruba ayrıldıkları tahmin eiliyor. Toplam 5 dilden oluşur ve birinin soyu tükenmiş, diğer dördünü konuşanlar ise ancak 50 kişidir ve soyu tehlike altında olan dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tano dilleri</span>

Tano dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinib New Mexico, Kansas, Oklahoma ve Teksas eyaletleri ile Meksika'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi.

Yurokça ya da Yurok dili, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin kuzeybatısında Yuroklar tarafından konuşulmuş olan Algonkin–Yurok dilleri ailesinden bir Amerind Kızılderili dilidir. Bir düzine konuşanı olan dil yok olma sürecine girmiştir. En yakın akrabası birlikte Ritwan adıyla da ele alınan Viyotça en uzak akrabaları ise Algonkin dilleridir. Hem Viyotça hem de Yurokça Algonkin dillerinin coğrafyasından oldukça uzakta izole bir alandadır.

<span class="mw-page-title-main">Vintu dilleri</span>

Vintu dilleri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Kaliforniya eyaletinin kuzey merkezinde yaşayan Vintu halkları tarafından konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi. Biri tükenmiş olan diğerleri de tükenmekte olan dört dilden oluşur.

Zhuangca ya da Zhuang dili, Çin'de yaşayan Zhuang halkının konuştuğu çeşitli lehçelere verilen isimdir. Zhuangcayı konuşanların çoğu, Zhuangcanın resmi dil olduğu Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi'nde yaşar. Asilimasyon yoluyla bu dilin yayılımı geri alınıyor.

<span class="mw-page-title-main">Amerika'nın yerel dilleri</span>

Amerika'nın yerel dilleri, Amerika'yı oluşturan Alaska ve Grönland'dan Güney Amerika'nın ucuna kadar yayılan topraklarda yaşayan Kızılderililer tarafından konuşulmaktadır. Bu yerel diller içlerinde izole ve Sınıflandırılmamış diller de dahil olmak üzere birbirinden farklı çok sayıda dil ailelerinden meydana gelmektedir. Bunları daha yüksek seviyede aileler halinde gruplandırmak için üç makrofamilya; Eskimo - Aleut dilleri, Na-Dene dilleri ve Amerind dilleri gibi öneriler yapılmıştır. Bu öneri neredeyse bütün uzmanlar tarafından kabul edilmemiştir.

Dil biliminde karşılıklı anlaşılabilirlik, farklı fakat birbiriyle ilgili dil türleri konuşanların kasıtlı bir çalışma yapmadan ya da özel çaba harcamadan birbirlerini kolayca anlayabilecekleri diller ya da lehçeler arasında bir ilişkidir. Bu, dilleri lehçelerden ayırt etmekte genellikle en önemli kriter olarak kullanılır, fakat sosyodilbilimsel faktörler de göz önüne alınır.

<span class="mw-page-title-main">Karadağca</span>

Karadağca veya Karadağlıca, ana ülke Karadağ'da ve komşu devletlerde konuşulan Güney Slav dilleri koluna mensup bir yazı dilidir. Aynı zamanda Karadağ'ın resmî dilidir. Karadağ dili veya Karadağlı dili olarak da isimlendirilebilir. Karadağ Anayasasının “dil ve alfabe” başlıklı 13. maddesinde Karadağca dilinin resmiyeti ve alfabesi belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Baltık-Slav dilleri</span> dil ailesi

Baltık-Slav dilleri, Hint-Avrupa dil ailesinin bir dalıdır. Geleneksel olarak Baltık ve Slav dillerini içerir. Baltık ve Slav dilleri, başka Hint-Avrupa dil ailelerinde bulunmayan ve ortak bir gelişim dönemine işaret eden birçok dil özelliğini paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tay-Kaday dilleri</span>

Tay-Kaday veya Kra-Day dilleri, Güney Çin, Kuzeydoğu Hindistan ve Güneydoğu Asya'da konuşulan tonlamalı bir dil ailesidir. Bu aileye ait Tayca ve Laoca, Tayland ve Laos'ta resmi dildir. Yaklaşık 93 milyon insan, %60'ı Tayca olmak üzere Kra-Day dillerini konuşmaktadır. Ethnologue, ailede 95 dili listeler ve bunlardan 62'sini Tay dilleri dalına atamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çad dilleri</span>

Çad dilleri, Kuzey Nijerya, Güney Nijer, Çad, Güney Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kuzey Kamerun'un yer aldığı Sahel’in bazı bölgelerinde konuşulan ve 150 dili içeren Afro-Asyatik dil ailesinin bir koludur. En çok konuşulan Çad dili Hausaca, bir lingua franca olarak Batı Afrika'nın doğusunda kalan iç bölgelerde konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Slav dilleri</span>

Doğu Slav dilleri, Slav dillerinin üç bölgesel alt grubundan birini oluşturan ve günümüzde Doğu Avrupa, Kuzey Asya ve Kafkasya'da konuşulan diller. Doğu Slav dilleri, Batı ve Güney Slav gruplarından çok daha fazla konuşmacıya sahiptir. Modern Doğu Slav dillerini Belarusça, Rusça ve Ukraynaca oluşturur; Rusince ise bazen ayrı bir dil, bazen de bir Ukraynaca lehçesi olarak kabul edilir.

Maria "Masha" Polinsky, teorik sözdizimi ve miras dillerinin incelenmesi alanında uzmanlaşmış Amerikalı dilbilimcidir. Sözdizimsel araştırmasındaki tekrarlayan kelime gövdeleri, uzun mesafeli dilbilgisel bağımlılıkları, denetim/yükseltmeyi ve ergatifliği içermektedir. Polinsky, sözdizimine yönelik mikro tipolojik yaklaşımın güçlü bir savunucusudur. Çukçice, birkaç Avustronezya dili, Maya dilleri ve Kafkas dilleri üzerinde kapsamlı birincil çalışmalar yapmıştır.

Kuzey Slav dilleri terimi üç ana anlamda kullanılmaktadır: