İçeriğe atla

Güney Pasifik Mandası

Güney Pasifik Mandası
南洋群島
Japon İmparatorluğu mandası

1919–1947
BayrakArma
Bayrak Arma
Güney Pasifik Mandası harita üzerinde
Güney Pasifik Mandası harita üzerinde
Güney Pasifik Mandası'nın Japon İmparatorluğu'ndaki konumu
MerkezKoror
Tarih
 - Kuruluş 1919
 - Kaldırılış 1947
Bugün parçası Palau
 Marshall Adaları
 Mikronezya Federal Devletleri
 Kuzey Mariana Adaları

Güney Pasifik Mandası (Japonca南洋群島 Nan'yō Guntō), 1919-1947 yılları arasında Japon İmparatorluğu'nun bir mandası idi. Manda Kuzey Pasifik Okyanusu'ndaki adalardan oluşmaktaydı.

Tarihçe

23 Ağustos 1914 tarihinde Japon İmparatorluğu Britanya ile yaptığı bir anlaşma sonucu Almanya'ya savaş ilan etti.[1] Japonya Britanya ile birlikte Sindao Saldırısı'nı gerçekleştirdi. Japon İmparatorluk Donanması'nın hedefi Alman Doğu Asya Kruvazör Filosunu'nu yok etmek[2] ve Pasifik ile Hint okyanuslarındaki deniz yollarının güvenliği sağlamaktı. Ekim 1914 tarihinde İmparatorluk Donanması Almanya'nın Okyanusya'daki sömürgeleri olan Mariana Adaları, Caroline Adaları, Marshall Adaları ile Palau Adaları'na saldırılar düzenledi.[1]

I. Dünya Savaşı'nın bitmesinden sonra düzenlenen Paris Barış Konferansı'nda bu Japonya'nın topraklar üzerindeki işgali C kategorisinde bir manda olarak tanındı. Japonya adaların ekonomik gelişimine özel önem verdi[1] ve adalara Japonlar, Koreliler ile Ryukyulular yerleştirildi.

1930'larda adada Washington Deniz Antlaşması'na aykırı biçimde gizlice askeri üsler ve tesisler kurulmaya başlandı. Adalara çok sayıda asker yerleştirilmesi savaş hazırlıklarının bir belirtisi idi.

1943-1945 yılları Pasifik Savaşı sırasında Japonya adalar üzerinde kontrolü kaybetmiştir.[3] II. Dünya Savaşı'ndan sonra Japonya'nın teslimiyetinin ardından Birleşmiş Milletler'in tarafından Temmuz 1947 tarihinde adalar BM adına Pasifik Adaları Vesayet Bölgesi adıyla ABD'nin kontrolüne verildi.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c Ponsonby-Fane 1962, s. 348.
  2. ^ Dan E. Bailey (2001). WWII Wrecks of the Truk Lagoon. 1 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016. 
  3. ^ K. Lee Lerner; Brenda Wilmoth Lerner; Judson Knight (2004). Encyclopedia of Espionage, Intelligence, and Security (PDF). 3. The Gale Group Inc. ss. 280-1. ISBN 0-7876-7762-0. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2016. 
  4. ^ Axelrod & Kingston 2007, s. 824.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Palau</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Palau, resmî adı ile Palau Cumhuriyeti, Okyanusya'nın batısında bir ada ülkesidir. Mikronezya ile paylaştığı Caroline Adaları'nın batı zincirinde bulunan yaklaşık 340 adadan meydana gelir. Yüzölçümü 466 km²'dir. Koror en kalabalık adadır. Başkent Ngerulmud Koror'un kuzeyinde, Babeldaob adasındaki Melekeok eyaletinde bulunur. Doğuda Mikronezya, güneyde Endonezya ve batıda Filipinler ile deniz sınırı bulunur.

Atlantik Cephesi, genelde Büyük Britanya Adaları ve Atlas Okyanusu'nda geçen deniz muharebelerinden oluşur. Birleşik Krallık, nüfusunu beslemek ve savaş endüstrisini desteklemek için ithalata bağımlıydı; Alman donanması bu bağı kesmek için denizaltılar ile bir blok uygulamaya çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> 2. Dünya Savaşında Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asyayı ve Çini kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir

Pasifik Cephesi, Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asya'yı ve Çin'i kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir. Cephenin 7 Temmuz 1937'de Çin-Japon Savaşı ile açıldığı kabul edilir. Savaşın en önemli olayı; Japonya'nın çeşitli ülkelere saldırması sonrasında 7 Aralık 1941'de Pearl Harbor'da ABD güçlerine yaptığı Pearl Harbor Saldırısı'dır. Bu saldırıyla beraber ABD savaşa katılmış ve savaş gerçek anlamıyla bir dünya savaşı halini almıştır. Bugün Japonların çoğu tarafından bu savaş Pasifik Savaşı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Japon İmparatorluğu</span> 1868-1947 yılları arasında Asya-Pasifik bölgesindeki imparatorluk

Japon İmparatorluğu, Doğu Asya'da, en geniş sınırlarında bugünkü Japonya, Kuzey Kore, Güney Kore, Tayland, Endonezya, Filipinler, Vietnam, Tayvan ile Çin'in Mançurya bölgesine buyruğu altına almış yıkılmış bir imparatorluktur. 1868'deki Meiji Restorasyonu'ndan II. Dünya Savaşı sonrası Amerika Birleşik Devletleri tarafından ele geçirilmesi ve 1947 anayasasının yürürlüğe girmesine kadar varlığını sürdüren bu imparatorluk, Avrupa devletlerinden sonra dünyadaki en büyük sömürge devletiydi. II. Dünya Savaşı'nda Nagazaki ve Hiroşima'ya atılan atom bombaları ile büyük bir sarsıntıya uğramıştır.

<span class="mw-page-title-main">Midway Muharebesi</span> II. Dünya Savaşında bir çatışma

Midway Muharebesi , Japon İmparatorluğu'nun Pearl Harbor'a saldırısından altı ay ve Mercan Denizi Muharebesi'nden bir ay sonra, 4-7 Haziran 1942'de İkinci Dünya Savaşı'nın Pasifik Bölgesi'nde gerçekleşen büyük bir deniz muharebesidir. Amiraller Chester W. Nimitz, Frank J. Fletcher ve Raymond A. Spruance komutasındaki ABD Donanması, Amiraller Isoroku Yamamoto, Chūichi Nagumo ve Nobutake Kondō komutasındaki Japon İmparatorluk Donanması'nın saldırgan filosunu Midway Adası'nın kuzeyinde bozguna uğratarak Japon filosuna ağır hasar verdi. Askeri tarihçi John Keegan bunu "deniz savaşları tarihindeki en çarpıcı ve belirleyici darbe" olarak nitelendirirken, deniz tarihçisi Craig Symonds ise "Salamis, Trafalgar ve Tsushima Boğazı ile birlikte hem taktiksel olarak belirleyici hem de stratejik olarak etkili olan dünya tarihindeki en önemli deniz çatışmalarından biri" olarak nitelendirdi.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Japonya</span>

Japonya, İtilaf Devletleri'nin yanında 1914-1917 yılları arasında I. Dünya Savaşı 'nda bulunmuş ve Güney Pasifik ve Hint Okyanusu'nu Kaiserliche Donanması'na karşı savunmuştur. Japonya'nın amacı Çin üzerindeki etki alanını genişletmek ve savaş sonrasında oluşacak jeopolitik düzlemde bir büyük güç olarak tanınmaktı.

<span class="mw-page-title-main">Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri</span>

Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri ,, Japon İmparatorluğu'nun deniz kuvvetleri. Hukuken Japonya'nın silahlı kuvvetlerine sahip olmasını yasaklayan Japon Anayasası'nın uygulamaya konulduğu 3 Mayıs 1947'ye kadar varlığını sürdürmüştür. Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri'ne bağlı bulunmaktaydı.

Kondominyum bir uluslararası hukuk terimi olup iki veya daha çok sayıda egemen gücün bir politik bölgedeki egemenlik gücünün, bu bölgeyi ayrı milli bölgelere bölmeden, birlikte ortaklaşa yüklenildiği önerisi üzerinde resmen anlaşmaları ve bu ortak hakları birlikte ortakça yürütmeleridir. Latince köklü bir hukuk terimidir: com=birlikte + dominium=sahiplilik veya egemenlik hakkı parçalarından oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Yeni Britanya</span> Papua Yeni Ginede bir bölge

Doğu Yeni Britanya, Papua Yeni Gine'nin 19 eyaletinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Japon militarizmi</span>

Japon militarizmi, katı Japon milliyetçiliği ve gelenekçilikten oluşan militarizm çeşididir. Faşizmin doğuşu sonrası bu görüşe kanalize olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Birleşik Krallık</span>

Britanya'nın Almanya'yla bir savaşa ilişkin korkuları 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla gerçeğe dönüştü. Britanya'nın Almanya ve müttefiklerine karşı savaş ilan etmesi, ölçülemeyecek değerde askeri, mali ve malzeme alanında destek sağlayan koloni ve dominyonları da kapsamaktaydı. Dominyonların ordularında bulunan 2.5 milyon askerin savaşa katılmasının yanı sıra kraliyet kolonilerinden de binlerce gönüllü savaşta yer aldı. Almanya'nın Afrika'daki denizaşırı kolonilerinin çoğu kısa süre içinde işgal edildi, Pasifik'teyse Avustralya ve Yeni Zelanda Alman Yeni Ginesi ve Samoa'yı işgal etti. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı 1915 yılında Çanakkale Savaşı'nda Avustralya, Newfoundland ve Yeni Zelanda'dan gelen birliklerin katkıları bu bölgelerdeki ulusal bilinç üzerinde önemli bir etki yarattı ve Avustralya'yla Yeni Zelanda'nın kolonilikten bağımsızlığa geçiş süreçlerinde önemli bir dönüm noktası oluşturdu. Bu iki ülkede bu olay halen Anzac Günü adı verilen özel bir günde anılmaktadır. Kanadalılar ise Vimy Ridge Muharebesi'ne benzer bir bakış açısıyla yaklaşmaktadırlar. Dominyonların savaşa olan önemli katkısı 1917 yılında Britanya başbakanı David Lloyd George'un dominyon başbakanlarını 1917 yılında emperyal politikaları düzenlemek için toplanan Emperyal Savaş Kabinesi'ne çağırmasıyla hükûmet tarafından da onaylanmış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Adaları Vesayet Bölgesi</span> 1947-1994 arası A.B.D. idaresindeki Birleşmiş Milletler vesayet bölgesi

Pasifik Adaları Vesayet Bölgesi, ABD tarafından 1947-1994 yılları arasında yönetilen Birleşmiş Milletler'in Mikronezya'daki bir vesayet bölgesiydi.

Saipan Muharebesi İkinci Dünya Savaşı'nın Pasifik cephesinde 15 Haziran ile 9 Temmuz 1944 arasında gerçekleşmiş bir muharebedir. Saipan Adası, Mariana Adaları'nda bulunmaktadır. Ada, Birinci Dünya Savaşı sonrası Almanya'dan alınıp Japonya'ya verilmişti. Haziran 1944'te ABD o kadar büyük bir askerî güç hâline gelmişti ki aynı anda hem Batı Avrupa'da hem de Pasifik Okyanusu'nda çıkartma harekâtları düzenleyebiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri</span>

I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan, Almanya ve Osmanlı donanmasından oluşan İttifak Devletleri donanmalarıyla, İtalya, Fransa, Yunanistan, Japonya, ABD ve Britanya İmparatorluğu donanmalarından oluşan İtilaf Devletleri donanmaları arasında Akdeniz'de düzensiz şekilde yer yer deniz muharebeleri meydana gelmiştir.

Ifalik, Pasifik Okyanusu'ndaki Caroline Adaları'nın merkezindeki dört adadan oluşan bir mercan adasıdır ve Mikronezya Federal Devletleri'ndeki Yap Eyaletinde bir yasama bölgesi oluşturur. Ifalik yaklaşık 40 kilometre (25 mi) Woleai'nin doğusunda ve 700 kilometre (430 mi) Yap adasının güneydoğusunda bulunur. İfalik'in nüfusu 2000 yılında 561 idi.

<span class="mw-page-title-main">Woleai</span>

Oleai olarak da bilinen Woleai, Pasifik Okyanusu'ndaki batı Caroline Adaları'ndaki yirmi iki adadan oluşan bir mercan adasıdır ve Mikronezya Federal Devletleri'ndeki Yap Eyaletinde bir yasama bölgesi oluşturur ve yaklaşık 57 kilometre uzunluktadır. 57 kilometre Ifalik'in batı-kuzeybatısında ve 108 kilometre Eauripik'in kuzeydoğusunda olan Woleai, aynı zamanda, atol'ü oluşturan, kuzeydoğuda uzanan adacıkların en büyüğünün adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lamotrek</span>

Lamotrek, Pasifik Okyanusu'ndaki Caroline Adaları'nın merkezindeki üç adadan oluşan bir mercan adasıdır ve Mikronezya Federal Devletleri'ndeki Yap Eyaletinde bir yasama bölgesi oluşturur. Mercan adası yaklaşık 11 kilometre (6,8 mi) Elato'nun doğusunda bulunur. Lamotrek'in nüfusu 2000 yılında 373 idi. Bu veriye göre neredeyse km2 başına 1 kişi düşmektedir.

Faraulep Atoll, Pasifik Okyanusu'ndaki Caroline Adaları'nın merkezindeki üç adadan oluşan bir mercan adasıdır ve Mikronezya Federal Devletleri'ndeki Yap Eyaletinde bir yasama bölgesi oluşturur. Toplam arazisi alanı yalnızca 0.422 kilometrekare (163 sq mi)dir. Faraulep yaklaşık 100 kilometre (62 mi) Gaferut'un güneybatısında, 150 kilometre (93 mi) Woleai'nin kuzeydoğusunda ve 700 kilometre (430 mi) Yap'ın doğusundadır.

Elato, Pasifik Okyanusu'ndaki Caroline Adaları'nın merkezindeki üç adadan oluşan bir mercan adasıdır ve Mikronezya Federal Devletleri'ndeki Yap Eyaletinde bir yasama bölgesi oluşturur. Yaklaşık 10 kilometre (6,2 mi) Lamotrek'in batısında bulunur. 2000 yılında nüfusu 96 idi.

Kantai Kessen ya da Mutlak deniz zaferi doktrini Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri tarafından II. Dünya Savaşı sırasında takip edilen donanma stratejisidir. Strateji askeri tarihçi Alfred Thayer Mahan'ın eserlerinden devşirilmiştir. Buna göre Japon donanması denizde verilecek büyük bir muharebenin ardından kazanacağı başarıyla savaştan zaferle ayrılabilecektir. Bu doktrinin kurmay heyetinde benimsenmesinin sebeplerinden en önemlisi Çarlık Rusyasına karşı 1905 yılında kazanılan Tsushima Muharebesi olmuştur. Bu muharebenin ardından o döneme kadar Pasifik Bölgesi Rusya'nın denetimindeyken Rus-Japon Savaşından zaferle çıkan Japonya bölgede önemli kazanımlar elde etmişti. Bu başarıdan devamla Japon kurmay heyeti zırhlı savaş gemisi inşasına hız vermiş, olağanüstü büyüklükte ve ateş gücüne sahip gemiler donanmaya katılmıştır. Strateji uyarınca düşman filosu Japonya açıklarında verilecek bir savunma savaşıyla tamamen imha edilecekti. Planlar, tedarik süreci ve silahlanma bu doktrin çerçevesinde gerçekleştirilmiştir.