İçeriğe atla

Güney Kore-Kuzey Kore ilişkileri

Güney Kore-Kuzey Kore ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Kuzey Kore ve Güney Kore

Kuzey Kore

Güney Kore

Kuzey Kore-Güney Kore ilişkileri (veya alternatif olarak Kore ilişkileri), Kore Yarımadası'ndaki iki devlet arasındaki diplomatik ilişkilerdir. Eskiden 1910'da Japonya tarafından ilhak edilen tek bir ulus olan iki ulus, 1945'te II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana bölünmüş ve 1950-1953 arasında bir ateşkes anlaşmasıyla sonuçlanan ancak barış anlaşması olmadan Kore Savaşı'na girmiştir. Kuzey Kore, Kim hanedanı tarafından yönetilen tek partili totaliter bir devlettir. Güney Kore, 1987'de doğrudan seçimlerin yapıldığı demokratikleşmeye kadar bir dizi askeri diktatörlük tarafından yönetiliyordu. Her iki ülke de tüm Kore yarımadasını ve uzaktaki adaları talep ediyor. Her iki ülke de 1991'de Birleşmiş Milletlere katıldı ve çoğu ülke tarafından tanınıyorlar. 1970'lerden bu yana, her iki ülke de askeri gerilimi azaltmak için gayri resmi diplomatik diyaloglar düzenlemektedir. 2000 yılında Başkan Kim Dae-jung, yarımadanın bölünmesinden 55 yıl sonra Kuzey Kore'yi ziyaret eden ilk Güney Kore Başkanı oldu.

Başkan Kim yönetiminde Güney Kore, Kuzey Kore ile daha barışçıl ilişkiler arayışında Günışığı Politikasını kabul etti.[1] Politika, diğer şeylerin yanı sıra Kaesong Endüstri Bölgesi'ni kurdu. Bu politika, 2007'de Kuzey Kore'yi de ziyaret eden ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-il ile görüşen bir sonraki başkan Roh Moo-hyun tarafından sürdürüldü. Bu toplantı sayesinde her iki lider de barışı sürdürmek ve Kore arasındaki ilişkileri iyileştirmek için bir bildirge imzaladı. Ancak, artan eleştirilerle karşı karşıya kalan Günışığı Politikası sonraki iki hükûmet tarafından kaldırıldı. Lee Myung-bak ve Park Geun-Hye'nin başkanlığı sırasında, Kuzey ve Güney Kore arasındaki ilişkiler daha düşmanca hale geldi.

2018'de, Kuzey Kore'nin 2018 Kış Olimpiyatları'na katılımıyla başlayarak, ilişki büyük bir diplomatik atılım gördü ve önemli ölçüde ısındı. Nisan 2018'de iki ülke, Kore Yarımadası'nın Barış, Refah ve Birleşmesi için Panmunjom Deklarasyonu'nu imzaladı.[2] 2018'de Güney Korelilerin çoğu yeni ilişkiyi onayladı.[3] Kuzey ve Güney Kore arasındaki zirveler, Kuzey Kore ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki olumlu ilişkileri de kolaylaştırdı. Ancak iki ülke arasındaki gerginlikler devam ediyor.

Ülke Karşılaştırması

Yaygın ismi Kuzey KoreGüney Kore
Resmi ad Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti Kore Cumhuriyeti
Bayrak
Alan 120,540 km (46,549 sq mi) 100,363 km (38,750 sq mi)
Nüfus 25,649,604 51,709,098
Başkent PyongyangSeul

Kaynakça

  1. ^ Moon, Jong-In; Steinberg, David I. (1999). Kim Dae-jung government and sunshine policy: promises and challenges. Seul: Yonsei University Press. ISBN 8971414936. 
  2. ^ Taylor, Adam (27 April 2018). "The full text of North and South Korea's agreement, annotated". 12 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 July 2018 – www.washingtonpost.com vasıtasıyla. 
  3. ^ "Majority of South Koreans favor North Korea 'friendship' | DW | 19.02.2018". DW.COM (İngilizce). Deutsche Welle. 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Güney Kore, resmî adıyla Kore Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nın güney kısmını oluşturan ve Kuzey Kore ile kara sınırını paylaşan, Doğu Asya'daki bir ülkedir. Kore adı, eskiden Doğu Asya'nın güçlü krallıklarından biri olan ve Büyük Gwanggaeto altında Kore Yarımadası, Mançurya'nın büyük bölümünü, Rus Uzak Doğusu ve İç Moğolistan'ın bazı bölgelerini yönetmiş olan Goguryeo'dan gelmektedir. Başkenti Seul, büyük bir küresel şehirdir ve Güney Kore'nin 51 milyondan fazla insanının yarısı, dünyanın dördüncü en büyük metropol ekonomisi olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi'nde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Kuzey Kore, resmî adıyla Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nda bir devlet. Yüzölçümü 120.540 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Koreliler</span> Kore ve Güneybatı Mançurya kökenli Doğu Asyalı etnik grup

Koreliler, Kore ve Güneybatı Mançurya kökenli Doğu Asyalı bir etnik gruptur. Güney Kore ve Kuzey Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti vatandaşlarına da "Koreli" denir.

<span class="mw-page-title-main">Kim Dae-jung</span>

Kim Dae-jung, Güney Kore eski devlet başkanıdır (1998-2003). 2000 yılında, Kuzey Kore ile ilişkilerin yeniden başlatılması için gösterdiği çabaları nedeniyle Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştür. Nobel'e aday olan ve sahip olan ilk Koreli olmuştur. 1957'den bu yana Katolik olan Kim Dae-jung uzun yıllardır baskıcı yönetime muhalefetinden ötürü "Asya'nın Nelson Mandela"sı olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kim Jong-un</span> Kuzey Korenin üçüncü ve mevcut diktatörü

Kim Jong-un, 2011'den bu yana Kuzey Kore Lideri ve 2012'den beri Kore İşçi Partisi Başkanı olan Kuzey Koreli siyasetçidir. Kim, Ko Yong-hui (1952–2004) ve 1994'ten 2011'e ülkenin ikinci lideri olan Kim Jong-il'in (1941–2011) ikinci çocuğudur. 1948'den 1994'e kadar Kuzey Kore'nin kurucusu ve ilk lideri olan Kim İl-sung'un torunudur. Kim, ülkenin kuruluşundan sonra dünyaya gelen ilk Kuzey Kore lideri ve aynı zamanda dünyadaki en genç ikinci hükûmet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal İstihbarat Servisi (Güney Kore)</span> Güney Korenin istihbarat kuruluşu

Ulusal İstihbarat Servisi Güney Kore baş istihbarat kuruluşudur. Servis resmen Güney Kore İkinci Cumhuriyeti yerinden Ulusal Yeniden Yapılandırma Başkanı Park Chung-hee, askeri Yüksek Konseyi iktidarı sırasında, Kore Merkezi Haberalma Teşkilatı (KCIA) (중앙정보부) olarak 1961 yılında kuruldu. KCIA özgün görevleri denetlemek ve uluslararası iç istihbarat faaliyetleri ve askeri de dahil olmak üzere tüm devlet istihbarat örgütleri tarafından hem suç soruşturması ile hem de koordine edildi. Servisin geniş yetkileri etkin siyasete müdahale etmesine izin verdi.

<span class="mw-page-title-main">Kore'nin bölünmesi</span>

Kore'nin bölünmesi, Kore'nin 1945 yılında II. Dünya Savaşı'nın Müttefikler tarafından kazanılmasıyla Kore'de Japonya'nın 35 yıllık yönetiminin 1 Numaralı Genel Karar sonucunda sona ermesinin ardından Kuzey ve Güney Kore olarak bölünmesidir. Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği 38. paralel boyunca bir kontrol bölgesi ile ülkeyi geçici olarak işgal etmeye karar verdiler.

<span class="mw-page-title-main">Günışığı Politikası</span>

Günışığı Politikası, Güney Kore'nin 1998'den 2008'e kadar Kuzey Kore'ye yönelik dış politikasının teorik temeliydi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Kore bayrağı</span>

Birleşik Kore bayrağı, Kuzey Kore ve Güney Kore'nin tek bir takım olarak yer aldığı spor müsabakaları ve karşılaşmalarında, Kore'nin tamamını temsil etmek üzere tasarlanmış bayraktır. 2006 yılında güncellenen versiyonunda, beyaz renkli arka fona sahip olan bayrağın ortasında mavi silueti ile Kore Yarımadası, güneydeki en büyük ada Jesu Adası, Japonya ile Güney Kore arasında yer alan Liancourt Kayalıkları ve Ulleungdo adası birlikte yer almaktadır. Bayrağın her iki ülkede de resmî bir statüsü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ri Sol-ju</span>

Ri Sol-ju Kuzey Kore'nin şu anki First Lady'si, Kim Jong-un'un eşi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore'de COVID-19 pandemisi</span>

Kuzey Kore'de COVID-19 pandemisi Güney Kore kaynakları pandeminin ülkeyi sürekli olarak etkilediğini belirtmesine rağmen, Kuzey Kore'de resmi olarak onaylanmış COVID-19 vakası yoktu. Virüsün, Güney Kore'den daha çok, virüsün kaynaklandığı Çin'den Kuzey Kore'ye gelmesi muhtemeldir. Çin-Kuzey Kore sınır kısıtlamaları, Kuzey ve Güney Kore arasındaki ağır askerî sınırdan daha rahat. Ancak, iki Çin eyaletinde Kuzey Kore sınırındaki şüpheli COVID-19 vakaları düşüktü.

<span class="mw-page-title-main">Kim Yo-jong</span> Kuzey Kore lideri Kim Jong-unun kız kardeşi

Kim Yo-jong, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un kız kardeşi. Aynı zamanda eski lider Kim Jong-il'in en küçük kızı ve Kuzey Kore'nin kurucusu Kim İl-sung'un torunu. Politbüro'nun yedek üyesi ve Kore İşçi Partisi'nin (KİP) Tanıtım ve Enformasyon Bölümü başkan yardımcısıdır. Ayrıca 2017'den 2019'a ve yine 2020'den 2021'e kadar Kore İşçi Partisi Politbüro yedek üyesi olarak görev yaptı. Eylül 2021'den bu yana Kuzey Kore Devlet İşleri Komisyonu üyesi olarak da görev yapıyor. Paneldeki tek kadındır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore-Türkiye ilişkileri</span>

Kuzey Kore-Türkiye ilişkileri, Kuzey Kore ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Seul'daki Türk büyükelçisi Kuzey Kore'ye akreditedir. Kuzey Kore'nin Bulgaristan'ın Sofya kentindeki büyükelçisi Türkiye'ye akreditedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Kuzey Kore ilişkileri</span> Çin ve Kuzey Kore arasındaki diplomatik ilişkiler

Çin-Kuzey Kore ilişkileri, Kuzey Kore'nin nükleer programı nedeniyle son yıllarda bazen gergin olmasına rağmen genel olarak dostane olmuştur. Yakın bir ilişkileri vardır ve Çin genellikle Kuzey Kore'nin en yakın müttefiki olarak kabul edilir. Çin ve Kuzey Kore'nin karşılıklı yardım ve işbirliği anlaşması vardır, bu şu anda her iki ülkenin herhangi bir ulusla sahip olduğu tek savunma anlaşmasıdır. Çin'in Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang'da bir büyükelçiliği ve Chongjin'de bir başkonsolosluğu bulunmaktadır. Çin'deki Kuzey Kore büyükelçiliği Pekin'in Chaoyang Bölgesi'nde, bir başkonsolosluk ise Şenyang'da bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore-Romanya ilişkileri</span>

Kuzey Kore-Romanya ilişkileri, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ile Romanya ülkeleri arasında sürdürülen ikili ilişkileri kapsar. 1989 Aralık ayında yer almış Romanya Devrimi'nden beri iki ülke arasındaki ilişkiler ancak sınırlı oranda sürdürülmüştür. Bu ikili ilişkiler ilk olarak 26 Ekim 1948 tarihinde, yani Romanya'nın Doğu Bloku'na ait olduğu dönem sırasında, başladı. Romanya'nın Pyongyang şehrinde bir büyükelçiliği, Kuzey Kore'nin de Bükreş şehrinde bir büyükelçiliği var.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Güney Kore ilişkileri</span>

Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Kore Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler 1992 yılında resmen kuruldu. Bundan önce, ÇHC, yalnızca Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni, Güney Kore ise yalnızca Çin Cumhuriyeti'ni (Tayvan) tanırdı. Güney Kore, Çin Halk Cumhuriyeti ile ilişkiler kurmuş en son Asya ülkesidir. Son senelerde Çin ile Güney Kore, farklı alanlarda aralarındaki stratejik ve kooperatif ortaklıklarını arttırmaya ve üst düzey bir ilişki kurmaya çaba göstermiştir. Bilhassa ticaret, turizm ve çok kültürlülük, bu iki ülke arasındaki kooperatif ortaklığı güçlendirmekteki en önemli etkenleri teşkil etmiştir. Buna rağmen, tarihî, siyasî ve kültürel anlaşmazlıklar, Güney Kore ile Çin arasındaki ilişkiyi şekillendirmeye devam etmektedir.

2018 Kuzey Kore-Amerika Birleşik Devletleri zirvesi, Eski ABD başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore Başkanı Kim Jong-un arasında Singapurda gerçekleşen zirve. Bir Amerikan başkanı ile Kuzey Kore'den bir lider ilk defa görüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore tarihi</span>

Kuzey Kore tarihi, 1945'te II. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle başlamıştır. Japonya'nın teslim olması, Kore'nin 38. paralelde bölünmesine yol açtı; kuzeyi Sovyetler Birliği ve güneyi Amerika Birleşik Devletleri yönetimine girdi. Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri ülkeyi birleştirmenin bir yolu üzerinde anlaşamadılar ve 1948'de iki ayrı hükûmet kurdular: Sovyet yanlısı Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ve Amerika yanlısı Kore Cumhuriyeti. İki devlet de tüm Kore'nin meşru hükûmeti olduklarını iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Barış Evi</span>

Koreler Arası Barış Evi veya Barış Evi), Kuzey ve Güney Kore arasındaki barış görüşmeleri için bir mekandır. Bina, bölgeyi ikiye bölen Askeri Sınır Çizgisinin güney tarafında, Ortak Güvenlik Bölgesi'nde yer almaktadır. Kore Savaşı'ndan önce Panmunjom adlı köy ev sahiplerinden oluşuyordu.

Nisan 2018'de Koreler arası zirve 27 Nisan 2018'de Ortak Güvenlik Bölgesi'nin Güney Kore tarafında, Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in ve Başkan Kim Jong-un arasında gerçekleşti. Kore İşçi Partisi ve Kuzey Kore'nin Yüce Lideri, Koreler arası üçüncü zirveye katılmış olup, on bir yıl sonra bir ilki ɡerçekleştirdi. Aynı zamanda, 1953'te Kore Savaşı'nın sona ermesinden bu yana ilk kez bir Kuzey Kore lideri Güney topraklarına girdi; Başkan Moon da kısa bir süre Kuzey'in topraklarına geçti.