İçeriğe atla

Güney Karpatlar

Koordinatlar: 45°30′K 24°15′D / 45.500°K 24.250°D / 45.500; 24.250
Güney Karpatlar
RumenceCarpații Meridionali
Negoiu Zirvesi (2535m)
Negoiu Zirvesi (2535m)
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik2.544 m (8.346 ft)
Sıradağ zirvesiMoldoveanu
Koordinatlar45°30′K 24°15′D / 45.500°K 24.250°D / 45.500; 24.250
Coğrafya
Romanya'da Güney Karpatların konumu
Romanya'da Güney Karpatların konumu
Güney Karpatlar
Romanya'da Güney Karpatların konumu
Konum Romanya
SıradağKarpatlar
Jeoloji
Kayaç yaşıÇoğunlukla Triyas
Dağ türüAlpin orojenisi

Güney Karpatlar (Transilvanya Alpleri olarak da bilinir;[1][2] RumenceCarpații Meridionali, Rumence telaffuz: [karˈpatsij meˌridjoˈnalʲ]; MacarcaDéli-Kárpátok), Güney Romanya'da bulunan bir sıradağ grubudur.[3] Doğudaki Prahova Nehri ile batıdaki Timiș ve Cerna nehirleri arasında bulunan Karpat Dağları'nın bir kısmını kaplar. Güneyde doğu Sırbistan'daki Balkan sıradağları ile sınırlanmışlardır.

Yükseklik

Făgăraș Dağları'ndaki Vidraru Gölü

Güney Karpatlar, Karpat Sıradağları'ndaki (Tatra'dan sonra) en yüksek ikinci dağ grubudur ve 2.500 metreden fazla yüksekliğe ulaşır. Alplerden çok daha küçük olmalarına rağmen, dağ manzarasına sahip olarak sınıflandırılırlar. Yüksek dağ özellikleri, mükemmel erişilebilirlik olanağı ile birleştiğinde, bölge turistler ve bilim insanları arasında popüler hale gelmiştir.

En yüksek zirveler:

Yüksekliklerine rağmen, Romanya Karpatları'ndaki en erişilebilir geçitlerden bazıları, dağ sırasını (Olt Nehri) yaran veya geniş vadiler oluşturan (Prahova Nehri Vadisi veya Jiu Nehri Vadisi boyunca) nehirler boyunca yer alır.

Jeoloji

Güney Karpatlar, çeşitli plaka parçalarına karşılık gelen, Avusturya (Orta Kretase) ve Larama paroksismal fazları sırasında batıdan doğuya doğru devrilen karmaşık bir tektonik sürüklenim örtüsü yığınını temsil eder. Bu örtüler (batıdan doğuya doğru): Supragetic, Getic, Severin ve Tuna Bölümleri. Getic Örtüsü, Murgoci (1905)[4] tarafından tanımlanırken, Güney Karpatlar'ın Alp yapısı hakkındaki genel anlayış daha sonra Codarcea (1940),[5] Codarcea ve arkadaşları (1961),[6] Năstăseanu ve arkadaşları (1981),[7] Săndulescu (1984),[8] Săndulescu ve Dimitrescu (2004),[9] ve Mutihac (1990) tarafından araştırıldı.[10] Romanya Karpatları için küresel tektonik kavramlarını ilk uygulayanlar Rădulescu ve Săndulescu (1973) idi.[11]

Supragetic, Getic Örtüleri ve Tuna bölümleri, hem metamorfik bir temele hem de bir tortul örtüye sahip bölümleri temsil ederken, Severin Örtüsü yalnızca bir tortul dizi içerir. Getik Örtüsü ve Tuna Bölümü çökelleri, bir Paleozoyik istif (Üst Karbonifer, Alt Permiyen) ve bir Mesozoyik dizi (En Alt Jura - Orta Kretase) içerir. Supragetic Örtü esas olarak metamorfize kayaçlardan (gnayslar, mikaşistler) oluşurken, Severin Örtüsü sadece Üst Jura - Alt Kretase çökeltilerini içerir.

Sıradağlar

Moldoveanu zirvesi (2544 m) Romanya'daki en yüksek zirvedir ve Karpatlar'ın en yüksek zirvelerinden biridir.[12]
Retezat Dağları'ndaki Bucura Gölü

Doğudan batıya, farklı nehir vadileriyle ayrılmış dört dağ grubu tanımlanabilir.

  • Bucegi Dağları grubu - Prahova ve Dâmboviţa Nehirleri arasında.
    • Bucegi Dağları (Munții Bucegi)
    • Piatra Craiului (kelimenin tam anlamıyla: "Kralın Kayası")
    • Leaotă Dağları (Munții Leaotă)
  • Făgăraş Dağları grubu - Dâmbovița Nehri ile Olt Nehri arasındadır.
    • Făgăraş Dağları (Munții Făgărașului)
    • Iezer Dağları (Munții Iezer ; kelimenin tam anlamıyla: "Derin Göl Dağları")
    • Cozia Dağları (Munții Cozia)
  • Parâng Dağları grubu - Olt Nehri ile Jiu Nehri arasında.
    • Parâng Dağları (Munții Parâng)
    • Şureanu Dağları (Munții Șureanu / M. Sebeșului)
    • Cindrel Dağları (Munții Cindrel / M. Cibinului)
    • Lotru Dağları (Munții Lotrului ; kelimenin tam anlamıyla: "Hırsızın Dağları")
    • Căpăţână Dağları (Munții Căpățânii; kelimenin tam anlamıyla: "Kafatası Dağları")
  • Retezat-Godeanu Dağları grubu - Jiu Nehri ile Temeş ve Cerna Nehirleri arasında.
    • Retezat Dağları (Munții Retezat ; kelimenin tam anlamıyla: "Yontulmuş Dağlar")
    • Godeanu Dağları (Munții Godeanu)
    • Vâlcan Dağları (Munții Vâlcan)
    • Mehedinţi Dağları (Munții Mehendinți)
    • Cerna Dağları (Munții Cernei)
    • Ţarcu Dağları (Munții Țarcu ; kelimenin tam anlamıyla: "Pen Dağları").

İlk iki grup Kuzey tarafındali en dik ve son ikisi Güney tarafındali en dik dağlardır.[]

Fotoğraf galerisi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Comănescu, Laura, & Alexandru Nedelea. 2016. Geomorphosites Assessments of the Glacial and Periglacial Landforms from Southern Carpathoans. In: Maria Radoane & Alfred Vespremeanu-Stroe (eds.), Landform Dynamics and Evolution in Romania, pp. 215–248. Cham: Springer, p. 202.
  2. ^ Quinn, Joyce Ann, & Susan L Woodward. 2015. Earth's Landscape: An Encyclopedia of the World's Geographic Features. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, p. 138.
  3. ^ Carpathians.pl 6 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Murgoci, G.M., 1905. Sur l'existence d'une grande nappe de recouvrement dans les Carpathes meridionales. C. R. Acad. Sci., 7: 31.
  5. ^ Codarcea, A., 1940. Vues nouvelles sur la tectonique du Banat meridional et du Plateau de Mehedinți. D. S. Inst. Geol. Rom., 20: 1–74.
  6. ^ Codarcea, A., Răileanu, G., Pavelescu, L., Gherasi, N., Năstăseanu, S., Bercia, I. and Mercus, D., 1961. Guide des excursions. Carpates Meridionales, București, 130 pp.
  7. ^ Năstăseanu, S., Bercia, I., Iancu, V., Vlad and Hârtopanu, I., 1981. The structure of the South Carpathians (Mehedinți – Banat Area). Guidebooks series, 22. IGR, Bucuresti, 3–100 pp.
  8. ^ Săndulescu, M., 1984. Geotectonica României. Editura Tehnică, București, 336 pp.
  9. ^ Săndulescu, M. and Dimitrescu, R., 2004. Geological structure of the Romanian Carpathians, Florence, 48 pp.
  10. ^ Mutihac, V., 1990. Structura geologică a teritoriului României. Editura Tehnică, Bucharest, 419 pp.
  11. ^ Rădulescu, D. and Săndulescu, M., 1973. The plate-tectonics concept and the geological structure of the Carpathians. Tectonophysics, 16: 155–161.
  12. ^ "Moldoveanu : Climbing, Hiking & Mountaineering : SummitPost". www.summitpost.org. 11 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Küçük Menderes</span> Türkiyede bir nehir

Küçük Menderes, Ege yöresinde Bozdağlar'dan doğan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Alpler</span> Orta Avrupada yer alan bir sıradağ

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Banat</span>

Banat, günümüzde Macaristan, Romanya ve Sırbistan sınırları içinde kalan bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Titlis Dağı</span>

Titlis, Orta İsviçre'de 3.238 m yükseklikteki bir dağdır. Tercih edielen bir kış sporları ve gezi bölgesi olan Titlis dağı Urn Alpleri'nde bulunur. Obwalden, Bern ve Nidwalden kantonları sınırları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Mescit Dağı</span>

Mescit Dağı, Erzurum ili sınırları içinde yer alan ve Türkiye'nin 3000 metrenin üstündeki dağlarındandır. 3255 metrelik zirvesi ile Çoruh Nehri'nin çıktığı dağ olan Mescit Dağı, Erzurum şehir merkezinin kuzeyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Brașov (il)</span> Romanyada Transilvanya bölgesinde bir il

Brașov, Romanya'da Transilvanya bölgesinde bir ildir. Merkezi Brașov olan ilde, nüfus genellikle Rumenlerden oluşur. Rumenlerin nüfus içindeki payı %87.25'dir.

<span class="mw-page-title-main">Karpatlar</span> Doğu Avrupada bir sıradağ

Karpat Dağları, Doğu Avrupa'da bir dağ silsilesi. Viyana yakınlarında Bratislava'da başlayıp kuzeydoğuya doğru bir yay biçiminde uzanarak Polonya'nın güneyinden ve Ukrayna'nın güneybatı kesiminden geçip güneydoğuya, Romanya topraklarında Ramnicu Sarat yakınlarında batıya kıvrılır ve Tuna üzerinde Demirkapı denilen bölgede son bulur. Macaristan'ı çok geniş ve açıktan çevreleyen bir yay biçimindedir.

<span class="mw-page-title-main">At-Başı ilçesi</span> Güney Kırgızistanda Narin İline bağlı bir rayon

At-Başı ilçesi, Güney Kırgızistan'da Narin İline bağlı merkezi At-Başı olan bir rayondur.

<span class="mw-page-title-main">Gorj</span>

Gorj, Romanya'nın güneybatı kesimindeki bir ili. Merkezi, Târgu Jiu şehridir

<span class="mw-page-title-main">Zengezur Millî Parkı</span>

Zengezur Millî Parkı, Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde millî park. Yüzölçümü 427.97 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sayan Dağları</span> Asya sıra dağları

Sayan Dağları, Göktürk Kağanlığı devrindeki adı : Kögmen Dağları) Moğolistan'ın kuzeybatısında, Sibirya'nın güneyindeki sıra dağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Cascade Sıradağları</span>

Cascade Sıradağları veya kısaca "Cascades" batı Kuzey Amerika kıtasında önemli sıradağlardır. Kanada'da güney Britanya Kolumbiyası eyaletinden güney doğru ABD'de Washington, Oregon ve kuzey Kaliforniya eyaletlerine kadar uzanırlar. Bu sıralar ham önemli volkanik olmayan zirveleri hem de "Yüksek Cascadelar" adı verilen bir sıra volkan zirvelerini ihtiva ederler. Batı Kanada'da Britanya Kolumbiyası eyaletinde bulunan kısmını Kanadalılar "Kanada Cascadeları" veya basitçe yerel dağlar olarak "Cascades Dağları" olarak adlandırırlar. ABD'nin kuzey-batı bölgesinde bulunan kısmının Washington eyaleti içinde bulunan kısmı genel olarak yerel ismi ile "Cascadeler"'dir; fakat genel olarak "Kuzey Cascadeler " olarak da anılırlar. Tüm Cascade Sıradağları üstünde bulunan en yüksek zirve rakımı ABD Washington Eyaletinde bulunan 4,392 m olan Rainier Dağı'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bucegi Dağları</span>

Bucegi Dağları, Romanya'nın merkezinde, Braşov şehrinin güneyinde yer alır. Karpat Dağları'nın Güney Karpatlar kısmında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Muntenya</span>

Muntenya, Romanya'da aynı zamanda Büyük Eflâk olarak bilinen bir bölgedir. Batısında Tuna nehri, güney ve doğusunda Karpat Dağları ve Boğdan ve Olt Nehri arasında yer almaktadır. Eflak ve Boğdan arasındaki geleneksel sınırları Milcov ve Siret nehirlerinin arasına kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Călimani Dağları</span>

Călimani Dağları, Transilvanya, Romanya'daki Karpat Dağları'nın en büyük volkanik kompleksidir. Jeolojik olarak İç Doğu Karpatlarının Căliman-Harghita Dağları grubuna aittirler.

<span class="mw-page-title-main">Bucegi Tabiat Parkı</span>

Bucegi Tabiat Parkı, Romanya'da, Braşov, Dâmboviţa ve Prahova illerinin idari bölgesinde bulunan korunan bir alandır.

<span class="mw-page-title-main">Domogled-Valea Cernei Millî Parkı</span>

Domogled-Valea Cernei Milli Parkı, Romanya'da Caraş-Severin, Gorj ve Mehedinţi illerinin idari topraklarında bulunan bir koruma alanıdıdır.

<span class="mw-page-title-main">Piatra Craiului Dağları</span>

Piatra Craiului Dağları, Romanya'daki Güney Karpatlar'da bir dağ silsilesidir. Adı Kralların Kayası veya Prens Kayası olarak çevrilebilir. Sıradağlar Braşov ve Argeş illeri sınırları içinde uzanır. 14.766 hektar (57,01 sq mi) alan kaplayan Piatra Craiului Milli Parkı içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan coğrafyası</span>

Bulgaristan coğrafyası, Bulgaristan'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Bulgaristan, Tuna Nehrinin güneyinde tamamı Balkan Yarımadasında bulunan ve Karadeniz'e kıyısı olan bir Güneydoğu Avrupa devletidir. Kuzey'de Romanya ile 605 km'lik sınırı vardır. Bu sınırın büyük bölümünü Tuna Nehri oluşturur. Batı'da Sırbistan (344 km) ve Kuzey Makedonya (162 km) ile sınır komşusudur. Güney'de Yunanistan (472 km) ikinci en uzun sınır komşudur. Güneydoğu'da Türkiye (223 km) ile ve Doğu'da Karadeniz ile çevrilidir. Tarihsel olarak Mezya, Trakya ve Makedonya bölgelerini kapsar. Günümüzde Doğu-Batı doğrultusunda uzanan Balkan Dağları, ülkeyi Kuzey Bulgaristan ve Güney Bulgaristan olmak üzere 2'ye böler.

<span class="mw-page-title-main">Tacikistan coğrafyası</span>

Tacikistan'ın sınır komşuları Afganistan, Kırgızistan, Çin ve Özbekistan'dır. Tacikistan genelde dağlık bölgedir. Tacikistan'ın yarısından fazlası 3000 metreden yüksektir. Karasal iklim hüküm sürmektedir.