İçeriğe atla

Güney Dinç

Güney Dinç (d. 20 Temmuz 1936, İzmir - ö. 9 Ekim 2015, İzmir), hukukçu, yazar, insan hakları savunucusu.[1]

Yaşamı

Güney Dinç'in Soğukkuyu Mezarlığındaki mezarı, 2024

Karşıyaka Lisesi'nden sonra 1958'de İstanbul Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Öğrencilik yıllarının ürünleri olan şiir, öykü ve denemeleri, Şairler Yaprağı, Onüç, Galeri, Salkım, Varlık, Seçilmiş Hikayeler dergilerinde yayınlandı. İstanbul, Rami Kışlası'ndaki yedek subaylık görevi sırasında gerçekleşen 27 Mayıs 1960 darbesi'ni yakından izleme olanağı buldu. Askerlik dönüşü halk oylaması öncesinde 1961 Anayasası'nın benimsenmesi amacıyla yürütülen tanıtım çalışmalarına katıldı.

1964-1970 yılları arasında Türkiye İşçi Partisi'nin Karşıyaka İlçe Başkanlığı, İzmir İl Başkanlığı ve Genel Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerinde bulundu. TİP'in Ege'deki örgütlenme ve seçim çalışmalarına katıldı. 1967 seçimlerinde İzmir İl Genel Meclisi Üyesi seçildi.

Güney Dinç, 12 Mart Darbesi’nden sonra TCK 141/1. maddeye aykırılık savıyla tutuklandı. Maden-İş Sendikası’nın eğitim seminerinde yaptığı konuşma nedeniyle Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi’nde başlayan ceza davası sonucunda 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Sekiz aylık tutukluluğun ardından Askeri Yargıtay’ın bozmasından sonra bu suçlamalardan aklanmasına karar verildi.

12 Eylül Darbesi’nden sonra, İzmir Barosu Başkanlığı’na seçildi. Üç yıl bu görevde kaldıktan sonra, 1984-1989 yılları arasında Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu Üyeliği’nde bulundu. 1983 yılından itibaren Aziz Nesin’in öncülüğünde gelişen Anayasa ve Demokrasi Kurultayları gibi bir dizi etkinliğe katıldı. Aydınlar Dilekçesi sanıkları arasında Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi’nde yargılandı.

1988 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’nun bireysel başvuruları inceleme yetkisinin benimsenmesinden sonra, bu kuruluşa Türkiye’den giden ilk başvuruları yaptı. SARGIN, YAĞCI ve TBKP davaları ile, İbrahim İncal, Mehmet Göç, Hasan Balıkçı, Erol Güngör adlarına yürütülen başvurular sonucunda, ülkemizdeki insan hakları ihlallerine kaynaklık eden başta Anayasa, TCK, CMUK olmak üzere birçok yasanın değiştirilip yenilenmesi sağlandı. Yasal olmayan gözaltı, haksız tutuklama, 1402’likler sorunu, düşünceyi açıklama ve örgütlenme özgürlüğüne aykırı uygulamalar, işkence, uygun süreleri aşan tutukluluk ve ceza davaları, siyasal partilerin kapatılması, kamulaştırma bedelinin zamanında ödenmemesi, kamu personeline getirilen siyasal ve sendikal yasaklar ile bunlara karşı yargı yolunun kapalı tutulması, Devlet Güvenlik Mahkemeleri’nin yapılanması, faili meçhul cinayetler gibi çeşitli konularda Güney Dinç’in savunmanlığını üstlendiği kişi ve kuruluşlar adına yaptığı başvurular sonucunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nce verilen kararlar hukukun demokratikleşmesi açısından önemli yenilikler getirdi.

Çağdaş Hukukçular Derneği’nin her yıl yinelenen “Hukuk Mücadelesi’nde Emek Ödülü”, 1998 yılında Güney Dinç'e verildi. Aynı yıl İzmir Barosu Yönetim Kurulu,Avukat Güney Dinç'in, insan hakları hukukunun gelişimine katkıları nedeniyle özel olarak ödüllendirilmelerini kararlaştırdı.

Güney Dinç'in edebiyat, hukuk ve insan hakları alanındaki kısa yazıları Bilim ve Sanat, Yarın, Gündem, Yeni Gündem, Düşün, Nokta, Yeni Düşün, Gün gibi birçoğu basındaki tekelleşme nedeniyle yayın yaşamından çekilmek zorunda bırakılan dergilerde ve Cumhuriyet Gazetesi'nde, özgün araştırma ve incelemeleri Türkiye Barolar Birliği, İzmir, Ankara ve diğer baroların dergilerinde, çeşitli etkinliklerden sonra çıkarılan sempozyum ve kongre bildiri kitaplarında yayınlandı.

Türkiye Barolar Birliği'nin 2002 yılında kurduğu "İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin Bilim ve Danışma Kurulu ile Yürütme Kurulu üyeliklerinde görevlendirilen Dinç, 2013 yılında gerçekleşen TBB Genel Kuruluna kadar bu görevini sürdürmüştür. TBB'nin, çeşitli baroların ve üniversitelerin düzenlediği Hukuk Kurultayları ve Sempozyumlara bildirileriyle katılan Güney Dinç 1961 yılından beri İzmir'de serbest avukat olarak çalışıyor. Güney Dinç, Mimarlar Odası'nın İzmir'deki hukuk danışmanı olarak, Eriytrai Antik Kenti'nin, İzmir-Konak Alanı'nın yapılaşmaya açılmasını önleyen, İzmir'in simgesi Kordonboyu'nun tarihi sit olarak korunmasını sağlayan kıyıların ve kamusal varlıkların yok edilmesini önleyen davaların savunmanlığını üstlendi. Türkiye İnsan Hakları Kurumu Vakfı (TİHAK) kurucu üyesidir.

Güney Dinç’in yayınlanan kitapları

  • YÖK Çıkmazı, Bilim ve Sanat Yayınevi, Ankara, 1986
  • İnsan Haklarına Uzanmak, Say Yayınları, İstanbul, 1986
  • Güvensizlik Üçgeni (1402'likler,Güvenlik Soruşturması,Fişleme) Say Yayınları, İstanbul, 1987
  • Pençeli Adalet, Boyut Yayınevi, İstanbul, 1988
  • Yedi Domuzlu Altın, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1990
  • AİHS'ne Göre İnanç, Anlatım ve Örgütlenme Özgürlükleri, İzmir Barosu, 2005
  • AİHS'ne Göre Adil Yargılanma Hakkı, İzmir Barosu, 2006
  • Sorularla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Türkiye Barolar Birliği, 2006
  • AİHS'ne Göre Malvarlığı Hakları, Türkiye Barolar Birliği, Ankara,2007
  • AİHS'ne Göre Çevre ve İnsan, Türkiye Barolar Birliği, Ankara, 2008
  • Mehmet Nail Bey'in Derlediği Kartpostallarla Balkan Savaşı [1912 -1913], YKY, İstanbul, 2008
  • Aydınlığa Mektuplar [1928 - 1937], YKY, İstanbul, 2010
  • Lütfiye ve Komşusu, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul, [2012]
  • Duvardaki Örümcek, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul, 2013
  • Amastris Üşümesin,Cumhuriyet Kitapları, İstanbul, 2014

Kaynakça

  1. ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. "Güney Dinç". teis.yesevi.edu.tr. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Barolar Birliği</span> kamu kurumu niteliğinde üst meslek kuruluşu

Türkiye Barolar Birliği (TBB), Türkiye'de bütün baroların katılımıyla oluşan, kamu kurumu niteliğinde, tüzel kişiliği olan bir üst meslek kuruluşudur. Birliğin merkezi Ankara'dır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi</span> Türkiyedeki en yüksek yargısal devlet organı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye'de anayasal denetimi yürüten en yüksek yargı organıdır. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Görevleri, Türkiye Anayasası'nın 148. ve 153. maddeleri arasında belirtilmiştir.

Yekta Güngör Özden, Türk hukukçu, yazar ve şair. Ankara Barosu Başkanlığı (1972-1974), Anayasa Mahkemesi Başkanlığı (1991-1998) ve Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkanlığı (1998-2000) yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Barosu</span> İstanbuldaki avukatların meslek kuruluşu.

İstanbul Barosu, 5 Nisan 1878 tarihinde kurulmuştur. Aynı tarih Türkiye Barolar Birliği'nin 15-16 Mayıs 1987 tarihli genel kurulunda Avukatlar Günü olarak kabul edilmiştir.

Orhan Adli Apaydın, Türk hukukçu, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Burhan Apaydın</span> Türk hukukçu (1924-2013)

Burhan Asri Apaydın, Türk hukukçudur.

Özdemir Özok,, Türk hukukçu.

Barış Derneği Davası veya Barış Davası, 12 Eylül Darbesi'nden sonra 17 Mayıs 1982'de Barış Derneği'ne karşı açılan dava.

Vedat Ahsen Coşar, Türk avukat.

<span class="mw-page-title-main">Metin Feyzioğlu</span> Türk hukukçu ve diplomat

Metin Feyzioğlu, Türk ceza hukuku profesörü, diplomat ve eski Türkiye Barolar Birliği başkanıdır. Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı görevini 2013-2021 yılları arasında sürdürmüş olan Feyzioğlu, Turhan Feyzioğlu'nun torunudur. 18 Temmuz 2012 tarihinde Bilim Yönetim ve Kültür Platformu kontenjanından CHP Parti Meclisi üyesi olmuştur. CHP Parti Meclisi üyeliğinden 2019 yılında istifa etmiştir. 30 Ekim 2022 tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliğine atanmıştır. 27 Temmuz 2024 tarihinde Prag büyükelçiliği görevine atanmıştır.

Türkiye'de vicdani ret, kanunlarda hak olarak tanınmadığı ve vicdani retçilerle ilgili özel bir düzenleme yapılmadığı için vicdani retçiler, diğer tüm askerlik çağına gelmiş erkek Türk vatandaşları ile aynı şekilde muamele görürler. Türkiye'de vicdani ret kararından sonra alınan cezaya rağmen askerlik görevi için çağrının ve silah altına alınma emrinin devam etmesi sebebiyle retçiler ya retlerinden vazgeçip askerlik görevini yerine getirmekteler ya da sivil itaatsizliğe devam etmekteler. Reddinde ısrar edenler ya firari olarak yaşamakta ya da silah altına alınmalarına rağmen verilen görevleri reddettikleri için askeri cezaevlerine atılmaktadırlar.

Orhan Kemal Cengiz, Türk avukat, yazar ve insan hakları savunucusu.

Ağır ceza mahkemesi, Türkiye'de ceza davalarına bakan mahkemeler arasında, kanunlarda öngörülen cezaların ağırlığı kriteri uygulanarak asliye ceza mahkemelerinin görevini aşan tüm suçlara ilişkin davalara bakmakla görevlendirilmiş olan mahkemedir. Ağır ceza mahkemesi kanunların ayrıca görevli kıldığı haller saklı kalmak üzere, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan yağma, irtikap, resmi belgede sahtecilik, nitelikli dolandırıcılık, hileli iflas suçları ile ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve "10 yıldan fazla" hapis cezalarını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere bakmakla görevlidirler. Ele aldıkları davaların cezaları daha ağır olduğundan, sulh ceza hakimlikleri ve asliye ceza mahkemelerinden sonra ilk derece ceza mahkemeleri arasında 3. basamakta yer alan yüksek görevli mahkemelerdir. Avukatların görevi sırasında işledikleri suçların yargılaması ağır ceza mahkemesinde yapılır.

Feyyaz Gölcüklü, Türk hukukçu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de avukatlık</span>

Türkiye'de avukatlık kanunda "bir kamu hizmeti ve serbest meslek" olarak tanımlanmıştır. Avukatlar, hakim ve savcılar gibi yargı erkinin kurucu unsuru olup bağımsız savunmayı serbestçe temsil ederler. Kural olarak bağımsız çalışan avukatların devlet kurumlarında ve özel işletmelerde de çalışmaları mümkündür.

Turgut Kazan, Türk avukattır.

Tolga Şirin, Türk avukat ve akademisyen. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Anayasa Hukuku dersleri vermekte ve T24 gazetesinde köşe yazıları yazmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şenal Sarıhan</span>

Şenal Sarıhan, Türk hukukçu ve siyasetçi. Haziran 2015 ve Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri'nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ankara ikinci bölge milletvekili olarak meclise girdi. 100 Kahraman Kadın ve Robert Kennedy İnsan Hakları Ödülü sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Turan Aydoğan</span>

Turan Aydoğan, siyasetçi ve avukattır. Köy Enstitülü bir babanın ve ev kadını bir annenin oğlu olarak dünyaya gelen Aydoğan, 24 Haziran 2018 Genel Seçimleri'nde Cumhuriyet Halk Partisi'nden İstanbul Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine girmiştir. Orta derecede İngilizce ve Almanca bilmektedir.

Ramiz Erinç Sağkan, Türk avukat ve Türkiye Barolar Birliği Başkanı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.