İçeriğe atla

Güney Asya

Güney Asya
Alan5.134.641 km² (1.982.496 sq mi)
Nüfus1,94 milyar
Yoğunluk362,3/km²(938/sq mi)
Ülkeler Bangladeş
HindistanHindistan
 Maldivler
   Nepal
 Sri Lanka
 Pakistan
 Bhutan
Halklarİrani
Hint-Aryan
Avustroasya
Çin-Tibet
Dravid
Türk



Güney Asya, hem coğrafi hem de etno-kültürel terimlerle tanımlanan Asya'nın Güney bölgesidir. Bölge Hindistan, Bangladeş, Bhutan, Nepal, Pakistan, Sri Lanka ve Maldivler ülkelerinden oluşmaktadır.[1] Topografik olarak, Hint levhası hakimdir ve büyük ölçüde güneyde Hint Okyanusu ve kuzeyde Himalayalar, Karakurum ve tarafından doğal sınırları vardır. kuzeyinde yükselen Ceyhun, kuzeybatı sınırının bir parçasını oluşturur.

Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı (Saarc), 1985 yılında kurulan ve Güney Asya'daki sekiz ülkeyi de içeren bölgesel bir ekonomik işbirliği örgütüdür.[2] Güney Asya, Asya kıtasının %11.71'ini ve dünyanın kara yüzey alanının %3.5'i olan yaklaşık 5.2 milyon km²'yi kapsamaktadır. Güney Asya'nın nüfusu yaklaşık 1.891 milyardır ve dünya nüfusunun yaklaşık dörtte biri olup, hem dünyanın en kalabalık hem de en yoğun nüfuslu coğrafi bölgesidir.[3] Genel olarak, Asya nüfusunun yaklaşık %39.49'unu, dünya nüfusunun %24'ünden fazlasını oluşturuyor ve çok çeşitli insanlara ev sahipliği yapmaktadır.[4][5][6]

2010 yılında Güney Asya, dünyanın en büyük Hindu, Müslüman, Sih, Jain ve Zerdüşt nüfusuna sahipti.[7] Sadece Güney Asya, Hinduların %98.47'sini, Sihlerin %90.5'ini ve dünya çapındaki Müslümanların %31'ini, 35 milyon Hristiyan ve 25 milyon Budisti oluşturmaktadır.[8][9][10][11]

Tanım

Güney Asya'nın çeşitli tanımları, UNSD tarafından "istatistiksel kolaylık" için oluşturulan ve ülkelerin veya bölgelerin siyasi veya diğer ilişkileriyle ilgili herhangi bir varsayım anlamına gelmeyen tanım da dahil olmak üzere."

Güney Asya'nın modern tanımları, Afganistan, Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Sri Lanka, Nepal, Bhutan ve Maldivler'i dahil etmede tutarlıdır.[12][13] Ancak Afganistan, bazıları tarafından Orta Asya, Batı Asya veya Orta Doğu'nun bir parçası olarak kabul edilir.[14][15][16]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta South Asia ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ "UNSD — Methodology". unstats.un.org. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  2. ^ "SAARC Secretariat". www.saarc-sec.org (İngilizce). 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Welcome to South Asian Regional Development Gateway". web.archive.org. 21 Kasım 2008. 21 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  4. ^ "Cancer Control Efforts in the Indian Subcontinent | Japanese Journal of Clinical Oncology | Oxford Academic". web.archive.org. 24 Şubat 2021. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Asia | Continent, Countries, Regions, Map, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 18 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  6. ^ "http://www.bookrags.com/research/indian-subcontinent-ema-03/#gsc.tab=0". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi.  |başlık= dış bağlantı (yardım);
  7. ^ Pillalamarri, Akhilesh. "How South Asia Will Save Global Islam". thediplomat.com (İngilizce). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  8. ^ "Table: Religious Composition by Country, in Numbers | Pew Research Center". web.archive.org. 9 Aralık 2016. 9 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  9. ^ Pechilis, Karen; Raj, Selva J. (2013). South Asian Religions: Tradition and Today (İngilizce). Routledge. ISBN 978-0-415-44851-2. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  10. ^ NW, 1615 L. St; Washington, Suite 800; Inquiries, DC 20036 USA202-419-4300 | Main202-419-4349 | Fax202-419-4372 | Media (27 Ocak 2011). "Region: Asia-Pacific". Pew Research Center's Religion & Public Life Project (İngilizce). 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  11. ^ NW, 1615 L. St; Washington, Suite 800; Inquiries, DC 20036 USA202-419-4300 | Main202-419-4349 | Fax202-419-4372 | Media. "10 Countries With the Largest Muslim Populations, 2010 and 2050". Pew Research Center's Religion & Public Life Project (İngilizce). 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  12. ^ "Afghanistan country profile". BBC News (İngilizce). 31 Ocak 2018. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  13. ^ "https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/wfbExt/region_sas.html".  |başlık= dış bağlantı (yardım);
  14. ^ Razzaque, Jona (1 Ocak 2004). Public Interest Environmental Litigation in India, Pakistan, and Bangladesh (İngilizce). Kluwer Law International B.V. ISBN 978-90-411-2214-8. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  15. ^ Robbins, Keith (11 Aralık 2012). Transforming the World: Global Political History since World War II (İngilizce). Macmillan International Higher Education. ISBN 978-1-137-29656-6. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  16. ^ Margulies, Phillip (2008). Nuclear Nonproliferation (İngilizce). Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-0902-2. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrupa</span> kıta

Avrupa, kuzeyde Arktik Okyanusu, batıda Atlantik Okyanusu, güneyde Akdeniz ve doğuda Asya ile çevrili bir kıtadır. Avrupa'nın Asya'dan Ural Dağları, Ural Nehri, Hazar Denizi, Büyük Kafkaslar, Karadeniz ve Türk Boğazlarının su yolları ile ayrıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Bhutan</span> Güney Asyada bir ülke

Bhutan veya Butan, resmi adıyla Bhutan Krallığı, Güney Asya'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu Himalayalarda bulunan ülkenin batısında ve güneyinde Hindistan, kuzeyinde ise Çin'in Tibet bölgesi yer alır. Çok yakın olmalarına rağmen Bangladeş ve Nepal'le sınırdaş değildir. 754.000'in üzerinde nüfusa sahiptir, 38.394 km²'lik alanıyla 133. büyük ülkedir. Tarihî İpek Yolu üzerinde, Hint altkıtası, Güneydoğu Asya ve Tibet'in kesişim noktasında yer alan Bhutan meşrutiyetle yönetilir ve Mahayana Budizmini baz alan bir ulusal kimliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Uygurlar</span> Doğu Türkistanda yaşayan Türk soylu halk ve bu halktan olan kimse

Uygurlar veya Uygur Türkleri, Orta ile Doğu Asya'dan kaynaklanan ve kültürel olarak bu bölgelerle bağlı bir Türk azınlık etnik grubudur. Uygurlar Çin'in resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlıktan biridir. Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Uygurların memleketi olarak tanınır. Bununla birlikte, Çin Hükûmeti, Uygurları yalnızca çok kültürlü bir ulusa ait olan bölgesel bir azınlık olarak tanır ve Uygurların yerli bir halk olduğu yönündeki kavramı reddetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan</span> Hristiyanlık dinine mensup kimse

Hristiyanlar, İsa Mesih'in yaşamına ve öğretilerine dayanan tek tanrılı bir İbrahimi din olan Hristiyanlığı takip eden veya ona bağlı kalan insanlardır. Hristiyan sözcüğü, Kutsal Kitap'taki İbranice terim māšîaḥ'ın (מָשִׁיחַ) çevirisi olan Koine Grekçesindeki Kıristós'tan (Χριστός) türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afroamerikalılar</span> Amerika Birleşik Devletlerinde Afrika kökenli ırksal veya etnik grup

Afroamerikalılar veya Siyahi Amerikalılar olarak da bilinen Afrikalı Amerikalılar, Afrika'nın Siyah ırk gruplarından herhangi birinden kısmen veya tamamen gelen Amerikalılardan oluşan etnik bir gruptur. Afrikalı Amerikalılar, Beyaz Amerikalılar ile Hispanik ve Latino Amerikalılardan sonra ABD'deki en büyük üçüncü ırksal veya etnik grubu oluşturmaktadır. "Afroamerikalı" terimi genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde köleleştirilen Afrikalıların torunlarını ifade eder.

Muhalefet, bir veya daha fazla siyasi parti veya diğer örgütlü gruplardan oluşur ve bir şehir, bölge, devlet, ülke veya diğer siyasi birimde siyasi kontrolü elinde tutan hükûmete, partiye veya gruba, öncelikle ideolojik olarak karşı çıkar. Karşıtlık derecesi siyasi koşullara göre değişir. Örneğin, otoriter ve demokratik sistemlerde, karşıtlık sırasıyla baskılanabilir veya istenen bir durum olabilir. Bir muhalefetin üyeleri genellikle diğer partilere karşı antagonistik roller üstlenir.

<span class="mw-page-title-main">Asya İşbirliği Diyaloğu</span> Hükûmetlerarası kuruluş

Asya Birliği ya da Asya Dayanışma Birliği, Asya ülkeleri arasında iş birliği sağlamak ve ASEAN, SAARC ve Körfez İşbirliği Konseyi gibi ayrı bölgesel örgütlerin entegrasyonuna yardımcı olmak amacıyla 2002 yılında kurulan uluslararası örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Batı Asya</span> Orta Doğu ve Kafkasların bir bölümünü kapsayan bölge

Batı Asya, Asya'nın en batıdaki bölgesidir. Anadolu, Arap Yarımadası, İran, Mezopotamya, Levant bölgesi, Kıbrıs adası, Sina Yarımadası ve Transkafkasya'yı (kısmen) kapsamaktadır. Bölgenin Mısır'da bulunan Süveyş Kanalı ile Afrika'dan, Türk Boğazları'nın su yolları ve Büyük Kafkas Dağları ile Avrupa'dan ayrıldığı düşünülmektedir. Doğusunda Güney Asya, kuzeydoğusunda Orta Asya bulunmaktadır. Bölgeyi sekiz deniz çevrelemekte : Ege Denizi, Karadeniz, Hazar Denizi, Basra Körfezi, Umman Denizi, Aden Körfezi, Kızıldeniz ve Akdeniz.

<span class="mw-page-title-main">İslam dünyası</span> Müslüman çoğunluklu ülkeleri, yerleri ve bölgeleri kapsayan tanım

İslam dünyası veya Müslüman dünyası, İslâmî bir devlet yapısına sahip ülkeler ile birlikte nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerin tümünü ifade eden bir kavramdır. Bu, İslâm'ın dini inançlarına ve yasalarına veya İslam'ın uygulandığı toplumlara bağlı olan herkesi kapsamaktadır. Günümüzde İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek uluslararası kurum, İslâm İşbirliği Teşkilatı'dır. Modern bir jeopolitik anlamda bu terimler, dahil edilmek için üzerinde anlaşmaya varılmış kriterler olmamasına rağmen, İslâm'ın yaygın olduğu ülkeleri ifade etmektedir. Müslüman çoğunluklu ülkeler terimi, genellikle ikinci anlamda kullanılan bir alternatif terimdir.

Türkiye'de din, çeşitli dinî inançlardan oluşur. Ülkedeki en yaygın dinin İslam olduğu bilinmekle beraber, bu dine mensup kişilerin oranına ilişkin yayınlanan veriler çelişkilidir. Pew Araştırma Kuruluşu'nun yayımladığı 2012 yılı raporuna göre Müslümanların nüfusa oranı %98'dir. Sabancı Üniversitesi'nin katkılarıyla yapılan bir ankete göre de bu oran %98,3'e ulaşmaktadır. Ipsos'un 2016 tarihli anketine göre Türkiye'deki Müslümanlar nüfusun %82'sini oluşturmaktadır. Optimar'ın 2019'da yayınladığı ankete göre ise Müslümanların nüfusa oranı %89,5'tir. 2021 KONDA anketine göre insanların %92'si Müslüman olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı</span>

Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı, Güney Asya ülkeleri arasında uluslararası örgüt ve jeopolitik bir birliktir. Örgüt 1985 yılında Dakka'da kurulmuş olup ekonomik ve bölgesel entegrasyonun gelişimini desteklemektedir. Merkezi Katmandu'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Asya ekonomisi</span> Kıta Ekonomisi

Asya ekonomisi, 49 farklı devlette yaşayan 4.4 milyardan fazla insandan oluşur. Altı devletin kısmen Asya'da olmakla birlikte, ekonomik ve siyasi açıdan başka bir bölgeye ait olduğu düşünülmektedir. Asya dünyadaki en hızlı büyüyen ekonomik bölge ve SAGP'ye göre GSYİH bakımından en büyük kıtasal ekonomidir. Çin, Japonya ve Hindistan dünyanın en büyük on ekonomisi arasındadır. Dahası, Asya, Japon ekonomik mucizesinden (1950-1990) başlayarak, Güney Kore'deki Han Nehri Mucizesi (1961-1996) ve Çin'deki ekonomik patlama (1978-2013) ile dünyanın en uzun ekonomik patlamasının merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Premier League Asia Trophy</span>

Premier League Asya Kupası, Asya'da her iki yılda bir sezon öncesi düzenlenen hazırlık niteliğindeki futbol turnuvası.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Rusyası</span>

Avrupa Rusyası, Rusya'nın Avrupa'da kalan batı bölümüdür. Genel olarak Ural Dağları, Ural Nehri, Kafkas Dağları ve Kazakistan sınırı doğu sınırı olarak kabul edilir. Yaklaşık 110 milyon nüfusu ile Rusya nüfusunun %77'sini, 4 milyon km² yüzölçümü ile Rusya yüzölçümünün %25'ini oluşturmaktadır. Rusya'nın iki büyük şehri olan Moskova ve Sankt-Peterburg Avrupa'da yer almaktadır.

İslam, Amerika Birleşik Devletleri'nde üçüncü en büyük din olup, nüfusun %1.34'ünü temsil etmektedir. Bu oranın arkasında Hristiyanlık (%67) ve Yahudilik (%2.07) bulunmaktadır. Amerikan Dini Kuruluşlar Derneği'nin 2020 ABD Din Nüfus Sayımı'na göre, ABD nüfusunun %1.34'ü Müslümandır. 2017 yılında, çoğunluğu Güney ve Orta Batı'da bulunan yirmi eyalet, İslam'ı en büyük Hristiyan olmayan din olarak rapor etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsveç'te İslam</span>

İsveç'te İslam, İsveç'teki İslam uygulamasının yanı sıra İsveç ile İslam dünyası arasındaki tarihsel bağları ifade eder. Vikinglerin İslam ile teması ilk olarak, Vikinglerin Orta Çağ İslam dünyasıyla ticaret yaptıkları 7. ve 10. yüzyılda yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti'nde din</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti'nde din, iki ana dini inanç ve pratikleri ile karakterizedir. Hristiyanlık ada nüfusunun %73'ünü oluşturmaktadır. Kıbrıslı Rumların çoğu ve dolayısıyla Kıbrıs nüfusunun çoğunluğu otosefal Kıbrıs Kilisesi üyeleridir, oysa Kıbrıslı Türklerin çoğu resmi olarak Sünni Müslümanlardır. Kıbrıs'ta Bahai, Katolik, Yahudi, Protestan, Maruni, Ermeni Apostolik ve dini olmayan topluluklar da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan'da Hinduizm</span> Hindistandaki Hinduizme Genel Bakış

Hinduizm Hindistan'daki en büyük dindir. 2011 Hindistan Nüfus Sayımına göre, 966,3 milyon kişi kendini Hindu olarak tanımlıyor ve ülke nüfusunun %79,8'ini temsil ediyor. Hindistan, dünyanın en büyük Hindu nüfusu olan küresel Hindu nüfusunun %94'ünü barındırıyor. İslam 'ı, nüfusun %14,2'si takip eder, kalan %6 diğer dinlere veya dinsiz. Hindistan'daki Hinduların büyük çoğunluğu Shaivite ve Vaishnavite mezheplerine mensuptur. Hindistan, Hinduizmin baskın din olduğu dünyadaki üç ülkeden biri.

Türkiye'de Budizm, çoğunluğu yabancı uyruklu kişilerin oluşturduğu küçük bir grup tarafından inanılmakta olup, resmi tanınırlığa sahip değildir. Pew Research Center'ın 2010 tahminlerine göre Türkiye'de 40.000 Budist yaşamakta olup, bu Türkiye nüfusunun %0,1'inden daha az olmaktadır. Türkiye'de yer alan tek Budist tapınağı, 13. ve 15. yüzyıllar arasında Anadolu'ya Moğolların yayılması sonucunda Budist askerlerce inşa edildiği düşünülen ve Bitlis'e bağlı Ahlat ilçesinde yer alan tapınaktır, ancak bu yapının Budist tapınağı olduğu herkesçe kabul görmemektedir. Harabeşehir'deki mağarada bulunan tapınaktaki kemerin iki yanında tavus kuşu ve ortalarında ise lotus motifleri yer almaktadır. 2015 yılında üniversitelere inşa edilen cami ve mescitlere tepki olarak pek çok üniversite öğrencisi okullarına Budist tapınağı inşa edilmesini talep etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Güney Kore ilişkileri</span>

Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Kore Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler 1992 yılında resmen kuruldu. Bundan önce, ÇHC, yalnızca Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni, Güney Kore ise yalnızca Çin Cumhuriyeti'ni (Tayvan) tanırdı. Güney Kore, Çin Halk Cumhuriyeti ile ilişkiler kurmuş en son Asya ülkesidir. Son senelerde Çin ile Güney Kore, farklı alanlarda aralarındaki stratejik ve kooperatif ortaklıklarını arttırmaya ve üst düzey bir ilişki kurmaya çaba göstermiştir. Bilhassa ticaret, turizm ve çok kültürlülük, bu iki ülke arasındaki kooperatif ortaklığı güçlendirmekteki en önemli etkenleri teşkil etmiştir. Buna rağmen, tarihî, siyasî ve kültürel anlaşmazlıklar, Güney Kore ile Çin arasındaki ilişkiyi şekillendirmeye devam etmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.