İçeriğe atla

Güney Amerika ülkeleri listesi

Güney Amerika'nın dünyadaki konumunu ve ülkelerinin sınırlarını gösteren bir harita

Güney Amerika ülkeleri listesi, Güney Amerika'nın coğrafî kapsamına giren ülkeleri ve bu ülkelerin bayraklarını, başkentlerini, para birimlerini, resmî dillerini, yüzölçümlerini, nüfuslarını ve coğrafî konumlarını gösterir. Bu liste, "Birleşmiş Milletlere üye devletler" ve "başka ülkelere bağımlı topraklar" olmak üzere iki kısma ayrılmıştır.

Amerika kıtası kuzey ve güney olmak üzere iki parçaya ayrılmıştır. Panama Kıstağı Kuzey Amerika ile Güney Amerika'yı birbirinden ayırır. Güney Amerika; batıda Büyük Okyanus, kuzeyde ve doğuda Atlas Okyanusu tarafından sınırlandırır. Kuzeybatısında ise Kuzey Amerika ve Karayip Denizi bulunur.[1] Güney Amerika, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük dördüncü, nüfus bakımından ise en büyük beşinci kıtasıdır. Yaklaşık 17.824.370 km2lik alanı[2][3] ile dünya topraklarının %3,5'ini[4] kapsamaktadır. 415 milyondan fazla kişi barındırmaktadır.[4]

Siyasî harita

Güney Amerika ülkelerini gösteren tıklanabilir harita

Birleşmiş Milletler üyeleri

Ülke ismiBayrakResmî dil(ler)indeki tam isim(ler)BaşkentPara birimiAlan (km2)Nüfus (2021)Harita
Arjantin[5]
(Arjantin Cumhuriyeti)
İspanyolca:[DN 1] República ArgentinaBuenos AiresArjantin pesosu2,780,400 45,276,780 Arjantin
Bolivya[6]
(Çokuluslu Bolivya Devleti)
Aymara dili: Wuliwya Suyu
İspanyolca: Estado Plurinacional de Bolivia
Keçuva dili: Bulivya Mamallaqta[DN 2]		La Paz ve Sucre[DN 3]Boliviano 1,098,581 12,079,472 Antigua ve Barbuda
Brezilya[7]
(Brezilya Federal Cumhuriyeti)
Portekizce: República Federativa do BrasilBrasíliaBrezilya reali8.514.877 214,326,223 Brezilya
Ekvador[8]
(Ekvador Cumhuriyeti)
İspanyolca: República del EcuadorQuitoAmerikan doları283,561[DN 4]17,797,737 Ekvador
Guyana[9]
(Guyana Kooperatif Cumhuriyeti)
İngilizce: Co-operative Republic of GuyanaGeorgetownGuyana doları214,969 804,567 Guyana
Kolombiya[10]
(Kolombiya Cumhuriyeti)
İspanyolca: República de ColombiaBogotáKolombiya pesosu1,138,910 51,516,562 Kolombiya
Paraguay[11]
(Paraguay Cumhuriyeti)
Guaraní dili: Tetã Paraguái
İspanyolca: República del Paraguay		AsunciónParaguay guaranísi406,752 6,703,799 Paraguay
Peru[12]
(Peru Cumhuriyeti)
İspanyolca: República del PerúLimaNuevo Sol1,285,216 33,715,471 Peru
Surinam[13]
(Surinam Cumhuriyeti)
Hollandaca: Republiek SurinameParamariboSurinam doları163,820 612,985 Surinam
Şili[14]
(Şili Cumhuriyeti)
İspanyolca: República de ChileSantiagoŞili pesosu756,102 19,493,184 Şili
Uruguay[15]
(Uruguay Doğu Cumhuriyeti)
İspanyolca: República Oriental del UruguayMontevideoUruguay pesosu176,215 3,426,260 Uruguay
Venezuela[16]
(Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti)
İspanyolca: República Bolivariana de VenezuelaCaracasVenezuela bolivarı912,050 28,199,867 Venezuela

Bağımlı topraklar

Birleşik Krallık'a

Ülke ismiBayrakResmî dil(ler)indeki tam isim(ler)BaşkentPara birimiAlan (km2)NüfusHarita
Falkland Adaları[17][DN 5]
İngilizce: Falkland IslandsStanleyFalkland Adaları poundu12.173 3,398 Falkland Adaları
Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları[18]
İngilizce: South Georgia and the South Sandwich IslandsKing Edward Pointİngiliz sterlini3.903 0 Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları

Fransa'ya

Ülke ismiBayrakResmî dil(ler)indeki tam isim(ler)BaşkentPara birimiAlan (km2)NüfusHarita
Fransız Guyanası[19]
[DN 6](Fransız Guyana Denizaşırı İli)
Fransızca: Guyane françaiseCayenne
(Paris)[DN 7]		Euro83,534 294,071 Fransız Guyanası

Ayrıca bakınız

Dipnot

  1. ^ Arjantin'in herhangi bir federal resmî dili yoktur, fakat İspanyolca ülkedeki en yaygın dildir ve federal hükûmet seviyesinde de facto olarak kullanılır.
  2. ^ Bolivya'da bu 3 dilin yanı sıra 33 tane daha resmi dil vardır.
  3. ^ Bolivya'nın anayasal başkenti Sucre, idari başkenti ise La Paz'dır.
  4. ^ Ekvador'un yüzölçümüne ülkeye bağlı olan Galapagos Adaları'nın yüzölçümü de dahildir.
  5. ^ 1833'ten beri Birleşik Krallık'ın kontrolü altında bulunan Falkland Adaları ve 1705'ten beri Birleşik Krallık'ın kontrolünde olan Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları üzerinde Arjantin de hak iddia etmektedir. Bu sebeple 1982 yılında bu iki ülke arasında Falkland Savaşı adı verilen savaş çıkmış ve bu savaşı kazanan Birleşik Krallık adalara hakim olmayı sürdürmüştür.
  6. ^ Fransız Guyanası Fransa'nın 100 ilinden biridir. Bu 100 ilden denizaşırı olan tek ildir.
  7. ^ Fransız Guyanası'nın başkenti Cayenne, bağlı olduğu Fransa'nın başkenti ise Paris'tir.

Kaynakça

  1. ^ The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind (2.2sayfa=598 bas.), New York: St. Martin's Press, 2007, ISBN 0-312-37659-6, OCLC 173243876 
  2. ^ "South America" (İngilizce). Encyclopædia Britannica. 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  3. ^ "South America" (İngilizce). Merriam-Webster Online. 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  4. ^ a b "South America Map, South America Countries, Landforms, Rivers and Geography Information" (İngilizce). WorldAtlas.com. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  5. ^ "The World Factbook - Argentina" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  6. ^ "The World Factbook - Bolivia" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  7. ^ "The World Factbook - Brazil" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  8. ^ "The World Factbook - Ecuador" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  9. ^ "The World Factbook - Guyana" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  10. ^ "The World Factbook - Colombia" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  11. ^ "The World Factbook - Paraguay" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  12. ^ "The World Factbook - Peru" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  13. ^ "The World Factbook - Suriname" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  14. ^ "The World Factbook - Chile" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  15. ^ "The World Factbook - Uruguay" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  16. ^ "The World Factbook - Venezuela" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  17. ^ "The World Factbook - Falkland Islands" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  18. ^ "The World Factbook - South Georgia and the South Sandwich Islands" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010. 
  19. ^ "World Atlas - French Guiana" (İngilizce). World Atlas. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolivya</span> Güney Amerikada denize kıyısı olmayan ülke

Bolivya, resmî adıyla Çokuluslu Bolivya Devleti bir Güney Amerika ülkesidir. Başkenti Sucre olup; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi diğer önemli şehirlerinden birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Monako</span> Batı Avrupada bir prenslik

Monako veya resmî adı Monako Prensliği, 1297 yılında kurulmuş, Avrupa'da Kuzeybatı Akdeniz kıyılarında yer alan bağımsız bir şehir devleti ve prensliktir. Vatikan'dan sonra Avrupa'daki en küçük bağımsız ülke olan mikrodevlet, Fransa tarafından kuzey, batı ve doğu yönlerinde çevrelenmişken, ülkenin güney ve güneydoğu kısımları Akdeniz ile komşudur. Monako ayrıca İtalya sınırından yaklaşık 15 km uzaklıkta yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Afrika, hem yüzölçümü hem de nüfus bakımından Asya'dan sonra dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır. Yaklaşık 30.065.000 km²lik alanı ile dünya topraklarının %20,4'ünü kapsamaktadır. 1.340.598.000 kişi yani Dünya nüfusunun %16.72'sini barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abu Dabi</span> Birleşik Arap Emirliklerinin başkenti

Abu Dabi veya Ebu Zabi, Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti. Basra Körfezi kıyısında yer alan şehrin nüfusu 900.000 civarındadır. 1971 yılında başkent olan Abu Dabi petrol gelirleri sayesinde günümüzde modern bir şehir haline gelmiştir. Yeryüzündeki petrol rezervleri bakımından en şanslı şehirler arasındadır. Diğer 6 emirliğin ciddi miktarda petrol çıkaramamasına karşın petrol gelirleri eşit şekilde dağıtılır. Ancak diğer 6 emirlik petrol gelirlerini sadece metro, otoyol, park gibi yerleri finanse etmekte kullanabilir. Ayrıca Abu Dabi bir ada olmasına rağmen karaya 3 büyük köprüyle bağlanmıştır. Ve şu anda 4. ve 5. köprü yapım aşamasındadır. Diğer körfez ülkelerinde olduğu gibi çöl iklimi hakimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kişi başına satın alma gücü paritelerine göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde dünya ülkelerinin, kişi başına gayri safi yurt içi hasılalarına (GSYİH) göre sıralanmış bir listesidir. Bu listedeki GSYİH dolar tahminleri satın alma gücü paritesi (SAGP) hesaplamalarından elde edilmiştir. Bu hesaplamalar Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ya da CIA gibi çeşitli kurumlar tarafından yapılır. Farklı kuruşların aynı ülke için yaptıkları hesaplamalar farklılık gösterdiği için bu değerler kesin gerçekler yerine, tahmini rakamlar olarak algılanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Avrupa, Dünyanın 7 kıtasından birisidir, Asya ile birlikte Avrasya coğrafi ve yerleşim bölgesini oluşturmaktadır. Yaklaşık 10.180.000 km2'lik alanı ile dünya topraklarının %6,8'ini kapsamaktadır. 746,419,440 milyon kişi yani Dünya nüfusunun %11'ini barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nepalce</span> Hint-Avrupa Dil Ailesinin Hint-Aryan kolundan Nepalin resmî dili

Nepalce, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-Aryan koluna ait bir Doğu Pahāṛi dili. Dil, Nepal'in resmî dili olup, aynı zamanda Hindistan'daki 22 tanınan dilden biridir. Nepalce Devanagari alfabesi ile yazılır.

<span class="mw-page-title-main">Asya ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Asya, yüzölçümü ve nüfus bakımından dünyanın en büyük kıtasıdır. Yaklaşık 44.391.000 km2lik alanı ile dünya topraklarının neredeyse %30'unu kapsamaktadır. 4,10 milyar kişi yani Dünya nüfusunun beşte üçünü barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusya ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Okyanusya, yaklaşık 8.536.716 km2'lik alanı ile dünya topraklarının %5,3'ünü kapsamaktadır. 32.000.000 kişi yani Dünya nüfusunun %0,47'sini barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika ülkeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kuzey Amerika, yüzölçümü bakımından Asya ve Afrika'dan sonra dünyanın en büyük üçüncü, nüfus bakımından ise Asya, Afrika ve Avrupa'dan sonra en büyük dördüncü kıtasıdır. Yaklaşık 24.247.039 km2lik alanı ile dünya topraklarının %16,3'ini kapsamaktadır. 500 milyondan fazla kişi barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cuba</span> Güney Sudanın başkenti

Cuba, Güney Sudan'ın başkenti.

<i>The World Factbook</i>

ISSN1553-8133The World Factbook Amerika Birleşik Devletleri Merkezi Haberalma Teşkilatı - CIA tarafından dünyada ülkeleri hakkında toplanan bilgilerin almanak stilinde yayımlandığı bir referans kaynak kitabıdır. Resmi basılmış versiyonuna Ulusal Teknik Bilgi Servisi ve Devlet Matbaası gibi kuruluşlardan ulaşılabileceği gibi Skyhorse Publishing gibi farklı özel matbaalardan da ulaşılabilmektedir. Factbook her hafta kısmi olarak olsa da güncellenen hali ile web sitesi olarak yayımlanmaktadır. Ayrıca bilgisayarda çevrimdışı çalışabilmek için yüklenebilecek şekilde de sunulmaktadır. Yayım, ABD tarafından diplomatik olarak tanınmış olan devletler dahil 267 entitinin demographisi, coğrafyası, iletişim yolları, hükûmet yapısı, ekonomisi ve askeri yapısı hakkında 2-3 sayfalık özet bilgiler vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Doğu ülkeleri listesi</span> Vikimedya madde listesi

Orta Doğu ya da Ortadoğu, Asya, Avrupa ve Afrika'nın birbirlerine en çok yaklaştıkları yerleri kapsayan ve birbirine komşu ülkelerin oluşturduğu bölgedir. Akdeniz'den Pakistan'a kadar uzanır ve Arap Yarımadası'nı kapsar. Orta Doğu kavramı Avrupa merkezli yaklaşıma dayanır ve muhtemelen Birleşik Krallık’ın 19. yüzyıla kullanmaya başladığı bir kavramdır. Bu tanımlamada İngiltere ve Avrupa ülkeleri merkez kabul edilmiş; Doğu, Uzak Doğu, Yakın Doğu, Orta Doğu gibi kavramlar buna göre tayin edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Somali'nin idari bölümleri</span>

Somali resmi olarak 18 ile ve 90 ilçeye (degmo) ayrılmaktadır. Fiilen ise kuzeyde Hatumo, Puntland ile Somaliland, Orta Somali'de Galmudug ve güneyde Cubaland ve Güneybatı Somali özerk devletleri ile bölünmüş olup Federal Parlamento bu bölgelerin sayısı ve sınırlarını belirlemek ile görevlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Şabel</span>

Orta Şabel, Somali'nin illerinden biridir. İl ülkenin güneyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 22,663 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 514,900'dür. İlin merkezi Cevher'dur.

<span class="mw-page-title-main">Belucistan</span> İran platosunun güneydoğusude bir bölge.

Belucistan, Güneybatı Asya'da Beluçların yaşadığı kurak ve dağlık bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Hispanik Amerika</span> Amerikada İspanyolca konuşulan bölgeler

Hispanik Amerika ya da İspanyol Amerikası , Amerika'da İspanyolca konuşan uluslardan oluşan bölge.

<span class="mw-page-title-main">Afrika halkları</span> Vikimedya liste maddesi

Afrika'daki etnik gruplar her biri kendi dilini ve kültürü olan binlerce kişiyi oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan coğrafyası</span> Asya kıtasında bir ülke

Azerbaycan, Avrasya'nın Kafkasya bölgesinde yer almaktadır. Üç fiziksel özellik Azerbaycan'da belirgindir: Kıyıları doğuda doğal bir sınır oluşturan Hazar Denizi; kuzeydeki Büyük Kafkas dağları; ve ülke merkezindeki geniş düzlüklerdir. Azerbaycan, eski Sovyetler Birliği'nin arazi alanının %0,4'ünden daha az, toplamda 86.600 kilometrekare toplam alana sahiptir. Üç Transkafkasya devletinden Azerbaycan en büyük toprak alanına sahiptir. Özel idari alt bölümler, Azerbaycan'ın geri kalanından bir Ermeni bölgesi şeridiyle ayrılan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve tamamen Azerbaycan'da bulunan Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi'dir.

Avrupa kıtasında toplam 51 adet egemen ülke bulunmaktadır ve bu ülkelerden 47'si Avrupa Konseyi'ne, 27 tanesi ise Avrupa Birliği'ne üye olmuştur. Yıldızla (*) işaretlenmiş olan kıtalararası ülkelerin sadece Avrupa kıtasında bulunan yüzölçümleri hesaba katılmıştır. Bu liste sadece kıtada egemen devletlerden ele alır. Avrupa'nın toplam yüzölçümü yaklaşık on milyon kilometrekaredir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.