İçeriğe atla

Güney Afrika Komünist Partisi

Güney Afrika Komünist Partisi
South African Communist Party
KısaltmaSACP
Genel SekreterBlade Nzimande
Birinci Genel Sekreter YardımcısıJeremy Cronin
İkinci Genel Sekreter YardımcısıSolly Afrika Mapaila
Kuruluş tarihi1921
Merkez3. Floor, Cosatu House 1 Leyds Street, cnr Biccard Braamfontein Johannesburg, 2000
Gazete(ler)Umsebenzi
Üyelik (2015)artış 220,000[1]
İdeolojiKomünizm
Marksizm-Leninizm[2]
Siyasi pozisyonAşırı sol
Uluslararası üyelikAfrika Sol Ağ Forumu
Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı (IMCWP)
Resmî renklerKırmızı, Siyah, Sarı
     
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Güney Afrika
Apartheid
Olaylar ve Projeler

Sharpeville Katliamı
Soweto Ayaklanması · İhanet Davası
Rivonia Davası
Church Street saldırısı · CODESA
St James Kilisesi Katliamı
Cape Town barış yürüyüşü

Kuruluşlar

ANC · IFP · AWB · Siyah Kuşak · CCB
Muhafazakar Parti · ECC · PP · RP
PFP · HNP · MK · PAC · SACP · UDF
Broederbond · Ulusal Parti
COSATU · SADF

Kişiler

P. W. Botha · D. F. Malan
Nelson Mandela
Desmond Tutu · F. W. de Klerk
Walter Sisulu · Helen Suzman
Harry Schwarz · Andries Treurnicht
H. F. Verwoerd · Oliver Tambo
B. J. Vorster · Kaiser Matanzima
Jimmy Kruger · Steve Biko
Mahatma Gandi · Robert Sobukwe
Joe Slovo · Trevor Huddleston
Hector Pieterson · Winnie Madikizela-Mandela

Yerler

Bantustan · Altıncı Bölge · Robben Adası
Sophiatown · Güneybatı Afrika
Soweto · Sun City · Vlakplaas

Diğer konular

Afrika ulusalcılığı
Apartheid yasaları · Özgürlük Anlaşması
Sullivan İlkeleri · Kairos Belgesi
Yatırım çekme kampanyası
Güney Afrika Polis Teşkilatı

Güney Afrika Komünist Partisi (İngilizce: South African Communist Party, SACP), 1921 yılında Güney Afrika'da kurulan bir komünist partidir. SACP, ANC ve COSATU'yla birlikte üç partili ittifak içinde yer almaktadır.

Tarihçe

Güney Afrika Komünist Partisi, ilk kez 1921 yılında beyaz maden işçilerinin gerçekleştirdiği Rand Ayaklanması diye anılan silahlı ayaklanmada oynadığı rolle ön plana çıktı.

Parti başlangıçta siyah işçileri örgütlemekte zorlandı. Bu durumu dikkate alan Komintern, Komünist Parti'yi Yerli Cumhuriyet tezini benimseye yönlendirdi. Bu teze göre Güney Afrika ülkenin yerlilerine, yani siyahlara aitti ve bu düşünce temelinde bir cumhuriyet kurulmalıydı. Böylece Komünist Parti 1924 yılındaki Parti Kongresinde siyah işçileri örgütlemeye girişme ve Partiyi "Afrikalılaştırma" kararı aldı. 1928 yılı itibarıyla partinin 1750 üyesinden 1600'ü siyahlardan oluşur hale geldi. 1929 yılında parti, "Sosyalizme götüren en dolaysız yolun çoğunluk yönetimi [Güney Afrika'da çoğunluğu oluşturan siyah halkın demokratik katılımı yasalarla engellenmişti] için kitle mücadelesinden geçtiğini" saptayan bir "stratejik çizgi" benimsedi. 1948 yılında parti resmen "Yerli Cumhuriyet" tezini terk etti.

Güney Afrika Komünist Partisi 1950 yılında komünizmin bastırılmasıyla ilgili yasalar kapsamında yasadışı ilan edildi. 1990 yılına kadar yasadışı kaldı.

Komünist Parti 1948 yılında uygulamaya geçen Apartheid rejiminin başlıca hedefi oldu. "Komünizmin Bastırılması Hakkında Yasa" başta Komünist Parti olmak üzere apartheid'a son vermek için mücadele veren bütün kişi ve gruplara uygulandı.

Yasadışına itildikten sonra Parti, Afrika Ulusal Konseyi içinde çalışmaya ağırlık verdi. Komünist Parti'nin daha önceki Yerli Cumhuriyet tezine benzer olan ANC'nin siyah milliyetçisi politik çizgisini, Güney Afrika'da yaşayan bütün etnik toplulukların eşit haklara sahip olduğu bir "ırk-dışı" politikasına doğru değiştirmek için etkilemeye çalıştı.

Komünist Parti apartheid'a karşı kurtuluş hareketi içinde, üye sayısına oranla aktif bir rol oynadı.

Apartheid yönetimini uygulayan Ulusal Parti'nin uyguladığı baskı politikasının 50'lerde giderek yoğunlaşması ve buna karşı tabandan gelen radikalizmin artması sonucunda, daha önce şiddet kullanmama politikası yanlısı olan ANC, meşru şiddet kullanma sorununu tartışmaya başladı. Nelson Mandela ve Walter Sisulu gibi genç kuşak siyah liderler Apartheid'ın ANC'yi yasaklayacağı ve hiçbir legal mücadele imkânı kalmayacağı tezini ileri sürerek şiddet kullanmanın gerekliliğini aktif biçimde savundular.

Genç ANC liderleri Komünist Parti'yle birlik içinde silahlı "Umkhonto we Sizwe" ('Ulusun Mızrağı') örgütünün oluşumuna gittiler. Ancak kısa sürede Ulusun Mızrağı üyelerinin büyük bölümü tutuklandı ve liderliği de yurt dışına kaçmak zorunda kaldı.

Yurt dışında Komünist Parti, SSCB ve diğer sosyalist ülkelerin verdiği para ve silah desteği sayesinde güçlendi. ANC içinde sabırlı bir çalışma sayesinde ülke içinde örgütlenme yeniden kuruldu. Önemli konumlarında komünist parti üyelerinin bulunduğu ANC 1976'daki Soweto Ayaklanması'nın etkisini arkasına alarak Apartheid karşıtı hareketi ilerletti.

Komünist Parti üyesi ve Ulusun Mızrağı yönetici kurulu başkanı Joe Slovo ve eşi -kendisi de KP üyesi olan- Ruth First ANC liderliğindeki devrimci hareketin önde gelen teorisyenleri hâline geldiler. Bununla birlikte, ANC'nin kendisi esas itibarıyla sosyal-demokrat bir örgüt olarak kalmıştır.

Güney Afrika'da 1.000.000'dan fazla sendikalı işçi bulunmaktadır ve SACP'nin potansiyeli bu sendikalı işçilere dayanmaktadır.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Communism appears to be gaining favour in South Africa. Why?" 28 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (4 August 2015) The Rand Daily Mail
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  3. ^ http://www.solidaire.org/scripts/article.phtml?section=A1AAAB&obid=35767[]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Cumhuriyeti</span> Güney Afrikada bir ülke

Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Komünizm</span> Bütün malların ortaklaşa kullanıldığı ve özel mülkiyetin olmadığı toplum sistemini hedefleyen ideoloji

Komünizm ; üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan sosyalizm ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. 20. yüzyılın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Parti Manifestosu ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı kapitalist toplumun yerine meta üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "ütopya" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. Paris Komünü, komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında Mahnovist hareket öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren anarko-komünist hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Komünist parti</span> işçi sınıfının önderliğinde üretim araçlarının mülkiyetinin kolektifleştirilmesini hedefleyen siyasi parti

Komünist parti, işçi sınıfının önderliğinde üretim araçlarının mülkiyetinin kolektifleştirilmesini hedefleyen ve tüm dünyada herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacı kadar ilkesi doğrultusunda sınıfsız, sınırsız ve sömürüsüz bir dünya kurmayı amaçlayan yasal veya yasa dışı olarak örgütlenen, silahlı kanadı da bulunabilen siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Nelson Mandela</span> Güney Afrika Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nelson Rolihlahla Mandela ya da kabile adıyla Madiba, Güney Afrikalı Anti Apartheid aktivist ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyahî devlet başkanı. 1994'te ilk defa tüm halkın katıldığı seçimlerde devlet başkanı seçilmiştir. Yönetimi, Apartheid'ın mirasının dağılmasına, ırkçılığı engellemeye, fakirlik ve eşitsizliğe odaklanmıştır. Siyasi görüş olarak Demokratik Sosyalist olan Mandela, Afrika Ulusal Konseyi siyasi partisinde 1990'dan 1999'a kadar parti başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Desmond Tutu</span> Başpiskopos

Desmond Mpilo Tutu Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti), apartheid karşıtı ve insan hakları aktivisti olarak yaptığı çalışmalarla tanınan Güney Afrika Anglikan Kilisesi başpiskoposu ve ilahiyatçı. 1984 yılında Nobel Barış Ödülünü kazandı. 1985'ten 1986'ya kadar Johannesburg Piskoposu ve ardından 1986'dan 1996'ya kadar Cape Town Başpiskoposu olup her iki durumda da bu mevkiye gelen ilk Siyah Afrikalı oldu. İlahiyat alanında Siyah ilahiyat kaynaklı fikirleri Afrika ilahiyatı ile birleştirmeye çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Afrika Ulusal Kongresi</span>

Afrika Ulusal Konseyi, Güney Afrika Cumhuriyeti'nde çoğunluk yönetiminin kurulduğu Mayıs 1994'ten bu yana hükûmette bulunan merkez-sol çizgideki partidir. Parti Güney Afrika Sendikalar Birliği (COSATU) ve Güney Afrika Komünist Partisi'yle (SACP) birlikte bir üç parçalı ittifak içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orak ve çekiç</span> komünizmin simgesi

Orak ve çekiç, komünizmin simgesidir. Bir orağın çekiç üzerine çapraz olarak yatırılması ile oluşur. Bu iki simge çiftçileri ve proletaryayı sembolize eder. Bu iki simge bir araya getirilerek çiftçilerin ve işçilerin birliği sembolize edilir. En bilinen biçimi Sovyetler Birliği’nin bayrağındaki orak ve çekicin kızıl yıldızla birlikte kullanıldığı biçimidir. Bunun dışında birçok bayrak ve amblemde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Albert Lutuli</span>

Albert John Lutuli, Luthuli olarak da yazılır., Zulu kabile şefi ve Afrika Ulusal Kongresi (ANC) başkanı (1952-1960).Irk ayrımına karşı yürüttüğü barışçıl mücadele nedeniyle 1960'ta Nobel Barış Ödülü'nü alarak bu ödülü kazanan ilk Afrikalı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Sol komünizm</span> Siyasi fikir

Komünist sol olarak da bilinen sol komünizm, Komünist Enternasyonal'in sol kanadını teşkil eden ve Komünist Enternasyonal'den 1920'lerden ayrılmış akımlardan gelen siyasi geleneğin ismidir. Komünist Enternasyonal'in dünyanın pek çok yerindeki partilerinde, oportünizme karşı, devrimci görüşleri savunan sol kanatlar gelişmiş olsa da, bu akımlar en net biçimde Almanya-Hollanda komünist solu ve İtalyan komünist solu tarafından ifade edilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Falanjizm</span> ideoloji

Falanjizm, 1933 yılında José Antonio Primo de Rivera tarafından İspanya'yı ele geçirmeye çalışan İspanyol komünistlere karşı geliştirilen, en çok Francisco Franco tarafından uygulanmış otoriter-kralcı faşist ideolojidir.

Almanya Komünist İşçi Partisi, 1920 yılında kurulan, parlamento karşıtı ve konsey komünizmi taraftarı siyasi parti. AKİP, 1920 yılının nisan ayında Heidelberg'te, Almanya Komünist Partisi'nden ayrılan kadrolarca kurulmuştur. Parti gazetesinin ismi Komünist İşçi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Angola Halk Cumhuriyeti</span> 1975 ilâ 1992 arasında bugünkü Angola Cumhuriyeti sınırları içerisinde hüküm sürmüş devlet

Angola Halk Cumhuriyeti 1975 yılından 1992 yılına kadar bugünkü Angola Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

Türkiye Genç Komünistler Birliği (TGKB), gençlik içinde ilk olarak Halkın Kurtuluşu, ardından Türkiye Devrimci Komünist Partisi (TDKP) görüşleri doğrultusunda faaliyet yürüten gençlik örgütü. Tüzüğünde "Komünizm okulu" olarak tanımlanan TGKB, örgütsel olarak bağımsız hareket eden, ancak siyasal ve ideolojik olarak TDKP'ye bağlı bir komsomol örgütlenmesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği siyaseti</span>

Sovyetler Birliği'nin siyasi sistemi, Anayasa'nın izin verdiği tek parti olan Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) öncü rolü ile karakterize edilen tek partili sosyalist cumhuriyet çerçevesindedir

Alman Sosyalist Partisi, 1918 yılında Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulan aşırı sağcı ve Alman milliyetçisi bir siyasi parti. Alman siyasetinde Völkisch Hareketine bağlı siyasi partilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Hendrik Verwoerd</span> 6. Güney Afrika Başbakanı

Hendrik Frensch Verwoerd veya bilinen adı ile Dr. H. F. Verwoerd, eski Güney Afrikalı siyasetçi ve Die Transvaler gazetesinin sorumlu müdürü. Apartheid hareketinin mimarı olarak bilinir. 1950 ve 1958 yılları arasında Güney Afrika'nın İçişleri Bakanı, 1958 ve 1966 yılları arasında ise ülkenin altıncı Başbakanı olarak görev yaptı. 6 Eylül 1966 tarihinde Dimitri Tsafendas tarafından bıçaklanmıştır. Groote Schuur Hastanesine getirildikten kısa bir süre sonra ölmüştür.

Rooi gevaar, İngilizceye "Komünist tehlike" olarak çevrilen bir Afrikaans ifadesidir.

<span class="mw-page-title-main">1994 Güney Afrika genel seçimleri</span>

1994 Güney Afrika genel seçimleri, Güney Afrika'da genel oy hakkının uygulandığı ilk seçimlerdi. Apartheid döneminin sona ermesinin ilk adımı oldu. Seçim, Bağımsız Seçim Komitesi'nin yönetiminde gerçekleştirildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.