İçeriğe atla

Güneşte Bir Leke

Güneşte Bir Leke
A Raisin in the Sun
"Güneşte Bir Leke" (A Raisin in the Sun) filminin sinema afişi
YönetmenDaniel Petrie
YapımcıPhilip Rose
David Susskind
SenaristLorraine Hansberry (kendi oyunundan)
OyuncularSidney Poitier
Claudia McNeil
MüzikLaurence Rosenthal
Görüntü yönetmeniCharles Lawton Jr.
KurguWilliam A. Lyon
StüdyoColumbia Pictures
DağıtıcıColumbia Pictures
CinsiSinema filmi
TürüDram
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1961
Çıkış tarih(ler)iMayıs 1961, Cannes Film Festivali
Süre128 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Bütçe1,5 Milyon $
Devam filmiA Raisin in the Sun (1989) (TV)
A Raisin in the Sun (2008) (TV)
Diğer adlarıGüneşte Bir Leke (Türkiye)
Un raisin au Soleil (Fransa)
Un Grappolo di Sole(İtalya)
Un Lunar en el Sol(İspanya)
Ein Fleck in der Sonne (Almanya)

Güneşte Bir Leke 1961 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı A Raisin in the Sun dır.

Senaryosunu Lorraine Hansberry'in aynı adlı kendi oyunundan uyarlayıp yazdığı filmi Daniel Petrie yönetmiştir. Filmin başrollerinde Sidney Poitier ve Claudia McNeil oynamışlardır. Sinemada henüz ilk filminde oynayan şimdinin ünlü yıldızı Louis Gossett Jr.'da yan rollerden birinde gözükmektedir.

Filmin uyarlandığı ve filmle aynı adı taşıyan tiyatro eseri, Lorraine Hansberry'nin (d. 1930 - ö. 1965) ilk eseriydi ve henüz bir çocukken kendi ailesinin Chicago'da ırkçı iskan yasalarına karşı verdiği yasal mücadeleden esinlenerek bu oyunu yazmıştı, yani "A Raisin in the Sun" bir bakıma biyografik bir eserdir. Oyun 1959 yılında Broadway'de sahneye kondu ve büyük ilgi gördü. Broadway'de siyah ırktan bir kadının yazdığı bir oyun ilk kez sahnelenmiş oluyordu. Oyunun yönetmeni Lloyd Richards da siyahtı bu da oyunun ikinci Broadway rekorunu teşkil ediyordu. Filmin tüm oyuncu kadrosu aynı zamanda orijinal Broadway temsilinde de oynamışlardı.[1]

1950'lerin sonunda ABD'de geçen film hayatlarının dönüm noktasındaki siyahi bir ailenin yaşadıkları küçük apartman dairesinde karşılaştıkları sorunları irdelerken ırk sorunu, kuşak çatışması, ekonomik sorunlar gibi konulara değinir. Filmin çekimleri ABD'de "Vatandaşlık Hakları Hareketi" nin bütün hızıyla başladığı bir döneme denk gelmişti. 1961 yılında gösterime girdiğinde çığır açıcı bir film olarak nitelendirilmişti ve kendisinden sonra gelecek birçok benzer sosyal içerikli film, oyun ve TV dizisine ilham kaynağı olmuştu.

Kültürel, tarihi ve estetik olarak kayda değer kategorisine sokulan film 2005 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından Ulusal Film Arşivi'nde (National Film Registry) koruma altına alındı Altın Palmiye'ye aday gösterilen filmin yönetmeni Daniel Petrie'ye Cannes Film Festivali'nde Gary Cooper Özel Ödülü verilmişti. Filmin başrol oyuncuları Sidney Poitier ve Claudia McNeil hem Altın Küre hem de BAFTA ödüllerine aday gösterildiler.[2]

Filmin 1989 ve 2008 yıllarında televizyon için 2 yeniden çevrimi daha yapıldı.

Olay Örgüsü

Filmde Chicago'nun güney yakasında küçük bir apartman dairesinde yaşam mücadelesi veren kalabalık bir siyahi Amerikalı ailenin dramı anlatılmaktadır. Ailenin reisi yaşlı anne Lena Younger'dır (Claudia McNeil). Bu azametli güçlü kuvvetli kadın, bir şirkette şoförlük yapan oğlu Walter Lee (Sidney Poitier), çamaşırcılık yaparak evin bütçesine katkıda bulunan gelini Ruth (Ruby Dee), doktor olmayı kafasına koymuş kolej öğrencisi zeki ve hırslı kızı Beneatha (Diana Sands) ve torunu küçük Travis 'le (Stephen Perry) birlikte uzun yıllardır kiracı olarak oturdukları küçük apartman dairesini paylaşırlar. Lena'nın kocası yeni ölmüştür ve kendisine eşinin sigortasından 10.000 dolar kalmıştır. Aniden gelen bu büyük miktardaki paranın nasıl değerlendirileceği aile içinde tartışmalara neden olur. Lena paranın satın alacakları yeni bir evin peşinatına yatırılmasını isterken Beneatha tıp fakültesinde göreceği eğitimin giderleri için harcanacağını ummaktadır. Walter Lee ise iki arkadaşı ile birlikte ortak açacakları içki dükkânının ortaklık payı olarak bu parayı istemektedir. Bu arada Lena'nın peşinatını vererek satın aldığı ev beyazların oturduğu bir mahallededir ve burada siyahların oturmasına pek hoş gözle bakılmaz.

Diana Sands, Sidney Poitier, Ruby Dee ve ilk filminde oynayan Louis Gossett Jr.

Oyuncu kadrosu

  • Sidney Poitier ... Walter Lee Younger
  • Claudia McNeil ... Lena Younger (Walter'ın annesi)
  • Ruby Dee ... Ruth Younger (Walter'ın karısı)
  • Diana Sands ... Beneatha Younger (Walter'ın kızkardeşi)
  • Ivan Dixon ... Asagai
  • John Fiedler ... Mark Lindner
  • Louis Gossett Jr. ... George Murchison
  • Stephen Perry ... Travis Younger (Walter'ın oğlu)
  • Joel Fluellen ... Bobo
  • Louis Terrel ... Herman
  • Roy Glenn ... Willie Harris

Film hakkında notlar

  • 1973 yılında tiyatro oyunu bu kez de bir müzikale uyarlandı. "Raisin" adlı bu müzikali oyunun yazarı Lorraine Hansberry'nin eski eşi Robert Nemiroff yazmıştı. Müzikal 1974 yılında "En iyi müzikal" dalında Tony Ödülü'nü kazanmıştı.
  • Ünlü Amerikalı aktör Gary Cooper'ın 13 Mayıs 1961 tarihindeki ölümü her yıl Mayıs ayında düzenlenen Cannes Film Festivali'ne denk gelince o yıl için festivalde aktörün anısına bir de "Gary Cooper Ödülü" verilmesi kararlaştırıldı. Bu özel ödül de "Güneşte Bir Leke" filmine verildi.

Uyarlandığı oyun

Film, siyahi Amerikalı yazar Lorraine Hansberry'in 1959 yılında yayımladığı aynı adlı ("A Raisin in the Sun") tiyatro oyunundan sinemaya uyarlanmış, filmin senaryosunu da yine Hansberry yazmıştı. Oyun, politik yazılarıyla tanınan Hansberry'in ilk eseriydi ve 1940'lı yıllarda henüz bir çocukken Şikago'da kendi ailesine yaşatılan ırkçı ayrımcılıktan yola çıktığı için bir bakıma otobiyografik bir eser de sayılmaktadır.

Oyunun adı Güneşte bir kuru üzüm tanesi (Türkçeye Güneşte Bir Leke olarak aktarılmıştır) anlamına gelmektedir ve Langston Hughes'un Harlem adlı şiirinden alınmış bir mısradır. Oyun ilk kez 11 Mart 1959'da New York'ta "Ethel Barrymore Tiyatrosu"nda sahnelenmiş, bu ilk temsilde, film uyarlamasında da oynayacak olan oyuncular neredeyse tam kadro rol alıyorlardı.[3] Lloyd Richards'ın yönettiği oyun 1960 yılında dört dalda Tony Ödülü'ne aday gösterildi. İki yıl kadar New York'ta sahnelenen oyun turnelerde de seyirciyle buluştu. Oyun siyahi bir kadın tarafından yazılıp Broadway'de sahnelenen ve aynı zamanda siyahi bir yönetmen tarafından sahneye konan ilk oyun olma unvanını da almıştı.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2008. 
  3. ^ Hansberry, Lorraine (1959). A Raisin in the Sun. New American Library, Signet Classics. ss. sayfa 8. 
  4. ^ "A Raisin in the Sun / Presents at the Creation" (İngilizce). National Public Radio. 10 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tony Ödülleri</span> Amerikan tiyatro ödülü

Antoinette Perry Broadway Tiyatrosu'nda Mükemmellik Ödülü, daha yaygın adıyla Tony Ödülü, Broadway tiyatrosunda üstünlüğe verilen ödül. Ödüller American Theatre Wing ve Broadway League tarafından Midtown Manhattan’da her yıl sahiplerini bulmaktadır. Broadway yapımları ve performansları için dağıtılan ödüllerin yanı sıra, Amerika'daki bölgesel tiyatrolar için de bir ödül verilmektedir. Special Tony Award, Tony Honors for Excellence in Theatre ve Isabelle Stevenson Award gibi adaylıksız, özel ödüller de gerekli görülürse sahiplerini bulmaktadır. Ödül adını American Theatre Wing'in kurucu ortağı olan Antoinette "Tony" Perry'den almaktadır.

<i>Kabare</i> (film) 1972 ABD yapımı dramatik müzikal film

Kabare 1972 ABD yapımı dramatik müzikal filmdir. Özgün adı Cabaret olan film 16 Mart 1973'te Türkiye'de gösterime girmiştir.

<i>Neşeli Günler</i> (film, 1965) 1965 yapımı Amerikan filmi

Neşeli Günler 1965 ABD yapımı müzikal filmdir. Özgün adı The Sound of Music'tir. 1959 tarihli aynı adlı Broadway müzikalinden uyarlanmıştır. Müzikalde olduğu gibi bu film de Howard Lindsay ve Russel Crouse'un kitabına dayanmaktadır. Filmin senaryosunu Ernest Lehman yazmıştır. Robert Wise filmin hem yapımcılığını hem de yönetmenliğini üstlenmiştir. Önemli rollerinde Julie Andrews, Christopher Plummer, Eleanor Parker, Peggy Wood ve Richard Haydn oynamışlardır. Filmin müzikleri Richard Rodgers ve Oscar Hammerstein II'a aittir.

<i>Garsoniyer</i> (film) 1960 yapımı Amerikan filmi

Garsoniyer, 1960 ABD yapımı dramatik komedi filmidir. Özgün adı The Apartment olan film 23 Şubat 1961 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

In the Heights söz ve müzikleri Lin-Manuel Miranda'ya ait olan, senaryosununda Quiara Alegría Hudes tartafından yazılan müzikal. Hikâye çoğunlukla Dominik-Amerikan kişilerin yaşadığı Washington Heights, NYC'de geçiyor.

<span class="mw-page-title-main">Sidney Poitier</span> Bahamalı-Amerikalı oyuncu ve diplomat

Sidney L. Poitier, Bahamalı-Amerikalı oyuncu, yönetmen ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Paul Robeson</span> Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı (1898 – 1976)

Paul LeRoy Bustill Robeson, ABD'li bas bariton ses sanatçısı, oyuncu, atlet, yazar, insan hakları savunucusu.

Hakan Gerçek, Türk tiyatro, sinema filmi, seslendirme sanatçısı ve TV dizileri oyuncusu ve tiyatro yönetmenidir.

Leyla Selen Uçer, Türk oyuncu. Ara filmi ve DOT yapımı Böcek oyunuyla tanınır.

<i>Güneş Çocukları</i>

Güneş Çocukları, Amerikalı yazar Neil Simon'ın 1972 yılında yazdığı tiyatro oyunu. İlk kez 18 Aralık 1972'de Broadway'deki Broadhurst Theatre'da sahnelenen bu oyun sinema ve televizyon filmlerine de uyarlandı.

<span class="mw-page-title-main">Tatlı Charity</span>

Orijinal adı "Sweet Charity" olan Tatlı Charity olan müzikal Amerikalı oyun yazarı, Neil Simon tarafından 1966 yılında yazılmış bir Müzikaldir. Müzikalin müziklerini, dönemin önde gelen bestecilerinden olan, Cy Coleman'ın yapmıştır, Şarkı sözlerini ise Dorothy Fields yazmıştır. Tatlı Charity ilk olarak 1966 da Broadway'da Palace Tiyatro'da Bob Fosse'un rejisi ile sahnelnmiştir. Bu özgün Broadway gösterisi 608 kez sahnelenmiş ve 12 kategoride Tony Ödülüne aday gösterilmiştir. Sahnelendiği günden bu yana en gözde müzikaller arasında yer alıyor. Tatlı Charity, Bob Fosse'un yönetmenliğinde 1969 yılında Sinemaya uyarlanmış, filmde Charity rolünü, Shirley Mc Laine oynamıştır. Eser 1999 yılında İstanbul Devlet Opera Ve Balesi tarafından Atatürk Kültür Merkezi'nde sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Julie Andrews</span>

Dame Julie Andrews DBE, asıl adı Julia Elizabeth Wells, Britanyalı şarkıcı, film ve sahne oyuncusu ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Bryan Cranston</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; sinema oyuncusu

Bryan Lee Cranston, Amerikalı oyuncu ve film yapımcısı. En çok AMC suç drama dizisi Breaking Bad'de (2008-2013) Walter White ve Fox durum komedisi Malcolm in the Middle'da (2000-2006) Hal karakterlerini canlandırmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Haim Topol</span> İsrailli tiyatro ve sinema oyuncusu (1935-2023)

Haim Topol, İsrailli tiyatro ve sinema oyuncusu.

<i>Otel Plazada Bir Oda</i>

Otel Plaza'da Bir Oda, Amerikalı oyun yazarı Neil Simon'ın 1968'de yazdığı ve orijinal adı Plaza Suite olan tiyatro oyunu. Oyun ilk olarak 14 Şubat 1968'de Broadway'de Plymouth Theatre tarafından sahnelendi ve 8 Ekim 1970'e kadar kapalı gişe oynandı. Oyunu, Amerikalı yönetmen Mike Nichols yönetti. Mike Nichols bu yönetmenliği ile Tony Ödülü kazandı. Oyun, Amerika'da ilk sahnelenişinde "en iyi yazar", "en iyi kadın oyuncu", "en iyi yapım" dallarında adaylıklar elde etti. Simon'ın oyunu 1971 yılında, Arthur Hiller tarafından aynı adla sinemaya da aktarılmıştır ve filmin senaryosunu da Niel Simon yazmıştır. Filmde baş rolleri, Walter Matthau, Lee Grant, Barbara Harris, Maureen Stapleton, Louise Sorel gibi oyuncular oyuncular paylaştı. Filmin oyuncularından Walter Matthau, oyunda üç ayır karakter olan ve üç ayrı oyuncu tarafından oynanan Roy Hubley / Jesse Kiplinger / Sam Nash karakterlerini tek başına oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fay Bainter</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1893 – 1968)

Fay Okell Bainter, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu. Jezebel filmi ile (1938) için En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazandı ve Hollywood Walk of Fame'de bir yıldızı var.

<span class="mw-page-title-main">Sophie Okonedo</span>

Sophie Okonedo bir İngiliz aktris ve anlatıcıdır. Kariyerine İngiliz draması Young Soul Rebels (1991) ile başladı. Budala Dedektif 2 (1995) ve Stephen Frears'ın Dirty Pretty Things'inde (2002) oynadı.

<i>Lilies of the Field</i> (film, 1963)

Lilies of the Field, William Edmund Barrett'in 1962 tarihli aynı adlı romanından James Poe tarafından uyarlanan 1963 Amerika yapımı komedi drama filmidir ve başrollerde Sidney Poitier, Lilia Skala, Stanley Adams ve Dan Frazer vardır. Yapımcılığını ve yönetmenliğini Ralph Nelson yapmıştır. Filmin adı Dağdaki Vaaz'ın bir bölümü olan Matta 6.27-33'ten ve buna paralel olan Luka 12.27-31'den gelmektedir. Film aynı zamanda besteci Jerry Goldsmith’in kariyerinin erken dönemi film müziklerini de içeriyor. 1970'te Look to the Lilies adıyla, Shirley Booth'un Rahibe Maria Marthe rolünde oynadığı bir Broadway müzikali versiyonu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Louis Gossett Jr.</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Louis Cameron Gossett Jr., Amerikalı bir aktör. En çok 1982 yapımı film Subay ve Centilmen filmindeki Topçu Çavuş Emil Foley rolüyle tanınır ve bu rol ona En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazandırmıştır. Yardımcı bir rolde Oscar kazanan ilk siyahi erkek, oyunculuk için Oscar kazanan ikinci siyahi erkek ve genel olarak kazanan üçüncü siyahi aktördü. Ayrıca 1977 ABC televizyon dizisi Roots'taki Fiddler rolüyle Drama Dizilerinde En İyi Konuk Erkek Oyuncu Emmy Ödülü kazandı.

41. Akademi Ödülleri, Los Angeles'taki Dorothy Chandler Pavilion'da yapılan ilk ödül töreniydi ve 14 Nisan 1969'da verildi. 11. Akademi Ödülleri'nden bu yana ilk kez bir tören ev sahibi olmadan yapıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.