İçeriğe atla

Güneş balığı

Mola mola
Korunma durumu

Hassas (IUCN 3.1)[1][2]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Teleostei
Takım:Tetraodontiformes
Familya:Molidae
Cins:Mola
Tür: M. mola
İkili adlandırma
Mola mola
Linnaeus, 1758)
Dağılımı
Sinonimler
Orthragoriscus elegans Ranzani, 1839
Güneş balığı sivri yüzgeci nedeniyle köpek balığı sanılabilir.

Güneş balığı ya da Ay balığı (İngilizce: Sunfish)(Mola mola. Latince mola değirmen taşı demektir), Molidae familyasına ait balık türüdür. Lezzetsiz ve kötü kokan etinden dolayı ticari değeri yoktur.

Özellikleri

Güneş balığının derisi 15 cm kalınlığındadır, İspermeçet balinasından sonra bütün organizmalar içinde en kalın deriye sahip canlı olma özelliğini taşır. Bu kalın derisinin üzerinde 50 civarı değişik parazit türü ve çeşitli mikroorganizmalar yaşar. Bu canlılar ay balığının karanlıkta parlamasına yol açabilirler. Güneş balıkları bazen, henüz bilinmeyen nedenlerden suyun yüzünde yan yatarlar. Geceleri bu şekilde su yüzünde yan yatarak derisinin mikroorganizmalar sayesinde parladığı anlarda ay ışığının su yüzündeki gölgesini andırır.

Güneş balıklarının yüzgeçleri sivridir ve köpek balığının yüzgeçlerine benzer. Sudan dışarıya dikilen sivri yüzgecini görenler, ay balığını köpek balığı zannedebilirler, ama Güneş balığı çok sakin bir hayvandır, örneğin kendisine yaklaşan dalgıçları çok sakin karşılar.

Vücutları, balon balığında ve bazı diğer Tetraodontiformes takımına ait balıklarda görülen tetrodotoksin zehirini üretebilir.

Güneş balıklarının sayıları denizlerin kirlenmesiyle azalmaya devam etmektedir.

Fiziksel özellikleri

En büyükleri ağzından kuyruğuna kadar 3 metre, sırt yüzgecinden anal yüzgecine kadar 4 metre ve 2 ton ağırlığa kadar varabilirler. 25-30 yaşına kadar varabildikleri tahmin edilir. 2 ton ağırlıkları dikkate alınarak, toplam 27.000 balık türünü kapsayan kemikli balıklar sınıfının en büyük balığı denilebilir (çünkü boyları 7-8 metreye kadar varan mersin balıklarının ağırlıkları en fazla 1,5 tondur).

Kaba yapılı vücudunun sanki yarısı eksikmiş gibi görünmektedir. Karın yüzgeçlerinin de eksik olması bu görüntüyü daha da ilginçleştirir.

Daha henüz yavru olan ay balıklarının iyi gelişmiş ve kullanışlı bir kuyruk yüzgeçleri vardır, ama balıklar büyüdükçe kuyruk yüzgeçleri de gittikçe genişler ve sonunda dalgalı uzun bir perde oluşturur. Bu yüzgecini ilerlemek için kullanamaz, yalnızca çok büyük olan sırt ve anal yüzgeçlerinin gücü ile ileriye doğru hareket eder. Güneş balığı iyi bir yüzücü değildir ve hareketleri çok kabadır.

Sadece iki türden oluşan Mola cinsinin diğer türü Mola ramsayi'dir. Bu türün vücut yapısı biraz daha kibardır.

Dişileri 300 milyon yumurta döker. Bunların çoğu diğer balıklara yem olur. Yumurtadan çıkan yavrular sadece 2-3 milimetre büyüklüğündedirler ve böylece annelerinin büyüklüğü ile orantılı bakış açısından hayvan aleminin en küçük yavrularıdırlar. Yavru balıkların uzun bir dikenleri vardır.

Besinlerini deniz anaları, plankton, küçük balıklar ve diğer küçük deniz hayvanları oluşturur.

Dağılımları

Ay balıkları özellikle Asya'nın, Afrika'nın ve Avustralya'nın ılık denizlerinde bulunurlar ve 1000 metre derinliğe kadar dalabilirler. Yaz zamanında yoğunlukla Akdeniz'de de görülebilirler. Türkiye'de Ege ve Marmara denizinde nadiren de olsa görülmektedir.

Resimler

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Liu, J.; Zapfe, G.; Shao, K.-T.; Leis, J.L.; Matsuura, K.; Hardy, G.; Liu, M.; Robertson, R.; Tyler, J. (2015). "Mola mola". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2015: e.T190422A97667070. doi:10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T190422A1951231.en Özgürce erişilebilir. 
  2. ^ Kyodo (19 Kasım 2015). "IUCN Red List of threatened species includes ocean sunfish". The Japan Times. 12 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balık</span> solungaç taşıyan, tetrapod olmayan ve suda yaşayan omurgalı hayvan

Balıklar poikloterm olan, neredeyse sadece suda yaşayan ve solungaçları ile solunum yapan, soğuk kanlı, yürekleri çift gözlü, çoğunun vücudu pullu, genellikle yumurta ile üreyen omurgalı hayvanlardır. Bazı türler canlı doğurarak ürer. Mesela tatlı su balıklarından Lepistes'in yumurtaları anne karnında çatlar ve canlı doğum gerçekleşir. Çiklitgillerde ise kuluçka süresi dişinin ağzında gerçekleşir. Ağzında yumurtaları çeviren, mantarlaşmasını engelleyen dişi yumurtalar çatlayana hatta yavrular serbestçe yüzmeye başlayana kadar onları ağzındaki kesesinde korur. Balıklar su yaşamındaki en önemli varlıklardan bir tanesidir. Nehir, göl, akarsu, okyanus ve denizlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı pisi balığı</span> Balık türü

Pisi balığı, Pleuronectidae familyasından bir balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Deniz şeytanı</span>

Deniz şeytanı veya manta vatozu, kanatlarının 6,7 metreye ve ağırlığının da 1350 kilograma kadar ulaşabilir. Vatozların en büyüğüdür. Yüzgeçlerini daha hızlı yüzmek için kanat şeklinde kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Yüzgeç</span>

Yüzgeç, balığın su içeresindeki hareketine yardımcı olan organlardır. Balıklarda yüzgeçler kara hayvanlarındaki kol ve bacaklara eşdeğerdir. Balığın su içerisindeki yüzme işlemi büyük ölçüde kaslarla sağlanır. Bu harekete farklı yüzgeçli değişik görevler için yardımcı olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Turna (balık)</span> balık cinsi

Turna balığı, Esocidae familyasını oluşturan etçil balık türlerinin ortak adı. Hepsi de Esox cinsine aittir. Füze şeklinde ama yan tarafları düz olan bir vücutları ve içeriye dönük "köpek dişleri" ile dolu olan uzun, ördek gagasını andıran bir ağızları vardır. Sırt ve anal yüzgeçleri vücutlarının çok arka kısmında kalır. Genç yaşlardakiler yeşil, olgun yaşlara ulaşanların ise sarımsı kahverengi renkleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Sudak balığı</span> yırtıcı bir tatlısu balığı

Sudak balığı ya da Uzun levrek, Percidae familyasından yırtıcı bir tatlısu balığı türüdür. Ana vatanının Doğu Avrupa'da bulunduğu düşünülür. Sevilerek yenilen balık olduğundan dolayı insanlar tarafından Batı Avrupa'ya da yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balina köpek balığı</span>

Balina köpek balığı, Rhincodontidae familyasından devasa büyüklükte bir köpek balığı türü. Tüm denizlerde görülmekle birlikte başlıca yaşam alanı tropikalardır. Gri veya kahverengi olan gövdesinde küçük noktalar ve beyaz-sarı ince, dikey çizgiler bulunur. Gövdesinin alt kısmı açık renklidir. Dişleri oldukça küçüktür. Ufak balıklar ve plankton ile beslenir.

<span class="mw-page-title-main">Yassı balıklar</span>

Yassı balıklar (Pleuronectiformes), kemikli balıklar sınıfına ait, yassı vücut yapıları ile dikkati çeken bir balık takımı. Yetişkin balıkların vücutları, rahatlıkla denizin tabanına yatabilecekleri şekilde yassılaşır. Gözlerinin ikisi de renkli olan üst taraflarında bulunur, beyaz renk olan kör tarafları ile yerde yatarlar. Sırt ve kuyruk yüzgeçleri birleşiktir. Suyun içinde dalga hareketleri ile ilerlerler. Ayrıca yattıkları yerin rengini kendi renkleri ile taklit etme kabiliyetleri vardır. En tanınmışları bayağı pisi balığı, Bayağı dil balığı ve kalkan balığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük camgöz</span>

Büyük camgöz, dünyanın en büyük balığı olan balina köpek balığından sonra gelen, dünyanın en büyük 2. balığıdır. 10 metre uzunluğa ve 3 ton ağırlığa ulaşabilir. 12 ya da 15 metre uzunlukta olanların da görüldüğü anlatılmıştır ama bunlar bugüne kadar kanıtlanamamıştır. 3 metreden daha küçüklerini bulmak çok zordur ve bugüne kadar görülen en küçüğü 1,7 m'dir. Akvaryum ortamında 23 cm'ye düşebilir.

Scomberesox saurus, Scomberesocidae familyasına ait bir balık türüdür.

<i>İspermeçet balinası</i> En büyük dişli balina türü

İspermeçet balinası, Physeteroidea familyasından tüm okyanuslarda yaygın olan balina türü. Kaşalot da denilir. Yetişkin erkekler yazın kutup sularına göç eder. Akdeniz'de görülen en yaygın balina türüdür. Türkiye'de görülmüş 4 balina türünden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı yunus</span>

Bayağı yunus, yunusgiller (Delphinidae) familyasının tipik cinsi Delphinus'u oluşturan iki yunus türünün ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alaca yunus</span>

Alaca yunus, yunusgiller (Delphinidae) familyasından Cephalorhynchus cinsindeki dört yunus türünden biri.

<span class="mw-page-title-main">Atlantik beyaz yanlı yunusu</span>

Atlantik beyaz yanlı yunusu Lagenorhynchus cinsindeki altı yunus türünden biridir ve Kuzey Atlas Okyanusu'nun ılık ve serin sularında bulunur. Belirgin bir renge sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Fırfırlı köpek balığı</span> köpek balığı türü

Fırfırlı köpek balığı, asli köpek balıklarından biridir ve Chlamydoselachidae familyasının Hexanchiformes takımına aittir. Güney Afrika fırfırlı köpek balığı da yeni olduğu önerilen Güney Afrika canlısıdır. Bu iki tür diğer hexanchiform köpek balıklarından farklıdır ve yakın bir zaman içinde bu iki fırfırlı köpek balığına kendi takımı olan Chlamydoselachiformes verilmesi önerilmiştir. Bilinenleri türünün tükenmiş olduğuna inanılan diş fosillerinden bulunmuş, ancak 19'uncu yüzyılda Japonya sularında keşfedilmiştir. 21 Ocak 2007 tarihinde Japonya sahilinde Shizuoka'da bulunan Awashima Marine Park'ta, Tokyo'nun güney batısında canlı olarak bulunmuştur. Köpek balığı yakalanmış ancak kısa bir süre sonra ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kambur balina</span>

Kambur balina, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasından bir balina türü.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı su samuru</span> Su kıyılarında yaşayan etçil memeli hayvan

Bayağı su samuru, sansargiller familyasından, nehir ve göl kıyılarında yaşayan etçil bir memeli. Su kenarlarında kazdığı çukurlarda yaşar. Yuvası karada olmakla beraber girişi su altındandır. İçini kuru yaprak ve yosunlarla döşer. Ayrıca havalandırma deliği de bırakır.

<span class="mw-page-title-main">Siyah uçlu resif köpek balığı</span>

Siyah uçlu resif köpekbalığı, kolaylıkla kendi yüzgeçleri üzerinde belirgin siyah uçları görülen harhariyas köpekbalıklarından bir türdür. Bu tür Hint ve Pasifik Okyanusunun tropikal mercan resiflerinde yaşayan en bol köpekbalıkları arasındadır, sığ, kıyı sularına geldiğinde ise ilk sırt yüzgecinde siyahlık onu belli eder. Acı ve tatlı sulara girmediklerinden, çoğu siyah uçlu resif köpekbalığı, resif çıkıntıları ve kumlu düzlükler üzerinde bulunur. Bu türler genellikle 1,6 m (5,2 ft) uzunluğunda ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Kayışsılar</span>

Kayışsılar ışınsal yüzgeçli balıkların bir takımıdır. Bu takım çeşitli derin deniz balık türlerini içerir. En derinde yaşayan tür, Abyssobrotula galatheae, Porto Riko Çukurunda 8.370 metrede görülmüştür. Buna karşın birçok türü daha sığ sularda, özellikle mercan resiflerinin yakınlarında, bazı türleri ise tatlı sularda yaşar. Birçok türü tropikal ve yarı tropikal bölgelerde yaşamasına karşın, Grönland sahilleri kadar kuzey bölgelerden Weddell Denizine kadar güney bölgelerde yaşayan türleri de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Berlam</span>

Berlam, Merluccius cinsinden, yenilebilen bir tuzlu su balığıdır. Bu tür çoğunlukla Akdeniz ve Atlantik'te İzlanda ile Moritanya arasında bulunur. Ringa balığı ile beslendiğinden genellikle ringa balığı ile birlikte yakalanırlar. Gece avlanırlar. Gündüzleri genellikle kumlu, çamurlu derinliklerde 30 metre ile 400 metre derinlikte bulunurlarsa da 1000 metreye kadar bulundukları da olur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.