İçeriğe atla

Güneş Harekâtı

Güneş Harekâtı
Türkiye-PKK çatışması

Kuzey Irak'ın üç boyutlu haritası.
Tarih21-29 Şubat 2008
Bölge
Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kuzey Irak
Sonuç Kesin Türk zaferi.[2][3][4]
Taraflar
Türkiye Türkiye PKK
PJAK[1]
Komutanlar ve liderler
Türkiye İlker Başbuğ
Türkiye Aydoğan Babaoğlu
Türkiye Bekir Kalyoncu		 Murat Karayılan
Güçler
10.000 asker[5]

Harekât alanında 300 kişi[2]

Kuzey Irak kamplarında 2.320-2.640 kişi[6][7]
Kayıplar
24 asker öldü.[8][9][10][11][12][13]
3 korucu öldü.[13]
1 AH-1 Cobra düştü.[10]		 240 ölü (Türkiye iddiası)[2][13][14][15]
10 ölü (PKK iddiası)[]

Güneş Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin 21 Şubat 2008'de yerel saatle 19.00'da Kuzey Irak'a yönelik başlattığı Türk Hava Kuvvetleri destekli sınır ötesi kara harekâtı.[16] Harekât 29 Şubat 2008 tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı birliklerinin Türkiye sınırları içine dönmesiyle son bulmuş, harekâtın sonlandığı Genelkurmay Başkanlığı tarafından da doğrulanmıştır.[2][17][18]

8 Ekim 2007'de Şırnak'ın Gabar Dağı mevkiinde gerçekleşen PKK/KONGRA-GEL saldırısında ölen Şanlıurfalı Piyade Onbaşı Kasım Aksoy'un 3 yaşındaki kızı Güneş'in adının verildiği harekât,[19][20][21][22] o güne dek yapılan hava operasyonlarının devamı niteliğindedir. Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada "... sivillerin ve Türk Silahlı Kuvvetleri'ne düşmanca bir harekette bulunmayan yerel unsurların harekâttân olumsuz etkilenmemeleri için gerekli hassasiyetin gösterilmesine devam edilecektir." denilmiş olup; harekâtın amacının, "PKK/KONGRA-GEL terör örgütünün mensuplarını etkisiz kılmak ve Kuzey Irak'taki örgütsel altyapıyı kullanılmaz hâle getirmek" olduğu belirtilmiştir.[23]

Arka plan

"Kürt bölgesi" (Kuzey Irak, 2003)

Türk Silahlı Kuvvetleri, PKK/KONGRA-GEL'e karşı düzenlediği son dönemdeki operasyonlarına 1 Aralık 2007'de başlamıştır. 50-60 kişilik gruba müdahale edilen bu nokta operasyonun ardından, hava kuvvetleriyle yapılan çeşitli operasyonlarla bu müdahaleler devam etmiştir.[24] Bu dönemde kara kuvvetleri tarafından yapılan tek operasyon 17-18 Aralık 2007 tarihlerinde Türkiye-Irak sınırını geçmeye çalışan, silahlı PKK/KONGRA-GEL mensuplarına yapılan müdahaledir. Bunun sonucunda, bölgede konuşlu kara birlikleri, sıcak takiple Hakkâri Şemdinli bölgesinde sınırdan birkaç kilometre uzağa gitmiştir.[25]

Harekât

2007 Aralık'ından beri yapılan operasyonların ardından 21 Şubat 2008'de Türkiye saati ile 10.00 ve 18.00 arasında Türk Hava Kuvvetleri'ne ait uçaklar ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na ait karada konuşlu uzun menzilli silahlar belirlenen hedefleri vurmuştur.[26]

Hakkâri’nin Çukurca ilçesindeki 3’üncü Sınır Jandarma Taktik Alay Komutanlığı’nda konuşlandırılan 40 km menzilli 105 ve 203 mm çaplarındaki obüslerle yapılan topçu ateşiyle başlayan bu taarruzlar, 30 km uzaklıktaki Zap, 15 km uzaklıktaki Hakurk ve 10 km uzaklıktaki Avaşin kamplarını hedef almıştır. Bu atışların amacı PKK/KONGRA-GEL’in lojistik desteğini ve kaçışını engellemektir.[27]

Karadan açılan bu ateşe destek olarak, aynı amaçla havalanan savaş uçaklarının düzenlediği hava operasyonunda ise, Kuzey Irak’taki 4 köprü yok edilmiştir.[27]

İlkbaharda yapılacağı düşünülen sınır ötesi kara harekâtı, yapılan bu taarruzların ardından aynı akşam, TSİ 19.00'da başlamıştır.[28]

Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı 2. Ordu Komutanlığı'nın sevk ve idaresinde, Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı tarafından gerçekleştirilen harekât, Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı unsurlarca da desteklenmiştir.[5] Hakkâri'de Çukurca'nın Üzümlü ve Şemdinli'nin Derecik kesimlerinden Kuzey Irak'a geçen dağ komando birliği ve özel harekât timlerine, termal kameralı M60 Patton tankları ve diğer kara unsurları ile Diyarbakır'daki 2. Hava Kuvveti Komutanlığı'ndan havalanan yaklaşık 20 tane F-16 savaş uçağı destek vermiştir.[27]

TSK'nın 3 Mart günü yaptığı basın toplantısında, ana hedefin PKK'nın Zap kampı ana hedef olmak üzere Zap bölgesi olduğu, diğer kamplara şaşırtma ve baskı amaçlı hava indirme ve hava bombardımanı yapıldığı açıklanmıştır.[7]

TSK'ya göre[2]

"Harekat süresince bölgedeki 60 hedef grubuna (272 hedef) hava taarruzu icra edilmiş; ayrıca Kara Kuvvetleri ateş destek vasıtaları tarafından 517 adet muhtelif hedef ateş altına alınmıştır. Harekatın başından itibaren, manevra birlikleri ve uçaklar tarafından 126 mağara, 290 barınak ve sığınak, 12 komuta merkezi, 11 muhabere tesisi, 6 eğitim tesisi, 23 lojistik tesis, 18 ulaştırma tesisi, 40 hafif silah mevzii ve 59 uçaksavar mevzii kısmen ya da tamamen tahrip edilmiştir."

28 Şubat günü TSK'nın açıkladığı bilgilere göre ele geçirilen 3 PKK üyesi ile, bölgede 300 kişi civarında kuvveti bulunan PKK'nın verdiği kayıp sayısı 240 olmuştur.[2]

29 Şubat 2008 sabahı TSK, yaptığı basın açıklamasında operasyon hedeflerine ulaşıldığını belirterek birliklerin Türkiye'ye döndüklerini, çekilme operasyonunun tamamlandığını ilan etmiştir.[2] TSK geri çekilme sürecinde kayıp vermemiştir.[]

ABD savunma bakanlığı görevlilerinin 28 Şubat'ta Ankara'da yaptığı temasların ertesi günü harekâtın sona erdirilmesi, Türkiye içinde tartışmalara sebep oldu. CHP lideri Deniz Baykal, operasyonun ABD'nin PKK'nın tam olarak bitirilmesini istemediği için sona erdirildiğini iddia etti.[29] Türk Silahlı Kuvvetleri ise harekâtın süresinin önceden belli olduğunu, ABD yetkililerinin ziyaretinin harekâta etkisi olmadığını belirtti.[2]

Tepkiler

Uluslararası örgütler

Avrupa Birliği: Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreteri Javier Solana, Slovenya'da yaptığı açıklamada "Türkiye'nin kaygılarını anladıklarını, ancak harekâtın en iyi yanıt olmadığını düşündüklerini" söylemiştir. Irak'ın toprak bütünlüğüne de değinen Solana, "Irak'ın toprak bütünlüğünün AB için çok önemli olduğunu" da belirtmiştir.[30]
  • Birleşmiş Milletler: Genel Sekreter Ban Ki-moon, PKK'nın Kuzey Irak'tan Türkiye'ye devam eden saldırılarını derhâl durdurması gerektiği yönündeki çağrısını yineleyerek, sınırın iki tarafında da sivillerin can güvenliğinin korunmasının en önemli husus olduğunu da vurgulamıştır. "Türkiye'nin güvenlik endişesini anladığını, ancak iki ülke arasındaki sınırlara saygı gösterilmesi gerektiğini" belirten Güney Koreli Genel Sekreter, Türkiye ve Irak hükûmetlerine iki ülke arasındaki sınırlarda barış ve istikrarın sağlanması için işbirliği yapmaları çağrısında bulunmuştur.[31]

Ülkeler

  • Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri: Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, ABD'nin Türkiye'ye desteğini vurgulayarak, "Türk hükûmetiyle çeşitli düzeylerde temas halindeyiz. PKK konusunda Türkiye ile mutlak dayanışmamızı dile getirmeye devam ediyoruz. PKK, ABD ve Türkiye'nin ortak düşmanıdır. PKK, aynı zamanda Irak halkının ve Irak hükûmetinin de düşmanıdır. Irak toprakları, Türkiye'ye karşı terörist saldırılar için kullanılmamalı." demiştir. Bu, diplomatik alanda Türkiye'nin elini güçlendirmiştir. Condoleezza Rice, "Bu son operasyon, mümkün olan en kısa sürede bitirilmeli. Şunu akılda tutmalıyız ki, bir taraftan teröristlerin yaptıkları işin durdurulması gerekirken, diğer taraftan da bölge istikrarsızlaştırılamaz." diyerek de, ABD'nin hassasiyetlerini dile getirmiştir.[32] 22 Şubat 2008 günü Türkiye'de ziyaretlerde bulunan, içinde 2004'te ABD Başkanlığına aday olan John Kerry'nin de bulunduğu ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Heyeti'nin başkanı Joe Biden de "İki ülke arasında menfaatlerimiz ve hedeflerimiz ortaktır." diyerek, harekât konusundaki desteklerini belirtmiştir.[33]
  • Irak Irak: Cumhurbaşkanı Celal Talabani belirli bir süre açıklama yapmamış[34] daha sonra ise PKK'yı terör örgütü olarak gördüklerini söyleyerek harekâtın bu örgüt ile sınırlı olduğunu açıklamıştır. PKK'yı Kandil dağını terk etmeye çağırmıştır.[35] Irak Cumhurbaşkanı açıklama yapmazken, Irak Bölgesel Özerk Kürt Yönetimi lideri Mesud Barzani ise harekâttan duyduğu memnuniyetsizliği belirtmiştir. "Gerçekleştirilen operasyonlar bize yönelik zorbalıktır." diyen Barzani, sorunun askerî yöntemlerle çözümünden yana olmadığını, Kürt yönetiminin de operasyonların bir tarafı olmadığını söylemiştir.[34] Irak Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ise, Cumhurbaşkanı Talabani'nin planlanan Türkiye ziyaretinin, durumun hassasiyeti nedeniyle şu an gerçekleşmeyebileceğini belirtmiştir.[36]
  • Birleşik Krallık Birleşik Krallık: Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, yaptığı kısa açıklamada terörist saldırılar ve bu saldırılar sonucu ortaya çıkan can kayıplarından büyük üzüntü duydulduğunu söylemiş; fakat çözümün diplomatik yollarla olması ve harekâtın mümkün olan en kısa sürede bitmesi gerektiğini belirtmiştir. Irak topraklarının Türkiye'ye yönelik saldırılarda üs olarak kullanılmasının önlenmesi için işbirliği çabalarının sürdüğünü vurgulayan sözcü, Türkiye'nin sivil halka zarar gelmemesi için azami çabayı göstermesini de istemiştir.[37]
  • Rusya Rusya: Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mihail Kamınin, yaptığı açıklamada, Rus hükûmetinin gelişmeleri dikkatle izlediğini belirtmiş ve "Türkiye’yi itidalli olmaya davet ediyoruz." diye konuşmuştur. Sınır ötesi harekâtın, T.C. Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın Moskova ziyareti sırasında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmesinde de ele alındığını ifade eden Kamınin, konuşmasının sonunda "Başka bir ülkenin topraklarının terör eylemleri düzenlemek için kullanılmasına izin vermesinin vahametinin de az olmadığını vurgulamak isteriz." demiştir.[38]
  • Almanya Almanya: Almanya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Martin Jaeger, operasyonu büyük endişeyle izlediklerini belirterek, Türkiye ordu birliklerinin Irak'ta bulunmasının büyük bir istikrarsızlık riski oluşturduğunu söylemiştir.[39]
  • Avustralya Avustralya: Avustralya Dışişleri Bakanı Stephen Smith:Türkiye'yi Irak'ın egemenliğine saygı göstermeye ve güçlerini bir an önce geri çekmeye çağırdı.[40]

Türk medyası

Hürriyet, haberi "Karakışta Güneş Doğdu" sürmanşetiyle vermiş; sürmanşetin altında ise "Türk askeri Kuzey Irak’a karadan girdi. Harekata Onbaşı Kasım Aksoy’un 3 yaşındaki kızı Güneş’in adı verildi. PKK’nın lider kadrosu panik halinde güneye kaçıyor." ifadesini kullanmıştır.

Sabah "Yastan Cepheye" başlığıyla, haberi manşetten veren gazete; "9 yıl sonra Mehmetçik Kuzey Irak’a karadan girdi. Harekatı 15 gün önce eşini kaybeden Korgeneral Kalyoncu yönetiyor." diye yazmıştır.

Milliyet, Haberi Milliyet de manşetten vermiş ve "Terör Yuvasına Kış Baskını" manşetiyle çıkmıştır. "Kuzey Irak’a giren Türk birlikleri PKK’lılarla sıcak temas sağladı. 44 terörist etkisiz hale getirilirken, 5 askerin öldüğü açıklandı. Genelkurmay hedefleri temizleyip en kısa sürede döneceğiz açıklamasını yaptı." ifadesiyle durumu özetlemiştir.[41]

Zaman, "Bin terörist namlunun ucunda" manşetini kullandığı birinci sayfasında, "Terör örgütünü imha etmek için Irak’ın kuzeyine kara harekatı başlatan TSK, yaklaşık bin teröristin barındığı Hakurk üçgenini adım adım tarıyor. Sınırdan yaklaşık 20 kilometre içeriye giren askerlere F-16'lar da destek veriyor." diye belirtmiştir.

Vatan, "Şehitlerin İntikamı" sürmanşetinin altında, "44 PKK’lı öldürüldü, 5 şehit" manşetine yer vermiştir. Haberin girişinde ise "Kuzey Irak'taki PKK yuvalarını 2 aydır havadan vuran TSK kimsenin beklemediği bir anda kara harekatı başlattı ve ilk 24 saatte 44 PKK'lıyı etkisiz hale getirdi." diye belirtmiştir.

Cumhuriyet "Kuzey Irak'a giren TSK, baharı beklemeden terör örgütüne yönelik hava destekli operasyon başlattı" diyerek, "Karadan kuşatma" manşetini atmıştır.[42]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Page 2" (PDF). 15 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 
  2. ^ a b c d e f g h "Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, "25/08 nolu basın açıklaması"". 29 Şubat 2008. 18 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2008. 
  3. ^ "PKK triumphant as Ankara retreats from Northern Iraq". 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 
  4. ^ "Turkey claims victory over PKK as it withdraws troops from Iraq". 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 
  5. ^ a b Milliyet, "10 bin askerle kış temizliği" 26 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "More attacks on PKK if need be: Turkish army chief". Ankara: Yahoo! News. AFP. 3 Mart 2008. Erişim tarihi: 3 Mart 2008. 
  7. ^ a b "Büyükanıt: İspatlasınlar üniformamı çıkartırım". ensonhaber.com. 3 Mart 2008. 20 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008. 
  8. ^ Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, "17/08 nolu basın açıklaması" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, "18/08 nolu basın açıklaması" 26 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ a b Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, "19/08 nolu basın açıklaması" 27 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, "20/08 nolu basın açıklaması" 28 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, "21/08 nolu basın açıklaması" 28 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  13. ^ a b c Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, "22/08 nolu basın açıklaması" 1 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  14. ^ Doğan Haber Ajansı, "Zap düşmek üzere, öldürülen terörist sayısı 200'e yaklaştı" 29 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  15. ^ Milliyet, "Ölen terörist sayısı 200'e yaklaştı" 28 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  16. ^ CNN Türk, "Kara harekatı başlatıldı" 26 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  17. ^ "Turkey withdraws troops from northern Iraq", Reuters Haber Ajansı 5 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. URL erişim tarihi: 29 Şubat 2008.
  18. ^ "Genelkurmay: Kara harekatı sona erdi", NTVMSNBC. 4 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. URL erişim tarihi: 29 Şubat 2008.
  19. ^ Milliyet, "Kara harekatına şehit Onbaşı Kasım Aksoy'un kızının ismi verildi" 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  20. ^ Show Haber, "Operasyonun adı "Güneş""[]
  21. ^ Haber 7, "PKK'yı üç aşamada vurma planı" 27 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  22. ^ Yeni Şafak, "Güneş harekatı için geri sayım başladı" 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  23. ^ Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, "14/08 nolu basın açıklaması" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  24. ^ CNN Türk, "TSK'dan sınır ötesi ilk nokta operasyon" 6 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  25. ^ CNN Türk, "Türk askerleri Irak'a girdi" 22 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  26. ^ Sabah, "Kuzey Irak'a kara harekatı"[]
  27. ^ a b c Hürriyet, "Bahar gelmeden karadan darbe"
  28. ^ BBC News, "Turkish troops enter north Iraq" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  29. ^ NTV (3 Temmuz 2008). "Baykal: ABD, PKK'nın bitirilmesini istemedi". NTVMSNBC. 4 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2008. 
  30. ^ Milliyet, "AB'den operasyona ılımlı açıklama" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  31. ^ NTVMSNBC, "Ban Ki-Moon: Sınırlara saygı gösterilsin" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  32. ^ NTVMSNBC, "Rice: Türkiye ile dayanışma içindeyiz" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  33. ^ NTVMSNBC, "ABD’li Senatör: Türkiye ile menfaatlerimiz ortak" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  34. ^ a b NTVMSNBC, "Barzani: Harekât bize yönelik zorbalık" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  35. ^ NTVMSNBC, "Kürt liderlerden uyarı üstüne uyarı" 1 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  36. ^ NTVMSNBC, "Zebari: Talabani’nin ziyareti gerçekleşmeyebilir" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  37. ^ NTVMSNBC, "İngiltere: Türkiye en kısa sürede çıkmalı" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  38. ^ NTVMSNBC, "Rusya'dan Türkiye'ye itidal çağrısı" 28 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  39. ^ İNTERNETHABER, "Harekat Almanya'yı endişelendirdi" 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  40. ^ "Australia tells Turkey - leave Iraq". 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008. 
  41. ^ Milliyet, 23 Şubat 2008, "Birinci sayfa" 1 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  42. ^ Cumhuriyet, 23 Şubat 2008, "Birinci sayfa" 15 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin askerî gücü

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmakla görevli askerî kuvvettir. Görevi caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Güreş</span> Türk asker ve siyasetçi

Doğan Güreş Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 21. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Özel Kuvvetler Komutanlığı</span> Türk Özel Kuvvetleri veya Bordo Bereliler

Özel Kuvvetler Komutanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin değişik sınıf ve rütbelerdeki subay, astsubay ve uzman erbaşlardan oluşan, iç ve dış tehditlerin bertaraf edilmesine karşı her türlü arazi ve iklim şartlarında görev yapabilecek nitelikte üst düzey eğitime tabi tutularak yetiştirilmiş seçkin askerlerden oluşan birlik. Doğrudan Genelkurmay Başkanlığına bağlı olarak tugay seviyesinde 1992 yılında kurulmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri kıyafet yönetmeliğine göre bordo renkte bere kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2007 Dağlıca saldırısı</span>

21 Ekim 2007 Dağlıca saldırısı, 21 Ekim 2007 tarihinde saat 00.20'de PKK'nın Hakkâri ilinin Yüksekova ilçesine bağlı Dağlıca köyünde konuşlu Türk Silahlı Kuvvetleri Komando Taburuna karşı ağır silahlarla düzenlediği saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları</span> Türkiyenin terör örgütü PKKya düzenlediği bir operasyon

Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları, Türk Hava Kuvvetleri tarafından 16, 19, 22, 26 Aralık 2007 tarihlerinde PKK'ya karşı düzenlenen bir dizi hava harekâtıdır. 16 Aralık 2007 gecesi Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı savaş uçaklarının Irak'ın kuzeyinde bulunan Zap, Avaşin, Hakurk ve Kandil'i bombalamasıyla başlayan, Türkiye tarihinin ilk gece harekâtıdır. Operasyon 1.5 saat sürdü ve operasyona 50'ye yakın savaş ve ikmal uçağı katıldı. Bombardıman nokta atışlarıyla havadan yapıldı ve görüntüler anında Türk genelkurmayı karargâhına izletildi.

Çekiç Harekâtı, 1997 yılının Mayıs ayında başlayan ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin PKK'ya yönelik gerçekleştirdiği askerî operasyondur. TSK'nın Kuzey Irak'a yaptığı 200.000 asker ve korucunun katıldığı en kapsamlı operasyonlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hulusi Akar</span> Türk asker ve siyasetçi

Hulusi Akar, Türk asker ve siyasetçi. Türkiye 52. Millî Savunma Bakanı. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 29. Genelkurmay Başkanı. 28. Dönem Kayseri Milletvekili ve TBMM Millî Savunma Komisyonu Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Hendek operasyonları</span> TSK ve Türk Emniyetinin bölücü terör örgütü PKKya karşı Güneydoğu Anadoluda düzenlediği operasyonlar

Hendek operasyonları; Türk Güvenlik Güçlerince, PKK militanlarına karşı ortak olarak gerçekleştirilen Sur, Cizre ve Nusaybin merkezli askerî operasyonlardır. Bu operasyonların gerçekleştirildiği bölgelerin bazılarında sokağa çıkma yasakları uygulanmış ve bazıları geçici süreyle askerî güvenlik bölgesi ilan edilmiş; PKK militanlarının etkisiz hâle getirildiği, hendeklerin kapatıldığı, barikatların kaldırıldığı ve güvenliğin sağlandığı bölgelerde sokağa çıkma yasakları kaldırılmıştır.

Şafak Harekâtı, 1997 yılının Eylül ayında başlayan ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin PKK'ya ve yöneticilerine yönelik gerçekleştirdiği operasyonlardır. TSK'nın Kuzey Irak'a yaptığı, yaklaşık 15.000 asker ve korucunun katıldığı operasyonlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">2011 TSK sınır ötesi harekâtları</span> Askerî harekât

Temmuz-Ağustos 2011 TSK sınır ötesi harekâtları, 2011 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında Diyarbakır, Siirt, Şırnak ve Hakkâri'de başlayan Silvan saldırısıyla devam eden, PKK'nın güvenlik güçlerine karşı saldırılarının artması, son olarak 17 Ağustos tarihinde Ağustos 2011 Çukurca saldırısı üzerine saldırıyla aynı gün Türk savaş uçakları başta Kandil ve Kato Dağı çevresindeki PKK kamplarına yönelik sınır ötesi operasyonlar başlatılmış, Ekim 2011 Çukurca saldırısı sonrası saldırıyla aynı gün 19 Ekim 2011 tarihinde güvenlik güçlerince başlatılan ikincil sınır ötesi operasyonlardır.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'ta yaptığı operasyonlar listesi, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Türkiye'ye karşı artan saldırılara karşı ilk sınır ötesi operasyonunu 1983'te Irak'ta dönemin Baas rejimiyle yapılan anlaşmayla gerçekleştirilmiş, operasyonda Kuzey Irak'taki Kürt peşmergeler ve sınırın beş kilometre ötesindeki PKK'ya ait kamplar hedef alındı. PKK'nın güvenlik güçleri ve sivilleri ait doksanlı yıllarda artan saldırılarına karşılık Kandil Dağları'nda bulunan yöneticileri ve örgüt militanlarını hedef alan askerî ve hava hareketleri gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Süpürge Harekâtı</span>

Süpürge Harekâtı, 4 Ağustos 1991 tarihinde 100-150 kişilik PKK'lı grubun Şemdinli'deki Samanlı Jandarma Karakolu'na silah ve roketatarla düzenlediği saldırıda 10 er hayatını kaybetmiş, 7 er kaçırılmış ve 9'u da yaralanmış, ertesi gün Anavatan Partisi Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısının ardından dönemin Türkiye Başbakanı Mesut Yılmaz; 5 Ağustos 1991 gecesi Kuzey Irak'taki PKK unsurlarına karşı Hava Kuvvetleri Komutanlığı destekli karadan sınır ötesi harekâtının başladığını, Irak sınırından içeri 19 km ilerlendiğini ve Kuzey Irak'taki kamplarda Abdullah Öcalan'ın kardeşi Mehmet Öcalan'ın da olduğunu duyurmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri bölgedeki PKK unsurlarını yok etmek ve PKK'ya ait kamp ve mühimmatı ele geçirmek için düzenlediği bu operasyona temizlik anlamına yakın "süpürge harekâtı" demiş, kamuoyunda "temizlik" olarak da telaffuz edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şehit Yalçın Operasyonu</span>

Şehit Yalçın Operasyonu, Türkiye'de Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) gerçekleştirdiği 2015 Suruç saldırısı akabinde 23 Temmuz 2015 tarihinde Suriye tarafından açılan ateşle Astsubay Yalçın Nane'nin ölümü ve angajman kurallarınca karşılık verilmesinin ardından sabaha karşı F-16'larla 3 IŞİD hedefi vurulmuş yine akabinde 25 Temmuz 2015 tarihinde 22:55'te Diyarbakır 8. Ana Jet Üssü'nden kalkan F-16 Irak hava sahasına girerek PKK'ya ait Zap, Metina, Basyan, Kandil, Hakurk, Sinat, Haftanin, Avaşin ve Gara kamplarını vurdu. Operasyonlara astsubay Yalçın Nane'nin adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 1992 sınır ötesi harekatı</span>

Ekim 1992 sınırötesi harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından dokuzuncu kez Kuzey Irak'taki PKK kamplarına yönelik gerçekleştirilen sınır ötesi harekât.

<span class="mw-page-title-main">Mart 2016 Kuzey Irak Operasyonları</span>

Mart 2016 Kuzey Irak Operasyonları, Türk Hava Kuvvetleri tarafından 18 Mart 2016 tarihinde saat 20.40-22.00 arasında Kuzey Irak'ta bulunan Sinat, Haftanın ve Gara bölgelerine 20 adet savaş uçağıyla, 19 Mart 2016 sabahı 06.50-07.40 saatleri arasında yine Hakurk bölgesinde PKK'ya ait tespit edilen hedeflere 10 adet savaş uçağıyla düzenlenen operasyon. Genelkurmay Başkanlığı resmî sitesinden yapılan açıklamada operasyonların düzenlendiği hedeflerin arasında yine PKK'ya ait mühimmat deposu, korugan ve sığınaklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fırat Kalkanı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 24 Ağustos 2016da Suriyenin kuzeyinde terör örgütü DEAŞa karşı başlattığı askeri harekat

Fırat Kalkanı Harekâtı veya Suriye İç Savaşı'na Türk askerî müdahalesi, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilmiş Özgür Suriye Ordusu grupları tarafından yapılmış ve başarı ile sona eren operasyon. Operasyonun amacı Türkiye'nin kendi varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı grupları bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliği sağlamak ve kontrol altına almak ve göç sorununu yok etmek için 5 bin km² alanda Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD), YPG ve Suriye Silahlı Kuvvetleri güçlerinden sivillerin güvenliği dolayısıyla tamamen temizlenmesi hedeflenen Güvenli Bölge oluşturmak olduğu bildirildi. Harekâtın bir diğer amacının ise PYD'nin bölgede kantonları birleştirerek otonom bir yapı kurma hedefini bitirmek olarak açıklanmıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri operasyonda IŞİD ve YPG mevzilerinin yoğun ateş ile hava ve kara unsurlarınca vurulduğunu duyurmuştur. 29 Mart 2017 günü 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde toplanan MGK toplantısı sonucu harekâtın başarıyla tamamlandığı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin Dalı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 20 Ocak 2018de Suriyenin kuzeyindeki Afrin Bölgesinde bulunan PKK/YPGye karşı başlattığı Askeri Harekat

Zeytin Dalı Harekâtı, Afrin Operasyonu veya Afrin Harekâtı, 20 Ocak 2018'de Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) ve Suriye Millî Ordusunun (SMO) Suriye'nin Halep ilinin Afrin ilçesi ile Azez ilçesine bağlı Tel Rıf'at kentine yönelik başlattığı askerî harekâttır. Türkiye, harekâtın amacının ülkenin varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı PKK, KCK, PYD-YPG ve Irak ve Şam İslam Devletini (IŞİD) bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliğini sağlamak ve kontrol altına almak olduğunu bildirdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrin'e yönelik harekât sonrasındaki hedefin Menbiç olduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Pençe operasyonları</span> Kuzey Irakta Türk askeri operasyonları

Pençe operasyonları, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde PKK'ya karşı başlattığı sınır ötesi harekât olan Kararlılık Harekâtı'nın devamı olan operasyonlardır. Pençe Operasyonu, Pençe-2 Operasyonu, Pençe-3 Operasyonu ve Pençe-Kaplan Operasyonu olarak dört aşamada devam etmiştir. Pençe-Kartal Operasyonu ile Mahmur'un ve Sincar'ın da vurulduğu bir hava taarruzu düzenlenmiştir. Operasyonlar süresince TSK Kuzey Irak'ta Hakurk, Sinat-Haftanin bölgelerine askerî üs kurarak ilerlemekte ve bölgeye yerleşmektedir. Türk yapımı balistik füze olan Bora da ilk kez bu operasyonlar süresinde denenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kış Kartalı Hava Harekâtı</span>

Kış Kartalı Hava Harekâtı, 2 Şubat 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri birimleri tarafından Irak ve Suriye kuzeyinde bulunan ve örgüt militanları tarafından üs olarak kullanılan Derik, Sincar ve Karacak bölgelerindeki örgüt yuvalarına karşı başlatılan sınır ötesi askerî harekâttır.

Pençe Kılıç Hava Harekâtı , 19 Kasım 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından başlatılan hava operasyonudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.