İçeriğe atla

Gümrük Müsteşarlığı

T.C. Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi1 Ekim 1929
Kapanış tarihi29 Haziran 2011
Sonraki kurum
  • Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
BağlılığıTürkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı

Gümrük Müsteşarlığı, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığına bağlı resmî bir kurumdu.

Tarihçe

Osmanlı döneminden cumhuriyete geçişte, gümrüklerin Umum Müdürlük şeklinde Maliye Vekaleti'ne bağlanmasından sonra, 1.6.1929 tarihli 1499 sayılı ilk "Gümrük Tarifesi Kanunu" 1 Ekim 1929 tarihinde uygulanmaya başlanmasıyla, bugünkü Gümrük Müsteşarlığı'nın önü açılmış oldu.

Daha sonra 29 Aralık 1931 tarihli ve 1909 sayılı kanunla Gümrük ve İnhisarlar Vekaleti (Gümrük ve Tekel Bakanlığı) kuruldu.

Gümrük ve İnhisarlar Vekaleti; kaçakçılıkla etkili bir şekilde mücadele edebilmek, uluslararası ticaretin kolaylaştırılması, vergilerin tahsili, dış ticaret kayıtlarının tutulması gibi görevler üstleniyordu.

27 Temmuz 1931 tarihli 1841 sayılı Kanunla, güney sınırlarımızda, yarı askeri bir hüviyet gösteren Gümrük Muhafaza Umum Kumandanlığı kuruldu. Bu kumandanlık, daha sonra Gümrük ve İnhisarlar Vekaleti'ne bağlandı.

Bu kurumun çalışmalarını düzenlemek amacıyla tarife kanunlarından ayrı olarak yayınlanan ilk Gümrük Kanunu da 2 Mayıs 1949 tarihli 5383 sayılı yasadır. Bu yasa, Cumhuriyet döneminin ilk Gümrük Kanunu'dur.

Gümrük ve Tekel Bakanlığı 1983 senesinde kaldırılmış, 13.12.1983 günlü 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı kurulmuş ve Gümrük ve Tekel Bakanlığı'nın merkez ve taşra örgütü de yeni kurulan bu Bakanlığın bünyesi içinde aynen yer almıştır.

Tarihi gelişimi içinde, 1983 yılında Maliye Bakanlığı ile birleştirilen ve bir anlamda tekrar Maliye Bakanlığı'na bağlanmış olan Gümrük Teşkilatı'nın bu yapısı 1993 senesine kadar sürmüş, 2.7.1993 günlü 485 sayılı "Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname" ile gümrükler, tekrar Maliye Bakanlığı'ndan ayrılarak, Başbakanlığa bağlı bir Müsteşarlık olarak organize edilmişlerdir. 29 Haziran 2011 tarihinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın kurulmasıyla kapatılmıştır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jandarma Genel Komutanlığı</span> Türkiyede İçişleri Bakanlığına bağlı askerî kolluk kuvveti

Jandarma Genel Komutanlığı, Türkiye'de il ve ilçe belediye sınırları dışında kalan veya polis teşkilatı bulunmayan yerler ile sahil güvenlik bulunmayan kıyı, deniz ve sahillerde görev yapan silahlı genel kolluk kuvvetidir. 1983 tarih ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Kanunu ile 1934 tarih ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Sâlahiyet Kanunu'nda ve diğer yasalarda kendisine verilen görevleri yerine getiren Jandarma Teşkilatı, İçişleri Bakanlığına bağlı olarak çalışır. Belirlenecek jandarma birlikleri; seferberlik ve savaş hâlinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin emrine geçer.

Dış Ticaret Müsteşarlığı, 1994 yılında Başbakanlığa bağlı olarak, dış ticaret politikalarının tespitine yardımcı olmak, tespit olunan bu politikalar çerçevesinde ihracat, ihracatı teşvik, ithalat, yurt dışı müteahhitlik hizmetleri ve ikili ve çok taraflı ticari ve ekonomik ilişkileri düzenlemek, uygulamak, uygulamaları izlemek ve geliştirmek görevlerini üstlenmek için kurulmuş olan bir müsteşarlıktır. 2011'de Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı'nın kurulması neticesinde yetkileri bu bakanlığa devredildi. 10/7/2018 tarihli ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Ekonomi Bakanlığı ile birlikte kapatılarak Ticaret Bakanlığına devredilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, ulaştırma ve altyapı işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Hazine Müsteşarlığı</span>

Hazine Müsteşarlığı, Türkiye Başbakanlığına bağlı Türkiye'nin hazinesinin yönetiminde sorumlu devlet kurumuydu.

İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, 1883 yılında kurulan Hamidiye Ticaret Mektebi’nin devamı niteliğinde bir öğrenim kurumu olarak 1959 yılından itibaren hizmet vermiş; 1982’de kurulan Marmara Üniversitesi’nin temelini oluşturmuş olan kurumdur. 1982’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi‘ne bağlanmıştır.

Ticaret Bakanlığı'nda ithalat rejimi, ihracat rejimi, dahilde işleme rejimi vb. dış ticaret işlemlerinde belge ve/veya eşya analizi, ticaret politikası önlemleri, gözetim uygulamaları, vergi tahakkuku, usulsüzlük cezaları vb. hukuki ve idari işlemlerin tümüyle görevli kamu çalışanlarıdır. Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2004/6 sayılı genelgesiyle Gümrük Muayene Memurları "Muayene Kurulları" şeklinde çalışmaya başlamışlardır.

Memalik-i Şahane Duhanları Müşterekül Menfaa Reji Şirketi veya kısaca "Reji", Osmanlı Devleti, Düyun-u Umumiye ve üç bankacılık grubu arasındaki görüşmeler sonucunda 27 Mayıs 1883 tarihli sözleşmeyle yabancı sermaye ile kurulan tütün ticareti tekel ayrıcalıkları olan bir özel kâr ortaklığı şirketidir (1883-1925)..

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu</span>

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığına bağlı olarak görev yapan ve Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak ilaçlar, ilaç üretiminde kullanılan etken ve yardımcı maddeler, ulusal ve uluslararası kontrole tabi maddeler, tıbbî cihazlar, vücut dışı tıbbî tanı cihazları, geleneksel bitkisel tıbbî ürünler, kozmetik ürünler, homeopatik tıbbî ürünler, insan vücuduna doğrudan temas eden biyosidal ürünler ve özel amaçlı diyet gıdalar hakkında düzenleme yapmakla görevli özel bütçeli, kamu tüzel kişiliğine haiz kamu kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Sahil Güvenlik Komutanlığı</span> Türkiyede İçişleri Bakanlığına bağlı askerî deniz kolluk gücü

Sahil Güvenlik Komutanlığı, Türkiye'nin bütün sahillerinde, iç suları Marmara Denizi ile İstanbul ve Çanakkale boğazlarında, liman ve körfezlerinde, karasularında, münhasır ekonomik bölgesi ile ulusal ve uluslararası hukuk kuralları uyarınca egemenlik ve denetimi altında bulunan deniz alanlarında hizmet veren silahlı bir genel kolluk kuvveti.

Mustafa Tekmen, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı</span> Türkiyede bir kamu kurumu (2010–2018)

Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı (KDGM) İçişleri Bakanlığı'na bağlı mahalli istihbarat örgütüdür. Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı terörizmle mücadele için ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, bu konuda politika ve strateji geliştirme ile yükümlüdür. Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı gerektiğinde Genelkurmay Başkanlığı, MİT, Dışişleri Bakanlığı, EGM ve Jandarma Genel Komutanlığı'nın istediği istihbaratı toplama ve strateji belirleyip müdahale etmekle yükümlüdür. İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak kurulan Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı, 8 Temmuz 2011 tarihinde yapılan değişiklikle Başbakanlığa, 3 Eylül 2014 tarihinde yapılan değişikle İçişleri Bakanlığı'na bağlandı. Müsteşarlık, Teşkilat Kanunu ile kendisine verilen görevleri ifa etmekte olup; güvenlikle ilgili operasyonel bir görevi bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü</span> sosyal amaçlı hizmet veren bir kamu kurumu

Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı, 22 Ağustos 1961 tarihinde kurulan ve yüksek öğrenim gören ve maddi olanaklardan yoksun öğrencilerin maddi yönden desteklenmesi amaçlayan tüzel kişiliğe sahip, özel hukuk hükümlerine tâbi özel bütçeli ve sosyal amaçlı hizmet veren bir kamu kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı</span>

Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı (VDK), Hazine ve Maliye Bakanlığı merkez teşkilatı bünyesinde doğrudan Hazine ve Maliye Bakanına bağlı olarak faaliyet gösteren denetim birimi.

<span class="mw-page-title-main">Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü</span>

Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığına bağlı gümrük kontrolünden ve kaçakçılığın önlenmesinden sorumlu devlet kurumudur.

Kaymakam, Osmanlı Devleti'nin son dönemi ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında kullanılan miralay ile binbaşı rütbeleri arasında olan ve günümüz rütbelerinden yarbaya denk bir askerî rütbedir. Ancak kaymakam rütbesi de 26 Kasım 1934 tarihli 2590 sayılı Lâkap ve Unvanların Kaldırılması Hakkındaki Kanun'un üçüncü maddesi gereğince iptal edilmiştir. Yeni bir düzenleme olan 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle (KHK) Milli Savunma Bakanlığı teşkilatındaki sivil kadroların TSK’daki rütbe karşılıkları belirlendi. “Bakanlık merkez teşkilatındaki kadroların Türk Silahlı Kuvvetlerindeki rütbe karşılığı; müsteşar için orgeneral, Milli Savunma Üniversitesi Rektörü için korgeneral, müsteşar yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı ve genel müdürler için tümgeneral, genel müdür yardımcıları ve müstakil daire başkanları için tuğgeneral, daire başkanları için ise albaydır” Kamu Görevlileri Etik Kurulu yetki alanına giren hususlarda en az genel müdür ve üstünü belirlemeye yetkilidir. Kurulun yapmış olduğu düzenlemeye göre Kaymakamlar Genel Müdür makamına eşit sayılmıştır. Bu düzenlemeler gereğince günümüzde Kaymakam Makamının TSK’daki rütbe karşılığının Tümgeneral olduğu söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Ticaret Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyenin resmi Ekonomi bakanlığı

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, ticaret işlerinden sorumlu bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Tarım ve Orman Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, tarım ve orman işlerinden sorumlu olan bakanlık. Gıda, Tarım ve Hayvancılık ile Orman ve Su İşleri bakanlıklarının teşkilat ve görevlerine ilişkin yasal düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması sonrasında, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle yeniden yapılandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hazine ve Maliye Bakanlığı (Türkiye)</span> hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlıktır.

Gümrük ve Tekel Bakanlığı Türk hükûmet sisteminde 7. Türkiye Hükûmeti döneminde kurulmuş ve 45. Türkiye Hükûmeti kurulurken kaldırılmış bir bakanlıktır. Kurulduğu tarihte başbakan İsmet İnönü, kaldırıldığı tarihte başbakan Turgut Özal'dı.

<span class="mw-page-title-main">Gümrükler Genel Müdürlüğü</span>

Gümrükler Genel Müdürlüğü, görev ve yetki alanına giren hususlar itibarıyla gümrük ve dış ticaret mevzuatının uygulayıcısı olarak faaliyet gösteren Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri ve bağlantıları gümrük müdürlükleri ile eş güdüm içerisinde çalışmakta olup Ticaret Bakanlığı'na bağlı bir genel müdürlüktür.