İçeriğe atla

Gümüşi ıhlamur

Gümüşi ıhlamur
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiosperms
Klad Eudicots
Klad Rosids
Takım: Malvales
Familya: Malvaceae
Cins: Tilia
Tür: T. tomentosa
Tilia tomentosa
Moench

Tilia tomentosa
Gümüş yapraklı yetişkin Ihlamur ağacı

Gümüşi ıhlamur (Tilia tomentosa), vatanı Balkanlar ve Batı Asya olan bir ıhlamur türü.[1]

Sürgünleri yeşil, genç sürgünleri ise beyaz tüylü olmakla beraber bunlar daha sonra dökülmektedir. Yaprakları yürek şeklindedir. Yaprak boyu 5–10 cm, kenarları keskin, çift sıralı ve dişlidir. Meyvesi ovaldir.

Türkiye' de doğal olarak Marmara bölgesi ve Kuzey Batı Anadolu'da bulunur. İç Anadolu'da peyzaj ağacı olarak büyük caddelerde ve yol kenarlarında yetiştirilmektedir.[2] En büyük yayılımı Bursa Karacabey'de gerçekleştirir.[3] En yaygın bulunan ıhlamur türüdür. Gençken yavaş büyüyen bu tür yaşlandıkça daha hızlı büyür.[4] Birçok toprak türüne uyum sağlasa da en iyi nemli ve besin maddesi olarak zengin topraklarda gelişir. Kök sürgünü verme yateneği kuvvetlidir. Kendine hasa özel kokuludur.[5] Doğal olarak yayılımı bulunan bölgelerdeki ormanlarda ekonomik değeri olan çiçeği toplanmaktadır.[6] Giresun Dereli'de 900 yaşından büyük Gümüşi Ihlamur ağacı anıt ağaç olarak tescillenmiştir. 35 metre boyu 127 santim gövde genişliği bulunmaktadır.[7]

Morfoloji

Gümüşi Ihlamur, 20–35 m (66–115 ft) boyunda büyüyen ve 2 m'ye (7 ft) kadar gövde çapına sahip olabilen, yaprak döken bir ağaçtır. Yapraklar dönüşümlü olarak düzenlenmiştir, yuvarlak ila üçgen-oval, 4–13 cm uzunluğunda ve geniş, 2,5–4 cm yaprak sapı, yeşil ve üstte çoğunlukla tüysüz yeşil renkte, altta ise yoğun beyaz tüylü gümüş renginde kaba dişli kenarlıdır.

Diğer ıhlamur türlerine göre daha hızlı büyür. Süs ve peyzaj ağacı olarak yaygın yetiştirilmektedir. Kentsel kirliliğe, toprak sıkışmasına, sıcağa ve kuraklığa karşı çok toleranslıdır ve kentsel alanlarda iyi bir sokak ağacı olur. Yaprak bitine karşı direnci vardır.[8]

  1. ^ "Kocaeli Bitkileri | Tilia tomentosa (Gümüşi ıhlamur)". 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Eskişehir'i Ihlamur Kokusu Sardı". Karaman Habercisi. 23 Haziran 2022. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  3. ^ Gazete, B. "Türkiye'nin en büyük ıhlamur ormanlarında hasat başladı". B Gazete. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  4. ^ "Gümüşi Ihlamur". www.tcfdatu.org. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  5. ^ "https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1247121". 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  6. ^ "Bursa'daki ıhlamur ormanlarında hasat başladı". TRT Haber. 17 Haziran 2022. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  7. ^ "Anıt Ağaçlar | Tabiatın Sessiz Tanıkları". www.anitagaclar.gov.tr. 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2023. 
  8. ^ "Tilia tomentosa - Trees and Shrubs Online". www.treesandshrubsonline.org. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lübnan sediri</span> Bir sedir türü

Toros sediri veya Katran ağacı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Anadolu Toroslarında yaygın görülen, ayrıca Kelkit ve Yeşilırmak vadilerinde kalıntı meşcereleri bulunan bir sedir türü.

<span class="mw-page-title-main">Ihlamur</span> bitki cinsi

Ihlamur (Tilia), Malvaceae (ebegümecigiller) familyasına bağlı, Kuzey Yarımküre'nin ılıman ve yarı tropik bölgelerinde yetişen ağaç cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Ak kavak</span> Söğütgiller familyasından bir bitki türü

Ak kavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından yapraklarının altının beyaz olmasıyla tanınan bir kavak türü. Diğer kavak ağaçlarına göre daha uzun ömürlü olan bu tür 700 yaşına kadar yaşayabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu kayını</span> bitki türü

Doğu kayını, kayıngiller (Fagaceae) familyasından 40 m'ye kadar boylanabilen düzgün gövdeli bir kayın türü.

<span class="mw-page-title-main">Kazdağı göknarı</span>

Kazdağı göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Türkiye'de yalnızca Kazdağı'nda yetişen endemik bir göknar alt türü.

<span class="mw-page-title-main">Büyük yapraklı ıhlamur</span> Ebegümecigiller familyasından bir bitki türü

Büyük yapraklı ıhlamur, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından 40 m kadar boylanan ağaç nadir olarak da çalı durumunda olan ıhlamur türü.

<span class="mw-page-title-main">Orman</span> büyük bir alandaki yoğun ağaç topluluğu

Orman, belirli yükseklikteki ve büyüklükteki çeşitli ağaçlar, çalılar, otsu bitkiler, mantarlar, mikroorganizmalar, böcekler ve hayvanlar bütününü içeren, topraklı alanda genellikle doğal yollardan oluşmuş bir kara ekosistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Himalaya sediri</span>

Himalaya sediri, çamgiller (Pinaceae) familyasından Batı Himalaya'larda yetişen sedir bir türü. Pakistan'ın ulusal ağacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adi huş</span> bitki türü

Adi huş, huşgiller (Betulaceae) familyasından 30 m'ye kadar boylanabilen ağaç veya ağaççık formunda bir huş türü.

<span class="mw-page-title-main">Gümüşi akasya</span> Baklagiller familyasından bir bitki türü

Gümüşi akasya veya Mimoza Ağacı, baklagiller (Fabaceae) familyasından 15 m'ye kadar boylanan sarı çiçekli bir akasya türü.30 m yüksekliğe kadar büyüyebilir. Hızlı büyüyen yaprak dökmeyen bir ağaç veya çalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Boz kavak</span>

Boz kavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından 20 m'ye kadar boylanan ak kavak ve titrek kavak doğal melezidir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika ıhlamuru</span> bitki türü

Amerika ıhlamuru, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından anavatanı kuzey Amerika olan ıhlamur türü.

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak yapraklı akçaağaç</span> Akçaağaçgiller familyasından bir bitki türü

Dişbudak yapraklı akçaağaç, akçaağaçgiller (Aceraceae) familyasından anavatanı Kuzey Amerika olan iki evcikli bir akçaağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Kara kavak</span> Söğütgiller familyasından bir bitki türü

Karakavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından ana vatanı Avrupa, güneybatı ve Orta Asya olan ve Türkiye'de doğal olarak bulunan bir kavak türü.

<span class="mw-page-title-main">Kore göknarı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Kore göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Kore'nin yüksek dağlarında yetişen bir göknar türü. Yüksek yağış alan, yazları serin ve nemli, kışları bol kar yağışlı geçen bir iklimde 1.000-1.900 m. yükseltide yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Çay (bitki)</span> Çaygiller familyasından bir bitki türü

Çay, çaygiller (Theaceae) familyasından nemli iklimlerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan bir tarım bitkisi. Yeşil çay, siyah çay, fermente çay, beyaz çay, sarı çay, bitki çayı ve oolong farklı oksidasyon seviyelerinden geçirilerek üretilir. Diğer yandan Kukicha çayı yapraklardan ziyade sürgün ve gövdeden elde edilir. Çay bitkisinin bilimsel ismi Camellia sinensistir.

<i>Tilia kiusiana</i> bitki türü

Tilia kiusiana, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.

<span class="mw-page-title-main">Küçük yapraklı ıhlamur</span> bitki türü

Küçük yapraklı ıhlamur, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.

<i>Tilia dasystyla</i> bitki türü

Tilia dasystyla, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.

<i>Tilia tuan</i> bitki türü

Tilia tuan, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.