Keşif: 1970 - Birleşik Nükleer Araştırmalar Enstitüsü, yapay, radyoaktif. İsmini Moskova'nın kuzeyindeki Dubna kasabasından almıştır, çünkü element ilk olarak orada üretilebilmiştir. Doğada bulunamaz, yalnızca laboratuvar ortamında elde edilebilir.
Arsin AsH3 formüllü inorganik bileşik. Bu yanıcı ve fazlaca zehirli gaz, arsenik elementinin en basit bileşiklerinden biridir.
Stearik asit, CH3(CH2)16COOH formülüyle gösterilen doymuş bir yağ asididir. Çoğu hayvan ve bitkiden elde edilen katı-sıvı yağlarda, ekseriya gliserid stearin şeklinde bulunur.
Miristik asit veya tetradekanoik asit, CH3(CH2)12COOH moleküler formüllü, süt ürünlerinde yaygın bulunan bir doymuş yağ asitidir. Miristat, miristik asitin baz halidir, isminde "miristat" bulunan bileşikler miristik asitin tuzu veya esteridirler.
Titanyum dioksit, oksijenle tepkimeye girmiş titanyum elementi sonucu oluşmuş bir oksittir. Mineral formları siyah görünse de, suda çözünmeyen beyaz bir katıdır. Bir pigment olarak boya, güneş kremi ve gıda boyası da dâhil olmak üzere geniş bir uygulama alanına sahiptir. Gıda boyası olarak kullanıldığında E numarası E171'dir. Bu bileşiğin en önemli kullanım alanı güneş pilleridir. Nano teknolojik boyalar özelliğini titanyum dioksitten almaktadır. UVA ve UVB ışınlarını önler. Ayrıca değerli bir madendir.
Potasyum hidroksit ya da potasyum hidrat bir kimyasal bileşik. Akkor derecede uçucu olan, 360 °C'de eriyen, suda ısı açığa çıkararak çözünen, beyaz renkte katı bir maddedir. Alkalik bir baz olan potasyum hidroksidin geniş bir kullanım alanı vardır. Endüstride arap sabunu üretiminde, pillerde elektrolit olarak ve gübre yapımında kullanılır.
Alkaloidler, yapılarında en az bir azot atomu içeren, doğal olarak meydana gelen ve bazik özellikteki bir organik kimyasal bileşikler sınıfıdır. Ancak bu sınıf içerisinde nötr ve hatta zayıf asidik özellikler gösteren bileşikler de yer almaktadır. Benzer yapıdaki bazı sentetik bileşikler de alkaloid olarak adlandırılabilir. Karbon, hidrojen ve azota ek olarak alkaloidler oksijen ve kükürt de ihtiva edebilirler. Daha nadir olmakla birlikte yapısında fosfor, klor ve brom taşıyanlarına da rastlanabilir.
Kalsiyum oksit (CaO) ya da sönmemiş kireç geniş bir kullanım alanı bulunan bir çeşit kimyasal bileşiktir. Beyaz renkli, aşındırıcı ve alkalik bir katıdır. Sanayide kireç taşlarını yüksek sıcaklıklarda eriterek karbondioksidin uzaklaştırılmasıyla elde edilir. Suyla reaksiyona girerse oksitlenir ve kalsiyum hidroksidi oluşturur.
Gümüş nitrat en önemli gümüş tuzudur. Renksiz ağır kristallerden oluşur. Tıpta dağlamak maksadıyla kullanılır ve antibakteriyel özelliği vardır. Bu özelliğinden dolayı siğil tedavisinde sıkça kullanılır. Ayrıca deriyi ve organik maddeleri karartmada tercih edilir. Deriyi kararttığından cehennem taşı ismini almıştır. Suda ve alkolde kolayca çözündüğünden birçok gümüş bileşiklerinin elde edilmesinde ilkel madde olarak kullanılır. En çok kullanıldığı yerler, başta fotoğrafçılık olmak üzere mürekkepler, saç boyası yapımı ve gümüş kaplamacılığıdır.bileşenleri gümüş ve nitrik asittir. Sentezi ise örnekteki formüle göre yapılır:
- Ag + 2 HNO3 → AgNO3 + NO2 + H2O
Baryum perklorat formülü Ba(ClO4)2 olan bir kimyasal bileşiktir. Perklorik asitin baryum tuzu olan bu bileşik diğer perkloratlar gibi kuvvetli bir oksitleyicidir. Piroteknik endüstrisinde kullanılır.
Kalsiyum klorür (CaCl2), kalsiyum ve klorun tuz formudur. Bu bileşik tipik iyonik halojenür gibi hareket eder ve oda sıcaklığında katıdır. Yaygın uygulamaları tuzlu su olarak soğutma tesisleri, yollarda buz ve toz kontrolü ve kurutulması şeklindedir. Higroskopik doğası gereği susuz kalsiyum klorür hava-sızdırmaz kaplar içinde tutulmalıdır.
Silisyum dioksit veya silika, oksijen ve silisyum içeren kimyasal bileşik. Kimyasal formülü SiO2'dir. 16. yüzyıldan beri bilinmektedir. Cam, beton, fayans, porselen gibi birçok maddede kullanılmaktadır. SiO2, daha çok herhangi bir malzeme yerine, kristalin formları (polimorf) şeklinde bulunmaktadır. Kuvars, topaz ve ametist gibi 17 farklı kristal formu vardır.
Etilen oksit veya oksiran (C2H4O), hafifçe tatlı kokusu olan renksiz, zehirli ve yanıcı bir gazdır. Halkalı bir eter ve en basit epoksittir: bir oksijen atomu ve iki karbon atomundan oluşan üç üyeli bir halkadır. Gerilmiş bir halka olduğu için etilen oksit, halka açılmasıyla sonuçlanan bir dizi katılma reaksiyonlarına kolayca katılır.
Titanik asit, genel formül [TiOx(OH)4−2x]n ile titanyum, hidrojen ve oksijen elementlerinin kimyasal bileşiklerinin bir ailesi için genel bir isimdir. Esas olarak eski literatürde çeşitli basit titanik asitler talep edilmiştir. Bu malzemeler için kristalografik ve az spektroskopik destek yoktur. Brauer'in El Kitabı da dahil olmak üzere bazı eski literatür TiO2'den titanik asit olarak söz eder.
- Metatitanik asit (H2TiO3)
- Ortotitanik asit (H4TiO4) "TiO2·2.16H2O" altında beyaz tuz benzeri bir toz olarak tarif edilir.
- Peroksotitanik asit (Ti(OH)3O2H) ayrıca sülfürik asit içindeki titanyum dioksitin hidrojen peroksit ile işlenmesi sonucu da tarif edilmiştir. Elde edilen sarı katı O2 kaybı ile ayrışır.
- Pertitanik asit (H2TiO4)
- Pertitanik asit (TiO(H2O2)2+)
Asetamid, CH3CONH2 kimyasal formüllü bir organik bileşiktir. Asetik asitten türemiş en küçük amiddir. Plastikleştirici ve endüstriyel solvent olarak kullanımları bulunur. İlişiği olan N,N-Dimetilasetamid bileşiği daha fazla kullanılır, lakin asetamidden üretilmez. Asetamid, aseton ve üre arasında görülebilir; asetonda karbonilin iki tarafında metil (CH3) varken ürede iki adet amid grubu bulunur.
Hidrojen tellür (tellan), H2Te formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Bir hidrojen kalkojenür ve tellürün en basit hidrürü, renksiz bir gazdır. Ortam havasında kararsız olmasına rağmen, gaz çürümüş sarımsak benzeri kokusu tarafından son derece düşük konsantrasyonlarda kolayca tespit edilebilecek kadar uzun konsantrasyonlarda bulunabilir; ya da çürümüş pırasa benzeri biraz daha yüksek konsantrasyonlarda kokusu ile. Te–H bağları (tellüroller) olan bileşiklerin çoğu, H2 kaybı açısından kararsızdır. H2Te kimyasal ve yapısal olarak hidrojen selenüre benzer, her ikisi de asidiktir. H–Te–H açısı yaklaşık 90° 'dir. Uçucu tellür bileşikleri genellikle çürümüş pırasa veya sarımsak anımsatan hoş olmayan kokulara sahiptir.
Potasyum sülfür K2S formülüne sahip inorganik bileşiktir. Potasyum sülfür suyla kolayca reaksiyona girip potasyum hidrosülfür (KHS) ve potasyum hidroksit (KOH) verdiğinden dolayı renksiz katı nadiren görülür. Yaygın olarak, potasyum sülfür ifadesi susuz katıyı değil de genel olarak bu karışımı ifade eder.
Tungsten karbür, eşit miktarda tungsten ve karbon atomu içeren kimyasal bir bileşiktir. En temel haliyle tungsten karbür ince gri bir tozdur, ancak endüstriyel makinelerde, kesme aletlerinde, aşındırıcılarda, zırh delici mermilerde ve mücevherlerde kullanım için sinterleme adı verilen bir işlemle preslenebilir ve şekillendirilebilir.
Klor triflorür, formülü ClF3 olan interhalojen bir bileşiktir. Zehirli, aşındırıcı ve aşırı reaktiftir. Gaz hâlindeyken renksizken sıvı hâlindeyken solgun yeşilimsi sarı renktedir. Yarı iletken sanayiinde, nükleer yakıtların yeniden işlenmesinde, roket itici yakıtlarında ve diğer endüstriyel alanlarda kullanılır. Benzen, toluen, eter, alkol, asetik asit, hekzan gibi çözücüler ile reaksiyona girer. Karbon tetraklorürde çözünür ancak yüksek konsantrasyonlarda patlayıcı olabilir.
Silisyum tetraklorür veya tetraklorosilan, SiCl
4 formülüne sahip inorganik bileşiktir. Havada duman çıkaran renksiz uçucu bir sıvıdır. Ticari uygulamalara yönelik yüksek saflıkta silisyum ve silika üretmek için kullanılır. Klorosilan ailesinin bir parçasıdır.
[7]
